Historisch Archief 1877-1940
18 Dec. '20. No. 2259
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VüR NEDERLAND
-ZWITSERLAND
Uit." Miek Janssen, J.
DAN
(Uitgave L. J. Veen)
SCHILDERKUNST-KRONIEK
KINDERPORTRETTEN IN SINT LI'CAS, TIC
' AMSTERDAM
Volledig deze tentoonstelling van
kuiderbürtretten in Sint Lucas? Hen voldoend over
zicht? Tot mijn spijt weer niet. Ik waardeer
de Vondst maar de uitvoering? Die kun ik
niet waardeeren ; het is te veel half werk.
tk mis. er o.a. Toorop, van Konijnenburg,
Haverman, Tholen, Veth, Morel, Wittenberg,
Bautz, de Rotiville, Albert Roelufs, Bakels,
Bongers, Oldewelt, Heyse, om die slechts te
noemen, die mij onmiddellijk voor 't geestelijk
grijpen liggen. Ik mis er. die er tegenwoordig
hadden moeten zijn, voor een werkelijk over
zicht ; ik vind er een getal tentoonstellende!!,
die gemakkelijk hadden kunnen zijn vergeten.
Ik zie opnieuw hier de feiten van den zin ter
vereeniglng; St. Lucas is vertegenwoordigd,
"maar niet de Hollandsche kunst van dezen
tijd. Ge zegt dat was de bedoeling niet !
Is dat de dooddoener? Mij schijnt dit niet zóó
toe; dan had de bedoeling maar beter moeten
zijn, grooter, meer omvattend, minder be
perkt, minder benepen.... Een kleine
bec*ce>iing is geen verontschuldiging....
Maar wat vind ik er? Ongeveer vijftig
!>hilders van kinderen. En bewijst den
meeslun invloed te bezitten : Jan Slnyter*. 'k
Hernner mij nog goed de eerste keeren, dat ik
fcijn ,,kinderen" zag. We hadden ,,moeite"
gehad. Jan Sluyters was uit een verkeerden
slof geschoten (dit alles is allang voorbij).
Het was dus een dubbel genoegen zijn te
prijzen werk te prijzen. Het waren natura
listische, en realistische weergaven ; kinderen
die met haast te roode wangen sliepen onder
een wollen dekentje (wit met roode strepen);
Kinderen, die kreten; kinderen, waar de moeder
bijzat, als een wellende bron voor de dorst van
kleine begeerige diertjes; het waren kinderen,
zuiver bezien, op het leven betrapt, en zonder
franje van dit of dat geteeketid, gemodelleerd,
gekleurd. Het was een genoegen ze /.<><'> te
vinden. Ik herhaal : het waren geen kleine
Lords", geen hemel/ieke middeleeuwers,
geen al weemoedige romantici, die met
blauwe oogen naar een te ver vaderland uit
zagen, het waren begeerii/e diertjes, met roode
armpjes, met diepe rimpels, UK-t leeüjke
\\ipneuzen, met kort kroes haar, met beenen .
IIIIII1IIIIII11IIIIIIIIIII1IIIIIIIIIM
Waaraan de voeten krom stonden, als moes
ten ze, als apen, in een snellen palmboom of in
een net van lianen klimmen. Het waren echte
aanstaaande menschen. Het waren geen heeren
maar wezens, geen dames, maar wijfjes....
In sommige werken was de kleur teeder;
grijs en fose, beschaafd haast,
verfijnd-eenVoiidig, zooals ik altijd denk, dat Sluyters
inoet worden (of moest geworden zijn?)
In andere Was de kleur wranger, moderner,
uit den tijd der elektriciteit, maar alles was
echt als vleesch, waardoor 't bloed spontaan
omvaart. En zoo vindt ge Sluyters weer hier
en het is een der groote genoegens hem zóó
te hervinden, lenig, soms moedwillig-onhandig
teekenaar, die al de weeke lijntjes van het
kinderlijf gemakkelijk trekt, nadat hij ze
zag. Sluyters' kunst had het hier goed van het
onmiddellijke zien
Suze Robertsan ziet de kinderen anders;
ze kiest ze ouder, en met meer levensdaden
belaan. Ze zijn tragisch, hoewel stil; het tra
gische uit zich niet in een gebaar; het is de
achtergrond van deze wezens en waarvoor de
levens zich bewegen. Eekman is de koppige
symbolist, zoo is hij op Sint Lucas; Lizzy
Ansingh zag hoe de dood een pop kan maken,
tSetsy Osieck bleef coquet.... Er waren
hoopen anderen, die zich uitsloofden, en iets von
den, en meer anderen, die zwoegden en niets
vonden, of iets vonden, dat niet zoo goed was,
als ze dikwijls laten zien. Er waren onver
wachte dingen, die toch geen wonderen waren,
al wekten ze verwondering er was te weinig
en te vee!. l£n wanneer zien wij eens genoeg
van het goede ; wie is zeker genoeg in zich
/.elven om alleen het goede te laten zien op
een tentoonstelling van het kinderportret
en de rest te mijden?
CANTA, KUNNEDV, EN VERHOEVEN; PICTUK.V,
DEN HAAG.
Misschien zijn de werkelijke krachten van
deze drie'schilders van huis uit niet veel ver
schillend, maar de richting is verschillend.Agnes
Cantn maakte vroeger bedeesde dingen, zooals
een vrouw die maken kan ; daarna is ze (wil
ik zeggen, gegrepen door de breedheid van
het moderne?) uit op het grootsche, dat niet
in haar macht is (het beste is haar stilleven
No. 3). Kennedy is de meest vlotte van liet drie
tal, maar zelfs zijn vlotheid is noch groot, noch
/eer persoonlijk (ik verkies van zijn
verzamebij «T. WORITZ
Nieuw en zeer comfortabel ingericht
PamilieHotfll. 200 Bedden. PrivéBadkamers.
Groot IJsveld en Sledeb.Prachtige Skivelden.
Pension vanaf f rcs. 20.- per persoon per dag
"* Dir. E. BEZZOLA.
Het meest zonnig gel. Hotel in het Engadin.
Inlichtingen: Lindeman's
ReisbureauJongedames pesionaat in het Hooggebergte.
Prospecti en referentiè'n bij de Directrice
Fr!. A. BRUNNER
en bij Reisbureau Lindeman
ling: Zomerweelde) Verhoeven, evenmin een
natuurtalent of een talent vol groote drift, is
uit op iets beters; hij zoekt den weg ter
innigheid die voor hem lang zal zijn.
Stillevens (4, 9, 10, 11) en de teekening
,,Doode planten" (8) bleven mij van hem als
de meest geslaagde dingen bij.
SCHETS VAN HET LEVIÏN EN VAN EN KEU'
WERKEN VAN JAN TOORO!' DOOR MlLK JANSSEN
Bij L. J. VEEN, UITGEVER".
De boeken, de artikelen van Mlek Janssen
over Toorop, over zijn werk, zijn wezen, zijn
innerlijke-zijn hebben alle dezelfde geaard
heid. Ze zijn de eerbied van een vrouw voor
den meester, die haar droomen en verlangens
verwerkelijkt. Zóó is dit laatste boek even
eens. Het gaat, wat datum betreft, het verst van
alle verschenen werken over dezen karakteris
tieken schilder en teekenaar, die het geluk
ervaart op dezen leeftijd en na zooveel daden
nHiMiiiiiimiiiMimniiiiiMtiiiiiiiimiHtumiunuiifiiKfuifiiiii
J.\.\ TooKoi', PUKTREÏARTHI'K VAN
Uit: Miek Janssen. J. H. Tourop
SCHENDEL
(Uitgave L. J. Veen)
nug vijanden te be/.ittcn, die zijn waaide
betwisten, nog tegenstanders rond zich te
zien, die liet curieuze overdrijvend van hem,
zijn gave willen versmallen tot een te klein
formaat. Het boek behandelt de kruisstaties,
zijn fresco in de kerk te Oosterbeek, de
tee
UENKDOT
keningen uit het Zeeuwsche Oosterland(1919,)
en dateert Mengelberg's portret (.1920).
Het bevat een goede dertig reproducties waar
onder het zelfportret uit 1915, een -aantal
citaten uit Toorop's lezingen, gezegden van
hem, die geen zuiverder kan weten dan de
schrijfster. Wat den stijl van deze bettelt,
hij is mij in het lyrische deel niet sober genoeg ;
vaster zon ik hem wenschen in het beschrij
vende deel. Het is rne dikwijls of ik Toorop
herken in de hanteering der zinnen.
PUASSCHAERT
mmm t FDLMEI
Om Haig Hiiiipnspirk Tl
^PPC'AllTPIT
'ERHIimiSEI ONOFR GUMDE.;. -:?
- . .-. . REIGPUITSEI (OOI IIMEKlt
iMinnmtinm
,,De Troubadour"
Hij wandelt eenzaam door de dorre blaaren
en draagt zijn ziel m een oud instrument;
hij spant zijn leven op wat zijden snaren
en speelt een lied, een lied dat niemand kent.
Daar is -geen uur, dat hij niet heeft bemind
te diep, te innig aan beleden tranen ;
hij kent de zilvren lach der courtisanen
de stille oogen van het vragend kind.
Maar in den avond, als de schemer wacht,
de dag is stil als een voorbij gebeuren
dan sluipt hij slank langs de gesloten deuren
en hult zich in den mantel van den nacht.
De stilte vangt wat vleiende muziek,
het rythme van zijn lispelend gefluister ;
zijn bleek gelaat is als een mozaïk
van geel ivoor in het verborgen duister. .
Dit is de ure der vertedering.
Het diepst belijden van zijn gansche leven ;
hij heeft zijn ziel uit zijne hand gegeven ;
Kun witte roos valt door de schemering.
B K N VAN E Y S S E L S T E I j N
J. S. MEUWSEN, Hofle»er»nciei, A o A. -K'
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
rïlfïEHS
T
NEDERLAND
MAANDSCHRIFT VOORDEN
NEDERLANDSCHEN STAM
ONDERREDACTIE VAN
CYRIELBUYSSE
FRANSCOENEN&
LOUISCOUPERUS
OPGERICHT
DOOK
LOUIS COUPERUS;*.
W G. VAN NOUHUYS
IN i-I ET JA AR
UITGAVE VAN VAN i K H KEMA
IcWARENDORFAMSTERDAM
Met I Januari 1921 gaat Groot-Nederland zijn 19e" jaargang in,
Buiten verwachting snel heeft Groot-Nederland zich aan liet hoofd
geplaatst van de beste tijdschriften. Het staat thans vooraan als lite
rair maandschrift. Bij het publiek en niet minder bij de auteurs vond
het groote belangstelling. Het beste wat de Noord- en
Zuid-Nederlamlschc letteren opleveren, werd in het tijdschrift opgenomen.
Zoo zullen in den jaargang 1921 o. m. verschijnen:
ROMANS en NOVELLEN van:
l. BOUDIER-BAKKER, I:. HOPMAN. DOROTHÉE BUYS,
E. ZERNIKE, O. SIMONS, A. DE MAN, H. MEERKERK,
H. VAN LOON, K. WASCH. ANT. THIRY. G. VAN LIDTH
DE JEUDE, N. .M. PRINS-BURGERS o. a.
TOONEEI.SPELEN van:
DO!' BLES (Narcose); MAUR1TS WAÜENVOORT (De Ver
liefde Casanova); EMMY VAN LOKHORST (Trouw en On
trouw): Een vertaling van Alfred de Vigny's CHATTERTON
door R. Terlaan; Kleist's DER ZERBROCHENE KRUG (ver
taling Mr. J. Fock); Marivaux' HET LEGAAT en
PHILOTAS, beide in de vertaling van Dr. J. de Jong, enz.
KUNSTHISTORISCHE STUDIES wi CRITIEKEN van:
Dr. J. VVALCH, Dr. P. VALKHOFF, CARRY VAN BRUG
GEN, M. H. WERKMAN. H. WOLF, Dr. A. PIT, A. HENKEL,
FRANS COENEN, R. HOUWINK, Dr. F. H. FISCHER.
Mr. UYTTENHOOVE, e. a.
VERZEN van;
). REDDING JUS; |AAP VAN GELDEREN: (vertalingen van
HORAT1US): M. BEVERSLUIS; L. ALICOHEN; LAURA
OL1VIER; J. GRESHOFF; M. WERKMAN: J. F. VAN HEES;
W. DE MÊRODE; J- ZELDENTHUIS; VICTOR VAN
VRIESLAND, e. a.
Lessings
De pers is eenstemmig in haar lot'.
Zou sein ijft :
Het Algemeen Handelsblad:
Groot-Nederland blijft door literair-artistieke bijdragen te leveren
een tijdschrift van bijzondere betcekenis.
Nieuwe Rolt. Courant:
Maar wanneer Hollandsche tijdschriften gén superieur werk
ueveit, dan geven ze zdden-of-nooit zulk werk, zóó
technisch-voortret't'eliiU, zou prettig van levendigheid, zoo lustig maar knap.
Haugscli Dagblad:
Een best tijdschrift, \vaarin mis wel 'l aangenaamst is, dat 't
zooveel en zooveel verscheidenheid bevat.
Haarlem's Dagblad:
Een Nederlandsch tijdschrift van gruote importantie.
Voorwaarts Gent:
Wij kunnen dit, zuo interessante tijdseinift niet genoegzaam bij
onze lezers aanbevelen.
WIJZE VAN UITGAVE
Groot-Nederland verschijnt den eersten van iedere maand in.
afleveringen van _?.- i25 pagina's royal octavo formaat. Tevens ver
schijnen als
e eenige tooneehverketi. De prijs per jaar
gang is ? ;>-l.?, franco per post ? 25.--, voor Indië? 26.50.
Men tcvkent in bij lederen boekhandelaar en bij de uitgevers,
AMSTERDAM VAN HOLKEMA £ WARENDORF
i
II!