19 Febr. '21. - No. 2278 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economschen Uitkijk Het werkloosheidsvraagstuk (1) Er is voor ons wel geen belangrijker en actueeler vraagstuk dan dat der werkloosheid. Dit kwaad: dat de ,,werkgever" geen werk :geven kan omdat hij het product van dien arbeid niet zou kunnen verkoopen, is een natuurlijk en een noodwendig verschijnsel :in elk crisis-tijdperk, gelijk wij nu allen langizamerhand wel beseffen dat wij doorleven. Omschrijft men de werkloosheid, gelijk ik ?zooeven deed: geen werkgelegenheid, omdat ?de vrucht van dat werk onverkoopbaar zou zijn, dan is men, meen ik, een goed eind op weg om een. juist inzicht te krijgen in de oorzaak van en het middel tegen dit kwaad. Dan begrijpt men ook en hieruit blijkt reeds het samengestelde van het verschijnsel, dat wij werkloosheid" noemen dat de oorzaak in zekeren zin, tot op zekere hoogte, een betrekkelijk karakter heeft. Waarom zou de koopwaar onverkoopbaar zijn,d.w.z.waarom zou de afnemer weigeren den verlangden prijs voor dat goed te geven? Omdat zijn koop kracht gedaald is. Omdat hij zich beschouwt als een slachtoffer van de duurte" en daar tegen als verbruiker zich verzet door zijn vraag terug te houden. Was het mogelijk hem die koopwaar tot lager prijs aan te bieden, hij zou wel weer als kooper optreden. Maar hóe zal het mogelijk zijn 'de goederen voor lager prijs aan de markt en aan den man te brengen? Dat zal kunnen geschieden, wanneer de verschillende bestanddeelen van den prijs" ot eenige daarvan zich in dalende richting gaan bewegen. Wanneer ik nu (eenvoudigheidshalve) alles ter zijde stel wat zich be weegt tusschen de voortbrengingskosten en den prijs", welke als laatste prijs den laatsten afnemer in rekening wordt gebracht, dan kan men de voortbrengingskosten ont leden in die der grondstoffen, in de algemeene bedrijfsonkosten (de zoogenaamde standing expenses"), het arbeidsloon en de onder nemerswinst. Wat deze laatste betreft, nie mand zal kunnen gelooven, dat de winst in tijden van werkloosheid belangrijk is; veeleer mag men gelooven, dat menig fabrikant heden ten dage met een matige winst tevre den zou zijn, wanneer hij zijn fabriek maar weer zag draaien". Immers, als de zaak stilstaat, maakt hij niet alleen geen winst, maar lijdt verlies, doordat van de algemeene voortbrengingskosten vele ten laste der zaak blijven, ook al is de omzet nihil geworden. Op die algemeene onkosten zal de exploitant, tpen de tijden minder gunstig begonnen te worden, reeds al het mogelijke hebben be zuinigd. Den prijs der grondstoffen (die voor de Nederlandsche nijverheid in overwegende mate uit het buitenland moeten worden be trokken) heeft hij niet in zijn hand. En de arbeidsloonen? Er is een groot verschil tus schen het eene artikel en het andere: bij sommige is de post arbeidsloon" een buiten gewoon belangrijke factor in de optelsom der voortbrengingskosten; van andere (minder bewerkelijke") wordt de prijs vooral door dien der grondstoffen beheerscht. Wanneer men nu denkt aan werkloosheid in die be drijven, in welke de veel arbeidsloon eischende artikelen vervaardigd worden, dan is het duidelijk, dat een lager loon hier een remedie tegen de werkloosheid kan zijn. Het artikel daalt dan in prijs, de afnemer is niet langer afzijdig; het goed wordt weer gevraagd Tot nu- toe betrok ik in deze vluchtige beschouwingen over werkloosheid het buiten land slechts in zoover, dat ik het noemde als leverancier van grondstoffen voor onze nijverheid. Doch iedereen begrijpt wel, dat het buitenland ten aanzien der werkloosheid ten onzent nog een veel belangrijker rol vervult, een dubbele zelfs: die van afnemer en die van concurrent. Over dit laatste schreef ik hier reeds, kort geleden. Die laatste rol kan het buitenland spelen door dumping", waaronder eigenlijk verstaan wordt het veroveren van een vreemde markt door daar waren ten verkoop aan te bieden voor een prijs waartegen de binnenlandsche producent geen mededinging kan volhouden, een prijs, die wellicht voor den buitenlandschen indringer verliesgevend is, maar dien hij verhoogt zoodra hij den nationalen voortbrenger uit dit afzetgebied weggedrongen heeft. Dumping" in dezen eigenlijken zin is het dus niet, wat Duitsche fabrikanten doen, wanneer zij in Nederland waren leveren tegen prijzen, waarvoor onze fabrikant ze niet leveren kan. Maar voor de bezwaarlijkheid der concurrentie maakt het niet veel verschil of de benadeeling opzettelijk is en bedoeld wordt als inleiding eener poging tot duurzame vestiging dan wel het gevolg van een tijdelijke conjunctuur, t. w. de lage valuta van den Duitschen mark en de naar verhouding lagere arbeidsloonen daarginds. Doch ik laat dit punt nu verder onbesproken. Een woord nog over het buitenland als afnemer onzer voortbrengselen, zulks in ver band met werkloosheid ten onzent. Wie onzer heeft niet in November '18 geloofd, althans gehoopt, dat na den wapenstilstand een tijdperk van (zij het dan langzamen, maar gestadigen) wederopbouw en herstel zou aanbreken? Maar wij allen hebben ons daarin teleurgesteld gezien. En de vrede van Versailles? Toen reeds waren de verwachtingen veel lager gespannen, want wij wisten toen reeds dat op economisch gebied de oorlogs toestand bleef duren, dat er geen sprake van was alles te zetten op eendrachtige samenwerking tot herstel der welvaart in Europa, maar dat de in en na '14 ontstane tegenstellingen haar volle kracht bleven be houden. Bij dat inzicht was het duidelijk dat de ontreddering en ontwrichting van handel en nijverheid bij overwonnenen n overwinnaars zouden worden bestendigd, ge lijk wij dan ook hebben gezien. Hoezeer heeft ook daarna nog de tenuitvoerlegging van die yredesvoorwaarden elke mogelijkheid van rustige ontwikkeling afgesneden! Hoeveeltijd is met eindelooze beraadslagingen en confe renties heengegaan! Hoe bleek daaruit niet slechts dat het vredes-verdrag een slecht stuk werk was, maar ook dat eenstemmigheid bij de geallieerden verre was te zoeken! De quaestievan Duitschlands schadeloosstellingen, de uiteenschetiring der vroegere Donaumonarchie.... de latere geschiedschrijver zal onder meer deze twee aangelegenheden noemen als voorbeelden der machteloosheid van lei dende staatslieden in E-Ingeland en Frankrijk om na den oorlog een spoedig herstel voor Europa voor te bereiden. Nog komt daarbij als noodlottige factor de heerschappij vaii het bolchewisme in Rusland. Behoeft men meer te noemen om duidelijk te maken dat ons oude werelddeel een beeld vertoont van wanhopige economische ont reddering en verarming ? Immers is ondenk baar dat bij zoodanigen staat van zaken welvaartsbronnen weer geregeld als van ouds zouden gaan vloeien. Voor dezen en genen kunnen zich gelukkige gelegenheden voordoen; hier en daar schijnen de zaken weer op normalen voet hervat te worden. Maar de algemeene toestand is toch van dien aard, dat algemeen herstel voor 't oogenblik nog steeds uitgesloten is. Bij zoo onzekere, wan kele, buitengewone omstandigheden kan geen zakenleven, dat rust en veiligheid en vastheid vraagt, zich ontplooien. En daarmee ook geen welvaart. Voortbrenging en ruil blijven voort durend onder den sterken invloed van alle ongunstige factoren, die het staatkundig en economisch leven onzer dagen beheerschen. En daarom om van onszelven te zwijgen kunnen wij niet anders verwachten dan wij zien: de koopkracht der voormalige buitenlandsche afnemers onzer goederen is en blijft sterk gedaald, omdat in die vreemde rijken de welvaart onder het huidig regime niet kan wederkeeren. Wanneer al onze uitvoernijverheid overigens in staat was haar vleu gelen weder uit te slaan wat haar voort brenging betreft, dan nog zou zij in den uitvoer van haar voortbrengselen allerlei buitengewone bezwaren ontmoeten. En zoo is het bonte samenstel der gruwelijk ver warde buitenlandsche conjuctuur met heel den droeven nasleep daarvan voor ons hier een factor van groot belang ten aanzien van de werkloosheid, waaronder wij gebukt gaan. Ik spreek hier in algemeenen zin. Uitzon deringen zijn te noemen. Maar stellig is over 't geheel de zwakte van den vreemdelingafnemer voor ons een groot nadeel Een volgend maal over enkele andere zijden van het ingewikkeld vraagstuk. S M i s s A F. R T LEEKENSPIEGEL V RAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden H. J. B. te K. Ik vind in oude kro nieken de volgende eigenaardige combinaties: 13CCC1.XXII, I3CC, Cl.ll.1XMI, CbCC, I3LVI. Welke jaartallen worden hiermede voorgesteld? De moeilijkheden, waarop ik stuit, zijn inzon derheid (ie omgekeerde hoofdletter c en de lange i; ook de schijnbaar willekeurige verwisseling der tcekens begrijp ik niet, temeer daar het me duidelijk is geenszins met drukfouten te doen te hebben. In oude drukwerken vindt men meermalen de romeinsche getallen o (500) en M (1000) vervangen door lo en eb, soms ook door '3 en C'D. Bovenstaande jaartallen zijn dus: 872, 7fO, 1513, 1200 en ,r;5(J. Het voorkomen van een lange i in sommige gevallen is een gevolg van het door elkaar gebruiken van twee lettersoorten, groote en kleine. iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiitiimiiiiiiiiimiiiMiiiiiiiiiiiiiiiitiiiii DE TWENTSCHE BAIK Amsterdam, Rotterdam, 'j-Bravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam «?stort kapitaal f 35.500.000.?Rmrven: circa f 12 000.000.ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56Threadneedlestreet Londen E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding In-en Verkoop Wissels op Binnen- en Bultenl., Vreemde Mut.Conpons. Ineasseerlng op Binnen- en Buitenland. Bemboirseredleten In Noord- en Zuld-Amerlka. In»en Verkoop Effecten. Bevaring ran Waarden. Safe Deposito. Veriekering tegen verlies bij uitloting van fondten. Voorschotten op Fondsen en Goederen. tCredleten aan Handelaren en Indutrieelen bij hare afdeellng CRE DIETVEREENI6ING, hetzij tegen borgstelling, credletbypotheek of andere zekerheid, hetzy In blanco. Rente voor DEPOSITO'S Kreet opTorderbaar __-.-___-2 % flen dagen opzegging- - - - - ?? - - - 2% Een maand Tast . . l op nader evereen te komen Een maand opzegging J voorwaarden. Drie maanden opiegginf . . . 3X % / Vanaf den dag dei opZeg Maanden ., ... 4 zegging wordt H % fiei Jaar ... 4H ) minder lentl vergoed. De Maatschappij voor Hypothecair Wiel 's-Gravenhage - Nassaulaan No. 23 gooit uit 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f1000.?, f 5OO.?en f 10O. DE GLOBE". Levensverzekering. Wettelijke Aansprakelijkheid. Arbeids-Contract. Individueele Ongevallen. Generaal-Vertegenwoordiging te Amsterdam: V O R S T M A N & Co PillSEÜfiiUCm 197 - TELEF. C. 2S4T. Actieve Agenten gevraagd. Concurreerende Tarieven. SCHRETLEN & C AMSTERDAM, Keizersgr. 128 NIJMEGEN, ?*-TtLiS701eni 9128. BU.M. Off ?* fW. Verrichten alle Bankzaken. Opgericht te VEENDAM in 1890 Directie; Mr. G. BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS AMSTERDAM, Heerengracht 310 Kantoren: VEENDAM, Oosterdiep C 5 GiplaaUt Viatict. Kapitaal f 4.000.000 HjpoMin niim l 38.000.000,Riiifni 1.128.917.65 Pandbr 31.000.000.Op 28 JANUARI 1921 UITGELOOT: aan .8%%, 4% 4y2% en 5% PANDBRIEVEN een bedrag van f 693.900.TREKKW6SLUSTEN zijn op aanvrage gratis VERKRIJGBAAR. N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 jaar later eveneeni te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank. ONTÏAHG- 6BBETAALKAS Niiun Doilinitmt 20-22, Insliiilai Renteverg. voor gelden ft deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot / 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2Y< pCt. Voor andere termijnen op nader ?vereen te komen voerwaarden. Open en gesleten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEFOSIT INRICHTING, geopend: ?p Werkd. v.8%v.m.tot 4^ uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8%tet 12uur. Loketten van ? 2.50 par maand (?10.?per Jaar) en hooger te buur voor b(] de Directie bekende if gelntradueeerde persenen. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6 en 5% Pandbrieven tegen Amsterdamschen Beurskoers Assurantiekantoor J, Berm. Sohf6u6F. Verzekering op Contract voor 12 maanden op alle soorten goederen voor transport Heerengracht 124/128 AMSTERDAM. * Dir«ti«v.Nederland: u MR.ALEX.HWERTHEIMWI > J.D.N.PISTQRIUS Levensverzekering Maatschappij flrnbem verzekerd bedrag: ruim 63 millioen gulden s o c 1S~>3 t(0er(/ieim ft '?. (Kapitaal en ±/te,serve». . . ? 19.500.000 6en een /nar vasf. 4'a "o zt'x UHKirxIi'ti <>[i:i't/i/iiu] . . . -'t't "o drie iiiaiuiili'n t>i>:rtjtjintj . . . 3'; "o (-Voor amli'r/' {erin i/n en <>/> nader overeen te /tomen uooriiHHtrficn }U)ef>osi{o-^Jieyleineii{ ver/<rijgl>aar (tij alle /uatforeii der . ()anft en OMSTÏI, töKEi "Woningbureau Sonsboek Dir. H. A. VAN SCHAIK Stationsplein 3 Telefoon 911 Vaste Goederen Assurantiën Hypotheken HET ASSURANTIEHUIS Kelmtgracht 213 - Til, i. 9569, 1491 u C. \\> «45 - Amsterdam Combinatie van Nodmrlandmohe Verzekering Nlaatmohappljoa KAPITAAL f W.OOO.OOO Virzikiring tapen Transport-, Brand- on Inbraakscnaden i F. 4. 9ORCL Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Tilil, 1.10211.7321 Amsterdam, Heerengracht 260. VERZEKERINGEN op alle B l n n e n w a t e r e n van Nederland, België, Duitschland, Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, S e n u 111 ? en 11 e e mbooten. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels. enz. geladen In Sehepen Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND doer geheel Eurepa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op E f f eet e n, B ank papieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAQIERSQOBDBRBN. De lehade la de Hstele enz. wordt vergeed. lllllllllUIIIIIIIIIIIIIIII Jllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii Gestort Kapitaal /8O,OOO,OOO. Statutaire Reserve 1 \ 7,353,284. Buitengewone Reserve . . . / 22,660,000. looldkiolooi: IISTEIDII - IgiDtschippiD li ROTTERDAM 'HülfElltGE Vestigingen in Nederlandsoh-lndiö, in de Straits-Settlements, Britsch-lndië, China en Japan. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieteni Reiscredietbrieven. Deposito'si Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken? Rentevergoeding voor Deposito's met n Jaar opzegging 4 pCt. Voor ander* UrmRncn nador ov«r«*n t« kom«n. Brandwaarborg-M". Opgiricht In 1890 ? Gimtijd ti Amitirdam, sluit verzekeringen tegen SCHADE DOOR BRAND OP WOON- EN PAKHUIZEN. INBOEDELS, MEUBILAIR, FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN Kantoor: SINGEL 262, A'dam Kall Besar-Weit, Batavia. ( S. l. W. VAN BUUREN Directeuren: R. NEUMANN. Batavia l E. LANKHOUT Bemachtigde: NEUMANN & Co.. Batevla Standaard Hrpotniikbaok li loltirdin Dlreetlti Mi. H. H. C. CAITINBIJK en l. MOMH.MAN De Bank geeft en de r con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkancoor 6%|Pandbrlsven uit tegen 100 %. De Hollandsclio Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijnhaven 129a, 's-Gravenhage, Ged. Burgw.38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO en verkoopt 4^ % tehuld brieven In stukken van / 1000, / HO, / 100 ei / N. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.25 per half jaar INCASSO-BANK Amsterdam - Rotterdam Almelo - Arnhem ? Cnyk - Delft - Dord recht - Enschedé? 'g-Gravenhage Gulpen (L.) - 's-Hertogenbosch H ilYersum - Leeuwarden - Maastricht Ntjkerk Tilburg - Utrecht ? Uden ? WormwTwv - Wrjk btj l>«nrst«l«»- Zaandam Volgestort Kapitaal f 25.OOO.OOO.Roservo f 4.611.7QQ. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels POSTCHEQUE EN GIRODIENST Dooreene postrekening bespaart men veel tijd, dien men anders moet besteden aan loopen, geld halen, geldwisselen, wachten op kantoren, enz, enz. van Accountantskantoor HENRI C. HOEK, Lid Ned Bond van Ace. Den Haag, Sweelinckstr. 181 TEL. II O « O B toltird. Hjpolhiikbaok nor Nedorlaad Opgericht In 1864 Vtltaekand Hiittchippilük Kipltnl f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor Inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 85 te R'dam of tot hare Agenten In de hoofdplaatsen des Rijks. Dt Dlr.Mr.W.v.RosHM.Mr.TH RHPMAKIR, Mi. N. f. C. v. WIJK Anno Hypotheekbank A0/ Pandbrieven a 99 2pCt ^^ /O aflossing in 5 jaar fi 1OO pCt. Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VliRSTRKVHN IAB14 Co's BASK, ROTTERDAM 's-GRAVENHAGE Zuidblaak 56 Kneuterdijk 13 Belast zich met Incasseeringen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en cheques op het Buitenland. Verstrekt handelscredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effectenorders. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden deposito tot wekelijks te annoncceeren rente. '?-BRAVEHHAQE S0/, rnftrimi i 17