6 Nov. '20. No. 2263 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Brieven uit Itali II Met teekeningen van de schrijfster Venetië, 2-10-20 Op het plein voor St. Marco heeft elke nieuwe 'morgen weer het aanzien van een feest. . In de groote café's, voor Aurora en vooral voor Florian, zitten de menschen, drinken ? hun americain of hun koffie met ijs, doen niets, praten wat, lachen, kijken naar de slenterende groepen, lui en tevreden. Op de marmeren banken om de campanile en Sansivino's loggetta zitten en liggen de oude mannetjes en jonge kerels en doen óók niets dan wat pra ten en lachen en lui en tevreden kijken. Over het plein trippen de duiven en in de schaduwstreep van de campanile staan, bij Leopardi's bronzen vlaggestangen, in groepjes de nounou's. met kleine, knikkebollende kindjes in witte plooisels en de grootere, die al loopen, wrie melen met hun peutervingertjes mais uit de puntige toetjes en gooien de korrels onhandig in de lucht. O die verrukkelijke Italiaansche En nu komen de vrouwen en meisjes van haar werk met de waaiende francs kindertjes, zoo recht en slank en bruin ver brand in hun korte, witte kleertjes ! Vreemde lingen laten zich fotografeeren mét de duiven, hurken neer en houden eindeloos in hun ge strekte handen wat mais, met verteederde gezichten, als een duifje, moediger, zich óp hun armen waagt. Dan, opeens boemt het schot en luiden de klokken twaalf uur! Dan zwermen hoog de verschrikte duiven, fladderen rond en wieken weer neer. En nu komen de vrouwen en meisjes van haar werk, in haar zwarte shawls met de waaiende fran jes en hebben iets van den deinenden gang van hun gondels. Slank en veerend gaan ze voor bij in de prachtige, donkere doeken, sommige dragen groote zwarte strikken als voor een feest en n heeft er koperrood haar, dat fel glanst in de zon. Ze gaan voorbij en'ver dwijnen in de nauwe straatjes en over de piazzetta. Hoog aan de strakke lucht drijven stil wat witte wolken. Feest lijkt het op het groote plein met iederen nieuwen dag ! Het wijde water is vol schommelende schuitjes en de gondeliers aan den kant, wachtend bij de ranke, zwarte bootjes, roepen lokkend hun: gondola-gondola En feestelijk lijkt ook het werk in deze won derlijke stad. Geen fabrieken, geen machines, geen gillende stoomfluit plotseling, geen ratelende karren. Maar geluidloos en won dermooi glijden de barken voort, met pyramiden van druiven, blauwe en gele, van pur peren aubeigines en oranje tomaten. Meisjes, met haar vlugge vingers strengelen de witte draden tot ragfijne kanten en in Murano loopen de glasblazers rond den blakenden oven en vormen, vlug en stil de ranke vazen en de O, die verrukkelijke Italiaansche kindertjes, zoo rerht en slank en bruin verbrand in hun korte, witte kleertjes! wijde schalen aan het eind van de lange, zwarte ijzerstaaf. Eén is er die bloemetjes maakt, roze en gele, blaadje voor blaadje en een ander draait om en om de zwarte buis en vormt, met zware pincetten een groote kelk van roodgloeiend glas, ijl en broos als een bloem. Hier en daar, in de nauwe straatjes, zit een koperslager tusschen zijn potten en pannen of is een schoenlapperre zingende bezig. En dan zijn er weer plotseling die kleine winkeltjes, met schatten van fruit en op de vischmarkt liggen de wonderlijkste visschen, als gevangen sprookjes-wezens tusschen groene blaadjes en hebben de teerste kleuren van de lagunen of zijn fel-goud. En 't is een feest.... En 's avonds, in de schemering, komende van Murano of van Lido wat is dat wonder lijk een stad die je tegenzingt! Een schuit ligt voor anker, eenzaam, en een jongen neuriet zoo voor zich heen. Op het groote oorlogsschip zingen matrozen en van den wal klinkt zacht en droef een vrouwestem. En verder geen geluid onhoorbaar wrikt de gondelier zijn lange riem in de zingende stilte Maar o herinnering ! Waar zijn de oude, pralende geslachten, de doges, de over winnaars te land en ter zee, de vorsten van Naxos en Paros, de koopmansdochters, die koninginnen werden? Vervallen en vervaald zijn de meeste paleizen. Ca d' Oro, het gouden huis, o wonderlijk juweel ! heeft zijn ver guldsel verloren. Hier, waar het paleis stond van Caterina Cornaro, koningin van Cyprus, waar zij geboren werd en stierf, is nu de bank van leening ! Hier aan een smalle waterstraat, in een allerdonkerst steegje, woonde het ge slacht der Querini's, dat in allervroegste tijden al twee dogen telde. We weten hoe Caterina (viierini, dansend met den koningvan Dene marken, als een ruischende regen haar parels verloor en glimlachend verder danste! Hier is iets verder het Palazzo Orimani, door den Patriarch van Aquilea gebouwd en dat in zijn hof het standbeeld van Agrippa borg, van 't Pantheon te Rome. In den immensen hof staan op en over elkaar reproducties van beelden; een armelijk poesje zont er zich. En het steegje waar dit staat is zóó nauw en zóó donker dat wij, angstig eerst, elkaar bekijken : zouden we durven? Vervallen, tot publieke school geworden, staat nu het paleis der Foscaris. Henri III van Frankrijk was er te gast en ontsnapte 's avonds heimelijk naar het feestgêlag bij Alfonso d' Este, waar Venetiê's beroemdste vrouwen kwamen.. (en zeker zag hij er Veronica Franco, de courtisane met het gouden haar en de witte handen, die son netten schreef en ha;ir nummer had in de catalogus der principali e piii honorate cortigiane di Vene/ia".) En hier is in San Canciano het huis van Titiaan, maar op de lagunen ziet het niet meer en weg is de boom met de ronde bladeren, die groeide in zijn tuin.... Maar óók is er, aan 't Canale grande, het Palazzo Michiele dalle colonne! De bovenste verdieping is bewoond en de rest is voor het publiek te zien. Nu loopen nieuwsgierige vreemdelingen door die /.alen met de beroemde gobelins, bekijken, wel even verteederd, een vreemde wieg met kleurig snijwerk en snuffe len in de kleine reliquien van een lang ge storven kardinaal. Maar dit is tenminste, on danks die vreemdelingen, een heerlijk staaltje van wat vroeger was ! Er zijn randjes ; ver guld eu gekleurd om damasten behangsels ; er zijn spiegels, gevat in diezelfde vergulde, met bloemetjes beschilderde, omlijsting ; er zijn de gobelins, met de oogstende kindertjes en de vechtende ruiters ; er is een deurtje van goudlak, wonderlijk mooi ; er is bovenal dat wiegetje, met zijn bonte bloemen en krullen en een vreemd vogeltje, dicht naast het groote bed Nu is het avond, zoel en luw en de maan schijnt. We gondelen over 'te,male grande tot aan Riolto. Hier en daar is een raam ver licht of werpt een lantaren een krinkelende lichtstreep over 't donkere water. Maar terugkeerend <i dan die wijde, maanlichte lucht met de zwarte silhouetten van Maria della Saluta eu San (jiorgio Maggiore ! Bij de piaz zetta heeft het waler kleine, ziKeren golfjes als op een naïef schilderij. Op het Amerikaansche oorlogsschip laten de matrozen een phonograaf afdraaien en allermalst klinkt in deze omgeving het ratelende deuntje. Een meisje, heel alleen in een smal bootje, met haar hondje op de plecht, pagaait over 't rimpelend water, zingend. F.n dan zijn er de sereuata ! Ene groote, platte schuit ligt ge meerd aan een boei, met lampions verlicht. Er is een cel, een guitaar, een harmonica -- n heeft er zelfs op een plankiertje een piano. Op stoelen rondom zitten de anderen en staan op hun beurt in het midden en zingen. Sei sitnpatica sei bel! (Je bent lief, je bent een VAN Dfc NIEUWE .IACHTWÈT pFEen andere vogel, die waarschijnlijk van de nieuwe wet zal profiteeren is onze prachtige bergeend, een hoofdfiguur van de duinen en stranden. De thans nog vigecrende wet laat toe, dat de eieren van bergeenden te allen tijde geraapt mogen worden en daar ze nog al een aanzienlijke handelswaarde hebben, wordt van de vergunning een vlijtig gebruik gemaakt. Van ouds is deze eend een zeer geliefkoosde parkvogel en hij wordt dan ook op de water partijen van groote buitenplaatsen en in stadsplantsoenen, die een wijs bestuur on derhoudend tracht te maken, zelden gemist. Het is de gewoonte, hun aantal te doen ver meerderen door de in het wild geraapte eieien onder andere eenden te laten uitbroeden Toen ik, nu dertig jaar geleden op Yxel woonde, golden de bergeendseieren v n u tien tot twaalf cent en de jongens gingen graag een heden zomerdag op zoek om een paar nesten te vinden. Geen wonder, dat bij tijden rosa (Cosa) dormi mooi dinget e - slaap) de bergieiideu op hel eiland zoo goed als uit geroeid waieii en 'i is mij gebeurd, dat ik met vijl man een heeleu langen Juuidag de duinen instellen Kooj en Cocksdorp heb atge/oehl,/.oude! een iie-t ,i.m Ie treffen. Eerst tegen ileii avond vonden wij er een, iti.iar dal was dan nok binueii hel kooireehl. In de di'ineu \au den vasten \\.il krijgt men ueiuig bergeeudui !e zien, iu hei Kennemer duin /eUlen of nooit. Dal lig; nu niet alleen aan de uennge be<i heruung, die 7e genieten, maar ook aan den aai d van liet landschap. De bergeenden ziin m d\. eerste plaais vogelvan de M landen eu -likken eu nu i.-- dat Hollandsche si i and hun te smal en te een vormig. Lagen er nu urg maai' groote binnen meren in met slibbige oevers en plalen, dan ging het HOL;, maar deze zim uil het l loilaudscli duin door allerlei oor/aken zoo goed als ver dwenen en het heel'i nu geen andere toekomst d.m veistiii\ing ut beb-Ksehing. De planten en diereu van plassen eu moerassen taken er op den achtergrond en hoewel er konijnen holen zijn bij duizenden konten, _ er geen bergeenden. ? Dan is het op Voorne heel anders en ook op de Waddeneilanden, vooral wanneer de (ielileeuteu ol lie! Rijk of de grondbezitters en de jacht pachters voor een goede bewaking zorgen, liet Voornsche duin slaat bovenaan. Dal heelt eeu piachtig binnenmeer en be halve dat nog een aantal valleien, die een groot deel van hel iaar onder water slaan. Bovendien zijn er vlakten, bijna geheel dooi duinen omringd, waar toch ele zee van lijd tot tijd kan doordringen om nieuw slib en nieuw leven te brengen in de ondiepe plassen. Het strand zelxe is mijlen breed, hier met zandruggen eu sehelpenliatikeu. ginds kleiig eu slibnig, dicht begroeid niet biezen en grassen en illeriei aardige planten, die ik n later nog wel eens zal noemen Voor de berg eenden blijft het -lui hei voornaamste en Rijn ^.i via,i> zorgen d,'i;ir voldoende voo!. l~.il alc En om die bark is het een deinend wiegelen van tallooze gondels dicht aaneen gesloten. Jonge paartjes luisteren met verzaligde ge zichten, de oogen toe, de armen om elkaar en aldoor komen er geluidloos nieuwe gondels door den zoelen nacht. Een vrouw in een helroode shawl, heeft een lied waar bij het refrein ge zoend wordt en een oude man met een mooie stem zingt: Sei simpatica sei bell' rosa dormi .. Dan wordt er, natuurlijk, om Santa Lucia geroepen en een meisje, verveeld maar ge vleid als een zangeres bij een toegiftje, zingt het Zanita Luzia" zegt ze in het zachte dialect. Dan gaan we, langzaam, langzaam.... en zien hoog een ster verschieten en luisteren, gelukkig, waarom? - - naar het verklinken van een helle stem die smeekt: Donna-donna- che tu mi fai morir' ! R i E C R A M E K IIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIII11III IMIMIIIMlmi De Oneerlijke Groenman ,,Dicht bij de stad Groningen woonde eens een groentekweeker, die oneerlijk was. Ver lepte groente verkocht hij voor frisch ; versche veel te duur. Meestal belde hij aan bij pas getrouwde menschen, waar de vrouw natuur lijk nog niet zooveel verstand van eetwaren bezit.... Zoodra hij bemerkte dat men hem niet meer geloofde, zocht hij andere slachtoffers.. Op een goeden avond belde hij ergens aan. Al scheen het maanlicht, toch was het in de straat zoo donker, dat men niet alles op zijn kar kou zien. Andijvie?" vroeg hij aan het jonge vrouwtje, dat hem opendeed. Is ze versch?" Zeker, en niet te duur voor dezen tijd. Vier stuivers de krop." Mijn man is dol op andijvie. Maar. .. . be drieg je me niet, koopman?" Ik u bedriegen? Als ik u bedrieg, hoop ik dat ik zóó iu de maan mag vliegen !" Nauwelijks had hij dit gezegd, of met kar en al werd hij in de hoogte getild ; eu tot schrik der vrouw vloog hij in een rechte lijn naar de maan, waar hij vast bleef haken. Indien ge nog niet wist, wie 't mannetje in de maan is, weet ge 't nn voortaan. En voor groenlui is 't een wijze les, om niemand te bedriegen. f Dit, met het oog op actueele dingen niet onvermakelijk verhaal, schreef ik over uit het nieuwste deel van Jusef Coheiïs Kedcrlamtsc/ie S u ge n en Legenden. (Zutpheu. W. (. Thieme iS Co.) Men meeue infussclieii niet dat al de 84 daarin voorkomende, en heel karakteristiek geïllustreerde sagen" zoo mak zijn als het bovenstaande. Het boek is niet alleen geen kinderboek, maar ook heel ongeschikt voor zenuw-zwakke dames, die bang zijn voor ver tellingen vol moord en doodslag, galg en rad, spoken en duivelen, groot en klein ongedierte en dergelijke griezeligheden. Daarentegen is het hoogst interessant voor liefhebbers van folklore": rijk aan getuige nissen omtrent doen en laten, deuken en gelooven van onze voorouders, die op derge lijke wijze niet alleen stof voor hun verbeel ding, maar ook, tot op zekere hoogte, bevre diging voor hun rechtvaardigheidsbesef vonden. G E r: R r R u i u A C A R i; i. s E N ROOD E INV&LID-PORTWIJN de beste Douroport f 2.50 per flesch WIJNHANQELDEBARBANSON 51 Amstjl Uit Kindermond Zeg er eens, Boy," zei moeder, van den winter snieren we je boterliammetjes wat dunner." Waarom ?" kwam er haastig en verschrikt. Boy is verzot op boter en omdat hij vege tarisch leeft, gunt moeder hem een aardig laagje. Omdat de boter zoo duur wordt." Waarom wordt die zoo duur'?" ,,lk denk omdat de boeren zelf voor hun land, hun vee, hun stalli.n en alles wat er bijhoort, veel meer dan vroeger moeten betalen." Dit, eenigsz.hs aarzelend, aangevoerd argu ment ging aan Boy voorbij. Hij had wat beters 1e doen dan naar zulke algemeenheden te luisteren, l lij was bezig niets meer of minik altijd bergeenden, er staat een rist van \eertig .Kin het Breede Water, lum bont gevederte weerspiegeld in den plas en er zijn gele duinen ver achter hen. En kruipt er een in een konijiiengal onder een eeiiwenouden, door den wind gekronkelden populier. Ei vliegen er honderd tegelijk op uit een vallei, gewaarschuwd door een blauwen reiger, die mis omhoog had zien kruipen door hei struwcel van de helling. Er loopen er hij tientallen in de zee en in de verte M'henleien de duinen van Goedeleede. Zoo is liet ook op sommige van de Wadden eilanden. Ze vliegen er voortdurend at' en aan over de binnenzee, lange risten van wit met zwarte vogels, want op grooteii afstand ziet men soms nog wel het helder rood van den snavel, maar toch niet meer het groen van den kop of het bruin van de halskraag. Maar ze zijn i och mijlen ver duidelijk te her kennen. Op de groote paradeplaats der watervogels aan het Eierlandsche gat ver schijnen ook hun bataljons naast de regi menten van aalscholvers en meeuwen en de legioenen van grutto's, wnlpen en strandloopers. Sedert het Staatsboschbeheer de Texelsehe duinen bewerkt en bewaakt, zijn ze er stellig toegenomen, wanl in den broedtijd is op sommige plaatsen de toegang verboden en wanneer het nu Inkt met de nieuwe wet, dan krijg ik in de Slut'terbollen en op den vuur toren aan nog wei meer bergeenden te zien dan verleden jaar en toen was het toch ook al welletjes. Op Vlieland en Terschelling wil het met den vogelstand nog maar niet al te best vlotten, dat ko'u veel en veel beter zijn, maar op Schiermonnikoog komen de bergeenden weer op eens in menigte opzetten, dank zij de be waking, die de eigenaar er laat uitoefenen in samenwerking met de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten eu Bescherming van vogels. F.r zijn hier niet veel konijnen, maar VAN ALLES WAT Voor handige Breisters Sketch Gebreide muts met sjaal die om de mutsjDf om de hals gewonden kan worden IIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIMIIIIIIIItllllIll HIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMI1IIIIII Navigatie en Mooi-Nederland DE ELITE-SIGARENMERKEN Verkrijgbaar bij de voornaamste winkeliers Fabr: Firma RAPPARD & POTT ? Tiel der dan een oplossing voor hetduurteprobleem te vinden. Waarom zegt de Koningin niet, dat de boeren niet meer dan zooveel mogen vragen?" Als de Koningin dat zei, dan zouden de boeren misschien zeggen: we maken geen boter meer als we er zoo weinig aan ver dienen." Maar als de Koningin het zegt, moeten ze 't toch doen." ,,vee, de Koningin kan niemand dwingen om boter te maken. DJ Koningin heeft zich ook aan wetten te houden." \\ ie maken die wetten dan?" Pe regeering, en die wordt gekozen door iedereen. Als ie 21 jaar bent, mag je meckiezen eu dus zoo'u beetje meeregeeren." Hebt u al gekozen ?" vroeg Bo,p, argeloos, niet wetend welk een brandend vraagstuk hij daar aanraakte. Nog niet, tol nu toe mochten vrouwen, niet kiezen, maar 't volgend iaar wel " Hah, fijn ! riep hij uit, dan wordt alles goedk-Kiper!" Mogelijk dacht hij er bij: en dan krijg ik weer volop bo:er op mijn brood. Dus d it is dn eerste taak der vrouwen. volgens kindermond. En uit kindermond hoort men immers de waarheid ?. . ,. A. H. EMU; K ., , , A O, al de droomen van mijn leven... O, al de droomen Van mijn leven Liggen gebogen aan mijn hart.... De witte vogels van het leven, Die 't grijze kleed van stilte weven Om 't bruischend woelen van de smart. T O N V DE R I D D E R IDAftOY DEN HAAG, [KAl/WA WARMOND ' HOUTBOUW FOEDEBIK, .DCN MAAG - TEL INI /C H 25ÖO2VN LIVEBT DC/VE»LANCD INZCEft KORTEN TUD AU.E HOUTCONSTRUCTIES AL/ LANDHUIZEN, SCHOOLGEBOUWEN JACHTHUIZEN ZIEKENHUIZEN INLICHTINGEN OP AANVRAAG de bergeenden redden zich, door hun nesten te maken onder de dichte duindoorns. Op Rot turn gaan ze nog een stapje verder en broeden onder het hooge helmgras op de plaatsen, waar dat welig opschiet, doordat de zeevogels er den grond bemesten. Tot den oorlog was Rottum ook bekend om zijn cultuur van bergeenden. De voogd groei kunstige gangen met zijgangen, die in een hol eindigden, dat van boven ontdekt kou worden om er de eieren uil te halen. De militaire bezetting heeft loeu dat bedrijf onmogelijk gemaakt en de bergeenden van hel eiland verdreven. Misschien herstelt het zich weer, maar het kan dan slechts uitgeoefend worden tot l Mei. De nieuwe bepaling omtrent de eieren is niet alleen onmiddellijk van belang voor de bergeenden zelve, maar ook voor de vogels in het algemeen, want hoe minder uitzonderin gen een wet bevat, des te gemakkelijker kan zij worden uitgevoerd. En daar mankeert nog veel aan, zoowel wat de Jachtvvet als wat de Vogelwet betreft. fnniiiiiimiiiiimmniiiuiiiniiiiimiii ,111111 i iiimimn» Bestelt ROZE», PLANTEH,\ HEEST f RS, ZADEN, recht-j streeks bij de voorheen B RUYS DEDEMSVAART