13 Nov. '20. - No. 2264 Dl-: AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 Op den Economischer! Uitkijk Teekenen der tijden (1) De titel van de/e rubriek, waarin hef mij een genoegen blijft over economische onderwer pen te handelen, is niet door mij bedacht, maar door de redactie, toen de/e mij uitnoodi^de die rnbriek'voor mijn rekening te nemen. Die titel scheen mij altijd zeer juist gekozen. Op den uitkijk" ziet men de kleinere dingen in het grootere verband en ontdekken de oogen vanzelf het perspectief ; het is hierbij niet te doen om de alledags-actualiteit, maar wel omonderwerpen, die in het kader van den tijd, waarin wij leven, onze aandacht vragen en verdienen. Van het wisselende moeten wij op den uitkijk zien wat daarin blijvend is en wij moeten trachten boven de dingen testaan (terwijl.we er midden in ons bevinden) om niet door de hoornen het bosch uit het oog te verliezen. Meer dan ooit is dat noodig(en moeilijk !) in dezen overstelpende!) tijd, over stelpend omdat de wereldorde" een begrip schijnt uit het verleden van vóór d?n oorlog en wij schijnen rond te dwarrelen in een chaos, waaruit geeti ontkomen is. Met verbijstering vragen ernstige mannen en vrouwen zich af, waar wij heengaan en wanneer de kentering zich zal gaan afteekenen. Want zij beseffen zeer wel, wat aan minder ernstige lieden nog maar steeds verborgen schijnt te blijven, dat de huidige staat van zaken onthoudbaar is en niet anders zijn kan dan de overgangstoe stand naar een blijvende conjunctuur, al thans naar een orde van dingen, waarin allerlei dat nu her- en derwaarts slingert in gestadige onrust, gekomen zal zijn tot een zeker even wicht, waarin ten minste voor een tijd lang rust zal 7.ij n W'tt bij dit alles den meestcn wel het meest treft, omdat /ij dit als 't ware aan den lijve voelen, is de volkomen ontwrichting van waf voorheen de normale voortbrenging- en ruil verhoudingen waren. Wi! men dit verschijn sel in een enkel woord noemen, dan kan men spreken van de duurte, waarmee men dan echter slechts noemt het meest sprekend en tastbaar gevolg van zeer verschillende samengestelde en op elkaar inwerkende oorzaken. Gelijk men zoo vaak ziet, wanneer men tot op den bodem van economische verschijnselen tracht door te dringen, zoo ontdekt men ook hier dat er is een schier on-ontwarbare wis selwerking van velerlei factoren, waarbij het geen wij aanduiden als (en wat ook inderdaad is :) gevolg zelf weer optreedt als oorzaak en op het geheel der verhoudingen inwerkt. Om de zaak eenvoudig voor te stellen. : de duurte" is oorzaak van loonsverhoogingen, want deze worden gevraagd omdat door de duurte het geld in koopkracht is verminderd. Doch men behoeft niet heel schrander te zijn om te begrijpen, dat de (toegestane) loonsver hoogingen zelve weer de duurte", waaruit zij ontspruiten, voeden, omdat het nu voor hooger loon geproduceerde goed deswege stijgt in prijs. En zoo zien wij een wedloop, J. S. MEUWSEN, Hofleverancier, A'DAM?R'DAM wordt steeds meer gespannen, omdat de voortDE BESTE HOEDEN IN HOLLAND 8ang in die lijn bezwaren meebrengt, die steeds sterker worden gevoeld. Wij beginnen Illlllllllll llllllllffllltHlllllllrllflIllllfulllrllMIMMMIfflllllllMtlllllllINMf . _ 1?? - >, i , dan reeds van een crisis te spreken, maar » of wil men liever; een kringloop, waarin ieder deze is eigenlijk eerst dan aanwezig ais het/j ioor.... hoogtepunt is bereikt, en de scheiding" * intreedt, waarbij de conjunctuur zich langs een gansch andere lijn, allicht de juist tegen overgestelde, gaat bewegen. *» zich tracht te dekken tegen de duurte door nu ook datgene duurder en steeds duurder te maken wat is het werk juist van zijn handen.. Dit is de oorlog van allen tegen allen," waarin niemand zijn vijand" spaart, maar tel kens een voordeel op hem tracht te behalen en er op uit is, wanneer de vijand" zijn actie met succes bekroond ziet, dadelijk daartegenover ook weer een actie te beginnen en hem dus weer voor te zijn, zoolang als het duurt. . . . lïen oorlog, waarin de tegenstanders elkaar voortdurend in het nauw drijven en de zaak voor den ander zoo moeilijk mogelijk maken. Maar een oorlog, die ook hierin op den gewonen" oorlog lijkt, dat het voeren daarvan voor beide partijen schadelijk is, zoodat ook de overwinnaar" deerlijk gehavend uit den strijd komt. Ben oorlog van allen tegen allen en zonder einde...., want waar zal ooit het einde zijn? Dat is de benauwende vraag. Duren kan deze strijd niet eeuwig. Maar hoe en waardoor en wanneer zal ooit het einde komen ? Wie op den uitkijk staat en het veld over ziet en let op de teekenen der tijden", ontwaart dunkt mij, de kentering, waarbij een wijziging van de positie zich begint af te teekenen. Wij leven naderen, meen ik, het Orieksch is de crisis" de scheiding" ; dat woord geeft goed weer wat de zaak is. Hen tijd lang beweegt de conjunctuur zich in een zekere lijn , al maar door ; de toestand Hoe komt nu zulk een crisis" tot stand? Ik zou zeggen : door dat de spanning te sterk wordt, de bezwaren te hevig worden gevoeld en de samenleving dan reageert" (letterlijk tegenwerkt) op (tegen) den verderen voortgang _ in de straks niet meer houdbare richting. Dat dit oogenblik nadert, leercii ons dan de teekenen der tijden, die voor ons als 't ware vingerwijzingen zijn voor een koersver andering, een naderende richtingswijziging der conjunctuur. De spanning wordt te sterk. Het kwaad levert zijn eigen geneesmiddel op. De maat schappij ondergaat iets dat men zou kunnen noemen een biologische reiniging" .Zij laat zich niet langer gezeggen door hen, die nog maar steeds verder willen drijven op den weg, die tot het alleruiterste voert. Dan wordt het verzet van de maatschappij onweer staanbaar. Zij stelt tegenover het drijven de dommekracht van haar onwil. Wat te duur wordt, weigert men te koopen. Er zijn grenzen. Zijn die bereikt, dan is het uit met in een crisis en wij "W verder drijven, hier kunnen geen wetten bahoogtenunt. In het ten. Hier heerscht alleen de wet, die de maat schappij, de samenleving, de volkshuishouding zichzelve stelt en waartegen elk gebod van de overheid machteloos is. Dan is de crisis daar, de scheiding. Wij gaan PARFUM IA ROSB DB CMRRBM berg af. De wereld volgt een anderen koers. De toestand wordt dan met recht kritiek". Wat niet past !n den nieuwen gang van zaken, lijdt onder de koerswijziging. Ivr vallen offers, vele en zware. Want de natuurwet, waaraan de samenleving gehoorzaam', de wet van haar zelfbehoud, werkt onbarmhar tig en zonder onderscheid van personen. Zij schuift op zij, wat niet past in haar kader. Zij wringt de samenleving in de nieuwe vor men en zij doet dat hardhandig. Haar genees methode is ruw ; ze zet er het mes in. Om van den vorigen toestand in een anderen te geraken bedient zij zich van geesels als werkloosheid en verarming, waarmee zij het onwillige lichaam der maatschappij striemt. Dan is de crisis daar ! Zijn er niet teekenen der tijden, die haar nadering aankondigen? Mij dunkt van wel. Ik meen ze duidelijk te zien. En ik zie ook reeds teekenen van de onbarmhartige wer king der wet, die offers gaat vergen, slagen gaat toebrengen om den nieuwen tijd te luiden. b Welke teekenen? Daarover een volgend maal. S M I S S A E R T Illllllllllllllllllllll IIIIMinillllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilll Illlllllllllllllllllltlll DE TWENTSCHE BANK Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage Dordrecht, Utrecht, Zaandam Gestort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12 000.000. ten volle aansprakelijk'voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56Threadneedlestreet Londen E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentovwiroedinir In-en Verkoop Wisselt" op Binnen- enBuitenl.,YreemdeMsnt,CoBpon8. Incasseerln* op Binnen- en Buitenland. Rembonrscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposlt». Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren PD Indnstrleelen bij hare afdeelingTREDIETVEREEXIRJ1W, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar \\*i % Tien dagen opzegging.. . l*i ,, Een maand Tast . . l op nader overeen te komen Een maand opzegging j voorwaarden. Drie maanden opzegginr ? . . 3X % i Vanaf den dag der opZes Maanden 4 zegging wordt H % Een Jaar ,, ... 4Vf ,, ! minder rente vergoed. De Maatschappij voor Hypothecair Wiet 't-0r»v«nhaoe - Nassaulaan ff®. 23 H»»ft tkmmm mlt 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000?, f500?51 f 100.?. nSTUEIIE EN GIIOOIENST Als een rekeninghouder iets te betalen heeft aan een niet-rekeninghouder doet hij dat per postcheque; hij spore dan meteen zijn crediteur aan rekeninghouder te worden door er hem op te wijzen, dat betaling door middel van giro voor beide partijen gemakkelijker en veiliger is. Oh L O B IE' Levensverzekering. Wettelijke Aansprakelijk heid Arbeids-fontract Iiuliviriueele Ongevallen. Generaal-Vertegenwoordiging te .Amsterdam: VURSTMAN &Co. PRINSENGRACHT 197 - TELEF. C. 2647. Actieve Agenten gevraagd. --- Conuirreerende Tarieven. Binnenl. Vaart Risico Sociëteit Telel. N. 1028 H. 1321 Amsterdam, Heerengracht 260. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren vanaNederland, België, Duitschland, Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, Bankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade In de Hotels enz. wordt vergoed. ONTVANG-en BETAALKAS Nieuwi Doelenstraat 20-22, Amsterdam Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging l V» pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l «4 pCt. Voor andere terrrijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: op Werkd. v.8%\.m.tot 4^ uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8^ tot 12 uur. Loketten van ? 2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekendi af geïntroduceerde personen. Standaard Hypotheekbank te Rotterdam Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6%|Pandbrteven uit tegen De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Heerengr. 459, Rotterdam, Wiinhaven 129a, 's-Gravenhage, Ged.Burgw.38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot eik bedrag met een minimum van f ftOO en verkoopt 4% % schuld brieven in stukken van / 1000, ?500, / 100 en / 50. Nederland Hypotheekbank ioor Opgericht in 1864 Voltsekend Mutschippalijk Kiplt»! f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir.Mr.W.v. RossEM.Mr.TH. REEPHAKBR, Mr. N. P. C. v. WIJK. OE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. i/i en 5% Pandbrievttn tegen Tegen een premie van f 100.?kan elke particuliere auto ter waarde van f 4000.?worden verzekerd tegen alle schade met inbegrip van wettelijke aansprakelijkheid jegens derden (met 10 pCt. korting voor leden van den A.N.W.B.) bij de EXCESS" Heerengracht 1X4/188 Amsterdam. Telefoon N. 329. Gestort Kapitaal /8O,OOO,OOO. Statutaire Reserve f 17,353,284. Buitengewone Reserve . . . f 22,66O,OOO. Hooldkanlooi: iMSTERDIH - Agentschappen Ie IOTTERDJIH in 's-GRIVENHIGE Vestigingen in Nederlandsch-lndlö, in de Stralts-Settlements, Brltsch-IndlA, China en Japan. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten: Reiscredietbrieven. Deposito's* Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken, Rentevergoeding voor Deposito's met n Jaar opzegging 4 pOt Voor andar* termijnen nader overeen ta komen. Levensverzekering Maatschappij Jïrnbem verzekerd bedrag: ruim 57 millioen gulden INCASSO-BANK Amsterdam ? Rotterdam - Almelo - Arnhem ? Cuyk ? Delft - Dord recht - Enschedé? 's-ttravenhage - Gulpen (L.) - 's-Hertogenbosch HilTersnm - Leeuwarden ? Maastricht NQkerk -Tilburg - Utrecht ? Uden - Wormerreer - Wtjk bfl Duurstede - Zaandam Volgestort Kmpltmml f 25.000.000 f 4.61I.7OO. Vreemd Bankpapier Cheques Bultenl. Wissels Effectenorders Coupons Prolongaties KAPITAAL EN RESERVES f 19.500.000 ALLE BANKZAKEN DEPOSITO-RENTE een jaar vast 4 pCt. zes maanden opzegging ... 4 pCt. drie maanden opzegging . . . 3J pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden Deposlto-Reglemnnt verkrijgbaar bij alle kantoren der Bank KMI, ESCOMPTO OPGERICHT UU 1857 KAPITAAL waarvan geplaatst en volgestort RESERVEFONDS / 50.000.000. 45.000.000. 9.000.000 Hoofdkantoor: B AT A-V IA AGENTSCHAPPEN te: Soerabaia, Soerabaïa-Simpang, Semarang, Weltevreden, Padang, Bandoeng. Cheribon, Macassar.IjjokdJa, Medan, Tegai,Palembang AHSTKKDAM 'S-G RA V EN H A «K Keizersgracht 573/5 Prins Hendrikplein 14 Voorschotten op <J e e l «n Incassi op Indië, Holland en het Buitenland Open en Gesloten Bewaargevingen RENTE VOOR DEPOSITO'S: met l dag opzegging 2 pCt. 10 dagen 2'A gedurende l maand vast f j., gedurendeSmaandenvast 3pCt. l jaar vast . . 4 SCHRETLEN & C AMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht. Int.Tel- M 5701 en M 9128. tnt.Tel. 1379 en 1701. Administratie van Vermogens. Accountantskantoor van HENRI C. HOEK, Lid Ned. Bond van Ace. DenHaag, S-weelincksir. 181 . H O « O S L J - Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika London AMSTERDAM Pretoria t 389 Keizersgracht - Telef. Noord 85 m CORRESPONDENTEN EN AGENTEN IN ALLE BANKPLAATSEN IN /ÜID-, OOST- EN WEST AFRIKA OVERMAKEN VAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF FINANC1EERING VAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN Brandwaarborg-M'. Opgericht in 1890 - Gevestigd te Amsterdam. sluit verzekeringen tegen SCHADE DOOR BRAND OP WOON- EN PAK HUIZEN. INBOEDELS, MEUBILAIR, FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN. Kantoor: SINGEL 262, A'dam Kali Besar-West, Batavia. ( S. l. W VAN BUUREN Directeuren: R. NEUMANN, Batavia l E. LANKHOUT Gemachtigde: NEUMANN & Co., Batavia L J L ARNHIMSCHE HYPOTHEEKBANK fe Arnhem 6 pCt. Pandbrieven a 100 pCt UITLOOTBAAR 100 % in 25 jaren door verplichte uitloting van'1 ten minste 4 % p. j., aan te vangen l !'22. j 5 pCt. Pand brieven a 95i,2 pCt. j UITLOOTBAAR 100 % als boven. j De Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN i HET ASSURANTIEHUIS Keizersgracht 213 - Til, d. 9563,1438 in C. 52,2145 - Amiterdam Combinatie van Noderlandmohe Verzekering Maatschappijen KAPITAAL f 1O.OOO.OOO Verzekering tegen Transport-, Brand- en Inbraakschaden Dlrttotlo i F. M. SOREL 6 Uitgifte van pCt. PANDBEIEVEN a 100 pCt. groot f 1000, 500, f 100 en f 50. Deze Pandbrieven wor den afgelost a pari in 25 jaar te beginnen met 1982 door verplichte jaarlgksche uitloting in de maand Mei. Vaderlandsche '*-8RA VEMHAQE 5°o riiÉinn i S7°L