Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
12 Maart '21. - No. 2281
DE LONDENSCHE CONFERENTIE
Teekening voor de Amsterdammer" van Jontaan
We zijn nou eenmaal op 'n hellend vlak ? God weet waar we terecht komen!"
lllllllllliiiiiMiMi itiiiiiiiiiiiMliiiiiiii iiiitiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiitiiiimiiiiiiiiiiiinii
app"eciation of the cordial marmers
in which I have been received by
everyone whom I have ruid the
pleasure and privi'ege 'of meeting.
l feel at home here in the midst
?of the spirit of energy and progress
iof your great city. Amsterdam is a
monument of the past, but it is an
-even more striking monument of
the progress and civilization of the
future.
It has many ties w;th America
and it is my earnest hope that those
ties will be greatly strengthened in
the years to come.
I am more than ever impressed
by the fact that my courrtrymen
have much to learn from the [Juten
and especially from the city of
Amsterdam.
I am leaving today with very sincere
regret and yet thankful for the many
opportunitiés that have be^n opened
to me for coming into personal toucli
with the life and activities of your
great metropol s.
I am very tiuly yotirs
March 5/20.
flllllimimifMIMlllll iiiiiimiillillimillllliimiiiiliiiiilllllllilliiii
EEN ONDERZOEK
NAAR DE INTERNATIONALE
PRODUCTIE VERHOUDINGEN
Bij de moeilijkheden, die allerwege nog
worden ondervonden als gevolg van de hef
tige economische stoornis, welke de oorlog met
zich meebracht, is het een zekere troost te
weten, dat het althans niet ontbreekt aan
pogingen orii, ook door internationaal overleg,
de vereenigde kracht der verschillende volken
op doelmatige wijze dienstbaar te maken aan
het streven naar verbetering.
Zooals bekend mag worden geacht is de
volkenbond bij deze pogingen nauw betrokken.
Op initiatief van een zijner organen werd in
1920 te Brussel een internationale financieele
conferentie gehouden, welke in een reeks
besluiten hare meening over de te volgen
financieele en economische politiek kenbaar
maakte. Aangedrongen werd op gezondmaking
van de openbare financiën, op aanmoediging
van de productie o.a. door een internationale
crediet-organisatie, op beperking van
improductieve uitgaven, met name die voor
bewapening. Om maatregelen in dezen geest
te bevorderen werd een voorloopig
financieeleconomisch comité(Comitéprovisoire
conomique et financier) in het leven geroepen,
welk lichaam volgens' een beslissing der
volkenbondsvergadering in een blijvende"raad
gevende commissie zal worden omgezet.
Aan de vraagstukken die met de aanmoedi
ging van de productie samenhangen, wijdt
echter, naast dit comitéook nog een ander
organisme van den volkenbond aandacht,,
en wel de internationale arbeidsorganisatie
die te enève haar zetel heeft. Deze organi
satie werd in het leven geroepen krachtens
De Duitsche delegatie is Dinsdagavond
uit Londen vertrokken en dienzelfden dag
hebben Entente-troepen Dusseldorf, Ruhrort
en Duisburg bezet. Zoo is de Londensche
conferentie volslagen mislukt, bevindt Europa
zich opnieuw in een toestand van half
oorlog en zij.i ai onze illusies op geleidelijk
herstel van een normalen toestand dank zij
beleidvol overleg tussehen Engelsche, Fransche
en Duitsche diplomaten en zakenmenschen,
in rook vergaan. Poincaré-Foch in Frankrijk,
de Jingo's in Engeland en de groep
StinnesHelfferich in Duitschland hebben een nieuwe
overwinning behaald, n overwinning die
vermoedelijk niemand eenig voordeel op
leveren zal. Wiens schuld het is? Misschiet
is het beter om de vraag andersoir te stellen :
wiens schuld is het niet? Want zekerlijk
komt de verantwoordelijkheid voor dit nieuwe
uitstel van der vrede in ons werelddeel niet
alleen neer op het hoofd der onverzoenlijke
Franschen en de hen volgende Britten, maar
evengoed op de Duitsche heeren, die zich
log immer niet bij de consequenties van
Duitschland's nederlaag kunnen nederleggen.
Natuurlijk was de kans op slagen reeds
van oen beginne af gering, omdat de Fransche
en de Duitsche gedelegeerden beiden met
bindende mandaten ter conferentie opgingen
die onderling vrijwel onvereenigbaar waren,
zoodat slechts een zeer intense
bemiddelingswil aan Britschen en Italiaanschen kant
overeenstemming mogelijk gemaakt zou heb
ben, maar nu achteraf vraagt men zich zelfs
af, of bij Franschen en Duitschers wel een
oogenblik het ernstige voornemen aanwezig
is geweest en of zoowel Briand als von Simons
niet alleen maar naar Londen getogen zijn
om tegenover de linkerzijde in hun parle
menten verantwoord te zijn? Men wist 't
Itttlllililii MI
VRAAGTs
SI-FA-KO
SIGAREN
Hot voornaamste Serlemonk
art. 23 der Bondsovereenkomst, waarbij de
Bondsleden beloofden zich te zullen beijveren
om rechtvaardige en menschwaardige ar
beidsvoorwaarden voor mannen, vrouwen en
kinderen, zoowel in lum eigen landen a's in
alle gebieden, tot welke hun handels- en
nijverheidsbetrekkingen zich uitstrekken, te
verzekeren en te handhaven, en te dien einde
de noodige internationale organisaties op
richten en in stand houden.
Het is misschien niet overbodig, er aan te
herinneren, dat de internationale arbeids
organisatie is ingericht naar het voorbeeld van
den volkenbond, waaruit zij voortkomt en
zeer zelfstandig functioneert door middel
van een drietal organen : een internationale
conferentie (tot dusver twee malen belegd,
n.l. te Washington en te Genua); een raad van
beheer, uit 24 leden bestaande, die vaker bij
eenkomt ; en een internationaal
arbeidskantoor, een blijvende instelling, te verge
lijken met het permanente secretariaat van
den volkenbond. In de conferenties zijn de
verschillende staten ieder vertegenwoordigd
door 4 afgevaardigden, n.I. twee van de
regeering, een van de werklieden en een van
de werkgevers. De besluiten der conferentie
dienen, om in werking te treden, door de
nationale parlementen te worden goedge
keurd.
Ter voorbereiding van de in 1921 te houden
conferentie werd in den beheersraad besloten
een ruim opgevat onderzoek in te stellen naar
de industrieele voortbrenging in de verschil
lende landen, en zulks met het oog voorname
lijk op de geconstateerde vermindering der
productie en de stijging der pr-ijzen. Door
FISK"
Automobielbanden zijn in
het gebruik nog steeds
de goedkoopste, omdat
de levensduur
buitengewoon lansr is en de
afmetingen, van alle maten in
verhouding tot andere
fabrikaten zeer groot zijn.
Niet tevergeefs wordt
de FISK band door vak
lieden betiteld als de
forsche band". Ben verge
lijking zal U dit bewijzen.
G:neraal Agentuur voor Nederland:
N.V. R.A.M l." (v/h fa Nauta)
LEEUWARDEN. Tel. 232
Telegram- en briefadres R AM l.
D en Haag, Kon. taalde 180. Iel. IH4
Amsterdam, Weterirgschans 201
TEL. N. 2IO3
Arnhem, Utrechtschestr. 24. Tel. 1020
Stocks door geheel Nederland
sommige leden van den raad werden deze
verschijnselen blijkbaar voor een niet gering
deel toegeschreven aan de arbeidstoestanden :
de invoering van den achturigen werkdag ;
het voorkomen van stakingen en uitslui
tingen ; het verzet tegen loonstelsels, ver
band houdende met individueele of collectieve
voortbrenging. Anderen dachten meer aan
verschillende andere oorzaken : gebrek aan
grondstoffen en vervoermiddelen b.v. Zoowel
de werkgevers als de werknemers echter
wenschten een diepergaande bestudeering van
het vraagstuk.
Ter uitvoering van het besluit heeft thans
het internationale arbeidskantoor een aan
vang gemaakt met zijn onderzoek, waarmede
een drieledig doef wordt beoogd:
Ie. vaststelling van de feiten, wat betreft
de voortbrenging en de prijzen.
2e. bepaling van de wezenlijke factoren,
waardoor de prijzen kunnen worden verklaard;
3e. aanwijzing van de oplossingen, die mo
gelijk schijnen.
Om geen dubbel werk te doen heeft liet
kantoor zich in verbinding gesteld met groote
organisaties de staten en ook met arbei
ders- en patroonsvereenigingen ---, van wie
verwacht mag worden dat zij reeds over tal
van gegevens beschikken.
Tevens is een inleidende memorie versche
nen, waarin de werkwijze en de
gedachtengang bij dezen arbeid worden uiteengezet,
terwijl al dadelijk een aantal beschikbare
gegevens a's nuttige illustratie in den tekst
is verwerkt.
Het is de bedoeling een vergelijking te
maken tussehen drie tijdperken : n.l. die vór,
tijdens en na den oorlog.
Niet alleen de totale voortbrenging van
bepaalde goederen moet worden nagegaan
die van steenkool, gietijzer, staa! en schepen
b.v. is reeds statistisch vastgelegd, - ook de
voortbrenging per arbeider eischt bestudeering
om na te gaan in hoever van een daling der
arbeidsproductiviteit kan worden gesproken.
Hierbij za! met allerlei bijzondere omstandig
heden moeten worden rekening gehouden :
achteruitgang of verbetering van machines,
verandering in den werktijd, enz. Opmer
kelijk is liet verschil in opbrengst, dat de
vergelijkbare arbeid in verschillende landen
vertoont, b.v. de kolenproduetie in landen
als Japan, België, Frankrijk, de Vereenigde
Staten van .Amerika. Wat zijn hiervan de
oorzaken? Hel onderzoek zal het moeten
uitwijzen.
Tot beter inzicht in de feiten zal niet alleer,
rekening worden gehouden met de ingetreden
veranderingen in de productie, doch ook
met die in de vraag en het verbruik. Op vele
plaatsen is door de vermindering der bevol
king de vraag achteruitgegaan. Elders zijn
nieuwe behoeften ontstaan. Voorts zullen
de prijzen der goederen in de verschillende
stadiën der voortbrenging worden bestudeerd.
Aan de verklaring der feiten zal bijzondere
aandacht worden gewijd. De crisis der grond
stoffen, der vervoermiddelen, der werk
tuigen, der wisselkoersen, der eredieten wordt
in hare beteekenis nagegaan ; maar ook de
arbeidsfactor : de mobilisatie en verdwijning
van werklieden, de beperking van den ar
beidsduur, de stakingen en uitsluitingen,
het tekort en het teveel aan werkkrachten,
de strijd tegen bepaalde loonstelsels, psycho
logische invloeden (,.vague de paresse",
,,lassitudc de gnerre".)
En de oplossingen? De aandacht wordt
gevestigd op eenige denkbeelden : de
democratiseering van de nijverheid, de kwestie
der stukloonen, de verzekering van den
arbeid tegen het dreigende gevaar van wer
keloosheid, de verbetering van de hulpmidde
len (outillage), het overwinnen van de crisis
in de wisselkoersen en de grondstoffen.
Karakteristiek feit," teekent het arbeids
kantoor hierbij aan, ,,a!le oplossingen
oriënteeren zich naar de groote internationale
gemeenschap, uit den oorlog voortgekomen :
den volkenbond."
De enquête, welker opzet hierboven in 't
kort werd beschreven, znl ongetwijfeld veel
belangrijk materiaal bijeenbrengen en veel
kunnen bijdragen tot het constateeren en
verbeteren van fouten in de productiewijze
der verschillende landen. Misschien ook zal
zij er toe kunnen leiden - wat door zoo
velen wordt gehoopt dat de internationale
productie beter dan tot dusver als een
samenhangend geheel zal kunnen worden ge
organiseerd.
In den tegenwoordigen tijd, nu de
onverimmers in Duitschland terstond na de be
slissing in Parijs : dat de Fransche pren ier
zich niet zou kunnen vereenigen met een
schikking, belangrijk \erschillend van de
in Parijs aanvaarde voorstellen, en dus,
als men toen reeils vast besloten was om
liever de sancties te laten intreden dan deze
Parijsche beslissing te aanvaarden, dan was
de reis naar Londen in waarheid overbodig,
of noodig alleen om het Duitsche volk op
de nieuwe beproeving voor te bereiden. De
tegenvoorstellen dienden dan slechts om den
schijn te redden en als zoodanig waren zij
zeker met talent ontworpen, omdat ze immers
schijnbaar gebaseerd waren op de Parijsche
cijfers zelf, zoodat de leer verdedigd kon wor
den dat voorstel en tegenvoorstel ir. waarheid
niet zoo heel ver van elkander verwijderd
waren en de Entente als onrechtvaardig
en meedoogenloos verscheen, toen zij zulk
een redelijk voorstel verwierp en in plaats
daarvan Duitschland aan nieuwe beproeving
onderwierp.
Hoe 't ook zij, wij kunnen zeer goed be
grijpen, dat toen von Simons met zijn cijfers
voor den dag kwam, de geallieerden meenden
ertusschen genomen te worden en de rede
voeringen die Lloyd George toen hield,
om hen tot een andere houding te brengen.
de rede waarin hij sprak over de ellende in
Frankrijk en de kolossale sommen die noodig
zijn om dit land te herstellen, behoort onge
twijfeld tot het mooiste en meest oprechte
wat wij van dezen staatsman kennen. Wij
begrijpen ook, dat op het Duitsche
teeenvoorstel een ultimatum volgde en dat de nieuwe
voorstellen van de Duitschers, die de
schadeloosstellingsquaestie toch maar weer voor
vijf jaar oploste en bovendien en passant
de zekerheid moesten verschaffen dat Duitsch
land Opper-Silczië zou behouden, weer kwaad
bloed zetten en daarna terstond de sancties
werden uitgevoerd. Dit alles begrijpen wij
zeer goed en wij voelen 't ook geenszins als
zoo schromelijk onbillijk of hard tegenover
Diütschla.ut en indie.\ Ue nieuwe dwangmaat
regelen er werkelijk t o-.1 zouden kunnen leiden
dat du'irginds de nog immer levende geest
van 1914 verdween en dat de mannen die
verantwoordelijk voor den oorlog zijn, die
gedurende den oorlog veel geld verdiend heb
ben en nog altijd veel verdienen, de milliarden
gouden marken opbrengen waarmee de ellende
en schade in Frankrijk e'i België geheeld moet
worden, dan zouden we de mislukking der
conferentie zeker niet betreuren. Maar met
den besten wil der wereld kunnen we in deze
het optimisme van de Fransche nationalisti
sche pers mei deeien en vandaar dat nok
op ha:ir en de door haar gesteunde staats
lieden in Frankrijk de verantwoordelijkhei.l
rust voor de nieuwe ellende die een deel
van Europa vermoedelijk tegemoet <;a;:t.
W,.nt in waarheid was het niet Hiiand, de
plooibare en opportunist, die in Londen voor
Frankrijk pal stond, ma:ir 't was de nationa
listische groep die cL-n eiseh stelde : ,,de Pa
rijsche besluiten f de sancties" en tegen wier
macht de eerste minister zich niet kantte.
Welnu, de toekomst zal leeren, wie 't bij
liet rechte einde gehad heeft. Frankrijk moet
geld hebben en begint nu niet nog meer geld
uit te geven dan het reeds deed, voor mili
taire maatregelen, terwijl het een koude troost
is dat de Duitsche rekening met dezen nieuwen
post gedebiteerd wordt, d. w. z. de tot dusver
oninbare vordering wordt vermeerderd. Zal
Frankrijk dan de gehoopte be'aling waartoe
Duitschland zich thans niet wilde verbinden,
kunnen verhalen op den koopprijs der Duitsche
industrieele producten, in de Entente-landen
verkocht, en op de belastingen aan de
Rijngrens? Of gaat Duitsciiland een nieuwe
periode van wanorde en woelingen tegemoet.
die elke mogelijkheid van betaling uitsluit?
Of eindelijk: zullen de -aucties teiisiotie
toch nog leiden tot een onderwerping van
Duitsciiland aan de besluiten van Parijs?
Ziedaar de belangrijkste vragen welke de
naaste toekomst steil.
Misschien is wat er op 't oogenblik in Rus
land gebeurt wel veel gewichtiger voor den
loop der wereldgeschiedenis dan de
mislukling der Londensche conferentie. Wel is waar
is minstens de helft van wat er over de
tegenrevolutie geseind wordt vols'rek' onbetrouw
baar, maar toch staat vast dat de
Sovjetregeering den ernstigsten aanval te verduren
heeft van haar nog niet vierjarig bestaan.
GE-MESSIAS
Dat verwaande ge-Messias
Wordt vervelend op den duur.
Al dat dom gedilettanter
Maakt ons hier het leven zuur.
Elke maand sjouwt er een nieuwe
Uit het Oosten naar ons toe:
Druk geschetter in de kranten
En liet blijkt een truuk-gedoe.
Nu weer Steiner met zijn standje
Die toch o:ik zoo noodig moest,
Al zijn nieuwei wetsig/iedens
Zijn voor ons al lang . . . oud roest.
Ziet hem voor genietje spelen,
Gr oo' e grut, wat is hij knap!
Hij wil ze weer samen brengen:
Godsdienst, Kunst en Wetenschap.
En het nieuwste, nieuwe leven"
Komt uit Durnac'i!" roept hij uit.
Wat is Dornach, wie is Steiner?
Rudolf man, je bent een guit.
Als we hie ' . . . nieuw leven . . . wenschen
Zorgen we d na ' zelf wel voor,
Hol/and heeft geen Steiners noodig
Holland helpt zich zeil er door.
Nieuws had hij ons kunnen toonen
Maar met meer besc'.ciden eid:
Hoe e ' wel een eind zal komen
Aan den wereld-rassen-strijd
Leer ons dat een*, wonde do-klei',
Wel dan <ijt ge reeds een baas . . .
Zonder anthroposoplüsme"
En Me
H. S P E li N H O F F
De benoeming van Trotsky tot dictator
zegt genoeg en onbetwistbaar is ook dat de
vloot op dit oogenblik (Woensdag) geheel
voor de tegenrevolutie gewonnen is,
Kroonstad door de tegen-revolutionnairen wordt
beheerscltt en om Petersburg tussehen hunne
troepen en die der Sovjets wordt gevochten.
Meer staat thans nog niet met zekerheid
vast, maar uil is buitengewoon ernstig,
want het is voor 't eerst dat een groote
contrarevolutionnaire beweging uit het Russische
volk zelf opkomt en het Sovjetbewind be
dreigt. Want zoover uit de berichten is af te
leiden, is deze beweging niet te vergelijken
met die van Kolstjak, joedenitsj, W range l
e. d., is ze geen poging der reactie om den
ouden regeeringsvonn te herstellen, maar ze
is een arbeidersbeweging, evengoed ais de
revolutie van vier jaar geleden, de uitbarsting
van verzet tegen de communistische auto
cratie met als voornaamste leuze : de on
middellijke bijeenroeping der constituante.
Ze treft daarmee de Sovjet-regeering op haar
allerzwakste plek, want 'het was door de ge
welddadige uiteenjaging der haar onwelge
vallige nationale vergadering, dat het com
munisme zich tot autocratie naar «Jen trant
van het Tsarisme maakte.
Wat er juist is over berichten over een
tweede tegen-revolutionnaire beweging in het
zuiden, uitgaande van de Krim en Odessa,
is op 't oogenblik nog niet te zeggen. Ook
niet in hoever de andere contra-bolsjewistische
krachten weer een kans hebben gekregen,
zooals Semenof e.d., maar hoe 't ook zij, voor
de Europeesche diplomaten komt deze crisis
van het bolsjewisme als een gave des hemels.
Hun strenge houding jegens Duitschland is
immers als een spelen met vuur, maar het
gevaar voor een revolutie aldaar van links,
misschien als verleden jaar volgend op een
poging tot machtsverovering van rechts, is
aanmerkelijk geringer, als het i'en Russischen
communisten slecht gaat dan wanneer zij
een te vreezen macht zijn.
De Londensche vergadering gaat niet uiteen,
want de oostersche quae«tie is nog niet afge
handeld. Griekenland heeft natuurlijk het
voorstel van een enquête commissie over
UWE BANK
voor NEDERLAND en KOLONIËN
en HOTTEifDAM
Agentschappen in Nederland:
V<JRAVENH ««E, 'IILBÜRG,
'
OISTKRW'IJK
UUtJNH.iUT, LOCHEH
HUttCULO.
AgentschHppen in Tndië:
B 4 TA VTA, 80 ER t B AY A,
SEMAKAJNÜ, B l NIH) KN G. *EDAN en
WELTEVREDEN.
biddelijke crisis de landen geeselt, aan de
kusten der Noordzee evenzeer als aan die van
den Atlantischen, den Indischen of den Stil
len Oceaan, worden de volken wel gedwon
gen, met ernst te overwegen, in hoever hun
tegenwoordig systeem van voortbrenging in
doelmatigheid te kort schiet en wellicht door f
internationale samenwerking zou kunnen
worden verbeterd.
Het initiatief der internationale arbeids
organisatie verdient dus zeker ook wat ons
land en zijne koloniën betreft belangstelling
en ondersteuning.
A. B. C o n E N S T u A H T
ItmlIIIIIIMIIll
De directie van Schehema en Holkerria's
boekhandel dee t ons, naat' aanleiding van
de boekbespreking van prof. dr. |. Prin
sen J.Lzn. in ons nummer van 19 Febr.
mede, dat in de nieuwe uitgave van Van
Deyssel's werken, behoudens de lüe bundel,
de 11 bundels en de bundel Verbeeldingen
haast geheel zijn opgenomen, zoodat men
bijna kan spreken van een uitgave der
gezamenlijke werken van Van Deyssel."
Thracië en Smyrna geweigerd, maar de draad
is in deze niet doorgesneden en men gaat
voort met praten. Nu het Duitsche probleem
niets is gevorderd, wordt 't begrijpelijkerwijze
dubbel een zaak van eer voor Lloyd George
en Briand om althans de qnaestie van Grieken
en Turken uit te maken.
President Harding heeft het Witte Huis
betrokken en een mooie redevoering gehouden
over de nieuwe politieke richting. Deze is
aldus: Amerika blijft buiten eike alüantie
van Europeesche of andere naties, maar is
daarom nog niet onverschillig voor wat er
buiten de Nieuwe Wereld geschiedt en dus
zeer verlangend om de beperking van be
wapening tot stand te brengen, ofschoon dan
zonder ,,super-regeerin;". Met dit laatste
wordt gemeend, dat Amerika zijn volledige
sonvereiniteit wil behouden, iets dat onver
eenigbaar is met de idee van den volkenbond.
Reeds terstond heeft Hardings minister van
buitenlandsche zaken moeten optreden, n.l.
tegenover de republieken Panama en Costa
Rica, die elkander in 't haar zitten, maar
hun geschil aan den volkenbond behooren
over te leggen.
Wilson's vertrek uit het Witte Huis is
diep tragisch geweest: op een stok leunend,
een oude man, hei-ft hij de plaats verlaten
die hij vier jaar geleden vol idealisme bezette.
Toch is hij nog luide toegejuicht door een
pacifistische menigte en de Europeesche pers
heeft haar idool van twee jaar geleden ge
lukkig niet zonder afscheidsgroet laten heen
gaan. Treffend was de opmerking van een
der bladen: dat over jaren, als niemand meer
de namen van Lloyd George en Clemenceau
zal kennen, die van Wilson wellicht zal
klinken als van den man die ver in de toe
komst zag.
FZrnstig blijven de berichten uit
NoordItalië, waar nationalisten (daar fascisten
gehcetcn) en socialisten (die communisten zijn)
elkaar met wapenen bestoken. Florence in 't
bijzonder is het tooneel dezer gevechten
geweest. De toestand verbetert intusschen
gaandeweg een weinig.
J. C. VAN Ovi: N