DANSE MACABRE IN 'T OOSTEN (Het Orieksche Offensief) Tetktning voor de Amsterdammer" van Jordaan DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 26 Maart '21. No. 2283 VRAAGTs SI-FA-KO s ia AR f. H Hot voornaamste Softoaterk Weder optreden van de Prima Ballerina Constantijn i iiiiiiiimiiiiiiiiiiit l Millltllllllllllllllll iiiiiiiiiiiiiiiimiiiifiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiimMiiiiiiiiiiiiiiiiiimii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii OVER GELDBOETE In een vorig artikel (De Amsterdammer van 19 Maart) heb ik aangetoond hoe in de laatste jaren een niet onbelangrijk deel van onzen strijd tegen de misdaad, van onze behandeling van misdadigers, uit de rechtzaal en uit de gevangenis naar de maatschappij zelve is overgebracht gesocialiseerd is, als ik het zoo mag uitdrukken met eerbiedige verkrachting van een bekend woord. Op voeding van wetsovertreders, zoo mogelijk terwijl zij blijven in de vrije maatschappij, onderworpen aan slechts die -beperkingen, die voor hun opvoeding noodig zijn op voeding van de moeilijker gevallen zoo noodig in gemoderniseerde gevangenis-gestichten. Dat waren twee van de voornaamste leuzen in mijn vorig artikel. Maar het is dwaas te meenen, dat metfhet woord opvoeding alles gezegd is over het strafrecht in afzienbare toekomst. Reeds daarom niet, omdat er tal van wetsovertreders zijn, vooral onder de niet zeer ernstige, die in het geheel geen opvoeding of verbetering behoeven in den zin waarin wij dat plegen te verstaan, omdat zij niet of niet noemenswaard slecht zijn. Een leider van een opvoedingsinrichting zou gek staan te kijken als hij ieder, die veroordeeld uit de rechtszaal kwam, moest gaan opvoeden ! Voor velen van deze wetsovertreders, die geen opvoeding behoeven, is een maatregel noodig die hen herinnert aan hun maatschappelijken plicht en aan het risico aan de nietnakoming daarvan verbonden: een straf dus. Maar die straf behoeft gelukkig niet altijd gevangenisstraf te zijn! Er bestaat in rechtspraak en ook in de straf wet zelve een soort bijgeloof in een speciaal vermogen van boetedoening van de gevan genisstraf : voor een zeer gering feit geld boete, maar wordt het misdrijf van slech ts eenige beteekenis, dan wordt gevangenis straf als noodzakelijk 'beschouwd. Aldus de opvatting. Wat welbeschouwd wonderlijk is. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlHIIIHHMIIimilllllllllllllllHIMIII Vanwaar dit bijna gewijde geloof in dit menschenwerk : de gevangenis gebruikt als strafmiddel? Waarom niet als regel een geldboete toegepast wanneer straf noodig is en als het strafbaar feit ernstiger is (doch op zich zelf staat en de dader niet verwilderd is en geen opvoeding behoeft) waar om dan niet een hoöger geldboete ? Stel: een millionair pleegt een meineed zwaar misdrijf, dat echter gewoonlijk geen aan leiding zal geven tot eenige opvoedingen waarop als regel niet anders danzwarestraf kan volgen. Maar welke denkbare overweging maakt het noodzakelijk dat deze man tot straf een jaar in de gevangenis woont en zou niet een voldoende zware straf worden opgelegd als den man een deel, desnoods het geheel van zijn vermogen werd afgenomen? Een moeilijkheid ontstaat wanneer hetzelfde misdrijf door een arbeiüer gepleegd wordt. Die kan niet bijv. honderd duizend gulden boete betalen en met een boete van f 10.?? is een meineed niet geboet. Maar wanneer de boete als straf zich uit haar tegenwoordige primi tieve stadium zal hebben ontwikkeld (op de wijze als ik hieronder zal aangeven) zal het mogelijk zijn den niet vermogenden pleger van een misdrijf in termijnen een naar ver houding hooge som te doen betalen, op een wijze die hem niet van het noodzakelijk levensonderhoud berooft, maar hem gedu rende zoo langen tijd als noodig wordt geacht alle mogelijkheid tot een uitgave voor ver maak ontneemt. En zoo zijn er talrijke feiten waarvoor, deels ten gevolge van een strafwet die op dit punt den rechter vaak op alterbedenkelijkste wijze de handen bindt, deels ten gevolge van in de strafrechtspraak heerschende gewoonten, deels tengevolge van de nog onvoldoende ontwikkeling van de boete als strafmiddel, gevangenisstraffen worden opgelegd aan menschen, die in de gevangenis niet thuis hooren. Het schijnt misschien sommigen meer een technische kwestie van strafrechtspraak, die ik behandel, en niet een kwestie van meer algemeen belang. Maar ik ben overtuigd dat wij hier te doen hebben met een van de grondslagen van de hervorming van ons strafstelsel. Tégen de gestichtsstraffen voor zoover die eenigszins vermijdbaar zijn dat is de nieuwe leus. In de strafgestichten over het algemeen alleen diegenen, die gestichtsopvoeding noodig hebben. Maar dan moeten ook uit de gevangenissen al die doodgewone menschen, die tegenwoordig een niet onaanzienlijk deel van haar bevolking opleveren. Zoolang deze soort menschen in de gevangenissen is, zoolang de gevangenis bevolking zoo heterogeen is samengesteld uit doodgewone en totaal verwilderde men schen, zoolang kan' van opvoeding in een gevangenis geen Sprake zijn. De geldboete heeft dus een belangrijke rol in den grooten strijd tegen de overbodige gevangenisstraffen en het is gewenscht dat haar grooter aandeel in de strafbedeeüng ver zekerd zij voor tot de invoering van de op voedende gevangenis wordt overgegaan. Wij ziging van de strafwet, wijziging van de opvattingen van den strafrechter zullen deze heilzame ruimere toepassing van de geldboete moeten brengen. CADILLAC Het Meesterstuk der Autotechniek Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT iiiiiiiiliiiiiiiiiiliii Illlllllllllllllllllllllllllll iiilmiiiiiiiiHiiiiiiiiimiiii IIIIIM iiiiiitniii niiiiiiiifi 111 Ook al zal Frankrijk wellicht kans zien, de volksstemming in Opper-Silezië zoo te duiden, dat voor Duitschland het kostbaar ste verloren gaat en dat het rijke mijn- en industriegebied in 't zuid-oosten, dat groot geworden is door en met het Duitsche rijk, 't wisselvallig lot van het Poolsche koninkrijk deelen gaat, toch is de vreugde in Duitsch land over de groote meerderheid der Duitsche stemmen verklaarbaar en gerechtvaardigd. Want hierin ligt 't bewijs, dat de bewoners van dit, tusschen het door de groote heeren in 't westen begunstigde Polen en het door -déEntente klein gehouden Duitschland in geklemde land, hun vertrouwen in de Duit sche toekomst niet verloren hebben. Een moreele overwinning van Duitschland op Frankrijk ? Ziedaar de beteekenis van het Opper-Silezische plebisciet, al zal de Fransche diplomatie wellicht kans zien, de overwinning om te zetten in een nieuwe vernedering van den gevreesden vijand. Hier is dus weer een nieuwe en moeilijke verwikkeling toegevoegd aan de vele voor welke de Europeesche diplomatie reeds gesteld is. Er zal veel over gepraat, gecorrespondeerd en geïntrigeerd worden, en wij behoeven niet te denken, dat we het fijne van de zaak te weten zullen komen, want de particuliere belangen zijn hier groot en de invloed der belanghebbenden op de diplomaten is machtig. Uit de verte bezien is de situatie natuurlijk vrij eenvoudig. Opper-Silezië zoo is in Versailles bepaald ? zal stemmen en de Opperste Raad zal op grond van die stemming beslissen, hoe door dit land de Duitsch Poolsche grens loopen zal. Welnu, dus heeft *?Hienniets anders te doendan tekijken in welke " jgstjicten ecu Pgsjjrtsc&e meerderheid was, in ' <?*?' 'Wkis na eenige a.f^ niet zijn, maar nu komen de belangen er bij in 't spel. Het Duitsche belang om de indus triedistricten zooveel mogelijk bij het rijk te houden, tegenover het Fransche om al wat voor Duitschland eenige waarde kan zijn in een eventueelen oorlog, van 't rijk af te scheuren en aan Polen te geven, dat immers sterk gemaakt moet worden n tegenover Rusland, n tegenover Duitschland, dus als dam om Frankrijk's beide tegenstanders ge scheiden te houden. Het Duitsche belang zou wel is waar tegenover het Fransche niet in aanmerking komen, maar voor een groot deel gaat het met Britsche en Italiaansche samen, want de kans op 't doen van voordeelige zaken met Duitschland is voor de Brit sche handelswereld grooter indien Duitsch land de Silezische kolen e. d. houdt dan wanneer deze naar Polen gaan. Edoch, 't zijn ook alweer niet alle Britsche handelsen nijverheidsmannen die daarbij belang hebben, want voor de met de Duitsche industrie concurreerende Engelsche fabri kanten is 't weer een gunstig ding als nu ook het verlies van Opper-Silezië de Duit sche nijverheid helpt nekken. Zoo botsen hier velerlei politieke en economische belan gen en de bereddering van dezen boedel belooft nieuwe zorgen. Het schadeloosstellings-probleem, dat is dus, ruimer gezegd, het vraagstuk van de verhouding van Duitschland tot de Entente wordt hiermee nog moeielijker dan het reeds was. Indien Opper-Silezië zich zonder voor behoud vór Duitschland verklaard had, dan had dit de zaak vergemakkelijkt, want Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllfll tlllllllllllllll IPADOX VARMOM> LEVEKT DE/VE.PLANCO INZEER KORTEN T'J D ALLE HOUTCONSTRUCTIE./ «M--/ LANDHUIZEN J. S. MEUWSEN, Hoflmranctor, A'DAM?R'DAM DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND Maar wat moet er in de boete als strafmiddel zelf veranderen, in welken geest moet die zich ontwikkelen? Het is noodig dat haar het leven worde ingeblazen dat zij tot nu toe ontbeert. Zij werd tot nu toe vrijwel automatisch toegepast en daar was ook niet veel bezwaar tegen, omdat zij over het alge meen tot zeer geringe bedragen werd opge legd, zoodat daarbij tot geïndividualiseerde toepassing niet veel aanleiding en niet veel mogelijkheid bestond. Maar dat wordt anders wanneer voortaan misdrijven van eenig belang zullen worden gestraft met geldboeten tot hoogere bedragen dus. Dan zal het noodig zijn, die boeten nauwkeurig in verband te brengen met de draagkracht van den wets overtreder. Het zal de taak zijn van de ,,reclasseering" om ten verzoeke der Justitie onderzoeken naar de finantieele draagkracht van beklaagden in te stellen om zoodoende zooveel mogelijk het persoonlijke karakter der straf te waarborgen. Een rijke boer, die de melk vervalscht, kan op een zeer hooge boete rekenen, maar een klein boertje, die hetzelfde deed omdat hij door de ziekte van zijn vrouw in finantieele moeilijkheden zat, kan op alle genade aanspraak maken. De geldende strafwet kent voor melkvervalsching slechts gevangenisstraf. Maar behalve dit voorbereidend onderzoek valt er meer te doen voor de reclasseering". Het zal m.i. in vele gevallen ook op haar weg liggen te zorgen dat de boete ook werkelijk betaald wordt. Ook hier tot nu toe een zuiver automatische wijze van handelen: tot een bepaalden tijd kan de boete op het registratiekantoor vol- daari worden en als dat niet tijdig geschiedt, wordt op den schuldige de vervangende hechtenis ten uitvoer gelegd. Nu is dit op zich zelf al dwaas, dat aan een veroordeelde zoodoende feitelijk keus wordt gelaten tusschen boete en een verblijf in het Huis van Bewaring. De Rechter moet bepalen welke straf noodig en uitvoerbaar is en die straf moet uitgevoerd. Is het niet een bespotting (en een dure bespotting !)datin 1918 ongeveer vijfduizend tot geldboete veroordeelde per sonen er de voorkeur aan gaven zich eenigen tijd in een Huis van Bewaring te laten opsluiten! In den strijd tegen de vermijdbare gestichtsstraffen zal het een belangrijk punt zijn aan het groote meerendeel dezer degradeerende vervangende hechtenisstraffen een eind te maken. De wet zal daartoe moeten gewijzigd worden in dien zin dat dwang tot betaling van een opgelegde geldboete mogelijk worde. Maar de reclas seering zal hier weer de belangrijkste taak hebben. Want als haar van Justitiewege wordt opgedragen met achterstallige boetebetalers persoonlijk contact te zoeken (alweer : ver mijding van automatische wetstoepassing) dan zal zij door aansporing, door advies en door hulp en door het innen van de boetes in ter mijnen, zeer stellig een groot aantal niet bepaald onwilligen, maar zorgeloozen tot be taling kunnen brengen. En van de weinige overblijvende achterstalligen kan de re classeering" krachtens haar persoonlijke be kendheid met de gevallen adviseeren of executie op hun goederen aanbevelenswaard is, of desnoods subsidiaire hechtenis of, in geval van onvermogen, gratie. Ziet hier dus in een kort bestek ge schetst wat er aan een verwaarloosde en schijnbaar onbelangrijke strafsoort als geld boete vastzit. Haar belangrijk aandeel in de ontwikkeling van een nieuw strafstelsel, die wij tegenwoordig beleven; de veld tochten tegen korte gevangenisstraf en ver vangende hechtenis die beide met de geldboete samen hangen. En ziet ook de toekomstige ontwikkeling van de geldboete zelve, van dit tot nu toe simpelste der strafmiddelen, dat zich over een grooter straf rechtelijk gebied zal moeten uitbreiden en dat, door medewerking van,,de reclasseering", zich zal moeten verfijnen tot een meer per soonlijke wijze van toepassing. N. MULLER. HEIJERMANS ??II Illllllllll jeilii' Duitschland zou rijker geworden zijn en had den vijand iets verder tegemoet kunnen komen. Was het omgekeerde geschied, dan zou dit een motief hebban kunnen worden voor de Engelsche en Italiaansche staats lieden om de Fransche eischen iets naar beneden te krijgen. Nu kan noch het een, noch het ander geschieden, en het gevolg zal nu, vreezen wij, dit zijn, dat Duitsch land, zoodra de Opperste Raad op Frankrijks aandringen, veel Opper-Silezisch gebied aan Polen geeft, minder dan ooit tot betalen ge neigd zal zijn, Frankrijk echter reeds dadelijk zijn campagne voor scherper sancties met grooter felheid voeren gaat. Want ten eerste zal men daar bang zijn, dat Duitschland te veel Opper-Silezisch gebied behoudt en daardoor sterker word in een mogelijken nieuwen Fransch-Duitschen oorlog, en ten tweede zal men begrijpen dat elke vierkante meter grond die aan Polen gegeven wordt voor Duitschland een motief zal zijn om zich luider op zijn insolventie te beroepen. Kortom, de partij Poincarézal uit het gebeurde nieuwe kracht putten en nog sterker tegen over de verzoeningsgezinden in Frankrijk staan dan tot dusver. De allesbeheerschende vraag is dan weer: hoe Engeland tegenover dit alles zal staan? Zal Lloyd George zich ook nu weer verder op sleeptouw laten nemen door de Fransche diplomaten, daartoe gebracht door Fransche toezeggingen inzake de oostersche politiek, of onder den drang van Engelsche jingo's en belanghebbenden? Of zal de wassende liberale en arbeiders-oppositie in zijn land hem doen terugwijken, zooals ze reeds gedaan heeft in zake de verhouding tot Rusland? Dit is wel de den huldigen politieken toestand van Europa geheel beheerschende vraag en de groote moeilijkheid bij elke staatkundige beschouwing is, dat de Britsche regeering in 't geheel geen houvast geeft, heen en weer zwenkt sinds het oogenblik van den wapen stilstand, en dat Lloyd George, ondanks zijn krachtige natuur en zijn groo*e gaven, niet is de man die leidt, maar een die geleid v.ordt. Nu weer is A: ;,kleine tocvenaar uit Willes1' een ino:uvéi-anoeuvre begonnen om /<e!;/.',!f voor i.tutju, tijd de macht U: ver zekeren, ilie hij /ich klaarblijkelijk gaandeweg voelt ontglippen ,'n een redt voeling aan ^ en feestmaal heeft lu, verzamelen grblfi/.i'n "tv. geuovi"- iic ai-i-f *<:<<?? sparfije<r. de" arukre /ich vareenigen un* de ge-: braveren en de grootheid -- bewaren. 7.\e-4' dus een nieuwe poging tot versterking der coalitie-politiek, dienend om de ontevreden liberalen onder de coalitie-vaan te scharen. Maar hoe zal dit mogelijk zijn, wanneer in zoo geweldig belangrijke zaken als de ver houding tot Duitschland en de lersche quaestie, Lloyd George lijnrecht tegen de beginselen der liberale staatkunde en de belangei der liberaler, individueel blijft ingaan? De coalitie is een oorlogsproduct geweest en als zoodanig werd zij, toen de oorlog uit was maar de coalitie bleef, veel meer een werktuig der conservatieven dan van de liberalen, en al hebben de groote conservatieve bladen 't Lloyd George menig maal zeer lastig gemaakt, hij heeft in 't groot veel meer hun richting gevolgd dan die van de liberalen onder zijn partij. Zal dit nu veranderen? Het wantrouwen aan liberale zijde is groot, en de overgang der beide Cecils van George's kamp naar dat van Asquith is veelzeggend. De onderteekening van 't Britsch-Russische handelsverdrag is dan althans een concessie aan de liberale handelswereld geweest. Ander half jaar is er over gepraat en nu het tot stand gekomen is, vraagt men zich af, of het profijt zal opleveren. De Engelsche fabrieksproducten zullen nu naar Rusland gaan, maar zal er iets voor in de plaats van Rusland naar Engeland gezonden worden ? In elk geval is de zaak politiek van heel groot belang, want dit verdrag impliceert de feitelijke erkenning van Sovjet-Rusland door Engeland en daarom is men er in Frankrijk boos over, al weet men dat er niets te doen is. Voor de ontwikkeling van den toestand in Rusland echter kan dit een keerpunt worden. Wel is waar weten wij zoo goed als niets van den toestand daar, want het aanvanke lijk succes der revolutie is voor ons even verrassend geweest als de plotselinge over winning der bolsjewisten met de verovering van Kroonstad, en 't zal ons even weinig verbazen als we morgen lezen dat er elders een nieuwe revolutie uitgebroken is als wan neer we vi nemer. c1.it l.cnin's regeciing zich \vcci zoo sterk voelt <iai y\. 'Jon pas i;es!'>'ai vieüi m e i l'oltn verbretKi. M.v.i 'i feit, d;it Uusiand vreedzame han',1r!sr>etrtkk)ijjJi,, aan knoopt met liet kapiTnlistiiche v-'esreu kan in i!!e (jpzicnten V:P h L-".a r; c; ytjii. Het kar; e. uüiwikkuiiig van <k- t. enwoi'Vdigc, Z'-tO- naar-d communistische, autocratie naar ten --»* ?'.., 1,,-irn. v-n kapitalisme bespoedigen, "' worden voor Leniu Meijer mans zit in de nesten; Herman heeft iets kroms gedaan. Veel van zijn partijgenooten Kijken hem bedremmeld aan. Eenzaam dwaalt hij door zijn circus Van kantoor naar den foyer. Niets kan hem een weinig troosten Zelfs geen glimlach van Billé, Kil en somber is de stemming Van zijn groote personeel, Dat hij volop mee liet zuigen Aan de lange pijp kaneel. In de stille koffiekamer, Staat zijn broodje met gehakt; Met het koud geworden eitje, Dat de juffrouw voor hem bakt. Eetlust schijnt hij niet te hebben Door zijn zorgen en verdriet, Ook het simpele sigaartje, Smaakt den grijzen Herman niet. Peinzend loopt hij maar te dwalen Van de brandkast naar den muur. Zinnend op een nieuw tooneelstuk Met den titel: Woekerhuur" ,,Spel van den belasting-penning" Tien bedrijven wordt het groot; In het laatste ziet men Wibaut Als de redder in den nood. En de slot-apotheose Is een tooneelisten-dans, Rond een brandkast vol subsidie Voor den armen Heyermans. Amsterdam gunt hem zijn broodje Met een plakje kalfsgehakt. Gunt hem ook het versche eitje Dat de Raad nu voor hem bakt. J. H. S P E E N H O F F IIIMHf Illllllll Illlllllllllllllll MHII Illllltlllllllllllllll III UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIËN AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 'S-GRAVENH4GE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWLJK, UDENHOUT, LOC H E* en BORCULO Agentschappen in Indië: BATAYIA, SOER4BAYA, SEMARANG, BANDOENG, MEDAN ea WELTEVREDEN. IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIflIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIflIlllltlllllltlHt.Ét .t*. ??'<'"? en de zijnen om hun propagand * : westen uit te breiden. Wij wachten iitct «im-u belangstelling af. Griekenland mobiliseert weer, en ;,<ei> roept in de straten van Athene zoo waar. leve de oorlog!" Stel u voor, twee jaar na het einde van de groote tragedie roept nu-ti '-^.. leve de oorlog!" Maar misschien \:,-e.ri Koning Konstantyn hiermee een betere pe tiek dan 't oppervlakkig schijnt: een fiit>k succes tegenover de Nationalisten m Kliir. Azië helpt Griekenland beter bij zijn pogin^n om het verdrag van Sèvres in stand te houdt!-. dan lange conferenties in Londen. Het aftreden van Bonar Law zal s'tf' grooten invloed hebben op de g<j.;clvodeni!van Engeland en de moord op Tal;, v Bel in Berlijn niet op de wereldhbtor:.-, ma u hoe afkeurenswaardig ook een pol-.'uïkc. moord moge zijn, men kan zich toch morilijk ve: ? zetten tegen een zeer primair er»instinct matig gevoel van bevrediging, n.i tie man, die mede verantwoordelijk is vo<,r de beest achtige verdelging der Armenu???», door de hand van een wreker gevallen i:-, J. C. VA O v E \ WHITE" Vrachtautomobielen hebben DE wereld-reputatie. Vraagt ons om adressen van WMte"bezitters. De verstrekte inlichtingen geven U direct aanleiding een Whlto" aan te schaften. Kostenberekening wordt gaarne vrij blijvend verstrekt. FirmaGebr.NEFKFVS, Amsterdam JAC, OBRECHTSTRAM' 26 Tel Z. 3507. fl. J .