De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 11 december pagina 8

11 december 1920 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEBERLA.N1 11 Dec. '20. - No. 2268. , Op den Economischen Uitkijk Ziekteverzekering Plotseling is de regeling der ziekteverzeke' ring weer actueel geworden. Dit klinkt heel wonderlijk, want wij hebben immers een Ziektewèt-Talma, die in 1913 door de Volks vertegenwoordiging is aangenomen en die slechts op uitvoering en inwerkingtreding wacht. Was in '13 het toen aftredend kabinet van rechts door een van dezelfde zijde opge volgd, dan zou zeker deze wet allang uit het Staatsblad in de praktijk van ons staatsleven zijn overgegaan. Maar wij kregen het ministerie-Cort van der Linden en daarin mr. Treub, die een volslagen omwerking van de sociale verzekering ter hand nam. Maar wij kregen ook kort daarna den oorlog .en de Grondwetsherziening en de vele noodwetten en zoo bleef de Ziektewet rusten. Totdat wij nu weer een kabinet van rechts kregen en daarmede de kans dat ook dit stuk uit Talma's nalatenschap eindelijk in vervulling zou gaan en toegepast worden, behoudens dan eenige wijzigingen, die de huidige bewindsman in die tegeling noodig achtte. Doch wat hebben wij nu inmiddels zien gebeuren? Dat er van arbeiders-zijde verzet komt tegen de invoering van deze wet. Niet al gemeen: het Christelijk Vakverbond schijnt aan de wet-Talma vast te houden, maar het R. Katholiek Vakbnreau heeft zich aange sloten bij het verzet, dat uitgegaan is van het N. V. V. en dat gesteund wordt door het N. A. S. en door liet Neutrale Vakverbond. Dit beteekent dus dat, op n groep na, de georganiseerde arbeiders ten onzent bezwaar maken tegen een wettelijke regeling voor ziekteverzekering, die om zoo te zeggen kant en klaar is en die de Regeering hoopte reeds in het voorjaar van 1021 in te voeren. Deze merkwaardige beweging heeft instemming gevonden bij groote organisaties van werkgevers. Wij hebben immers in de pers gelezen dat de bestuursleden van Cen traal Overleg, van de Vereeniging van Nederlandsche Werkgevers, van het R. Kath. Ver bond van Werkgevers Vakvereenigingen en de Christelijke Vereeniging van Werkgevers en Groothandelaren in Nederland dat al deze besturen aan hun ledenvergaderingen zullen voorstellen mee te gaan met het plan ,,om een behoorlijke ziekteverzekering tot stand te brengen door samenwerking van werkgevers en werknemers." Voorwaarde hierbij is dat de uitvoering der verzekering : onttrokken wordt aan ambtelijke bemoeiing en gelegd wordt in handen van belang,,hebbenden." Nu, dit is precies ook wat men van arbeiders-zijde wil verkrijgen en dus be hoeft men er, meen ik, niet aan te twijfelen of de zaak zal wel tot stand komen. Ook in iMiMiimiMinmiiiMMIimiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiMiii HET SOCIAAL-PAEDAGOGISCH INSTITUUT TE GRONINGEN De Dr. D. B o s - S t i c h t i n g door dr. H. J. F. W. BRUGMANS, Directeur van het Instituut. den Hoogen Raad van Arbeid heeft deze be-wegmg?«teh--reeds- doett-gevielen en deze ?Hooge'Raad hreeft-met het^oog daarop besloten nog even te wachten met zijn oordeel over de door de Regeering voorgestelde wijzigingen in de Ziektewet-Talma. Iets later weer heeft men kunnen lezen dat de heer Duys in de Tweede Kamer zich (wat men noemt) af zijdig" heeft betoond van deze beweging, waaruit men kan afleiden dat politici, die in de Kamer het naast staan aan het N. V'. V., niet instemmen met de nieuwste, door die groote organisatie thans voorgestane denk beelden op het punt van sociale verzekering. [Hieruit kan een eigenaardig geschil ge boren worden. Aan het succes der beweging twijfel ik niet; binnenkort zal men zeker ver nemen dat de twee bovenaangeduide zeer belangrijke groepen van georganiseerde werk gevers en arbeiders het eens geworden zijn over een verzekering onttrokken aan amb telijke bemoeiing", dus buiten de wet om. Zal dan de wetgever (de Regeering met de beide takken der Volksvertegenwoordiging) zich niets daarvan aantrekken, doen alsof er niets gebeurd is en de wet in werking doen treden, terwijl in zoo breede kringen daad werkelijk daartegen geprotesteerd wordt en men vooraf een regeling buiten-de-wet-om heeft tot stand gebracht? l Er is een onverzoenlijke strijd tusschen wat deze groote groepen van werkgevers en ar beiders willen en wat de wet" wil. Want die groepen, het is duidelijk genoeg, willen de wet niet. En de wet wil niet ziekteverzeke ring buiten haar kader. Dat kader is eng: zij legt het zwaartepunt van haar regeling in de ambtelijke ziekenkassen, die van de Raden van Arbeid afhankelijk zijn en zij gedoogt het bestaan van bijzondere "ziekenkassen", mits die erkend" zijn na voldoening aan velerlei wettelijke vereischten, waaronder ook behoort toezicht door de Raden van Arbeid. Deze raden nu zijn al wil men het voorstellen alsof zij dat niet zijn ambtelijke lichamen en de arbeiders zijn gelijk (meen ik) Het Volk dit uitdrukte beu var. ambtenarij", d.w.z. zij blijken daarvan thans beu te zijn geworden; de werkgevers zijn dat eigenlijk altijd geweest. Er is dus een onverzoenlijke strijd. En we kunnen ons allen er op spitsen met belang stelling het beloop van dien strijd in de komende weken en maanden te volgen. Men kan zeggen dat de zaak zoo staat: hier ligt een wet uit het jaar '13, waaraan de Volks vertegenwoordiging nog schijnt vast te houden (althans een deel van het Parlement, want de nieuwe beweging zal ook daar wel voor standers vinden). Maar nu is een groot deel van het volk (daaronder in de eerste plaats de rechtstreeks bij die wet betrokkenen) tot een (voor velen) nieuw inzicht gekomen en wil die wet niet meer. Zal nu de Volksvertegen woordiging, aan haar naam en wat meer zegt Huize l. ZOMERDIJK BUSSINK Pavil]oenVondelparüel,/uiu4l90enï595 Restaurant a la carte Lunch,Afternoon-tea, Diners en Soupers Dagelijks muziek door het Huis-orkest iimiMiiiimuiiiiimiMMiiitimi aan haar wezen getrouw, zich richten naar wat in het Volk leeft en rekening houden met den verklaarden onwil, die zich in breede kringen zoo ondubbelzinnig openbaart, tegen de wettelijke regeling? Of zal zij (maar dan met welk recht) den bestaansreden van dien onwil ontkennen, geen eerbied hebben voor deze nieuwe stroomingen en te^eu den verklaarden zin der meest belanghebbenden hun den dwang opleggen, die voor hen uit het wettelijk stelsel voortvloeit? Nog eens: ik kan mij zulk een oplossing van den strijd, die aanstaande is, niet denken. Waarschijnlijk zal de Regeering wel de wet volledig en vol komen willen invoeren. Maar zullen de kamers haar daarin volgen? Het is moeilijk den horoscoop te trekken en nu reeds de neuzen" te tellen. Maar wij zien uit de pers-berichten dat het (nieuwe denkbeeld sympathie heeft in katholieke werkgevers- en a'rbeiderskringen en het staat m.i. te bezien of in parlementaire katholieke kringen de picteit voor Talma's nalatenschap" wel zoo groot is als bij het overig deel der rechterzijde. Indien men daar onverzettelijk blijft, zal dat ook het geval zijn bij den heer Duys c.s.? Bij de andere groepen ter linkerzijde mag men hopen op instemming met de nieuwe gedachte. In het ontwerp-fusieprogram leest men immers dat als punten, waaromtrent voorloopig over eenstemming werd bereikt, ook bestrijding van bureaucratische wetgeving en ambtenarij" en particulier initiatief als grondslag van maatschappelijke welvaart" genoemd zijn. Zal men dan niet, op dien grondslag staande, een wet als de Ziektewet-Talma moeten af wijzen, althans toejuichen dat in haar uitvoe ring een belangrijke bres wordt geschoten door van haar dwang vrij te stellen allen, die voor zichzelven onder elkander een afzonder lijke regeling buiten-de-wet-om hebben vast gesteld en willen toepassen? Men ziet het: er is alle reden om met be langstelling den gang van zaken en zijn verdere ontwikkeling te volgen. Wat mij betreft, de ,,scherpzinnige lezer" heeft a! lang geraden (indien hij 't nog niet wis^!) dat ik 'de nieuwe beweging van harte toejuich. Reeds meer dan eens heb ik in deze rubriek gelegenheid gehad en die ook gebruikt om te zeggen, dat en waarom ik in Raden van Arbeid en al der gelijke van boven af georganiseerde instel lingen geen heil zie doch die als ambtelijke voorzieningen bedenkelijk acht, 1) Mijn verzet daartegen grondt zich op stoffelijke en op LAUSANNE-PALACE FAMILIE-HOTEL VAN OEN ALLEREERS^EN RANG. Prosp. en inl Reisbureau LINDEMAN, Dtn Haag, Arnhem, Groningen, Utrecht Vrijdag den derden December is te Gro ningen het Sociaal-Paedogogisch Instituut geopend, dat den naam draagt van Dr. D. Bos. Sedert 21 Maart 1917 bestaat het Dr. D. Bos-Fonds, gevestigd te 's Oravenhage, dat zich ten doel stelt om sociaal-paedogogischen arbeid te ondernemen of te steunen ter bevordering van de vrije volksontwikkeling in den riiimsten zin des woords. En bij de nadere specificatie van dat doel wordt dan in de eerste plaats genoemd : het oprichten en onderhouden van een sociaal-paedogogisch instituut of het verleenen van subsidie aan een dergelijke instelling. Het doel is dus thans in zooverre verwezenlijkt na een langen tijd van voorbereiding waarbij woningnood en onmachtige leveranciers, kortom de misère van onzen tijd, remmende factoren waren. Na rijp beraad is Groningen gekozen tot zetel van het nieuwe Instituut. Er is natuurlijk veel voor te zeggen om een stichting, die haar arbeidsveld zoekt in het geheele land, meer bij het centrum te plaatsen. Om tweeërlei reden is het ten slotte Groningen geworden. Groningen was de provincie van Dr. Bos, en het is meer karakteristiek om zijn stichting daar dan ook te vestigen. Groningen is verder het eerst in ons land een centrum van psychologische studie en onderzoek geweest. Doordat Heymans trouw is gebleven aan de Groningsche Universiteit, is de naam van deze stad eng verbonden met de psychologie. Hier heeft verder de persoon van Professor Wiersma de psychologie geinfluenceerd op de psychiatrie, zoodat voor hem de psychi atrie "niet in de eerste plaats pathologische hersenanatomie en physiologie is; maar psychopathologie. De stad van het oudste psychologisch Instituut van ons land heeft haar aantrekkelijkheid voor een nieuwe in stelling wier taak op psychologisch en paedaegogisch terrein zal liggen. Het woord Sociaal-paedagogisch" is de naam van een tamelijk vaag begrip. Het woord suggereert geen bepaald werkpro'gram. Vele lezers zullen zich bij het woord wel iets kunnen denken, maar op de vraag, wat een sociaal-paedagogisch Instituut nu eigenlijk zal doen, daarop zal men hoogstwaarschijnlijk het antwoord schuldig blijven. C P-n'T Wil men de sociaal-paedagogie leeren kennen in een harer meest actueele uitingen, dan zou ik willen wijzen op het streven naar een voorlichtingsdienst bij de beroepskeus. Hier is een maatschappelijke taak, die aan gemeenschap en individu gelijkelijk ten goede komt. De Bos-stichting zal geen be roepskantoor zijn, maar haar werkprogram staat toch in eng verband met de functie van een adviesbureau bij de beroepskeus, zooals uit ons verder exposézal blijken. Het sociaal-paedagogisch Instituut zal geen adviesbureau voor den beroepscandidaat zijn, omdat het dit in de eerstkomende jaren niet zal kunnen zijn. En daarna zal het dat naar ik hoop niet behoeven te zijn. Een voorlichtingsdienst bij de beroeps keus is op het oogenblik voorwerp van studie bij het Ministerie van Arbeid. Het is te hopen, dat voorstellen, die reeds een vasteren vorm hebben aangenomen, zullen worden aanvaard. Wanneer dan onder zaakkundige controle van de Regeering en door subsidie van het Rijk in alle deelen van het land plaatselijke insti tuten worden opgericht, waar de beroepscandidaat zich kan vervoegen om op de hoogte gesteld te worden van zijn bijzonderen aanleg en ook van waarin hij te kort schiet, dan be hoeft de Bos-stichting daar haar terrein van arbeid niet te zoeken. Het Sociaal-Paedagogisch Instituut zou in de eerstkomende jaren trouwens geen be roepskantoor kunnen zijn. Wat toch is het geval? Als men een beroepskantoor opent, dan moet men niet alleen in staat zijn om, met behulp van de methoden, die de hedendaagschc psychologie geeft, inzicht te ver krijgen aangaande de psychische qualiteiten van den beroepscandidaat, maar men moet vele beroepen kennen, eigenlijk alle beroepen. En deze kennis moet van bijzonderen aard zijn. Vanuit psychologisch gezichtspunt moeten de beroepen geanalyseerd zijn, niet slechts qualitatief, maar vooral ook quantitatief. Op deze wijze zijn er tot nu slechts weinig beroepen geanalyseerd, terwijl de ana lyse vaak dan nog slechts een provisorische mag heeten. Münsterberg en, in de laatste jaren, Wiiliam Stern, hebben het beroep van den trambestuurder geanalyseerd. Men heeft zich bezig gehouden met de typographie, het machineschrijven, en in den oorlog vooral met het chauffeereu en het métier van den vliegenier. In Duitschland is men op het oogenblik bezig met tal van onderzoekingen. Onder redactie van Otto Lipmaun en Wii liam Stern verschijnen de Schriften zur Psychologie der Bcrufseignung und des Wirtschaftslebens." Op het oogenblik is een vijftiental brochures verschenen. De namen van Piorkowsky en Maede moeten naast dien van Stern worden vernield. Wij slaan hier voor een veelomvattende taak, waarmee men pas begonnen is Het is duidelijk, dat onder deze omstandig heden een beroepscandidaat slechts in enkele gevallen, slechts voor enkele beroepen ecu advies zal kunnen krijgen, dat aanspraak zal kunnen maken op den naam van wetenschap pelijk. Er zal nog veel werk verricht moeten worden, voordat een adviesbureau in zake van de meest voorkomende beroepen raad zal kunnen geven. Deze uitspraak sluit een critiek in op bureaux voor beroepskeuze, zooals er meerdere in ons land zijn.J^arom is het billijk eraan toe te voegen, dat wij wenschen in te grijpen, zullen ingrijpen en moeten ingrijpen, terwijl dikwijls een wetenschappelijke' grondslag ontbreekt. In alle tijden zijn kinderen opge voed, en men heeft het moeten doen zonder wetenschappelijke paedagogiek. Elk opgroeiend geslacht staat voor het probleem der beroeps keuze, en de beslissing kan niet worden uit gesteld tot de wetenschap gelieft te komen met haar fiat. Hiermee is niet alleen het bestaans recht van de tegenwoordige bureaux erkend, maar tevens de gezindheid, die eraan ten grondslag ligt, gewaardeerd. Dat zij in de toekomst anders zullen moeten zijn, verandert daaraan niets. Het Sociaal-Paedagogisch Instituut wil nu het zijne bijdragen tot deze analyse deiberoepen. Laat ik in het kort schetsen op welke wijze men daarbij te werk gaat, dan wordt meteen het beeld van het werkprogram van ons Instituut nader gepreciseerd. En laat het me vergund zijn om het exposéte geven aan de hand van een onderzoek, dat ik eenige jaren geleden heb ingesteld, een onderzoek naar het bedrijf van den wever. Voordat men den wever in zijn werkzaam heden gadeslaat, begint men met een voorloopige oriëntatie, vooral wanneer, zooals in dit geval, het onderzoek in Enschedézal moeten plaats hebben en men in Groningen woont. De litteratuur bleek niet uitgebreid, er bestaat een boek van Bemays, dat echter meer de sociale positie van den wever schil dert clan een psychologische analyse geeft van het bedrijf. Een tweede methode," die'ik in dit geval niet heb toegepast, bestaat hierin, dat men ecu vragenlijst zendt aan weverpatroons, bedrijfleiders, ontwikkelde werk lieden. In deze lijst komen zooveel mogelijk alle vragen voor, die van psychologische beteekenis kunnen zijn bij de analyse van een bedrijf, en nu worden dus de menschen in kwestie verzocht ons aan de hand van de lijst zich uit te spreken over de eischen van het métier in kwestie. Is groote nauwkeurig heid vcreischt? Moet de werkman in gedach ten steeds bij zijn werk zijn. of wordt zoo nu en ERNESTÏNE OOSTERMAN. OUDE VROUW" PORTRET-PRIJS THERÈSE VAN DUIJL, Na den dood van mevrouw Thérèse van Duyl?Schwartze hebben velen de behoefte gevoeld om haar naam aan een of andere stichting te verbinden. ( mdat de overledene steeds veel heeft gedaan voor de in nood verkeerende kunstbroeders en -zusters, werd besloten een altijd weer voor vergrooting vatbaar kapitaal bijeen te brengen, waarvan de rente in hoofdzaak kan worden besteed als bijdrage voor de kas van het Nederlandsch Steuncomitévoor Beeldende Kunstenaren, en daarnaast ook, om ns in de drie jaar een portretprijs uit te loven, waarnaar alle Nederlandsche kunstenaars beneden de 35 jaren kunnen mededingen. De eerste wedstrijd heeft thans plaats gehad; de prijs, een bedrag van f500.-, werd toegekend aan mej. Ernestine (josterman, voor haar hierboven gereproduceerd portret. De inzendingen van de inededingers(sters) zijn te zien in de zalen van Arti et Anhcitiae te Amsterdam. geestelijke overwegingen. UK voering van sociale verzekering langs ambtelijken weg is noodeloos duur, is stroef en omslachtig. Zij is geen uiting van volkskracht, zij doet op die volkskracht geen beroep en wekt die niet. Daarom verheugt mij deze merkwaardige nieuwe gedachte, die ik beschouw ais een gelukkige kentering in arbeiderskringen en waarvan ik verstrekkende gevolgen voorzie. Zonder onmatige uitbreiding aan mijn uit kijk" kan ik daarop hier niet ingaan; daarom veroorloof ik mij den lezer, die hierin belang mocht stellen, te verwijzen naar een beschou wing, die ik daaraan heb gewijd in het December-No. van Onze Eeuw onder den titel ,,In eigen hand." S M l S S A E I< T 1) Zie o.a. Radenwet" in het no. der Groene van 2 Juni 191 ?, en Uitvoering van de Invaliditeitswet" in het nummer van 25 October 1919, dan groote oplettendheid geéischt, terwijl daar na het werk weer een poos mechanisch zijn gang gaat ? Enz. Meer of minder voorbereid komt de expe rimentator da; rna op het terrein van den ar beid, om zelf de werkzaamheid in kwestie in oogenschouw te nemen. Het komt er nu op aan om met een psychologischen blik den aard van het werk te doorzien. Van veel gewicht is hierbij de leiding van een intelligente» opzich ter of meesterknecht, die de kunst verstaat ons te zeggen wat hij weet. De. psycholoog analyseert in gedachten, en hier hebben wij het gedeelte van zijn werk, waar vooral flair, intuïtie en snelle opmerkingsgave gewenscht zijn. Wat de wevers dan aangaat, heb ik ge vonden, dat het allereerst aankomt op den omvang van bewustzijn, de zoogenaamde distributieve opmerkzaamheid. Daarna zijn van gewicht bepaalde gecoördineerde reacties, waaronder de zoogenaamde handvastheid. Dan krijgen wij de tastzin, die tamelijk ont wikkeld moet zijn. Ook aan het intellect moeten hoogere eischen gesteld worden dan men aanvankelijk wel zou denken. Ten slotte is een goede kleurondcrscheiding gewenscht voor lederen wever, die een beetje promotie wil maken in zijn vak. Met dergelijke resultaten van de voorloopige analyse, die alleen nog maar in gedachten is uitgevoerd, gaat de psychotechnicus dan huiswaarts, om zich nu rekenschap te geven van de methoden van onderzoek. Vaak kan hij aan de psychologie deze metho den zonder meer ontleenen. Zoo heb ik niet behoeven te deuken over de wijze, waarop ik den omvang der opmerkzaamheid zon moeten nagaan. De tachistoscopische proeven zijn daarvoor klassiek. Maar voor de gecoör dineerde bewegingen en de handvastheid heb ik een paar toestelletjes moeten laten maken. Wanneer de psycholoog tot klaarheid is gekomen aangaande de te volgen methoden en wanneer hij in het bezit is van de benoodigde toestellen, kan hij overgaan tot het verdere gedeelte van het geheele onderzoekingsproces. Dan volgt de werkelijke analyse, die tevens verificatieotulerzoek is. Aan den werkgever verzoekt hij om een aantal arbeiders beschik baar te stellen, die zich vrijwillig tot het ex periment leenen ; laat ik /.eggen : tien goede en tien slechte gespeeialeerde arbeiders. De psycholoog behoeft niet te weten welke menschen de goede en welke de slechte zijn. Het is zelfs beter, dat hij het niet weet. De proeven worden nu genomen, en op grond van het resultaat worden de menschen gerangschikt. Dan wordt deze rangorde met die van den patroon vergeleken. Wanneer de reeksen in denzelfden zin verloopen, is het onderzoek gelukt. En dan kan in het vervolg dooreen onderzoek van n of een paar uren worden vastgesteld of een sollicitant de gaven voor het bedrijf heeft of niet. Dergelijke proefreeksen hebben voor de maatschappij alleen beteekenis, wanneer zij bij het kiezen van een beroep of bij het aannemen van werklieden inderdaad worden toegepast. Op grond van dergelijke proeven kan men een diagnose opmaken. Zullen zij echter in de practijk ingang vinden? Zal men er gebruik van maken? l let Sociaal-Paedadogisch Instituut heeft hier een taak van propaganda. De menschen van de practijk moeten nog overtuigd worden van de waarde van het psychotechnische onderzoek. Wij zullen ons er niet toe moeten bepalen om aan een werkgever te zeggen : dit is de analyse van uw bedrijf", want de man zou practisch met het resultaat niet veel kunnen beginnen. Wij zullen op ons moeten nemen om de keuring uit te voeren. Voorloopig althans, om te doen zien, dat een dergelijke keuring waarde heeft. Voorloo pig ook, omdat wij - voor de vraag geplaatst : wie anders bereid zou zijn om de keuring te doen geen bepaald antwoord zouden kun nen geven. De diagnose mag niet worden over gelaten aan onbevoegden, en de bevoegden zijn in ons land te tellen. Wanneer dus een bedrijf door ons psychotechnisch onderzocht wordt, dan moeten wij ook de gelegenheid openen voor de toepassing. Dan moet zouwei werkgever als beroepscandidaat, wat dat bedrijf betreft, bij ons terecht kunnen. l let Sociaal-Paedogogisch Instituut wenscht dezen psvchotechnischen arbeid te onder nemen in het belang van het geheele volk, niet ten voordeele van een klasse of een groep. Mede op grond van deze gezindheid heeft het Dagelijkscn Bestuur een Commissie van Advies ingesteld, die door haar samenstelling onze neutraliteit" waarborgt. De volgende personen hebben zich bereid verklaard in de Commissie van Advies zitting te nemen : de heeren E. Fimnien, Secretaris 1. V. V. te Amsterdam, Mr. ). A. A. Kalft', Directeur H. IJ. S. M. te Utrecht, Mgr. Dr. Poels, Ad viseur Ons Limburg" te Heerlen, C. Smeenk, Li d Tweede Kamer, Bestuurslid Patrimonium" te Arnhem, C. l;. Stork, Industrieel te Henge lo, en Mejuffrouw Anna Polak, Directrice Bureau v. Vrouwenarbeid te 's Gravenhage. De psychotechniek, die is de toepassing van de psychologie op practische problemen, kan eerst tot bloei geraken en resultaten toonen, wanneer de maatschappij naar psycho techniek vraagt. En alvorens naar psychotech niek te vragen, wil de maatschappij resultaten zien. Aldus staan wij voor een vicieusen cirkel. Moge de Dr. Bus-stichting meewerken tot het verbreken van dezen cirkel. Wanneer dat mocht gelukken en wij staan in ons streven niet alleen: de gemeente Amsterdam heeft on langs besloten tot het oprichten van een psychotechnisch Instituut dan heeft het Sociaal-Paedogogisch instituut het zijne bijgedragen tot een bij uitstek maatschappe lijk werk. Kleurenschijf voor' het meten stelletje voor reactieproeven ;' vari secundaire^ functies ; toemannmeter k\an Rauschburg Chronometer^ van" Hipp en andere' instrumenten. Cijlerbuden geven aan minuten, seconden en honderdste seconden

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl