Historisch Archief 1877-1940
19 Febr. '21. No. 2278
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
R. E S TSXUFLSXNT
REMBRANDTPLEllS AA
'
MtllTELCOSTOOM!)
naar Maat
vanaf f 120.- (tijdelijk)
J. KUHR
AflERlCAN LAD1ES-TA1LOR
HEIRENGRACHT 304-306
?LM- 806°AMSTERDAM
Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel
achtige BOSCHTERREINEN te koop In het OOSTERPARK te
Lage prijzen, mooie wegen, gas,
electr. licht, water.
I.Ï. Miatichappij tot Eiploit. vin Hat Ooitirpirk
Dir. i. l. STOIMANS S OTTO SCHOLZ
Tel. Int. 38 & 48
FLICK's
BOOMSCHORS
is Chocolade in oen
vorm en vin een samen
stelling als in geen
ander Fabrikaat wordt
teruggevonden.
OVERHEERLIJK VAN SMAAK!
EÏVEI USPtl FLIH ? Opurlikt II4I
litliwntltti ~ Uittri
Fi.
20 LEIOSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON N. 5812
HEMDEN
MAAR MAAT
VLEUGELS
COMPLETE SORTEERING
NIEUW5TE - MODELLEN
IN HET EENVoUDIGE ALS LUXE, GENRE
AMTTERPAM UTRECHT
HtlLIGEWEG CHOOR.STRAAT
HILVER/TJM
STATIONSPLEIN
Koninklijke Meubeltransport Maatschappij
DE GRUYTER & Co.
Gevestigd sedert 1881
AMSTERDAM
Fr. v. Mierisstraat 90
Tel. Z. 822
DEN HAAG
Westeinde 48
Tel. H. 2924
ARNHEM
Parkstraat 52
Tel. 61
VERGUIZINGEN
Bergplaatsen voor inboedels.
Spoors
WA Spoorjr- Culemborg
Sneltchnlt RlENTS WIT Ui
Zelfond. 98 Cent fr.
In den Boekh. en na
postw. bij RIËNTS
BALT, Haag. Mond.
en schrift, ond.
Geregeld moet ik met Uw stenografie cok ngclMctie dictaten opnemen"
(w g.) Mcj. E. (e F(.
m EENIGE SPECIALITEIT m
D3 ln Sa
g| KRlMPVRIjE {f!
l'i
GEZONDHEIDSONDERGQEDEREN
Nederlandsch Fabrikaat
?ürTRlcoTHUlS l
i^'I
B
i
AMSTERDAM HAARLEM
Reg. Braeetraat 35 O r. Houtstraat |43
TEL. NOORD 6O6& TELEFOON I40&
{.tllllllllllllllNIIIIIIIINMIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIflIltlIHIlHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIMIUIIMIIIIIIIII.
i STARK'S OXYDOL" |>
E (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) i
j | Ntiml. Venn. STARK ft Co. - Chemische Fabriek 'a-HABT, 'a-armnhagt f
S * ...^.?^?«m«>»-- ^^J.^>J..^.......^^..-J.^^.-....^^TrTTTrmMIT.T-.inM1rittltHltlllimilllllllj
IIIIIMIMIIIIHIIHI
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 6.25 per half jaar
MEEREN MQDE-miKELEN
HEERENSTRAAT 12,GRONINGEN j
Telefoon 1083 l
AUTOMOBIELEN
m alle modellen
uit voorraad
leverbaar.
eoure
itiimimimni mimi iimumimtii
HOOGFIJNE
IO CT5. SIGAAR^
De Importeur:
J.LEONARDLANG
AMSTERDAM.
Jaatste eigenschap slechts op. nuttige wijze
gekweekt worden door een volhardende wil.
In het maatschappelijke leven, met zijn
persoonlijke verhoudingen, zouden de pijn
lijke botsingen van-mensch tot mensch veel
verzacht kunnen worden, wanneer de
zelfbeheersching beter tot zijn recht kwam.
Er zal een tijd komen, waarin men zich
met verbazing af zal vragen, waarom deze
krachtige economische bronnen niet door
de gemeenschap erkend, en op doelmatige
wijze door haar geëxploiteerd zijn. Is het
niet meer dan tijd, eindelijk eens op te houden
met die angst voor alles wat nieuw is?
Laat ons hopen dat de noodzakelijkheid
van het oogenblik, het gezegde van Carlyle
Elke nieuwe gedachte is eerst onmogelijk,"
weerspreken zal.
Het meest, belangwekkende hoofdstuk der
psychohygiene: de kennis der practis che
opvoeding van den wil, heeft het
embryonnaire en het zuiver schoolsche stadium reeds
achter den rug.
l* Er^ bestaan in verschillende steden van
Europa*" psychbhygienische consultaties. Sinds
4 iaar?* bestaat er te Qenève, dank zij de
welwillende gastvrijheid van de directie
?van het Instituut Rotisseau, eene dusdanige
consultatie, die gratis door een geneesheer
psycholoog wordt geleid.
In ditzelfde Instituut hebben honderden
van belangstellenden een cursus kunnen
volgen in oefening en wederopvoeding van
de wilskracht, dikwijls met schitterend succes,
haast altijd ten bate van hunnen zielstoestand.
Reeksen voordrachten, eveneens gratis, wer
den over deze onderwerpen gehouden.
De school voor maatschappelijk werk voor
vrouwen te Oenève, organiseerde in 'tvoorjaar
1920 een practische cursus over de opvoeding
van den wil.
Het was misschien ae eerste keer, dat een
school voor hooger onderwijs de gelukkige
inval had om in haar programma het vak in
te voegen dat n van de eerste plaatsen
moest innemen op alle programma's, omdat
het verbetering brengt in het gebruik welk
van het geheele onderwijs gemaakt kon
worden, doordat het er werkelijk practische
waarde aan geeft. De letterkundige faculteit
der universiteit van Genève heeft, gedurende
oe vacantiecursus van 1920, eene kleine
serie voordrachten georganiseerd over de
psychohygiene en de techniek der
hersenarbeid.
Dank zij oe speciale oefeningen in con
centratie en aandacht, worden de zwakken
van wil er aan gewend om hunne gedachten
op meer afdoende wijze te controleeren.
Gedurende eene periode die langzaam aan
wordt verlengd leert de leerling
l" met kracht denken aan iets wat te vuren
is bepaald geworden ;
2" elke gedachte te verwijderen die hem van
de oefening tracht af te leiden;
3" acht te slaan op zijne gedachten;
4" in hemzelf die gedachten te versterken,
die meer nut hebben dan andere;
5" zich vrij maken van schadelijke gedachten
en gevoelens.
Ook n besluit nemen tn ten uitvoer bren
gen kan door een reeks practische oefeningen
aangeleerd worden, welke al naarmate de
individualiteit van het sujet gewijzigd kunnen
worden.
Het onderzoek naar de krachten en moge
lijkheden welke in den leerling aanwezig zijn
brengt alle eigenschappen aan 't licht die tot
nu toe verborgen waren, ook voor den leer
ling zelf en bereikt dikwijls de volle ontplooiing
dezer eigenschappen.
De strijd tegen zijn verslappende neigingen
wordt hierdoor vergemakkelijkt en zijn per
soonlijke waarde vermeerderd.
De vorderingen zijn dikwijls langzaam,
vooral wanneer men tegenover een wezen
staat dat niet meer wil heeft dan een dwarre
lend blad in een draaikolk. Van lieverlede
begint het slachtoffer van zijne eigen zwak
heden met verwondering en wantrouwen te
ondervinden, dat het bij oogenblikken in
kleinigheden volbrengen kan, waartoe het
besluit genomen was. Elke kleine overwin
ning (oefeningen, die geregeld volbracht
worden, driftbuien, die onderdrukt worden,
een opdracht, die uitgevoerd wordt, enz.)
wordt een centrum van cristallisatie waar
omheen zich dan komen groepeeren, eilanden
van rust en tevredenheid, van zelfvertrouwen
en van de mogelijkeheid om een arbeid in
z'n geheel te volbrengen.
In andere gevallen komt het voor dat, dank
zij eene psychische of physische afleiding, eene
passie geneutraliseerd of gestuit wordt, die
soms een of meerdere levens dreigde te ver
nielen.
Er zijn verscheidene gevallen, waarin
men dikwijls met groote moeite bereikt, om,
geheel of ten deele, een bestaan, dat door
wilszwakte in gevaar werd gebracht, weer
op te heffen ; niet minder zijn de gevallen,
waarin wij ons met leedwezen rekenschap
geven, hoe gemakkelijk het failliet had kunnen
voorkomen worden, als de eene of andere
toepassing oer psychohygienische methodes
gekend was geweest.
En met deze twee categorieën ervaringen
komen wij tot de machtige slotsom : iaat
ons handelen !
Laat ons in deze richting pogingen veree
nigen, die tot nog toe in verschillende landen
verstrooid en alleenstaand waren Laat ons
trachten, in alle graden van schoolonderricht,
te beginnen met de kinderjaren, het onderwijs
te verkrijgen in practische en preventieve
psychohygiene. Laat ons centra stichten voor
wetenschappelijk en practisch onderzoek en
centra voor propaganda (Centrale bureaux voor
Wilskracht, Central-Offices of Will-power).
Het stichten van deze organisatie vraagt
geld en goeden wil, zij zouden zeker niet
beter geplaatst kunnen worden.
Men zou kunnen beginnen met de organi
saties te gebruiken die reeds bestaan en die
zich er toe zouden kunnen leenen.
Op, allen die leven !
Dr. A I, E X A N D E R R A B I N O V [ T C II
(ienève.
Ik zal het ten zeerste waardeere», wanneer
men mij, aan bovenstaand adres, alle prac
tische voorstellen wil adresseeren die er toe
zouden kunnen leiden om deze denkbeelden
te verwezenlijken.
1 " ' "iiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii m miiimi
EEN BRIEF UIT VLAANDEREN
Ik ontving nog het volgende schrijven van
een Hollandsche vrouw, die, met een
Hollander getrouwd, den gehcelcn oorlogs
tijd in Vlaanderen heeft doorleefd, en mij
verzocht, een paar woorden te moogen zeggen
omtrent de Vlaamsche beweegiug, waarvoor
zij warm gevoelt.
,,Hoe te beginnen? Het is zooals ik zei
bij het naar huis gaan tegen H.V. : Het
borrelt in ons; wij weten zooveel ; er is
zooveel stof, het onrecht is -:ógroot, dat
als wij het eene vertéld hebben dan voelen
wij spijt iets anders te hebben verzwegen.
Arm Vlaanderen ! Zijn beste kinderen zitten
gekerkerd, de schoonste zielen zijn aan den
strijd onttrokken.
Terwijl woekeraars en oorlog-uitbuiters
?vrij rondloopen, worden edele menschen, als
Dr. Borms,Wies Moens, Rosa de Quchtenaere,
Jacob, enz. enz. opgesloten.
Wat was hun misdaadV Hebben zij geld
gewonnen met hunne daden? Och arm ! Zij
bezitten niets ; alles hebben zij aan Vlaanderen
geofferd, omdat zij het wilden opheffen uit
den poel van achterlijkheid, waarin het was
verzonken.
Vlaanderen is achterlijk ; het procent on
geletterden is groot, het onderwijs is slecht,
het l Hooger Onderwijs in eigen taal bestaat
niet': Hoe menig goed aangelegd Vlaming gaat
hierdoor verloren. Immers na het lager onder
wijs^ worden alle vakken in l.jt Fransch ge
geven ; het Vlaamsch wordt tot een minimum
teruggebracht. De arme Vlaming kan niet mee,
wordt een halfbakken wezen, niet geschikt
om ooit een hooge plaats in zijn land te
bekleeden.
In het seminarie, waar H ugo Verriest les
kreeg, werd n uur per week aan Vlaamsch
onderwijs gewijd. De Professor, die hiermee
belast was, begon dan eerst allerlei Fransche
vertelseltjes te doen.
Als er dan zoodoende een goed kwartier
van het uur verstreken was, dan zei hij
Occupons nous maintenant u n peu de cc sale
Flamand."
Ik geloof, dat ik zoo'n man op zijn gezicht
znu getimmerd hebben. Ik die mijn taal /oo
liefheb, daarin alleen mijn innigste en diepste
gevoelens kan uitdrukken, voelde het als
beleediging , altijd en overal die vernedering,
dat verbittert zoo.
Wat Vlaanderen het meest wakker heeft
geschud na den wapenstilstand is het lijden
van onze jongens aan den ijser.
Is u iets bekend van de 1700 dooden in het
kamp van Auvours, waarop Hullebroeck
het zoo aangrijpende lied maakte: De
weegang van Auvours."?
1700 jongens gestorven door ellende,honger,
ziekte, mishandeling, omdat.... ze Vlaming
waren?
Weet ge iets van de 6UO kruisjes, die.de lij
ken aanwijzen van Vlaamsche jongens, ge
storven in de gevangenis te Fresnes?
Hebt ge gehoord van de houthakkerscom
pagnie, waar tien intellectneele Vlamingen
gedoemd werden boomen om te hakken als
straf, omdat ze opgekomen waren voor het
grove onrecht, den armen Vlaming aan het
front aangedaan?
Want alleen de Vlaming werd niet in eigen
taal gecommandeerd. Pour les Flamands
c' est la mème chose," wordt nu nog vaak
door een Vlaamscb-onkundig adjudant ui'
sergeant gezegd, als hij in hel Fransch een
legerorde heeft afgelezen.
Flullebroeck mocht aan het front niet ko
men zingen, Vlaamsche studie-kringen werden
verboden, ook het hriei-wisselen met Vlaam
sche en Nederlandsche vrouwen, /.ulk een
zoete troost voor deze verlaten jongens ;
dat heette spionnage, maar met Fransche
vrouwen en Engelsche ladies mocht het wel
Als in 101-! Koning Albert zich herinnerend,
dat er Vlamingen bestonden, uitriep : Vla
mingen, gedenkt den Gulden Sporen Slag"
zijn duizenden voor Vlaanderen opgekomen.
Deze jongens zijn met de leuze .Alles voor
Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus" den
dood ingegaan.
Op hun kruisjes prijkten dan ook hun
schoont1 spreuk in kruisvorm weergegeven.
V.
A.V.V. Dit mochten ze zelfs niet
behouK.
den. Op een nacht werden overal deze letters
weggeschilderd. Zeide men niet in Havre :
Après la tnierre, on ne parlera plus Ie Fia
mand," o: wel La Belgique sera Latino on
ne sera pas."
Door het lijden aan het front werd i'e front
partij geboren en zij leeft nog, ja groeit_/elfs
bij den dag aan.
De activisten zijn door onze iïonters niet
als verraders behandeld, want zij hebben
ingezien, dat het activisme den weg in Vlaan
deren gebaand heeft; zonder het activisme
zou het front nu niet staan waar het staat.
Dat het Vlaamsche volk meer bewust wordt,
getuigt het zenden van vijf fronters als volks
vertegenwoordigers naar de kamer. Zulk
een succes konden de Socialisten in hun tijd
niet boeken. De frontpartij is een democra
tische, anti-militaristische partij. Zij is ge
bouwd op de principen internationalisatie,
Godsvrede, en zelfbestuur." Van haar, met
goede leiding, verwacht ik redding, maar
steun van buiten is ook nooclig en daarvoor
is Nederland het aangewezen land. Sprong
dat zelfde land niet recht bij den boerenkrijg?
Blijft het dan koud bij Vlaanderen's lijden?
Zoo goed als Frankrijk ons overstroomt met
tijdschriften en de Fransen-schrijvende bladen
steunt, zou Holland dan geen tegen-campagne
kunnen voeren in Vlaanderen's belang en het
eigene?
Holland heeft immers alles te wachten van
een sterk cultureel Vlaanderen.
Is het geen schande, dat alle Hoogescholen
in België dicht zijn voor hen, die tijdens den
oorlog aan de Gentsche Vlaamsche Hoogeschool
studeerden?
Kon Holland hier niet ingrijpen en haar uni
versiteiten voor deze openzetten?
Nog een woord over onze gekerkerden en
gebroodroofde!!.
Dr. Borms werd ter dood veroordeeld en
bovendien tien jaar van zijn burgerlijke
rechren beroofd. Herman Vos kreeg drie jaar en
mocht zijn rechten behouden ; Jacob, betrok
ken in het zelfde proces, tien jaar opsluiting
en eeuwigdurende bcrooving van zijn burger
rechten. De straffen zijn met de grootste
willekeur uitgedeeld. Menschen, die absoluut
niets met de beweging te maken hadden, zijn
gebroodroofd omdat er bijvoorbeeld ns een
activist het middagmaal bij hen gebruikt had.
Zon werd FJnaii'.ie! de Bom gebroodroofd,
omdat hij tijdens den oorlog artikels schreef
m de N.R.C, en dit deed hij op aanvraag van
(ten tenemvoordigen minister Frunck. De brieven
van zijne Excellentie kan hij overleggen.
Rosa de Ouchtenaere werd tot vijftien iaar
dwangarbeid veroordeeld omdat zij tijdens d'.1
bezetting een Vlaamsche normaalsrhool
bestuurd had. Wijlen Dr. Rudelsheim, door
slechte verzorging in de gevangenis overleden,
stichtte tijdens den oorlog een Vlaamsche
Volks-Universiteit, welke door <)()() leerlingen
bezocht werd.
Ik heb met jongens, die de lessen volgden
gesproken ; nooit hadden zij beter onderwijs
genoten.
Voor deze wandaad kreeg Rudelsheim tien
jaar.
Moet ik nog meer opnoemen?
De lijst is droevig lang. Heel Vlaanderen's
kracht is immers geknakt. Ik ben in voeling
met de gevangenen en ken hun schoone zieL
Moge dit schrijven hun tot ecnig nut zijn!"
Boovenstaand schrijven van een betrouwbaar
en mij welbekend getuige behoeft van mij
geen
commentaar.
F" K E D E K l K V A N E H D E N
Dit merk op Uwe
rookartikelen garan
deert U kwaliteit.
VOOR ENQROS:
Gedeponeerd Hsndelimerk
JAN AARNOUTSE
DEN HAAG