Historisch Archief 1877-1940
12 Febr. '21. No. 2277
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
BEIERSCHE
TENTOONSTELLING PALEIS) VOOR JVOLKSVLIJT
WERK UIT OBER BAYERN
Beïersche Volkskunst
Wilt ge eenige oogenblikken blijheid in
het leven zien? Wilt ge voelen het naïeve,
ongekunsteld-bekoorlijke van eenvoudige han
denarbeid? Gaat dan een bezoek brengen aan
de Beiersche tentoonstelling in het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam. Toch is
die tentoonstelling als overzicht van Beier
sche kunst, laat ons eerlijk zijn, niet geslaagd.
Het niet aankomen der verwachte artikelen
moet daarvan de oorzaak zijn.
3Ef is n stand" die naar voren brengt
primitief glas-spuitwerk. Daar staan talrijke
hertjes, honden, pelikanen en andere beesten
in broos, doorzichtig melkwit glaswerk.
Dieren, ook vogels, kanarietjes in kooitjes, om
te leggen in watten nestjes en bij tijd en
wijle te bezichtigen. Want elke zelfs teere
aanraking kan aan de fijne uitbeelding schade
toebrengen.
Een andere etalage brengt duurzamer
Beiersche volkskunst naar voren. Doch de
expositie daarvan is niet zuiver. Er is tal van
Poolsch goed onder. Poolsche knipsels,
Poolsche weefsels, die ver af staan van Beiersche
opvatting, van Beiersch voelen en werken.
Neen, wilt ge het essentieele in het Beiersche
boerenwerk zien, wend u dan naar den ,,stand"
vanJ.Kunstmann uit Bad Kissingen.Deze toont
arbeid uit plaatsen waar de hartader ligt van al
wat het Beiersche hoogland geeft. Die stand'
alleen is reeds het bezoek aan de tentoonstel
ling dubbel waard. Daar ziet ge al het
bontkleurige bijeen dat den Beier onontbeerlijk
is, dat hem eigen is, in zijn woning en omge
ving. Hoe flonkeren en tintelen op al dat hout
werk de kleuren in hun warm paars,
kanariegeel, fel-groen, steenrood, en toch welk een
distinctie in ornamentiek. Hoe rijk slingeren
de bloemfestoenen over de deksels der een
voudige spanen doozen en der simpele,
breed gevlochten spanen mandjes. Het zijn
kunstwerkjes in kleinkunst. Zoo genoegelijk
om te zien en nog genoegelijker om te gebrui
ken, 't Is alles schilderwerk : op hout of spaan,
op doek, op aardewerk, op porselein. En overal.
glunderen de volle bloemen alsof ze nog een
Kast vol weefsels voor de huishouding. Lappen-latafel.
Naar Museumstukken
Schommelwieg met zuigeling. Kinderledikant.
Naar Museumstukken
vies. Het is op crémeachtig fond met de hand
beschilderd met vol bloeiende rose rozen. Een
sobere uitstalling met een rijk effect.
En dan is nog de karikatuur, de scherts,
in alle vormen en gebruikstukken vertegen
woordigd. Daaruit spreekt de jolige Beier.
Wer nicht liebt Wein, Weib und Gesang
Der bleibt ein Narr sein Leben lang"
is zijn devies en hij kerft en kleurt de
hartemblemen, hij snijdt zijn grappige kurken, zijn
naaldekokers, ja wat niet al meer, en zeker,
hij zingt er bij, hij moet er bij zingen, dan eerst
vlot den arbeid.
Hoe staat de zwaar aangelegde, de
nuchtere Nederlander tegenover deze
sprudelnde" blijde volkskunst?
Luistert:
In Mei en Juni van dit jaar zal in het Stede
lijk Museum te Amsterdam een tentoonstel
ling worden gehouden van woninginrichting,
Op die tentoonstelling is aan de Noord
Hollandsche Vereeniging tot bevordering van
Volkskunst afgestaan een kleine ruimte ter
expositie. Zorgvuldig werd door het Bestuur
een circulaire saamgesteld, waarop aangege
ven staan tal van voorwerpen die menigen
goeden huiswerker tot inzending kunnen
van de straat daar is toch wat leven,daar blij
ven menschen staan. Een kar met groenten en
een jongen, die huilt, nee, die grient, zanekerig
grient over 'n mand met bossen peentj"s.
Dadelijk een belangstellende juffrouw van
gevorderden leeftijd, die vraagt. De jongen
grient maar door, z'n gezicht krijgt telkens
'n veeg van z'n smerige handen. En tusschen
'n veeg en 'n snik vertelt hij, dat ze hem gesard
hebben en ook groente van z'n kar gestolen,
twee bossen peentjes.
Ze sarren altijd van die school".
De juffrouw durft 't aan om te troosten.
,,Kom, kom,'t is niet zoo erg, denk maar aan
alle groote dingen,die er in de wereld gebeuren.
Ze streelt liefderijk het vuile kwispelende
hor dje. De jongen reageert niet op al haar
vrierdelijke bemoeiingen. Hij blijft grienen,
luidruchtig. Dan neemt de juffrouw wat uit
haar beursje en stopt 't ir de hand van den
jongen.
Zoo, nu niet meer huilen ! Kijk toch eens
naar je hondje, zoo'n lief beestje !"
De jongen kijkt even tersluiks naar z'n
hand, maar zegt boe noch ba. Eei' andere
juffrouw, met moderne paedagogische in
zichten, schudt 't hoofc, ?.c moet spreken:
Nee, nee, zegt ze tot dezen en genen,
Ingezonden
Waar gaan we heen.-1
In de Nieuwe Gids van September, komt
een beoordeeling voor van Jeanne Reyneke
over Judith" van Julia Frank. Daarin zegt
zij dat de schrijfster van Hartstocht" (ieder
weet dat zij dit zelve is) de eerste is geweest
die het gewaagd heeft het onderwerp : een
jonge man verliefd op een getrouwde vrouw,
aan te durven. Dat zij als een vrouwelijke
Anton von Winkelried, over de smalle brug
ging en al de speren van de critiek heeft
opgevangen op haar borst, en dat zij daarmee
den weg gebaand heeft voor een heele bende
vrouwen die, haar voorbeeld volgend, zich
in meer of minder mooie boeken uitspraken
over een onderwerp waar vroeger over ge
zwegen werd. Jeanne Reyneke beroemt er
zich op de baanbreekster voor deze revolutie
in de vrouwenwereld geweest te zijn, al moet
zij wel bekennen dat in het door haar beoor
deelde boek beschrijvingen voorkomen, die
op het vulgaire af zijn, waarom zij het dan
ook gevaarlijk" voor jonge meisjes noemt.
Gelooft Jeanne Reyneke werkelijk dat zij
voor Stephan opgaf ter wille van den haar
altijd V trouwen Philip. Ik verbeeldde mij
toen natuurlijk dat ik gelijk had, het plekje
zuivere vrouwelijkheid in mij was al geheel
ingekapseld door de nieuwerwetsche begrip
pen, maar nu, nu heeft het zich vrij gemaakt,
en nu vind ik het mooi en goed dat Maggie
aan Stephan antwoordt : Many things are
difficult and dark to me, but l see one thing
clearly, that I may not can not, seek mine
own happiness by sacrifycing others."
Verderfelijk zijn in.i. boeken als Judith"
en Donker Geluk", zij mogen dan nog zoo
mooi geschreven zijn. Van Donker Geluk"
haalt Jeanne Reyneke in haar beoordecling
van Judith", een zin aan, maar die alleen
moet op jonge meisjes al zulk een fataal
suggereerenden invloed hebben dat ik daarom
het heele boek veroordeel. Mij dunkt, hét is
schande zulke boeken te schrijven, zijn talent
te gebruiken om zulk ordinair gedoe" zooals
een zeer hoogstaande vrouw, dergelijk werk
onlangs tegen mij qualificeerde, te maken,
in plaats van frissche, gezcnde boeken.
Het is te hopen dat Jeanne Reyneke gelijk
heeft, en dat met dit boek het verheerlijken
van den hartstocht op de spits gedreven is,
clan zal misschien daardoor de ergernis van
gezond voelende jonge meisjes wakker worden
gemaakt, en deze zelven gaan protesteeren
tegen boeken als dit. En dan komen wij weer
in het rechte spoor, waar wij nu jammerlijk
ver van^Jzijn afgedwaald.
_JM. E. VAN DE VELD E?P n N A v P E i.
1 v. U KU '4- 1 A A \A 7 guvvi*-ii IILIIOYV^I ivi-i ^w«. ...n*... v....& ? ..~.. nv.*., 11^, /.i-gi z.^ ivi \.i«_/-~ii «_ 11 ft«-ii«-ii, UelUOIl JCdnilU n,CyUCKC WtHKLllJK UcU Z.1J
lach nebben vooral t leed op de wereld. ,£e aanmoedigen. Bij honderdtallen werd deze aje luistren wil, dat is nu niet verstandig. zjch daarop kan beroemen? Gelooft zij dat
TÜn f*r in hun rn krlnm wa ti wAfwPti H P n TPCfPtl - _?....i _?_ ._..._ ; j *».4 :-_u.::«n'nl1^ r».. ? _._. . i . . . i t _. .. .. . . * .. . . . ,.
zijn er in hun rijkdom van verven den tegen
hanger van. Dat voelt de Beier, hij heeft zijn
kleurenpracht, zijn levenspoëzie, noodig om bladen afgedrukt.
circulaire verspreid. Ze werd in bijna alle
Nederlandsche kleine en groote plaatselijke
in deze jaren staande te blijven. Daarom wordt
er gewerkt, hard gewerkt in het Beierenland. De
werkstukken worden heinde en ver in andere
landen verspreid. Ze brengen de gedachten
over van vreugde, van jolijt, van onverstoor
bare levensenergie, die zich met kracht ver
zet tegen den druk der tijden.
Het Beiersche landvolk maakt zijn eigen huis
raad. De hoornen daarvoor groeien op eikerf. Zij
hebben hun bestemming reeds vór de bijl
hen velt. Ze zullen dienen tot hout voor eigen
huisraad of het huisraad der dochter, voor
de kast waarin haar rijk uitzet opgestapeld
wordt in zelf-geweven rollen katoen en wollen
stof. De kerk heeft zijn zegen over al dit werk
uitgesproken. In de rollen liggen gewijde lap
jes, die den echt gelukkig zullen doen zijn.
Deze rijk beschilderde kasten met hun
ganschen inhoud van vlas,, van wol, van stof
fen, de gevulde ladetafels en kisten, zijn alle
in 't klein vervaardigd naar modellen uit het
Wat is het resultaat :
Slechts een twaalftal inzenders(sters) gaven
zich op. Daarvan zuilen vermoedelijk maar
enkelen dat warme, karaktervolle werk leveren,
dat terstond koopers vindt, omdat 't zoo wel
dadig aandoet.
Volkskunst, goede volkskunst is econo
misch een zeer groot volksbelang. Onder
goede leiding gebracht, kan ze zooveel wel
vaart, zooveel huiselijk geluk brengen.
Is dat voor Nederland niet weggelegd?
ELI s. M. ROGGE
Illlllllllllllllllllllllllllllllllll Illllllllllllllllllllll
Van Kinderen
EEN GEVALLETJE
De school is net aan. Het geluid van de
UI l KICIII vcivaaiuieu naai iiiuututii uu nvt . . ~ , ,,4.-«04.
Münchener Museum op de tentoonstelling joelende kinderen hangt nog m de straat
te zien. Daarnaast staan kleine ledikanten maar als de breede deur van t schoolgebouw
tot in het geringste getrouw gevolgd naar met 'n gewichtig? bons is gesloten, dan is
groote origineelen. De kinderen liggen er in. ae straat weer dood, saai als altijd. Aan t eind
Kleine Mine wier naam in bloem- en ster
letters op het beddeschot prijkt, kleine Trlne,
ze hebben elk hun eigen laadje onder in het
bedgestel. Daarin ligt het klein-kleerengedoe.
Klein broerkèligt in de schommelwieg.
Als de kinderen op het grasveld gaan spelen
nemen zij de wip mede. Hoe vroolijk ziet
zulk eendingskeeruit. De kleinen kunnen haar
zelf in elkaar zetten. Is 't geen verheugenis
reeds op zich zelf, in zoo'n vroolijk kinderpakje
op die kleurige wipplank te zweven tusschen
hemel en aarde? ?
En er is nog meer te zien. Mooie
vrouwendoeken, zijden en wollen. Elke welgestelde
boer in Beieren heeft zijn eigen koperen
stempel en drukt het rijke bloempatroon af
op de groote vierkante felkleurige of zwarte
lappen. De dracht van den doek speelt
een gewichtige rol in het leven der Beiersche
vrouw. Zij heeft haar huwelijksdoek, haar
rouwdoek, haar Zondagsche, haar daagsche
doek. Aan den doek is ook de meer of mindere
welgesteldheid van het gezin te onderkennen.
Op een der tafels ligt een zwarte roodge
bloemde doek. Ze is van waarde, want ze is
van zér ouden datum. Op dien doek staat een
uitgebreid porceleinen thee- en
koffieserWHITE"
Vrachtaatomobielen
hebben DE wereld-reputatie. Vraagt
ons om adressen van
White"bezitters. De verstrekte inlichtingen geven
U direct aanleiding een White"
aan te schaffen.
Kostenberekening wordt gaarne vrij
blijvend verstrekt.
FirmaGebr.NEFKENS,
Amsterdam
JAC. OBRECHTSTRAAT 26
Tel Z. 2507.
De jongen moet naar de school gaan en ver
tellen oat ze hem phger, anders doen ze 't
morgen weer en als zoo'n jongen zco huilt,
dan hebber, ae menschen meelij en geven wa:.
Nee, nee, nat is niet goeo. Hij moet 't zelf
gaan vertellen, dat is nog geen klikken."
De juffrouw stroomt over van paedago
gische kennis. Ze wil nog meer zeggen, maar
een jongen Lic alles in de puntjes heeft waar
genomen, valt ir de reds :
Hij cuirt't niet naar school te gann, hij
heeft met 'n sujk geranseld."
Ja zegt weer 'n anuere jongen lit 'n
ai'togarage met prachtige roode wangen, ik heb
't ook gezi?n."
Nu ontwaakt de jonge.i van de kar.
Hou je lee'ijke sm je hebt, ook'n
bos penen van m'n wagen gestolen. Ik zag
't toch zelf."
De garagejongen antwoordt vlug er. nijdig :
Ik heb niks van joiP ?rfrhoe noodig."
De rnenschen om de, kar staan en luisteren,
ook de twee juffrouwen zwijgen.
't Verdriet van den jongen van den. wagen
lijkt nu niet meer zoo groot, nu hij z'n kwade
woorden uitzegt. Zoo zal 't op C2n vechtpartij
uitloopen. De jonger van de kar zal vergeten
dat hij verder moet, moet verkoopen. De
jongen van de autogarage dat hij 'n boodschap
moet doen voor z'n baas. Ze staan al klaar
met booze oogen, gebalde vuisten, ze willen
beuken, slaan, uitleven hun woede tegenover
elkaar. Toen drong een man naar voren, de
man van de daad : hij duwde alle paedagogi
sche inzichten op zij, gaf de wagen 'n duwtje.
Vooruit, opschieten !" zegt hij tot den
jongen.
De jongen duwt z'n kar vooruit, 't hondje
springt blij-vroolijk.
De jongen met z'n roode prachtwangen
gaat fluitend verder.
De paedagogische juffrouw tobt verder
over de onvoorziene moeilijkheden van op
voeden.
De straat is w;er als altijd, saai tn verve
lend, zonder een gevflletje.
E. T i E K i E?H o a E K / i; i i.
zij de jonge meisjes, en ook de oudere (deze
vooral !) gelukkiger, en haar leven mooier
gemaakt heeft met haar Anton von
Winkelried-daad? Of vindt zij dat van minder belang,
als men maar waar is, en durft zeggen, vooral
mooi, wat men precies denkt, en voelt en
wenscht? Dat was van vrouwen vooral zoo
heel merkwaardig, dat waren wij nog riet
zoo gewend ! Van de mannen wisten wij het
nu al zoowat, maar een vrouw, die zoo dui
delijk en onomwonden zich uitspreekt over
haar gevoelens, dat was nu nog eens een
extraatje, en de boeken van de bende vrouwen
werden, en worden dan ook verslonden,
en, elkaar suggereerend en opwindend,
schreven zij almaar waarder over dat
allerinnigste binnenste. Van iets wat men in
dien dommen ouderwetschen tijd nog vrou
welijk schaamtegevoel noemde, is daarbij
niets meer te bespeuren. En nu is deze rage
om waar" (is het waar?) te zijn dan ook
op de spits gedreven, zooals Jeanne Reyreke
zelf zegt, door het boek van Julia Frank,
waarin de heldin, een jong meisje uit den
beschaafden stand, niet n, maar verschil
lende vrienden heeft waarmee zij in intieme
verhouding leeft ; en dit meisje heeft blijkbaar
(ook volgens J.R., ik heb het boek niet gelezen
en wensch dat ook niet) de sympathie van
de schrijfster.
En nu wilde ik een beroep doen op het kleine
plekje zuivere vrouwelijkheid, dat in iedere,
in iedere vrouw bewaard bleef, als een door
niets te vernietigen parel, en dan vragen :
is het niet afschuwelijk dat zulk een boek
geschreven wordt door een jonge vrouw,
en door jonge meisjes gretig zal worden
gelezen ? '?Ouderwetsch? Goed. Ik ben
blijde van hierin weer ouderwetsch te durven
ziin ! Vijf en twintig jaar geleden schreef ik
een artikeltje over een zin uit The Mill on
the Floss,""van eorge Eliot, en ik trachtte
daarin de stelling te verdedigen dat trouw
niets is, een schijndeugd, dat wie lief heeft
van zelf trouw is, en wie trouw wil zijn al niet
lief meer heeft in zijn hart ! (Hoe onwaar is
dit laatste) En ik veroordeelde Maggie, omdat
zij haar liefde, of wat zij daarvoor hield,
IMIIIIIIIIIIIIIIIIIII11II
DE ANEMOONTJES
Wij beleven wel zeer merkwaardige tijden.
Ik bedoel nu niet alleen het gestrompel van
de menschheid. Als de vogels en bloemen eens
konden spreken, dan zouden ze u over de
laatste jaren dingen kunnen vertellen, waar
bij de variaties van de vleeschprijzen in het
niet verzinken. Ze zouden vertellen van het
jaar 1917 toen door den laat invallenden
iiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiii
Jaren, als het laatste zestal stellen ons ook in
staat, om ons oordeel te verbeteren omtrent
vroeger geologisch gebeuren. Laat daarom
ieder die belangstelling en vreugde aan deze
dingen heeft, toch vooral dagboeken houden.
Eigenlijk wildeik vandaag alleen maar het een
en ander vertellen van de boschanemoontjes
want die was ik gisteren bij het werken in
mijn tuin tegengekomen en ik herinner mij,
dat ik er in 1909, toen ik werkte aan mijn Om
gang met Planten," nog al veel teekeningen
en aanteekeningen van gemaakt had. En toen
ik die dingen voor den dag haalde, stonden
daar allemaal data van Maart en .April,
die 't vorig jaar en nu ook weer een maand
LAUSANNE-PALACE
FAMILIE-HOTEL VAN DEN ALLEREERSTEN RANG.
Prosp. en inl. Reisbureau LINDEMAN, Den Haag, Arnhem, Groningen, Utrecht.
, n?.,n,iiil««i.illlliiiilllliiii''»«HiilliiilliilliiillillliiilMMIlM '" """""' '""" "
de beweeglijkste en vooral die eerste week
van boven den grond komen is buitengewoon
interessant. Reeds in mijn Omgang met
Planten heb ik er op gewezen, hoe deze
Ifrije Heerenhuizen
TE KOOP
fe Amsterdam
Direct te aanvaarden
"' Omtrek Overtoom
N.V. Bouw- en
FxploitatieMij.?Philomena"
Hoofdweg 13 H. Sloten N.-H.
imiifffffiffffffmifMiififMuiiiiiiiimiiiii
Vrouwenbelangen
De Unie voor Vrouwenbelangen heeft
aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal
een adres gezonden betreffende het Wets
ontwerp, regelende de lichamelijke ontwikke
ling van de rijpere mannelijke jeugd."
De Unie is van oordeel, dat door de be
voorrechting van een bepaalde sexe, de
strekking van het wetsontwerp, dienende tot
verhooging van de volkskracht slechts een
zeer eenzijdige is, en beschouwt dit als een
bevoorrechting van het cene deel der Ned.
Natie, ten koste van het andere deel.
Zij verzoekt dan ook in haar adres, om bij
de behandeling van dit ontwerp in het oog
te willen houden, de noodzakelijkheid van
de lichamelijke ontwikkeling van het
Nederlandsche meisje, en de veranderingen in het
wetsontwerp zoodanig te doen zijn, dat de
voordeden van de wet evenzeer ten goede
zullen komen aan de Nederlandsche vrouwe
lijke" jeugd als a. s. vrouw en moeder, als
aan de Nederlandsche mannelijke jeugd.
Op initiatief van Mej. Anna Polak, directri
ce van het Nationaal Bureau v. Vrouwen
arbeid heeft zich een comitévan actie ge
vormd om stelling te nemen tegen het door
den minister van arbeid in uitzicht gestelde
verbod van arbeid voor gehuwde vrouwen
in fabrieken en werkplaatsen.
Een aantal vrouwenvereenigingen van aller
lei politieke kleur en richting'hebben zich
bij dat comitéaangesloten.
Een krachtige actie tegen deze aanranding
van vrijheid tot arbeiden verdient zeker d't,
steun en medewerking van alle weldenkenden,
mannen zoowel als vrouwen.
C. S. G ROOT
KNMAAfi
HOUTBOUW,
[iVWOOft fDEDCHr; hENDQIMAAN6S>J
JEN HAAG - TCLM/at256O23öl
LEVEPT DE/VE.»LANCD INZEEU KORTEN
r-JO ALLE HOUTCON/TRUCTICX
ALX
LANDHUIZEN
" ~ ./CHOOLCEBOUWEN
JACHTHUIZEN
ZIEKENHUIZEN
INLICHTINGEN OPAANVRAAC
vaak in November reeds te voorschijn. De
anemoontjes wachten meestal tot de tweede
helft van Maart, doch doen het nu weer eeni
ge weken vroeger en dat met een alleraardig
ste drukte en beweging. Het zou een zeer
geschikt onderwerp zijn voor een
cinemavertooning in versneld tempo.
Wanneer ik dag aan dag die plantjes zie,
heb ik de cinema heelemaal niet noodig en
krijg ik den bewegingsdruk even sterk en veel
zuiverder. Het eerste, dat we van de loot te
zien krijgen, is een klein krammetje, dat zich
al hooger en hooger boven de grond uit werkt,
net als iemand, die ruggclings door het ge
drang worstelt. Eindelijk komt de bloeitop
plantjes, waar zij, zooals het behoort, in
menigte voorkomen, de afgevallen bladeren
omhoog tillen zoodat die dan snel kunnen
verwaaien of vergaan. Dit is van het grootste
gewicht,|niet alleen voor de anemoontjes zelve,
'maar ook voor het heele bosch. Een dicht
op eengepakte bladerenmassa vergaat heel
langzaam, ieder jaar wordt de laag dikker
en dichter, zoodat al heel spoedig de ven
tilatie van den boschbodem onmogelijk
wordt. Wanneer er evenwel maar genoeg
L II UU U U n. W v. Cl CC 11 HicUUiu ui all t^ W UI M11 l. l?UI uc i ij iv tvuini «v L,,,,^. ...r -- - b-llr
moeten worden teruggeschoven. We zullen boven, gehuld in het saamgevouwen drietal boschanemoontjes groeien met aaronske k,
wirTirhtiumnptnn wnrdpn mot hiartrrcn " pn H a n Paat hpt bovendeel zich lang- hclmbloein, vogclmelk. dan kan er geen
Diain onze Flora's voorzichtig moeten worden met
datums.
Het boschanemoontje is een van de vele
rustelooze boschplanten. Een winterslaap
In den herfst zijn ze al druk bezig en maken de
loren, die in het voorjaar boven den grond
moeten versch'nen. Zeer veel boschplanten o.a.
de aaronskelk en de vtigelmelk wachte daarmee
niet eens tot het lengen der dagen, maar komen
strengen winter en het koude voorjaar inil- kennen ze niet, alleen een korte zotnersluimer.
lioenen pioniers om het leven zijn gekomen, '- -~- <?'-' ~::~ - -' -1?'- K-! "'">" A"
vooral vogels, die langzamerhand de gewoonte
van een ruimer winterverblijf hadden aange
nomen. Maar nog meer zouden de bloemen
te verhalen hebben niet alleen van het jaar
1917, toen de hazelaars en de sneeuw
klokjes eerst in het begin van April
in bloei konden komen, naar vooral van
1920 en 1921, nu zij in de gelegenheid
zijn om te toonen, hoe zij gewapend zijn
op allerlei mogelijkheden. Ik wou maar,
dat ik wat vlijtiger was en mijn dag
boeken nog met wat meer trouw en
uitvoerigheid had bijgehouden, want een
goed verslag van dergelijke lentes heeft
niet alleen" wetenschappelijke waarde
maar ook een sterk epische bekoring. Vier Anemoontjes, die pas opkomen."^ April l ;!0;i
bladeren en dan gaat het bovendeel zich lang- helmbloem, vogelmelk.
zaam strekken. Tegelijk worden dan de drie derkoek ontstaan en krngen wij integendeel
omwindselbladeren ontplooid, dit maakt vol- de nimmer genoeg te waardceren milde humus,
komen den indruk van een slaper, die ont- die het bosch maakt tot wat het wezen moet ;
waakt, zich opricht en dan de armen uit- een plantengemeenschap, die zichzelf m
strekt. De bloemknop staat dan
eerst recht omhoog, maar nu gaat
de bloemsteel uitgroeien aan den
eencn kant wat sneller dan aan
den andere. Daardoor komt die
knop onderstboven te staan, maar
nu zal onder in vloed van licht
en warmte ook alweer door on
gelijken groei dagen achtereen de
bloem zich bij het openen oprich
ten en bij het sluiten (s' avonds
of bij ongunstig weer, neerbuigen.
Dat gebeurt dan in de dagen
wanneer de tjiftjaf zingt en de
fitis aankomt.
Onder al de vlugge
voorjaarshluemeu is de hoschanemooii wel
JL*
Hetzelfde viertal.Jdrieldagen later.
l April 1909.
stand houdt self-supporting" zegt de
Hngelschman. Natuurlijk mag er dan van w
gharken van het blad geen sprake zijn, anders
krijg je geen milde humus, maar een kalen
boschgrond, waar de boomwortels blootwaaien
of blootgespoeld worden door het regenwater
of het condensatie water, dat langs de stammen
afstroomt. Deze ellende is te aanschouwen in
vele villaparken waar de bewoners stukken
van het oorspronkelijke bosch hebben be
houden, die dan tegelijk met de rest zorgvuldig
door den tuinman worden kaalgeharkt. In
dien daar nu anemoontjes worden geplant,
ziet de boel er niet meer zoo schamel uit en die
tuinman kan dan wel wat beters doen. Som
mige firma's verkoopen wel de echte,
enkelbloemige boschanemoontjes, maar ze schepen
u ook wel eens op met dubbelbloemige die
duurder zijn en leelijk. 't Is maar 't best,
om met betalen te wachten, tot ze eenmaal
gebloeid hebben.
J A c. P. T n i j s s E
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM.IIIII iimiiin u i uu
?iimiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii"^
!n.v. Kon. Kweekerij l
|?MOERHEIM''j
|v.h.B.RUYS-Dedemsvaart|
! levert boven tien gulden i
j FRANCO |
l station van bestemming j