DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 8 Jan. '21. No. 2272 AMSTERDAMS' UITBREIDING * Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan .Gijsbreght?Te liegen: Het Hemelsche gerecht heeft zich ten Mangen leste, erbarremt over mijn al te benauwde veste. iiiiniiiiMiiiin imiHiiiimiiiiiiiiiiiïiiiiiMHfiiiiiiniim geluk, maar ook voer de oplossing van de vraag, hoeveel en op welke wijze het meest in een beroep kan worden geproduceerd. De lichamelijke opvoeding, waarvoor naar een centraal instituut wordt uitgezien, houdt ten nauwste verband met het voorafgaande. Moederschapszorg, zuigelingenverzorging en algemeene gezondheidsleer deze drie be .hooren natuurlijk eveneens tot het gebied der sociale geneeskunde. Het verzekeringswezen met zijn ziekte-, invaliditeits- en ouderdomsverzekering, bene vens de ongevallengeneesktinde zullen zeker de studie der beroepsziekten in de hand wer ken, waar de industrie onzen tijd zulk een vlucht heeft genomen en zich nog steeds uitbreidt. De gerechtelijke geneeskunde, die goed onderlegde deskundigen vereischt tot voorlichting in strafzaken, is evenzeer van belang als kennis van geneeskundige wetgeving op haar uitgebreid gebied heden ten dage. Een juiste studie van het particulier initiatief 'in geneeskundig opzicht is beslist noodig om inzicht in vele zaken te krijgen, maar ook om te berekenen hoeveel arbeids vermogen beter en nuttiger zou kunnen worden aangewend. Dat het nut van een deugdelijke controle der keuring van voedingsmiddelen algemeen l *T* '?*m" PI tüe 5D "? oFs land pa sta Onschadelijke samenstelling. iiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiM in iiMimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimtittmHiimniiiiiiiiimiMiimiiiii minimum J. S. MEUWSEN, Hofleverancier, A'DAM?R'DAM DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND IIIIIIMIIIIIIMIIII1IIIIIIII1IIIIIIIIIIII lllllllllflllllllllllllllflllllllllllllllllllll wordt ingezien, bewijst we! de onlangs inge voerde warenwet. De studie van de in boven genoemd rapport genoemde wering van be smettelijke ziektestoffen heeft geleid tot de hedendaagsche kennis van infectie en een nieuwen tak van wetenschap doen ontstaan n.l. de epidemiologie, terwijl de verspreiding der tuberculose en der geslachtsziekten zeer nauw hieraan grenzen. Om niet teveel in détails te treden noem ik nog de zieken huisleer en de ziekenverpleging, met wijk verpleging, huiszorg en maatschappelijk werk ; de hygiëne der huisvesting met woningbouw ; de geschiedenis der geneeskunde als onmis baar voor de geneeskundige statistiek, dat is ten slotte de wetenschap, die ons in cijfers en krommen heeft te leeren of er vooruitgang of achteruitgang is op al deze gebieden, en ons moet leeren deze te beoordeelen op juiste wijze. Last not least de geneeskundige ethiek, een onmisbaar deel voor de opvoeding van hen, die geroepen zijn de practische uitvoering der geneeskunde individueel of sociaal tot hun levenstaak te maken. Deze opsomming moge niet volledig zijn, zij geeft toch zeer zeker een overzicht van bepaalde gebieden, die binnen kort eenige, over eenige jaren tal van functionarissen zullen vragen. Als zoodanig zou ik dan willen noemen goed onderlegde arbeids- en fabrieksinspecteurs met het oog op ongevallen en beroeps ziekten ; leiders van geneeskundige diensten (resp. gezondheidsdistricten) met leiders van lliiiiiilMillliiiililllliliiiii De Kerstweek van 't jaar 1920 heeft niet de verwachte samenkomst van Ententediplomaten aan de Riviera gebracht: de Engelsche staatslieden waren aan huis ge bonden door het angstwekkende werkeloosheidsprobleem en daarbij hebben klaarblijke lijk de nieuwe verwikkelingen tusschen Duitsch land en de geallieerden, die toch spoedig een samenkomst van den oorlogsraad" zullen vereischen maar waarover eerst nog nota's gewisseld moeten worden, 't wenschelijk ge maakt de bijeenkomst uit te stellen, waar schijnlijk tot het einde dezer maand. Uit de berichten omtrent deze verwikke lingen valt niet met zekerheid op te maken of zij al dan niet van ernstigen aard zijn. Soms schijnt dit wel het geval want men leest weer over de mogelijkheid eener bezet ting van 't Roergebied door Fransche troepen, hetgeen vermoedelijk niet minder dan een ramp voor heel West-Europa zou beteekenen ; maar dan weer stelt men ons gerust en zegt dat Engeland tevreden is over de Duitsehe ontwapening en dat de niet-nakoming der afspraak van Spa slechts ondergeschikte punten betreft. Zooals de zaak nu staat, schijnt het vooral te gaan over troepen in Oost-Pruisen en Beieren welker ontwapening de regeering in Berlijn niet durft te gelasten uit vrees van verzet bij di: troepen zelf, terwijl in zake de zoogenaamde groene" politie, de Sicherheitswehr" beide partijen niet zoo ver van elkander staan. Het ongeluk is evenwel dat deze quaestie door Berlijn zelf vastgekoppeld is aan de onderhandelingen over de economischfinancieele verhouding tusschen Duitschland en zijn vroegere vijanden, waarmee men in Brussel zoo goed was opgeschoten en dieden tienden dezer hervat zouden worden. Als ge ons zoo ongeveer heeft de Duitsehe regeering gezegd de gewapende macht onthoudt die rust en orde in 't rijk moeten bewaren, dan kunnen wij ook geen beloften doen aangaande de betaling onzer schulden en we moeten dan maar liever niet verder praten. Natuurlijk is men over deze houding aan Fransche kant boos geworden, omdat men daar in die gewapende macht welke de orde bewaren moet de kern blijft zien van een groot en sterk leger dat Frankrijk's veiligheid opnieuw zou kunnen bedreigen, terwijl men 't als soort van chantage be schouwt, wanneer Duitschland de Entente wil dwingen van haar ontwapeningseisch af te zien door te dreigen anders niet vorder te willen praten over de regeling der schade loosstelling. Vandaar dan dit conflict, dat zeker een ernstig karakter zou aannemen als Engeland niet verzoenend werkte. Nu bestaat er hoop op een minnelijke bijlegging en al is er reeds gemeld, dat de beraamde hervatting der Brusselsche onderhandelingen op den tienden dezer is uitgesteld, wij mogen verwachten, dat dit uitstel geen afstel zal zijn en dat na regeling der ontwapeningsquaestie de heer Bergmann met zijn l-ïansche en Britsche collega's-financier:! het veelbe lovende ontwerp tot herstel der finaneieele betrekkingen, dat in December gemaakt werd, zal uitwerken. Overigens, hoe diep geworteld de vrees het Lhiitsche militairisme in Frankrijk nog immer is, bleek opnieuw bij de kamer debatten, waarin de zoo juist afgetreden minister van oorlog Lefèvre het Duitsche gevaar in schrille kleuren afschilderde, en al stelde men van regeeringskant de beangsten gerust door er op te wijzen, dat. Frank rijk, dank zij de bepalingen van Versailles, volstrekt voldoende waarborgen tegen een herhaling van den Duitschen inval bezit, 't is duidelijk, dat ook de Fransche regeeringspolitiek beheerscht blijft door de vrees voor dit Duitsehe gevaar. Daar komt nu bij : de angst voor 't bolsjewiMne, opnieuw acuut geworden door de beslissing van 't socialisten-congres in Tours, Tusschen de vrees voor liet IJuilsche gevaar en voor het bolsjewistische bestaat een nauw verband. Men is in Frankrijk ban»voor een vereeniging van Rusland met Duitsch land, onverschillig of deze plaats heeft onder monarchistische dan we1 communistische leuze en wanneer nu de groote meerderheid der HAAST G8ATIS TOEZEIDI AAI VAN DER HOOP's MEUBELBEWARING EN TRANSPORT MIJ. AMSTERDAM . . \ AN HAAR LAATST ^ litttgitend \ VERSCHENEN / MISTEIDIII levistigd: \ «°««?/ t TreBp,u?t TELEFOON N. / 11M ZUID al de onderdeelen hiervan ; (als onderdeden van deze diensten worden genoemd: de afdeeling van besmettelijke ziekten en ge slachtsziekten ; van zuigelingenzorg en ver loskundige hulp ; van tuberculosebestrijding ; de psychiatrisch-neurologische afdeeling; de medisch-statistische afdeeling; de keurings- en contröle-afdeeling; van het maat schappelijk werk; van de behandelende artsen ; van het schooltoezicht; van de wijk verpleging ; van den ontsmettingsdienst); direc teuren van laboratoria met bacteriologen, serologen en parasitologen; leeraren voor hygiëne aan kweekscholen en aan instituten voor lichamelijke opvoeding ; patholoog-ana tomen en toxicologen voor de gerechtelijke geneeskunde en de warenwet; contróleerend geneeskundigen op verschillend gebied, niet alleen voor het Rijk maar ook voor verzekerings instellingen ; psychologen bij de beroepskeuze enz. Dit geldt niet alleen voor Nederland, maar ook voor Nederlandsch Indië. Wanneer wc het bovengezegde overzien, dan is het duidelijk, dat er tal van functies vervuld zullen moeten worden door personen, bij wier opleiding een biologisch-geneeskundige grondslag is gelegd niet alleen, maar ook dat dit personen zullen moeten zijn, die naast de hedendaagsche kennis, die de artsenopleiding verschaft, nog tal van detailstudies zullen moeten hebben gemaakt. En dan dringt de vraag zich op : is het billijk, gezien den geiniddelaen levens duur van den mensch, dat sociaal-genees kundigen eerst op hun 25e jaar, wanneer zij arts zijn, gelegenheid zouden hebben zich voor hun speciaal vak te gaan bekwamen? Zeer zeker niet. De bewering, dat de genees kundige opleiding toch reeds zóoverladen is, dat er niets meer bij kan, want dat dan de studie te lang zou duren en de jonge artsen een te groot deel van hun leven zouden moeten besteden aan het leeren van hun beroep, is volkomen juist. Maar dan is er ook slechts n mogelijkheid : de splitsing der studie want ten eerste zullen er te weinigen zijn, die, na de hedendaagsche artsenopleiding te hebben doorluopen, zich willen gaan specialiseeren, maar ten tweede, claar mag men het niet op aan laten komen. Door de samenleving zoowel als door den wetgever worden tal van functies in het leven geroepen ; dan moet ook gezorgd worden, dat er gelegenheid besta om als bepaalde functionarissen te worden opgeleid. Wat is er trouwens tegen? Moet van al deze per sonen een hoeveelheid speciale kennis en practische ervaring gevergd worden, welke zij in hun toekomstige loopbaan, zonder daaraan schade te doen, volkomen kunnen missen?Toch niet terwille van piëteit tegenover het bestaande instituut? Maar aan dit instituut, de opleiding tot practisch arts, behoeft niets te worden veranderd, althans zeer weinig ; alleen dit, dat sommige vakken ook wat meer van sociale zijde moeten worden bezien. Zooals ik boven reeds opmerkte : er is gekomen naast de individueele behandeling iets nieuws n.l. de behandeling der massa, de sociaalgeneeskundige behandeling. Ik wil niet zeggen, dat geen der bovengenoemde func tionarissen arts behoeft te zijn. Zeer zeker niet, want over liet algemeen zullen voor behandeling, controle en advies over per sonen gewone artsen noodig zijn. Maar het feit, dat de sociale geneeskunde en de hyNederl. Munt Hollands besta 1O cent sigaar giene voor deze en de komende geslachten van groote beteekenis zijn geworden, dwingt er toch toe om te erkennen, dat bij het on derwijs zeer bijzonder er op gelet moet worden, dat men niet meer kan volstaan met enkel' verzorgers van den individueelen lijder te vormen, maar dat men, zoowel bij de aanstaan de practici als bij afzonderlijk daartoe op geleide personen doch met een biologischgeneeskundigen grondslag menschen moet opleiden, die goed in staat zijn om genees kundig maatschappelijke belangen te be hartigen. Naar aanleiding van het bovenstaande acht ik daarom een opleiding gewenscht op ongeveer deze wijze : De opleiding tot practiseerende genees kundigen zoowel als tot sociaal-geneeskun digen vange aan met een studium generale tot basis, zooals dit indertijd door Prof. Winkler in zijn Universiteit en Vakschool" is aanbevolen. Daarop volge een biologischgeneeskundige opleiding tot ongeveer waar nu het doctoraal examen wordt gedaan. Dan evenwel zal de splitsing moeten aanvan gen, dus zoo laat mogelijk, opdat de unifor miteit in de opleiding zoo lang mogelijk gehandhaafd blijve. Aangekomen op het punt, dat de aanstaande practicus zich gaat be kwamen voor het practisch artsexamen, gaat de sociaal-geneeskundige zich differen tieeren voor eenige bepaalde, zooveel mogelijk bijeenbehoorende, vakken. Naar mijne meening zal dit de gewenschte oplossing zijn, omdat 1. het niet meer moge lijk zal blijken, alle gewenschte kennis eri functies vertegenwoordigd te krijgen in n persoon, den arts; 2. het algemeen belang, i.c. de volksgezondheid, beter gediend zal worden door een speciale opleiding van meet af, dan door een speciale self-made vorming achteraf; 3. het practisch en financieel on mogelijk zal blijken een voldoend aantal deskundigen te krijgen op de tegenwoordige wijze, omdat de studie dan te lang en te duur zou worden. De bijzondere uitwerking van dit schema is hier niet op haar plaats, maar aangezien binnenkort een nieuwe regeling der acade mische studie is te wachten, is deze zaak niet van urgentie ontbloot, omdat nu een wijziging in de opleiding mogelijk zal zijn. DR. H. H. v A N- E v K Huizen (N.H.). 20-12-20. OPGEPAST Bij de Uitgevers-Mij. De Waelburgh te Blaricum is een vierde, nieuw bewerkte druk van Het Spiritisme", een studie door Felix Ort, verschenen. Na een beschrijving van den aard der verschijnselen en van de historische en logi sche ontwikkeling van de studie van het spiritisme en een beschouwing van het spi ritisme uit natuur-philosophisch en religieuswijsgeerig oogpunt geeft de schrijver aan het slot van z'n werkje in eenige punten een samenvatting van zijn overzicht en van de beteekenis van het spiritisme voor godsdienst en levensbeschouwing. Degeenen, die zich voor het Spiritisme intcresseeren en verlangend zijn er meerdere kennis van te nemen, zullen door de een voudige wijze, waarop dit vraagstuk hier behandeld is, in dit boekje een prettig studie materiaal \inden. Royaards, man pas op je huisje Want ze pulken er weer aan. Langzaam wordt-je murw gehinderd Tot je futloos heen moet gaan. Eerst bedektelijk en schuchter Dan gesputter in de Raad; Daarna hooge-kunst-gejamrner Tot je op de keien staat. Speel een maand lang de Twee Weezen" En een maand lang Zwarte Grief' Konkureer met kwartjes-prijzen Anders bolwerk je 't niet. Geef op matinees Electra" Of wat je beschouwt als kunst Maar speel 's avonds de ,,Medusa" Daardoor blijf je in de gunst. Met de meest geslepen streken Treiteren ze jaren lang Met bedreigingen en listen Dreinen ze je moe en bang. Overtroef ze met je draken Speel een jaar voor niemendal Geef nog gratis een consumptie En desnoods na afloop bal. Rooje Sien" een veertien dagen Draai eens wat Vriend Fritsjes" af Haal het volk je schouwburg binnen En je zet de broeiers paf. Royaards, je bent te beklagen Want je leven wordt een hel Deze drie doorsarde jaren Worden net als drie jaar cel Maar 't zal ze niet gelukken Amsterdammers staat hem bij Laat hem niet zijn huis uit drukken Door verwaande dwingerij. J. H, SPEENHOFF XXXXXXXX XXXXXTÊXX SPIIKEI 40 P.K. 30.000 K.M. W S LIKKER OVERTOOM 179 A'DAM. KUNSISNEIrPJANOS XXXXXXXX XXXXXXXX IIIIIMIIII1MIIIII1IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIII socialistische partij zich onderwerpt aan het gezag van Moskou, dan krijgt daarmee de buitenlandsc'ne vijand een bondgenoot in het binnenland en dit zal een nieuwe reden voor de Fransche regeering zijn tot voortzetting van een scherpe anti-Duitsche staatkunde. Het bleek reeds toen de regeering geïnter pelleerd werd over de verschijning van Clara Zetkin op het congres in Tours ondanks de weigering van een pas, en zij antwoordde: dat nu gebleken was, .,hoe een der wegen waarlangs het bolsjewisme Frankrijk binnen dringt, over Berlijn gaat." l let Duitsehe militairisme en het Russische communisme, via Diiitschlaiul bedreigen Frankrijk's macht en veiligheid en men meent tegen beide ge varen slechts waarborgen te kunnen vinden door strenge toepassing van het verdrag van Versailles. Ziedaar Frankrijk's politiek. De Italiaansche regeering heeft het jaar niet willen laten eindigen zonder eeu einde te maken aar, de Annun/.iade in Fiume, en het is gegaan zooals te verwachten was; zoodra zij den al te vaderlandslievende]] dichter maar flink aanpakte, moest hij zich gewonnen geven. Zij heeft gewacht totdat de kamer het verdrag van Rapalio ratifi ceerde, maar toen het aldus een uitgemaakte zaak geworden was. dat Fiunie zelfstandig zou z'jn en niet onder l talie' komen en dat andere plaatsen aan de Adriatische kust die door d'Annunzii''s mannen bezet waren, bij Zuid-Slavië zouden behonren, heeft zij niet langer gedraald, een voldoende legermacht ge zonden, tot d'Aimuuzio een ultimatum gericht, en toen dit verworpen werd, geweld gebruikt. Er is to.'n een weinig gevochten, een aantal mannen zij n gesneuveld, maar een ernstige krijgsverrichting is het niet geworden en na enkele dagen volgde de capitulatie. Met de allergrootste zachtheid is men toen van regeeringszijde te werk gegaan en zelfs op dit oogenbiik zijn de onderhandelingen tnsschen het stadsbestuur van Fiume en den lt;diaanschen bevelhebber nog niet ten einde gekomen. .Maar wel staat vast dat d'Annuny.io's macht ten einde is en het is een over winning voor de Italiaansche regeering en van het gezond verstand tier Italiaansche natie dat dit volbracht kon worden zonder verzet van de zijde der Italiaansche chau vinisten. Italië heeft aldus berust in de verdeeling der macht over de Adriatische Zee met Zuid-Slavië en daarmee is de rust in dit deel der wereld voorloopig gewaarborgd. Althans indien Zuid-Slavië zelf rustig blijft, want juist dezer dagen zijn vandaar onrust barende berichten over communistische samenzweringsplannen gekomen. De regeering heeft het gevaar weten te bezweren, maar het is een veeg teeken, dat men in den jongen Joego-SIavischen staat telkens van dergelijke neigingen verneemt. Blijkbaar wordt er van Moskou uit ijverig in Belgrado ge werkt, juist zooals ... in de tijden van den Tsaar toen de Servische hoofdstad als 't ware een voorpost der Russische diplomatie was. En natuurlijk moet hel bolsjewisme in dit door zoovele jaren oorlogs uitgeputte land een vruchtbaren bodem vinden. Over 't geheel werkt de regecring in Mos kou in deze maanden klaarblijkelijk meer met pénétration pacitïque dan met wapen geweld. Ai is de definitieve vrede met Polen 110»altijd niet geteekend, men hoort toch niet meer over een nieuwen aanval op dit land, waarover eenige weken geleden ieder den mond vol had. En al komen er telkens berichten over troepenverzamelingen aan de Roemeensche grens, tot vechten komt het niet. Misschien is het daarvoor te koud, misschien ook verlangt Moskou voorshands meer naar diplomatieke overwinningen dan naar militaire. Op 't congres in Tours werd inderdaad zulk een diplomatieke overwinning behaald, en wel een zeer belangrijke : zoowel in Duitschland als in Frankrijk is nu de oude socialistische partij gescheurd en ge hoorzaamt een sterke groep van arbeiders de Russische bevelen! In Rusland zelf moet de Sovjet-regeering wel is waar steeds tegen sterk verzet kam pen, maar zij blijft niettemin meester. Want al zijn wij over het Radencongres iu Moskou zeer "slecht ingelicht, daar wij ook al weer juist als in den tijd van den Tsaar - wij beschikken slechts over f officieele d.i. tendentieuze, of zeer indirecte berichten, het schijnt wel dat Lenin daar een heftige oppo sitie te bestrijden heeft gehad. Intusschen werd zijn politiek ten slotte met overgroote meerderheid goedgekeurd en daarbij dan ook tevens de verleening van concessies aan vreemde, d. i. grootendeels Amerikaansche kapitalisten. Ook wat deze zaak betreft. tasten wij nog immer grootendeels in het duister: wat is er afgesproken of beloofd? Kan hiervan iets komen zonder erkenning der Sovjet-repubüek door de U. S. A. en Engeland? Waarom zoekt Lenin toenadering tot zijn aartsvijanden? Aan Ierland bracht Kerstmis geen vrede. Integendeel de toestand schijnt weer slechter te worden. Er zijn opnieuw uitspattingen van Sinn-Fein voorgekomen, beantwoord door zeer ernstige reprisals" en de staat van beleg is over meer districten dan tot dusver uitgebreid. De Home Rule wet is aangeno men, maar kan slechts verbittering wekken. D; Valera, president der ..lerscheRepubliek", die uitgeweken was naar Amerika is terug gekeerd, maar niemand weet waar hij zit. Van vredesbesprekingen hoort men niet meer. De geweld-politiek blijft heersenen. Juist in den Nieuwjaarsnacht stierf Theobald von Bethmann-Hollweg, oud-rijkskanselier van het Duitsehe rijk en wij mogen in deze overzichten zijn overlijden niet met stil zwijgen voorbijgaan, al was hij dan geen politieke figuur meer en zou hij 't ook nooit meer geworden zijn. Is hij ooit een politieke figuur van belang geweest? Nu men zijn werkzaamheid in de perspectief van 't ver leden kan aanschouwen, schijnt het antwoord negatief te moeten luiden : zijn goede wil om Duitschland te bewaren voor den oorlog tegen een overmacht door toenaderingspogingen tot Engeland, staat vast; zijn kolossale diplomatieke fouten en geweldige onhandig heden (het vodje papier") evenzeer en vooral zal men aan hem blijven deuken als aan den man die tijdens den oorlog als speel pop der Ludendorff's heeft gediend en die den moed miste om liever heen te gaan dan ziin overtuiging keer op keer te offeren. Zijn gedenkschrift ligt naast mij terwijl ik dit schrijf, maar elk woord daarvan bewijst dat zelfs de noodlottige debacle waartoe zijn politiek geleid heeft hem niet heeft kunnen overtuigen, dat deze fout was. J. C. VAN OVEN