DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 25 Dec. '20. - No. 2270 VREDE OP AARDE!" Teekening voor <fe Amsterdammer" van Jordaan VRAAGT GRATIS TOHENDIIt UI V&N DER HOOP's MEUBELBEWAf? NG EN TRANSPORT MIJ. AMSTERDAM x YAN HAAR LAATST litituitind |.mtiBd:pROSP£CUS "' I.Tiw»«tml TELEFO:» \ / Z18S ZUID HET NEDERIG BEGIN... men nog altijd niet, of onze Regeering genieend heeft ook deze zaak maar in den doofpot te moeten stoppen. Het is mogelijk, dat nu de mededeeling van den correspondent van De Tijd ook bij sommige Kamerleden de herinnering aan de Tuhantia kan hebben gewekt bij de mondelinge beraadslaging over de begrooting van Buitenlandsche Zaken aan den Minister een vraag wordt gesteld over de Tubantia-zaak. Op het oogenbük, dat wij deze regels schrijven, moet het debat over die begrooting in de Kamer nog aanvangen ; warm.er dit artikel onder de oogen onzer lezers komt, zal het bedoelde begrootingsdebat reeds zijn gehouden : de lezers zullen dan weten, of er over de Tubantia nog een woord is gerept. Maar wanneer dat niet het geval mocht zijn en, eerlijk gezegd, vleien wij ons niet met de hoop, dat ook de Tubantia aan de orde zal komen ; de Kamerleden verlangen naar de Kerstvacantie en de quaestie van het gezantschap bij den Paus zal e.en groot deel in beslag nemen van den tijd, dien men beschikbaar zal willen stellen voor Buitenlandsche Zaken wanneer wij dus in deze week nog niets wijzer zullen zijn geworden over de zaak van de Tubantia, dan worde althans hier nog eens de vraag gericht tot den Minister: Hoe staat liet nu niet het scheidsgeecht over het geval van de Tubantia? r K E K N K A M I' llllllltllllllllllltlMIIIIMI DE JAPANNERS IN CALIFORNI door \V. F. KUHLMEI.ICK Zoo werd de nieuwe anti-Japansche wet van den Staat Californiëgeboren, die 2 Nov.jl. bij plebisciet met 123848 tegen 41156 stemmen door het volk is aangenomen. Deze wet bedoelt de ontduiking van de Alien Landownership Law" van 1913 ten eenenmale onmogelijk te maken, en de pro motors er van hopen, dat de overweldigende meerderheid, waarmee ze aangenomen is, het Federale Gouvernement zal nopen er zijn goedkeuring aan te hechten en venier alles te doen om het tersiuiks binnenstroomen van picture-brides, ,,blinde passagiers" en kankozan-brides (de allerlaatste nieuwigheid, nl. dat Amerikaansche Japanners een kankozan of uitstapje naar het oude land maken, daar inderhaast trouwen en dan met hun bruid terugkeercn) voor nu en voor altijd te doen ophouden, zulks door verdrag met Japan. Artikel 9 van deze wet bepaalt, dat goederen onmiddellijk aan den Staat zullen vervallen, wanneer de bezitters de bepalingen van deze wet trachten te ontduiken door stroomannon, naamlooze vennootschappen als anderzins en art. 10 stelt een gevangenisstraf van 2 jaar en 5000 doHars boete, of beide, op wat het noemt: samenzwering ter ontduiking van de wet, terwijl er dan nog uitdrukkelijk bij ver meld wordt, dat de gevallen van ontduiking in de wet genoemd, niet zullen uitsluiten, dat nieuwe, later aan den dag tredende, ingenieuse pogingen om de wet te omzeilen, opnieuw gestraft zullen worden. Op het laatste is door de Japansche pers gewezen met de opmerking, dat een wet, die niet op rechtsgronden rust, steeds langs wet tigen weg is te ontwijken en dat 't belachelijk is om te voren al de achterdeurtjes toe te willen stoppen. Intusschen is reeds bekend geworden, dat het Federale Gouvernement van de V.S. rechtvaardigheid zal betrachten en de consti tutie handhaven, die in art. 14 gelijkheid voor de wet aan alle ingezetenen waarborgt. Zelfs in Californiëheeft het niet ontbroken aan waarschuwende stemmen van bezadigde en rustiger vooruitziende mannen. Men wees er op, dat van de ,'i', millioen Californiërs er slechts 78000 of 2,2",, van Japanneeschen landaard zijn en dat het veel hoogere geboorte cijfer bij de Japanners, dat de Californiërs zoo bevreesd doet zijn voor overvleugcling in aantal door hun gele landgenooten, hon derdvoudig wordt gecompenseerd door den toevloed van al maar nieuwe blanke landver huizers, --- in 1919 alleen ten getale van 32502, bijna de helft van het luttele aantal der Japs. Deze Japanneezen, geboren boeren," zoo klinkt het uit den mond der bezadigden,, ver anderen met onverdroten ijver de oorspron kelijk woeste gronden in vruchtbare landerij en. Van de 28 millioen acres bouwland in den staat bezitten of huren zij thans 4580(10 acres of ongeveer 1,0",,, terwijl hun jaarlijksche productie thans geschat wordt een waarde te hebben van 07 millioen dollars of 13"0 van de gehcele opbrengst aan land- en tuinbouwproducten." Dit pleit zeker voor hun ijver, doch de practische zijde er van is, dat daardoor de levensstandaard in de steden op peil ge houden wordt. Bij den blanken arbeider 1 Astaat geen overgrootc lust in het boe'verk; hij verdient liever l dollar per uu 'i de ad dan een geringer loon op het gezo, ^ere aar in Amerika zoo eenzame en doods ' rcland. De volkstelling in October j.l. oracht dan ook aan 't licht, dat de stedelijke bevolking' in Californiëin de laatste 10 jaren met 25,2",, was toegenomen, tegen over een toename van 3,2°,, bij de plattelands bevolking. ,,Zullen wij nu," vragen deze bezadigde Amerikanen, den Japanneeschi-n landbouwer door een onrechtvaardige wet van zijn land verdrijven, daardoor onze levensmiddelenproductie belangrijk verminderen, en de zoo doende het meest getroffen stadsbevolking dan nog helpen vermeerderen met de van hun land beroofde Japansche boeren of boeren arbeiders, die dan c,.^ i" werkelijkheid met Ofschoon de volken van West-Europa ditmaal onder veel gunstiger auspiciën Kerst mis vieren dan in de vorige jaren, is er voor ongestoorde feestvreugde toch nog immer geen plaats : op de plaag der schromelijke duurte volgde die der werkeloosheid, en al zal de laatste misschien op den duur een einde aan de eerste maken en bestaat er reden om zich te verheugen over do oorzaak der werkeloosheid, d. i. de daling der prijzen, voor het oogettblik is de toestand toch zeer weinig rooskleurig, want de allernoodigste levensmiddelen zijn door heel West-Europa nog altijd zeer hoog geprijsd, terwijl de hooge loonen die de groote menigte in staat stelden om deze prijzen te betalen, voor velen kwamen te vervallen. Zoo wandelen er thans niet minder dan een millioen werkeloozen door Londen's straten en het laat zich hooren dat dit beeld de Britscbe regeering met angst en zorg vervult. Maar al is het in de andere West-Europeesche. landen nog niet zoo ernstig als ginds, toch worden ook zij door dit nieuwe spook bedreigd en moeten de leiders ook daar op middelen zinnen om zonder schokken het gevaar te boven te komen dat hiervan het gevolg kan zijn. Hierop stemt in deze dagen de toon waarop de onderhandelingen in Brussel gevoerd worden. Eigenlijk gezegd hebben wij van deze conferentie niet al te hooge verwachtingen ge koesterd. Het leek er teveel naar, dat Frank rijk de regeling der financieel-economische verhouding met Duitschland en de vaststelling der schadeloosstelling sabotteorde -- om dat leelijke woord nu maar eens te gebruiken. Men herinnert zich immers dat er op deze Brusselsche bijeenkomst nog drie andere moeten volgen'eer de spijkers nvt koppen geslagen zijn, en daarom zou het voor ons slechts een geringe teleurstelling geweest zijn als men in Brussel heel weinig was opge schoten. Het schijnt echter anders te zijn en als men voortvergadert tot Kerstmis en in hetzelfde tempo blijft werken, dan kan men aan het eind dezer week een belangrijke stap in de goede richting gevorderd zijn. Natuurlijk zijn de DuHschers weer begonnen met het bekende lied : Duitschland is blut, kan niet betalen, want de Entente haalt 't Duitsche volk het vel over de ooren. Juist zooals in Spa werden ook nu weer de Ententeafgevaardigden boos over deze jeremiade en 't gevolg der ontstemming was, dat nu niet meer de rijksbankdirecteur Havenstein het woord voerde, maar de afgevaardigde Bergmann, die met reëele voorstellen en denkbeel den kwam en vruchtbaar overleg pleegde zoowel in de volledige bijeenkomsten als in particuliere gesprekken met den Franschen gedelegeerde Seydotix. De geest van Spa bezielt dus klaarblijkelijk de Brusselsche be sprekingen en wij mogen hopen dat bij ook thans weer tot tastbaar resultaat zal leiden. Natuurlijk zijn de besprekingen geheim hetgeen ongetwijfeld veel beter is dan de openbaarheid waarin de conferentie van Spa gehouden werd - maar wij weten toch 'n paar belangrijke dingen ontrent het stand punt der Duitschers. Zoo dat Duitschland ten eerste zijn schuld gefixeerd wil zien, ten tweede voor 't oogenblik wil afbetalen met goederen die dan natuurlijke geschat moeten worden op hun goudwaarde en later ook in geld, als de waarde van de mark gestabiliseerd is op een hooger punt dan waar op ze nu staat. Voor die stabiliseeriiig is dan weer een credict-overeenkomst noodig. Kortom, Duitschland wil tegelijkertijd af betalen en zijn financieele stelsel gezond maken en aangezien zoowel het eenc als het andere in het belang van alle gegadigden is, schijnt de weg tot een ieder bevredigend vergelijk open te liggen. De Fransche on Engelsclic deskundigen schijnen inderdaad zeer voldaan over deze Duitsche voorstellen en wij zouden ons tot zoete hoop gerechtigd voelen als maar op deze bespreking van financieele en econo mische grootheden geen nieuw overleg moest volgen tusschen de eigenlijke diplomaten. Wij weten immers hoe bij de Fransche staats lieden de tegenzin tegen een al te spoedig herstel van den verslagen vijand, ook op economisch gebied, nog immer niet geweken is en wij zijn bang, dat als de in Brussel behandelde problemen uit de sfeer der geld en zakenmannen geraken in die der hooge diplomatie, de toon waarop met de Duitschers gesproken wordt, veel minder tegemoetkomend zal worden. Misschien evenwel helpt de werke loosheid in Engeland hier de wagen in het rechte spoor houden, want de Engelsche handels- en industrieele wereld moet de plan nen van den heer Bergmann wel van harte toejuichen: alleen langs dezen weg kan Duitsch land weer kooper worden van Eugelschc producten en dus de werkeloosheid in t Vereenigd Koninkrijk helpen bestrijden en tevens maakt een stabiliseering van den markkoers op een hooger punt een einde aan delo^ile concurrentie welke de Duitsche in dustrie de Engelsche, dank zij de lage valuta. kan aandoen. In Engeland klaagt men daar zeer over en roept reeds om.... protectie, een geneesmiddel dat ongetwijfeld ernstiger zou zijn dan de kwaal. De Entente-staatslieden zullen wellicht gelegenheid hebben de resultaten van Brussel meteen te bespreken, want al is hel niet officieel vastgesteld, de kans is toch grimt dat dit conferentierijke jaar zal sluiten met een bijeenkomst van Entenlc-gruoten iu Xice. Lloyd (ieorge is voornemens daar zijn Kerst-vacantio door te brengen en Leyguos en Sforza schijnen eveneens reisplannen me! de Rivièra als doel te hebben. Toevallig verwijlt ook Yenizelos aan de A/uurkust en een vriendschappelijk praatje over tle groote problemen der wereld-politiek ligt dus wel in de l'jn. Daarbij moet dan de (irieksche quaestiv wel een van de belangrijkste punten van bespreking uitmaken en liet lijkt mis niet onwaarschijnlijk dat de uit Athene verjaagde Kretenzer bij zijn EnU-nte-vrienden de zaak van Griekenland bepleiten zal. Want wat men ook van Yeni/.elos moge zeggen, geen Griek ontkent zijn allerbeheerscliende vaderlands liefde on het lijkt ons veel meer iets v<>ot hem oin te spreken voor instandhouding van het verdrag van Sevres dat zijn land groot maakte, dan om uit persoonlijken wrevel den terugkeerenden Konstantijn tegen te werken. Opmerkelijk is 't nu reeds, dat nu Koiisiantijn werkelijk in Athene teruggekeerd en met geestdrift door de bevolking begroot is, er niet zoo heel veel blijkt van tegenwerking der Entente. In Venetiëis hij door de Italiaansche overheid met koninklijke eerbe wijzen begroet en het voornemen om de Fransche, Britsche en Italiaansche gezanten uit Athene te laten vertrekken na zijn aan komst is prijsgegeven. Tro iwcns, a! waren zij vertrokken, daarmee zou de vertegen woordiging der Ententc-staten in de (irieksche hoofdstad niet opgeheven zijn en hun vertrek ware derhalve niet veel anders dan een demonstratie geweest. Kortom, liet ziet er nog volstrekt niet naar ui1,, dat do F.nlenK' bereid zou zijn de riJiting te \olgen welke Parijs terstond na do Grioksche verkiezingen aangegeven heeft, d. i. de Grieken in de steek te l .ten om met de Turken te onderhandelen. den blanken arbeider zullen gaan concurreeren? Zullen wij zoo het geheele economische leven van den Staat in het honderd sturen?" Laat de buiten emplooi komende Japs dan als arbeiders bij blanke boeren gaan werken!" antwoorden de fanatieken, en nu al dade lijk na het aangenomen referendum ne men ze, op de sanctie van de Federale Regcering vooruitloopende, reeds maatregelen om de landerijen van Japansche minderjarigen onder beheer van de overheid te brengen, enz. De bedreigde Japanners, die zich natuurlijk met hand en tand geweerd hebben tegen deze wet, beweren, dat de op hen toegepaste term inelegible citizens" zoo vaag en nietszeggend is, dat ze zich met hoop op succes op den rechter kunnen beroepen. Een moedwillige overtreding van de wet, een daarop gevolgde vrijspraak en de wet met haar vage uitdruk kingswijze ligt machteloos," dat is hun tac tiek. En mocht ze falen, dan denken ze zich te wenden tot bet Supreme Court of the United States" om de wet, op grond van haar in strijd zijn met de Constitutie, ingetrokken te krijgen. Veelzeggend en uiting gevend aan een vage vrees, dat de Jap werkelijk nog eens aan 't langste eind mocht trekken, schijnt me wel het berichtje toe, dat eergisteren uit Sacramento kwam. De Voorzitter van de ,, Jap. Exclusion League" waarschuwde de Japanners bij voorbaat tegen een uitbar sting van verbittering bij de blanke bevolking, wanneer dat trotsche ras het verkoos met het hoofd tegen den muur te loopcnl De Japansch-Amerikaansche kwestie heeft meer aspecten, zooals men weet, doch bij al de geschilpunten - de gestadige achteruit zetting van Amerikaansche fabrikaten in Japan en Korea, de wreedheden der Ja panners in Korea, hun intrigues in China en de haat, dien zij zich, niet onverdiend, van China op den hals gehaald hebben, de Washington D. Vanderlip-concessie in Siberië, de Saghalien-kwestie, enz. -?blijft de Californische kwestie de onaangenaamste. Ze wordt door beide partijen de minst be langrijke genoemd, lioewel :e de diepste nisinstinctcn raakt. Voor het overige - de sleutels van de Japaiisch-Amerikaansche kwestie liggen op het vasteland van Azië. The quesfion of Japanese development in Asia is a matter of life and death to Japan and it should be allowed to settle this question by herself." (Yamato Shimbun van 21 Sopt., '1920.) ???V T?* P-doos 25 et p. tube 50 et. ,ool's tandpasta Behoud d<*r tanden. iiiiiiiiiiimiiiiMimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiHHiiMiiiiiiiiimiiiMiiiMiiiiiiiiifi Hulp voor Buitenlandsche Joden Vergun mij aandacht te vragen voor hot AmstcrdanischeHulpwerk voor Buitenl. 'oden. Ons Hulpwerk beoogt sleun te geven aan de 'oodsche vluchtelingen en Pogronislachtofftrs, zoomode'aan het uitgehongerde Joodscho kind uit hot b. itonland. Dat die hulp hoogst nnodig is, begrijpt ieder die wel eens couranten leest. Zoo veel vuldig ziin de berichten omtrent nieuwe slachtingen, pogroms, uitwijzingen en zoo eentonig de vele schilderingen van de honger en ellende, waaraan de kinderen, die onschul dige slachtoffers van den oorlog, lijden. Een kleerenin/.ameling, meer s, eciaal be stemd voor l'olen, hebben wij reeds met succes gehouden. Wat wij kunnen en wat wij willen, dat is de helpende hand te bieden aan hen, die uit den poel van ellende willen vluchten en op weg zijn naar vrijere streken. En wat wij óók kunnen, dat is de kinderen helpen, tehuizen oprichten of subsidieeren, den volkskeukens belangrijke steun doen toe vloeien. DE ROEBELS f Klaas Lenin, de Lras der Kussen Heeft den roebel afgeschaft. Spaarbankboekjes zijn verboden, Geldgebruik wordt streng gestraft. Zaterdags ontvangt de werkman, Als hij kleerenmaker is, Voor de helft van een piejekker: Zeven kilo zoutevisch. Maar de visch wordt opgegeten En de jekker blijft bestaan. Als dan iedereen voorzien is, Is zijn handeltje gedaan. Moeielijke rekensommen Kwellen ook den g/oentcbocr: Reken uit hoeveel augurken Kost Berlijn?de Bilt retour ? Hoeveel linker-waterlaarzen Gaan er op een olieion ? Hoeveel is ook 2 x kachel, Hoeveel: fiets nachtjapon ? Vroeger deed de handarbeider Mei zijn loon wat hij verkoos, Nu het bloedgeld is verdwenen Leeft hij voortaan machteloos. Nu is hij verplicht te nemen Wat de overheid hem geeft. Met zijn lom is hij een wezen, Dat zijn eigen leren leeft. Als hij had gedaan met werken Was hij baas in zijn gezin. Nu zijn geldmacht werd vernietigd. Hangt hij af van kras Lenin. J. H. SPEENHOFF Daartoe stellen (vij ons voor, een geidinzamelings-actie in te zetten waarbij ons reeds de steun van eenige invloedrijke man nen is toegezegd. Wij bevolen ons streven in uw belang stelling aan en rekenen ook op uw hulp. Mr. isiDORK HEN, Directeur Anisterdamsclt Hulfiwerk voor litiitenl. Joden. Beurs voor den Diamanthandel, Kamer 22, Amsterdam. en do kans dat Konstantijn's plan, om in (iriekenlaiul te regeeren als vriend van de JCntente, ten slofte zal slagen, schijnt niet gering. Engeland on Italiëschijnen lichtelijk 'huiverig voor de Fransche taktiek van overleg met de Ketnaliston en wij kunnen niet zeggen, dat ons dit verbaast : wanneer de Entente be/.wareu heeft legen mensclien die in den ooiloi, Duilsohland gesteund hebben, dan geldt dit bezwaar zekerlijk niet minder Moestnfa Keinal en linvcr Pasja dan Koning Konstantijn en op de trouw der NationalistischTurksc' e strijdkrachten in Klein Aziëte rekenen, o ik al komt men met hen tol overeenstemming, is niet zonder gevaar. Blijkbaar willen Engeland on Italiëzich de handen niet binden en l.loycl (ieorge toonde dit duidelijk door dezer dagen in 't Lagerhuis bij de besp:ckin<; der nostcrsche i|uaes.ie met nadruk te verkondigen dat het belangrijkste v.m ;,'lles is: de bewaking, der Dardaiiellco door de mogendheden, blijkbaar wilde hij daarmee zeegen : maak u over die andere zaken nie' druk, \vant die vinden hun oplos sing wel als tl e tijtl daar is, maar we zullen zorgen dat de l Mrdanellen wij blijven. De eerste vergadering van den Volkenbond is Zah-rdag gesloft'!]. D.1 eei) zal inecnen, dat /e beter niet geopend had kunnen wor den o-ndal /.'.' geen enkel tastbaar resultaat heel' opgeleverd maar wel veel geld heeft uekost. de ander da' tlit voorbereidende werk noodzakelijk is om de internationale atmos feer te scheppen, waarin alleen de werkzaam heid van den Bond tof iets voor de \\veld iieilza'iiiK kan groeien. Schrijver dezes sluit zich gaarne bij do laatste groep aan en vooral ?zij mei voldoening geconstateerd, dat al moge er dan geen tastbaar resultaat zijn wat betivfl vouikunung van conflicteu in de toe komst, bopeiking van bewapening en zoo meer, de vergadering toch een goed ding ge daan beeft : ze heeft den Bond grootor ge maal;!. Oostenrijk en Bulgarije werden op genomen, zoodat de Bond niet meer is een associatie van geallieerden en neutralen, en bovendien kwamen nog enkele kleinere broe ders binnen, onder welke alleen Albaniëeen ietwat zonderling figuur maakt. Meel belangruk is dat de Russische randstaten, Finland uitgezonderd, werden geweigerd, en zelfs hot arme Armeniëgeen toegang kon krijgen, want hiermee geeft de Bond te kennen, dat als Rusland nog eens weer zijn oude grondge bied terugkrijg!, de mogelijkheid open blijfl dat liet als zoodanig in den Bond treedt en de erkenning der afgevallen stukken dan niet in den weg staat. Bovendien zou het lidmaat schap van de randstaten den Bond in on aangename ver wikkelingen met Sovjet-Rusland kunnen brengen en verplichtingen opleggen die moeilijk na te komen zouden zijn. Dank zij deze toelatingen is nu bereikt dat buiten Duitschland, Amerika en Rusland de Bond de naties dezer aarde omvat. Duitsch land trouwens zal ongetwijfeld eenmaal toeeelaten worden en als dan in de Vereenigde Staten de wind eens uit een anderen hoek gaat waaien, dan ziet men toch do mogelijk heid voor zich dat de Bond een waarachtige Volkenbond wordt, al zullen, vóór men hem d,en naam mag geven, vele bepalingen, die t'e macht uitsluitend in handen leggen der Entente, gewijzigd dienen te worden. De kans op Kerst vrede in Ierland schijnt verkeken. Pater O'Flannagan, die althans namens een deel van Sinn-Feiu met de palm tak wuifde, heeft het verkorven bij Lloyd (ïeorge, d:mr te schrijven dat deze over vrede moest onderhandelen met de Valera als hoofd der L-rsche republiek. Natuurlijk beet Lloyd Gcorgi1 fel van zich af: er is geen lersche republiek, schreef hij, en daarmee kwam er een eind aan dit overleg. Blijkbaar heeft O'Flaiinagan liet niet kunnen houden tegen over de extremist':ii onder Sinn-Fein en dus: zal de strijd voortgezet worden. Misschien op menschelijkcr wijze? Hot nieuwe stelsel om Sinn-Fein-leden als gijzelaars te nemen doet niet veel goeds verwachten, en al worden nu voor 't vervolg de politiemannen en sol daten die zich aan ,,reprisals" schuldig maken, met de doodstraf bedreigd, wij betwijfelen of de uitvoering van het dreigement streng zal zijn. Tot slot: het aftreden van den Franschen minister van oorlog Lefevre en het daarop gevolgde votum van vertrouwen in de regeering bewijst dat de Fransche staatslieden een aanval uit het oosten voorloopig althans niet duchten, want Lefevre viel wegens zijn eisch van een langeren diensttijd, dien de meerderheid in 't kabinet en de kamer niet noodzakelijk achtte, nu Duitschland's leger tot honderdduizend man is ingekrompen, Frankrijk de mooiste strategische posities aan den Rijn bezet heef* en Duitschland ook geen oorlogstuig meer bezit. De vrees voor liet oosten, die de Fransche politiek zoozeer beheerscht, is er geen voor een dadelijken aanval, maar voor toekomstig gevaar. J. C. VAN OVEN