20. - No. 22§6 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VUUR NEDERLAND wordt door 21.0OO artsen erkend als het beste versterkingsmiddel Zenuwen en Lichaam. TOEVLUGT VOOR BEHOEFTIGEN In de eetzaal van dit Asyl voor zwervers, gelegen Passeerdergracht 19 te Amsterdam, hangt een groot doek van den overleden schilder Gust. van de Wall Perné. Het doet ons zien : een onmeteüjken winterhemel met hier en daar een ster ; daaronder klein, nietig en verlaten een wijd, wijd sneeuwveld.; langs het eenige pad gaat moeizaam, ineengedrongen van koude, een man naast zijn paard in de richting van een kleine, van binnen verlichte woning. Op de omlijsting der schilderij staan de woorden : Al is het hutje laag en klein, De nacht daalt neer, men moet geborgen zijn." Men moet geborgen" zijn, dat hebben ze gevoeld, al de verkleumden en hongerigen, die hier samen komen. Geborgen zijn", als de nacht komt, dat is de gedachte, misschien niet veel meer dan het instinct dat de eenzamen, ?die geen andere berging" hebben, drijft naar de Toevlugt." Het is in ons land gelukkig een hooge uitzondering als iemand van honger of koude sterft, maar voor het tot dit uiterste komt, kan er reeds zoo onbeschrijfelijk veel geleden zijn. Zij die hier komen, zijn dan ook, haast ? zonder uitzondering, mislukkelingen in het leven, op welke wijze dan ook, medemenschen die een schrijnend verlangen hebben, in de eerste plaats naar bevrediging van de meest primaire levensbehoeften, maar ook naar een vriendelijk woord en een blik van deelneming. Beide kunnen zij vinden in de Toevlugt", waar mevr. H. O. van Campen?Verschuur, kleindochter van den stichter dezer inrich ting, zich reeds gedurende 13 jaren met hart en ziel geeft aan dit werk. Tachtig jaar lang heeft deze inrichting zich op de been weten te houden, is zij voor dui zenden een laatste uitredding geweest. Wie zal zeggen of niet menige ongelukkige door haar tusschenkomst zijn zelfmoordgedachten heeft laten varen? Doch nu maakt zij, ten gevolge van de moeilijke oorlogsjaren finantieel zorgvolle tijden door en is geldelijke steun dringend noodig. In de distributie-tijden is er door de direc trice en het personeel ademloos gewerkt, natuurlijk onder sterk belemmerende omstan digheden, ondanks zeer gewaardeerde tege moetkoming van den kant der overheid. Het bestuur stelde in die dagen eigen eischen ter zijde en hield zich vast aan een gedachte : de menschen hebben honger, wij moeten ze te eten geven, zij hebben geen slaapplaats, wij moeten hun een warm bed verschaffen. In het laatste oorlogsjaar werden 106755 porties voedsel uitgereikt in ruim 4 maanden en werd er aan 26572 zwervers een nacht verblijf aangeboden. Het wreekt zich gewoonlijk als noodzakelijke reparatiën worden uitgesteld : er komt dan een tijd, waarin verder uitstel onmogelijk is en nu is alles zóó duur. Een bedstel", zeide de directrice, dat vroeger te krijgen was voor f4, kost nu f35, ongerekend het stroo, dat geregeld bijgevuld eninsommigegevallen verbrand moet worden". Onder een bedstel hebben wij te verstaan twee groote zakken en n kleine. Van de groote zakken wordt er n gevuld met lang stroo en doet dienst als matras, in den anderen komt kort stroo en deze zak dient voor dekking. Dekens worden niet verstrekt. Het zou onmo gelijk zijn deze zindelijk te houden. De kleine stroozak vormt het hoofdkussen. Deze zakken worden 2 keer in de week uitgekookt en als het noodig is, in de ontsmettingsoven gedes infecteerd. Het is duidelijk dat hierdoor dit materiaal veel te lijden heeft en dat van de 100 kribben er geregeld vele in aanmerking komen voor reparatie of vernieuwing van materiaal. Wie de Toevlugt" bezoekt, moet wel dadelijk de groote zindelijkheid opmerken, die overal heerscht. Dit is ook wel een eerste vereischte, in aanmerking genomen den toe stand, waarin de meeste gasten hier verschij nen. Voor nachtverblijf is het asyl het geheele jaar geopend, warme spijs wordt alleen ver strekt van half November tot 31 Maart. Van 8-10 uur 'P avonds st?at het asyl open voor de zwervers, die den nacht daar willen doorbrengen. Vrouwen melden zich weinig aan, toch is er ook voor haar een afzonderlijke slaapzaal. De zalen zijn 's winters verwarmd door breede, warmwaterbuizen, die midden door het vertrek loopen en ook gelegenheid bieden om een vochtig kleedingstuk er op te drogen te hangen. Langs den wand ziet men een rij emailwaschbakken, die ieder voorzien zijn van een kraan en waaruit het water verwijderd wordt door omkanteling van den bak. Een hand doek kan tegenwoordig niet meer verstrekt worden daar deze te zeer in de termen viel om meegenomen te worden. Tusschen 6 en 7 uur 's morgens wordt aan de slapers" een broodje en een ferme kom koffie uitgereikt, daarna moeten zij het ge bouw verlaten, aangezien er dan een gron dige reiniging van de gebruikte zalen moet plaats hebben. De slaapzakken, die aan de uiteinden voorzien zijn van ringen, worden opgehangen aan haken, die zich boven iedere krib bevinden. Deze maatregel is noodig in den strijd tegen het ongedierte. Toen wij in de morgenuren deze zalen bezochten, spoelde daar van alle kanten de frissche herfstwind door en de gouden zon speelde er om de houten kribben, alsof er niet anders dan onbezorgde blijheid in de wereld was.... Om l uur wordt de warme spijs verstrekt. Aan de controle wordt het bonnetje of de 15 cent afgegeven ; in ruil daarvoor krijgen de bezoekers een penning, die bij inlevering een bord warme spijs verschaft. Het voedsel is natuurlijk zeer eenvoudig, maar van goede grondstoffen uitnemend bereid. Onder de lange tafels in de eetzaal bevinden zich warm-waterbuizen, die den verkleumde gasten al gauw een gevoel van behaaglijkheid geven, dat als een zachte vertroosting is. Tot 4 uur mag van deze verwarmde zaal gebruik gemaakt worden, dan moet ieder vertrekken, omdat het lokaal voor de 2e maal onder handen genomen moet worden, wat waarlijk niet overbodig is. Het spreekt van zelf dat onder de zwervers, die dit asyl bezoeken, zich menigmaal beken den van de politie bevinden. Van de slapers" is steeds een naamregister bijgehouden. Een natuurlijk uitvloeisel hiervan was, dat de Toevlugt" een informatie-bureau werd. Binnenkort echter zal dit onderdeel van het werk vervallen, daar de Armenraad deze functie zal overnemen. Deze inrichting, die in hoofdzaak te doen heeft met mannen uit de onderste lagen der maatschappij, wordt bestuurd, en goed bestuurd door een vrouw. Dit is zeker niet ieder's werk, maar een vrouw, in wier karakter menschenkennis, tact en onverschrokkenheid samengaan met een warm medegevoel vindt hier een heerlijke taak. Een trouwe hulp voor het werk van alle dag vindt Mevrouw van Campen in den suppoost Brandenburger en zijn vrouw, die reeds gedurende vele jaren met toewijding zich aan dit werk geven. Het Bestuur der Toevlugt" dat zulk een dringend beroep doet op de algcmeene weldadigheidszin, biedt het publiek tweeërlei gele genheid, haar mildheid tetoonen, n.1. door toe zending van een gift of door bestelling van een aantal bonboekjes, voor brood en koffie, voor warme spijs of voor nachtverblijf. In, een groote stad als Amsterdam moeten er toch velen zijn, die gaarne zouden willen geven als zij op straat of aan hun huisdeur de ellende ont moeten, maar terugschrikken van geld-geven uit vrees daardoor mogelijk meer kwaad dan goed te doen. En als men eerst moet gaan informeeren de opwelling van mede lijden is spontaan, maar vaak ook vlug ver drongen, men leeft snel in een groote stad. . . . Hoe menigeen gaat aan een armen stakker op straat voorbij zonder te helpen, maar niet zonder een gevoel van pijn over zijn onmacht. Door aan de deur of op straat een of meer van zulke bons uit te reiken, kan men zeker zijn dat van den een of anderen ongelukkigen den honger wordt gestild of aan een dakloo/en een bed wordt bezorgd. A. H. L d K i i B o K M A. IIIIIIIIIIIIIMlIIIIIHIHIIIIIIlmlIIIHHml Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllll TDipircrp PflMRIfB" IKIrLt Lü, uUMDltK Importépar SCHMITZ & Co., Utrecht M. van IJsselstein. Kleedje voor een penanttafel. Kloskant. Plaat uit De Vrouw en haar Huis" ?M iiiimiiiimimiiMMiiii IIIIIIIIIIIIH in iiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiii ADELBODEN. 1350 M. b/d. Z. Alle wintersporten. Grootste en mooiste skite reinen van Zwitserland. Inl. en prosp. Intern. Verkeersbur. A'dam Raadh.str. 2; Haag, Papestr. 5 en Verkehrsbureau, Adelboden. ?Uflliliiiium 'fttciiiffffiiimifHffffirffHfiiiiirfiliiiMfififfiiiiijifiiiiHHB Jaarboek van Nederlandsche Atnbachts- en Nijverheidskunst 1920 In het vorige weekblad schreef Otto van Tussenbroek een waardeerend woord over het zoo juist verschenen Jaarboek van Neder landsche Ambachts- en Nijverheidskunst. Een belangrijke arbeid is weder met de uitgave van dit standdaardwerk verricht. De vrouwelijke handwerken zijn er echter nog sober in vertegenwoordigd. Dit valt te betreuren omdat in onzen tijd in de uitvoering en opvatting van de borduurkunst een kente ring wordt opgemerkt, die drijft naar individueele, eigene werkprestatie, naar per soonlijke uiting in 't weergeven van 't orna ment en 't verwerken en 't kiezen van het materiaal. De weinige werkstukken in het jaarboek gegeven, dragen ook den stempel van de maakster. Maar juist omdat dit 't geval is, is het treurig dat er in een der onderschrif ten een onvergeeflijke fout is geslopen. Nr. 65 op blz. 55 geeft het kleed voor een penant tafel, ontworpen en uitgevoerd in kloskant door M. van IJsselstein (hierboven afge drukt en aan de lezeressen van De Vrouw en haar Huis" door publicatie reeds bekend). In het jaarboek wordt dit kleed een kanten waaier genoemd en toege schreven aan E. Rappard Broese van Groenou. Hoe deze misslag is ontstaan, is ons on verklaarbaar, daar wij v, eten dat elke inzen der zelf foto's van zijn werKstuk moet in zenden en inej. Van IJsselstein van de plaatsing van haar werkstuk geheel onkun dig is. Wij twijfelen niet of de redactie van het jaarboek die zelf ten zeerste strijdt voor het goed recht van den werker, zoowel van ontwerper als uitvoerder, zal dit feit nauwkeurig onderzoeken en zoover het helaas nog in haar macht is, de fout zien te her stellen. Aan de bezitters van het boek de taak om even het onderschift in hun exem plaar te wijzigen. M. R o c, i, K tiiiimmiliuiiiiiiiiiimiiiiiii Een Meisjesboek Er is tegenwoordig weer een heek stroom van echte ,,meisje-snoeken" ; maar Ellen '?''.'?mor, Vaders Kind. (Uitg. Gebr. Kluitman, Alkmaar) is stellig een der aar digste. , De heldin is veertien jaar. In den aanvang denkt men dat zij een paar jaar jonger is, /on'n wildebras is /ij nog op een leeftijd, ALS 'T VRIEST De planten bestaan voor het grootste ge deelte uit water ; het is dus niet meer dan natuurlijk dat zij bij vorst een ander uiter lijk krijgen. Eigenlijk is het een wonder, dat de verandering nog niet veel meer ingrijpend is. Bij de ontbladerde boomen valt in den voorwinter nog niet veel op te merken ; ze staan wat strakker tegen de lucht en als het goed hard vriest, komt er een dalende bewe ging in hun zijtakken. In den nawinter reageeren vele wel sterker, dan komt er ook heel mooi kleurenspel bij te pas, maar daar is thans nog niet veel van te zien. Met de groene planten is het anders. Men behoeft waarlijk niet op den thermometer te zien, of het vriest. De aucuba's en laurier kersen buigen bij een paar graden vorst haar bladeren loodrecht omlaag, de klimop krijgt een donkerpaarse tint over haar groen, zoo ook het buksboompje en tal van kruiden, dit voor het volgend jaar al flinke bladrozetten hadden gevormd, liggen slap en gehavend neer. Het gevoeligst is misschien wel de ge wone eikvaren, de meest bekende van onze altijd groene varens. Zoodra die een tempe ratuur te verduren krijgt van maar even onder 't vriespunt, gaan haar bladeren krul len en schrompelen alsof haar laatste uurtje geslagen heeft. Maar brengt ge zoo'n ineengeschrompeld blad even in de kamer of buiten op een beschut plekje in den zon, da ziet ge het heel vlug weer frisch «n fleurig worden. Dit ligt allemaal aan waterverplaatsing in en om de cellen, 't Is nog de vraag of de plant er direct voordeel van heeft, het ligt voor de hand, om te meenen, dat op deze manier de bladeren beschut worden tegen verdroing . Met dat al ziet het bosch er op een vorstmorgen min of meer armoedig uit : het ont bladerd onderhout, de verschrompelde varens, de ineengekronkelde niosstengeltjes, de half weggevroren paddestoelen, de verflenste bladeren van raket en hclmkruid en het vaalgrijs en geel van de afgestorven grassen, netels, kervel of kleefkrnid. Alleen de kamper foelie heeft haar bladeren frisch gehouden, zoowel de oude als de nieuwe en ook de kleine rozetjes van vekikers en vroegeling laten zich niet uit het veld slaan. De grove dennen zien er altijd nog al kroe/.ig uit, doordat hun gedraaide naalden in paren altijd naar alle kanten uitstaan, maar de vorst brengt er toch een extra krinkel in en zon ziet het dennehosch dan nu ook ruiger dan gewoonlijk. Waar, in plaats van grove dennen Oostenrijkers groeien is de verandering nnf> duidelijker. Die hebben veel langere en veel slappere naalden, ook langere twijglcdi'ti. Bij gewoon weer staan de naalden wijd uit en ze vormen dan mooie straalfigurc-n rondom de wit beharste knoppen. Wan neer het gaat vriezen dan neigen de naalden van elk paar dichter aaneen en al de naaldparen zelf gaan een kleiner hoek met hun twijg vormen en daardoor krijgt vooral jong plantsoen van Oostenrijkers bij vorstweer een zeer haveloos ongesoigneerd uiterlijk. Indivi dueel verschillen die boomen ook nog al veel, de ergste zien er zoo naar uit, dat je al er over zoudt gaan denken om ze er uit te dunnen. Nog sterker is tlit het geval bij de Weymouth of Witte Den, een van de allermerk waardigste en sierlijkste dennen van NoordAmerika. Sedert geruimen tijd is die den ook in Europa aangeplant en bij ons wil hij graag groeien en zich uit eigen zaad voortplanten. Ongelukkig echter heeft hij hier te lijden van een roestziektu, die hij in zijn vaderland zoo goed als niet kent en menig boomkweeker zal u verzekeren, dat het een onbegonnen werk is, in ons land Weymonth aan te planten. Toch gedijen ze hier en daar heel goed en wij kennen wel exemplaren in ons land, die het al tot een terbiedwaardigi'n ouderdom hebben weten te waarop de meeste van haars gelijken zich al min of meer als aankomende jonge dametjes vertoonen, Doch dat komt door de bijzondere om standigheid, in den titel aangeduid, dat zij Vaders Kind", is; zegge Vaders kameraadje en vertrouwelingje, naar hem aardend". Maar dan komt Vader te sterven. De finantieele toestand maakt het noodzakelijk dat zij het huis uitgaat, en wel naar Amster dam, tot gezelschap van een erg stijve nicht, bij wie zij het bijna niet kan uithouden, maar het toch uithoudt, omdat Vader dat van haar zou verwachten", ten slotte wordt zij door een gunstigen samenloop van zaken uit dat deftige Keizersgrachthuis verlost, zoodat zij weer naar huis kin komen, mits zij Moeder als een trouwe, degelijke hulp ter zijde staat. En dan geeft zij wei degelijk blijk, minstens veertien jaar te zijn. Men ziet, het ernstige element ontbreekt niet in dit boek. Maar de hoofdtoon is vroolijkheid, jonge joligheid zelfs; eerst in het frissche buitenleven, en daarna in Letje's bakvisch-guite-streken, als reactie op haar treurige positie bij Nicht Sofie. Letje is een heel aardig, natuurlijk schepseltje! G R E R T R U I D A C A K K L S E N Vrouwenbelangen Ook de Raad van Toezicht op de spoorweg diensten benoemde dit jaar tot commies tevens plaatsvervangend secretaris: Mw..Mr. A. M. Beumée, plaatsvervangend secretaris van het scheidsgerecht voor spoorwegperso neel, terwijl de Commissie voor Volkenrechte lijke vraagstukken, ingesteld door den Minis ter van Buitenlandsche Zaken tot haar secretaresse benoemde Mvr. Mr. J. Lyclama a Nyeholt, die reeds als rechtskundige bij den Octrooiraad in dienst was gesteld. Ons land telt thans ook een vrouwelijk ont vanger-griffier. Mvr. A. Temans werd als zoodanig aangesteld te 's Heerenbroek en wel bij den West-Kraayertpolder in ZuidBeveland. Waren er tot dusver alleen arbeidsinspectrices en adj. inspectrices, thans bezitten wij in Mw. A. v. d. Tempel de eerste opzichteres, van den arbeid. Ook hebben wij nu een ambtenares der reclasseering, een functie waartoe Mw. G. v. Elzelingen werd uitverkoren. Zij was voor dien inspectrice van politie. En wat te zeggen van de benoeming van Mw. Mr. N. Fortuin, die commies-redacteur en plaatsvervangend gemeente secretaris te Zaan dam is geworden. Het is, als men het nagaat ook| al te dwaas, dal de vrouw in Nederland niet tot secretaris of burgemeester kan worden be noemd, terwijl zij in onze overzeesche bezit tingen, daarvan niet is uitgesloten. In Malang (N.l.) toch 'werd Mej. A, M. Brandon, ambtenaresse ter secretarie, tot ge meentesecretaris benoemd. brengen. Ook weet ik wel jongere te staan. heel gaaf en frisch en behangen met de wondermooie losse kegels, die kenmerkend zijn voor dezen boom. De naalden zijn een decimeter lang en staan in groepen van vijf. Ze zijn dun en buigzaam, aan de eene zijde glanzend groen, aan den anderen kant wit gestreept; en als ze mooi naar alle kanten uitstaan, dan is zoo'n jong wit pijntje wel een van de allermooiste boomen, die men zich in park of plantsoen kan wenschen. Ik zou dan ook den moed niet opgeven en hier en daar toch maar Witte Pijnen zaaien, niet te veel bij elkaar en niet in de buurt van kruis bessen of andere Ribes-soorten, want die vervullen de taak van tusschenpersoon bij de verspreiding van die brandziekte. Deze witte pijnen reageeren nog scher per op vorst dan de Oostenrijkers. Het vijf tal dunne naalden krinkelt op elkaar en legt zich vlak tegen den tak aan en in plaats van de mooie volle stralenschemer van al die glinsternaalden krijgen we ijle takkken te zien, bezet met magere scheerkwastjes. Ik ken haast geen grooter verandering in het uitzien van een plant en buitengewoon ver rassend is het om te zien, hoe in de warmte van de kamer of bij het doordringen van de zonnegloed in een beschut hoekje zoo'n foei leelijk Weymouth-takje opeens weer een toonbeeld van gratie kan worden. De gewone fijnspar en de züverspar doen ook mee aan de vorstbewegingen, de eerste legt zijn naaldjes wat dichter tegen den twijg aan, de andere tilt ze omhoog en daar door komt dan de lichte onderzijde beter te zien, zoodat een zilverspar bij vriezend weer er duidelijk grijzer gaat uitzien. De fijnspar wordt heelemaal ijler aan zijn omtrek. Sommige individu's zijn ook bij deze boomen gevoeliger dan andere; wellicht zijn ook stand plaats en herkomst van invloed en daarom kunt ge van deze dingen ook weer het meest CRÊMEoBBERUT OE. CARABA lililllilllillflalll Ook in Amerika stelt men de vrouw in die verantwoordelijke positie aan. PresidentWilson benoemde tot een der drie Commissarissen van Washington Miss Mabel Boardman, een zeer bekende Amerikaansche, die blijk van organisatorisch talent had gegeven en aan het hoofd stond van het Amerikaansche Roode Kruis. De functie van Commissaris komt het meest overeen met het Burgemeesterschap zoo als wij het kennen. In Washington is echter de leiding in handen van een driemanschap, waarvan dus nu voor 't eerst ook een vrouw deel uitmaakt. In Turkije is het ook voorbij met de parasiteerende vrouw. Met den sluier heeft zij ook de beschroomdheid om buitenshuis te werken afgelegd. Eerst had zij wel met den tegenzin der man nen te kampen maar de nood brak ook hier de wet. Thans vindt men haar in allerlei bedrijven en beroepen buitenshuis. Men vindt haarbij den telefoondienst, op kantoren, als kassiersters in groote zaken, bij den reinigingsdienst, en bij de trems. * De harems krimpen in. Ze zijn te duur. Zoo ziet men alweer dat zelfs de duurte een goede zijde heeft.... tenminste in Turkije. Hoe zou het daar met de salaricering staan. Zou men er ook het stelsel huldigen van onge lijk loon voor gelijkwaardige!) arbeid? In Nederland komt men in het particu lier bedrijf toch hier en daar tot het besef van de onbillijkhcid van dezen maatstaf. Door de Maatschappij ter Bevordering der Pharmacie werd een salarisregeling ontworpen waarbij verschil in loon tusschen mannelijke en vrouwelijke werkkrachten werd gehand haafd. Dit voorstel werd door de Afd. NoordHolland geamendeerd in dien zin, dat het ver schil in loon kwam te vervallen. Het amende ment werd aangenomen en alle Nederlandsche apothekers-assistenten zullen nu een gelijk loon genieten. C. S. K o o r DAVOS. Hotel Continental ZON - SNEEUW - SPOET Informaties: LINDEMAN's Reisbureau te zien krijgen door gernimen tijd achtereen hetzelfde stel boomen te beschouwen. Als Amsterdam zijn frboretum krijgt dan hopen we voor zoover de groote-stadslucht dat toelaat daar ook veel goede vrienden aan te treffen, die ons de wisseling van weer en jaargetijde zullen helpen veraangenamen. J A c. P. T n ijs s i: