De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1921 9 april pagina 2

9 april 1921 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 9 April '21. No. 2285 DE ,,MIJN"-KWESTIE IN ENGELAND Teekening voor ,,de Amsterdammer" van Jordaan VRAAGTi SI-FA-KO S ia ARE H Hot voornamm»1e Mijn of Dijn?! "werden geschreven in de eerste maanden van 'dat jaar, dat is dus ongeveer een half jaar na "een val van de Radenrepubliek en in een tijd, 'Waarin de reactie op de roode terreur nog onverzwakt voortwoedde. In de meeste geschrif ten uit die dagen is elke zweem van objectivi-ïit ver te zoeken. De nieuwe koers, zich later -noemende ;,Christelijke koers", was op dat -oogénblik, terecht of ten onrechte, niet meer uitsluitend een reactie op de roode terreur, ;maar was tevens ontaard in eene strooming -wan geprononceerd anti-semitisme, een onder drukking van vrije gedachte en vrijmetselarij ,en.zelfs in een anti-liberalisme van de ergste soort. ? v In .blinden haat tegen de. verwoesters van :he;t vaderland hebben de Hongaarsche reac tionairen zich maar al te zeer en al te dikwijls ?laten verleiden de schuldigen uitsluitend daar ;te zoeken, waar zij zich slechts ten deele be;Vpnden, zonder de hand voldoende in eigen .tjoezenvte steken, met het gevolg, dat eene verwarring van feiten is ontstaan, waaraan izich zelfs kopstukken der Hongaarsche samen leving, helaas niet altijd hebben kunnen ont"trekken. ." Ook Huszar's boek lijdt aan het groote ^uyel/dat velen, die aan 'de samenstelling van dit feitenmateriaal omtrent het Hongaarsche ^bolsjewisme hebben meegewerkt, zich bij het .schrijven hunner artikelen niet altijd voldoen de boven hef gebeuren'hebben kunnen stellen, om 'zich te bepalen tot het eènig nuttige effect, dat door de publicatie van dit boek kon wor den bereikt, dat is : door het eenvoudig ver balen 'van de dingen, die als vaststaand kunnen tiiiinilHimiliiiimiMiMiMMiHiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiMitiim worden aangenomen, en door het geven van bloote feiten, zonder eenig commentaar, de wereld te wijzen op de geweldige catastrophe die het optreden der sovjets na zich sleept, en aldus aan te toonen, dat de toepassing der theorieën van de dictatuur van het proletari aat leidt tot de dictatuur van het proletendom in den meest uitgebreiden zin des woords. Dat sommige medewerkers zich bovendien niet hebben kunnen losmaken van maatschappe.lijke en voorai van confessioneele grieven, die opzichzelf genomen, misschien reden van bestaan hebben, maar die zeer zeker niet thuis behooren in het kader van een boek, dat de pretentie heeft het eerste grootere werk te zijn, dat over de commune handelt", moet worden betreurd, temeer wanneer hun werk wordt gepubliceerd onder den dekmantel van een man als Karl Huszar, die thans in bijna de geheele wereld bekend is, als n van de -weinige, werkelijk groote en waarachtigdemocratische, figuren uit den tijd der Hon gaarsche reactie. Vooral in het eerste artikel, van de hand van Adelbert Turi, die er zich in hoofdzaak toe bepaalt de schuld aan het ontstaan van het bolsjewisme in Hongarije op de Joden te schuiven, staan dingen, die in het algemeen belang van Hongarije in dit boek beter ach terwege hadden kunnen blijven, en die men hoogstens kan apprecieeren als een zeer een zijdige beschouwing der feiten, waarop men goed zal doen, geen oordeel te baseeren, zon der kennis te hebben genomen van de opvat tingen die in andere politieke en religieuze kringen dan die van den Heer Turi heerschen. iimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHMiiiiliiiiilliillililil Waar het boek echter neutraal blijft en zich bepaalt tot zakelijke beschouwingen over de verwarring, die op schier elk gebied door de communistische machthebbers is gesticht, bevat het een serie uitnemende schetsen van toestanden, waaromtrent men tot nu toe in Nederland slechts zeer verwarde begrippen had en waarvan men de gevolgen in die landen, welke zijn gespaard voor den vloed golf uit het Oosten" in bepaalde kringen nog steeds onderschat. Die hoofdstukken dient een ieder, die be lang stelt in een der voornaamste gebeurte nissen dezer tijden, te lezen, niet alleen als waarschuwing voor de gevolgen van een toe passing der bolsjewistische theorieën in de praktijk, maar ook zeer zeker, om zich een beeld te kunnen vormen van de moeilijke tij den, welke het Hongaarsche volk heeft door gemaakt, en aan de gevolgen waarvan het ook thans nog niet is ontkomen. Zonder twijfel zullen de sympathieën voor een volk, dat met inspanning van alle krachten zich opnieuw tracht op te heffen, en dat, omgeven door vijanden en gebukt onder den druk der apathie van West-Europa, thans een economischen strijd op leven en dood heeft te voeren,erdoor worden vergroot. Mr. H. Schaapveld heeft gemeend, het bij een eenvoudige vertaling van het boek van Huszar niet te mogen laten. Hij heeft de in dit boek beschreven praktijk van het bolsje wisme getoetst aan de theorie, zooals deze ge vonden wordt in de standaardwerken over het communisme en zooals deze in ons land dooi de voormannen der communistische beweging in hunne verschillende tijdschriften en bro chures is uitgewerkt en toegelicht. Immers", zegt hij in zijn voorwoord er zijn sociaaldemocraten, die aan het bols jewisme als systeem hunne goedkeuring schen ken, maar de gebruikte middelen afkeuren. Tegenover hen moet worden aangetoond, dat het systeem niet houdbaar is. En omdat vol gens onze meening het bolsjewisme hoofd zakelijk moet beschouwd worden als een doel bewuste poging tot hervorming eener maat schappij, die op kapitalistische grondslagen rust, wat ook de sociaal-democraten beoogen al blijken dan ook de middelen ter verbe tering door de bolsjewisten voorgesteld, in de praktijk niet doeltreffend, hebben wij dus de theorie der bolsjewisten meer zorg vuldig nagegaan". Grootendeels aati de hand van het ,,Com munistisch Program" van Nicolai Bucharin en van Radek's bewerking van het program der Russische communistische partij stelt de Heer Schaapveld in zeer sobere en duidelijke toelichtingen onder de verschillende hoofd stukken van het boek, de Russische theorie tegenover de Hongaarsche praktijk, en toont daarmede zeer duidelijk aan, dat de geheele opzet van de Hongaarsche sovjetrepubliek heeft plaats gehad, naar Russisch model, en dat meer speciaal de communistische organisa tie in Hongarije een vrijwel letterlijke door voering der theorieën is geweest, welke Bu charin in zijn program voor het wereldproletariaat heeft samengevat. Voor hen die-weten, dat Bela Kun in Maart 1919 de macht in Hongarije in handen nam, met een in Moskou opgesteld werkprogram in zijn zak, en dat in dit werkprogram de maat regelen die in de eerste weken van het bestaan der Hongaarsche sovjetrepubliek moesten worden doorgevoerd, in chronische volgorde bijna op den dag af waren aangegeven, zal dit allerminst verwondering baren. Indertijd vertelde n der voormannen der Hongaarsche bolsjewiki, die zelfde school van Lenin en Trotzki had doorloopen aan schrijver dezes, dat niet alleen voor Hongarije, maar ook voor andere landen de practische doorvoering der communistische beginselen te Moskou reeds op papier was uitgewerkt, om te gelegener tijd metterdaad te kunnen worden doorgevoerd. Echter wordt door degenen, die het bols jewisme niet uit eigen ondervinding hebben leeren kennen, uit het oog verloren, dat de onhoudbaarheid van het systeem minder is gebleken uit het feit, dat de door de bolsje wisten voorgestelde middelen ter verbetering der wereldorde niet doeltreffend zijn gebleken dan wel uit de omstandigheid, dat zelfs een toepassing dier middelen niet mogelijk is ge weest, omdat de groote massa deze middelen zelfs niet wist te verstaan, en alleen het ge peupel deze op zijn eigen manier uitlegde en .... heeft aangewend. De weinige idealisten onder de sovjetgrooten zijn, voordat van een toepassing der door hen voorgestelde middelen feitelijk sprake kon zijn, door de Szamuely's' de Poganyi's en de Czerny's in een hoek gedrongen, en waren vrijwel machtelooze handlangers der groote moordenaarsbende. De objectiviteit, waarmede Mr. Schaap veld in zijne toelichtingen ook aan het oordeel der Hongaarsche bolsjewistische leiders, spe ciaal van Dr. Eugen Varga een plaats in ruimt, valt in dit verband te prijzen en ver hoogt de waarde van zijn arbeid. Want de dikwijls zeer subjectieve artikelen van de Hongaarsche schrijvers, die door de keuze der woorden en der vergelijkingen ver raden, dat zij door Hongaren geschreven zijn, die nu eenmaal meer temperament bezitten. dan wij, meer nuchtere Hollanders", danken thans voor een groot deel de verdienste, die zij te samen als geheel bezitten, aart den voorlichtenden arbeid van den vertaler. En daarom kan men Mr. Schaapveld ver geven, dat hij bij die vertaling zelve enkele kleinigheden over het hoofd heeft gezien, ten gevolge waarvan de leider der Fransche mili taire missie Vyx in het boek wordt vereeu wigd als eerste luitenant" evenals de Italiaansche militaire vertegenwoordiger Romanelli hetgeen wijst op een verkeerde vertaling van het woord Oberstleutnant", maar ten gevolge waarvan de groote rol die zij beiden in de geschiedenis van Hongarije hebben ge speeld, in een eenigszins verkeerd daglicht wordt gesteld. J. H. B. K i: K N K ,\ M p DE ZWARTE TROEPEN IN HET BEZETTE GEBIED Menigeen zal zich zeker den pijnlijken indruk herinneren, teweeggebracht door artikelen van tendentieusen aard en al te lichtvaardig door een gedeelte onzer pers ver spreid (in October, November en December j.1.) naar aanleiding der bezetting van het Rijngebied door frnnsche koloniale troepen. Vooral de noodkreet der duitsche vrouwen tegen het zoogenaamde zwarte gevaar", deed bij zonder onaangenaam aan. (7ie nieuwe Cou rant 11 Dec. 1921). Mevrouw Tuyt, Lid v. d. Neder!. Vrouwen bond, verzocht naar aanleiding hiervan de medewerking van alle vrouwen-, en ook mannenbonden, om gezamenlijk de bemid deling in te roepen van den Volkenbond. Het is mij onbekend in hoeverre deze oproep weerklank heeft gevonden; doch dat doet ook betrekkelijk weinig ter zake. Wij achten het onze plicht onze landgenooten te waarschuwen tegen al te lichtvaar dig geloovcn en al te oppervlakkig oordeelen. We meenen hier niet lang stil te behoeven staan bij de vertrouwelijke documenten waar van met de grootste welwillendheid van officieele zijde ons inzage werd gegeven en waar van hier slechts 'n enkel voorbeeld zij geno teerd. Uit 'n officieel rapport van het hezettintfsleger d.d. 29 Mei 1920 blijkt dat over een hezettings periode van 18 maanden l 3 gevallen slechts van aanslag op de eerbaarheid zijn voorgekomen. En zeer zeker treït hiermee merkwaardig samen, een artikel in het Duitsche blad der Wahlkampf" dd. 21 Mei 1920, waarin aan het optreden der Franschen hulde wordt gebracht SPINAZIE Landgenooten, eet spinazie, Het is quasi medicijn. Wat kan beter dan spinazie Voor uw levensvreugde zijn ? Hapt spinazie, veel spinazie, Steeds spinazie, zorgt daar voor. Zakken, manden vol spinazie, Smult spinatie .... altijd door! Door spinazie, gladde wijnkoop, Wordt ge nog meer bolsjewiek, Kauw spinazie, grijze Wibaut, Tegen zorg en ... . politiek. Snoep spinazie, Klecrekoper, Wees spinazie krabbelaar. Neem een happie, ronde Nappie, Nappie ,,Had-je-de-la-Maar". Pruim spinazie, Duys van Laren, Dat geeft ranke snedigheid. Eet Spinaziëen, Verkade, Leve.... de spinazie-tijd. Pik spinazie, J. K. Rensburg ,,En avant.... les pinards!" In Het Honk" bij makker Schiller, Den spinazie-toovenaar. Hap spinazie.... krekelzanger. Want daar rijmt ge naarstig van. Proef ,,spinat', beroemde Reinhardt, Dat is heilzaam, groote man. Schaft s.pinazie, Max van Gelder, Het beschermt uw goed humeur. Niets is be'er dan spinazie Voor een' zenuw-directeur (Met hel ,,Légion d'Honneur"). Eischt spinazie, landgcn toten, Met of zonde' kapitaal, Beter dan een raadsverkiezing Is een flink spinazie-maal. Leve de spinazie-lente En de jonge-grcenten-tijd, Die ons ook met kievits-eitjes En ge.Toktz elft verblijdt (In den revolutie-strijd). J. H. SPEEN H o FF imiiMiimiMiiiiMMuiiMMiiii iiiiiimiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiimii UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIËN AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 's-GRAVENHAGE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWLJK. UDENHOUT, LOCHEM en BORGULO. Agentschappen in Indië: B ATA VIA, SOERABAYA, SEMARAN6, BANDOENG, MEDAN en WELTEVREDEN. miiiiitifiHit en 'n scherp oordeel wordt uitgesproken over dnt dor duitsche vrouwen. Niet minder treffend is de proclamatie (d.d 29 Dec. 1919) van het Gemeentebestuur van Sarrebrück, waarin openlijk !eedwezen wordt uitgesproken over onware berichte,, miiiiimiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiinimii IMIIIIIIIIIIIIIIlllmil II IIIIIIIHIIHIIIII IIIM IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1MIII Illlllllllll IIIIIIIIMIIIIIIIIIII IIIIIIIMIIIIMIMI1IIIIII I11IIIIIIIIIIIIIMIIIIMI IIIIIIMIIIMHIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllHIIIIIHIIIIIHUIIIIII Met de op l April uitgebroken algemeene staking in de Britsche mijnen, is over het Vereenigd Koninkrijk de groote industrieele crisis gekomen, welke voor heel WestEuropa dreigt, omdat zij het onvermijdelijk 'gevolg is van de daling der prijzen die in 't laatst van het vorige jaar ingetreden is. De geschiedenis van het mijn-conflict toont dit met onmiskenbare duidelijkheid aan. Ziehier, kort saam gevat, de feiten : In en na den oorlog heeft de Britsche re geering de mijnindustrie onder haar beheer genomen en gehouden: daar zij de kolen heel duur verkoopen kon in 't buitenland, konden de mijnwerkers hoogc loonen ont vangen. Toen kwam de prijsdaling ; de Amerikaansche concurrentie deed den prijs der Britsche kolen zinken en de exploitatie begon de Britsche schatkist groote sommen gelds te kosten. Aldus werd besloten de mijnen aan de eigenaars terug te geven of, zooals men 't uitdrukt, de controle op de industrie op te heffen en wijl de eigenaars natuurlijk niet met verlies willen werken, staan zij voor de keus, de loonen aanmerkelijk te verlagen of de exploitatie te staken. Tegen dit alternatief nu, loonsverlaging of werkeloosheid, verzetten zich begrijpelijkerwijze de mijnwerkers, die jaren lang aan hooge loonen gewend zijn, en ? zij eisenen thans voortzetting der regeeringscontrple, d.w.z. behoud van de hooge loonen, terwijl aan dien eisch kracht bijgezet wordt door staking. Zooals gezegd, deze feiten toonen met on'miskenbare duidelijkheid dat de crisis on vermijdelijk uitbreken moest en dat ze ook voor andere landen en andere industrieën dreigt, want de prijsdaling is vrijwel algemeen en even algemeen zullen de arbeiders zich verzetten tegen de verlaging der met zooveel inspanning en strijd verkregen hoogere loonen. Zij maken 't tevens duidelijk waarom de strijd zoo ongewoon fel wordt gevoerd, z fel dat zelfs de pompen verlaten zijn zoodat de mijnen vol water loopen en dat de spoor weg- en de transportbedrijven .met. alle ge weld meegesleept moeten worden in den strijd die immers straks toch ook voor hen dreigt, terwijl er veel meer kracht ontwikkeld wordt als men door totale ontwrichting van het leven druk uitoefent op regeering en kapitaal. En eindelijk verklaren zij ook nog de buitenge woon moeilfke oplosbaarheid van dit con flict, dat inderdaad oneindig ernstiger is dan de stakingen van verleden jaar. Of het opgelost zal worden, weten wij niet. Er wordt zwaar geconfereerd en waarschijnlijk zal 't vór het eind der week vaststaan of de strijd tusschen regeering en Drievoudig Ver bond (d.i. 't verbond van mijn- spoorweg- en ? transport-arbeiders) uitgevochten zal worden, dan wel of de arbeiders terugschrikken voor de geduchte maatregelen die de regeering voorbereidt en die het land weer in een soort van oorlogstoestand brengen. Maar een duur zame oplossing die de arbeiderseischen be vredigen zou, erkennen wij ons niet te kunnen voorstellen. Het bedrijf kan nu eenmaal de hooge loontn niet dragen en als deze toch uitgekeerd moeten worden, dan moeten zij betaald worden door de schatkist, dat is dus door de andere burgers en aangezien deze grootendeels in hetzelfde geval verkecren als de mijnwerkers en heel de Britsche export industrie gebukt gaat onder werkeloosheid en malaise, zou de regeering het geld weer moe ten vinden door de kunstmiddelen die in den oorlog toegepast zijn en die de bekende ge weldige prijsstijging ten gevolge gehad hebben. Deze zou dan wellicht voor een deel een eind maken aan werkeloosheid en weer de mogelijkheid scheppen om hooge loonen te betalen, maar in waarheid zouden die loonen niet hoog zijn, omdat men voor het geld min der zou kunnen koopen. Dit is alles den praktischen Britschen ar beidersleiders natuurlijk niet onbekend en wij hebben daarom hoop, dat zij in overleg met de evenzeer praktisch aangelegde regeeringsvertegenwoordigers een voorloopigen tusschenweg zullen weten te vinden, waardoor de loonen niet opeens maar gaandeweg in over eenstemming worden gebracht met den prijs van het product. De diepere oorzaak van al deze ellende is natuurlijk gelegen in de verarming van de wereld ten gevolge van den oorlog en de meer onmiddellijke oorzaak in de onmogelijkheid voor Midden- en Oost-Europa om van WestEuropa te koopen. Vandaar de wrevel van diegenen in Engeland die wat verder zien dan hun 'neus lang is over de Entcnte-politiek tegenover Duitschland, want het is gaandeweg communis opinio geworden onder staathuis?houdkundigen en handelsmannen, dat zoo lang Duitschland niet kan koopen, de werke loosheid in Engeland en andere West-Europeesche landen geen einde nemen kan. De mislukking der Londensche conferentie is dus noodlottig niet alleen voor de Duitschers, maar vooral voor de andere landen en indien het waar is, wat dezer dagen bericht wordt : dat Amerika onder zijn nieuwen president de bemiddelaarsrol wil spuien, dan moeten de Entente-regecringen dit aanbod met beide handen aannemen. Of ze dit zullen doen, is een andere vraag, want daarbij komen poli tieke motieven in 't spel, die de oningewijden niet kunnen overzien en beoordeeleu. Dat inderdaad de Vereenigde Staten zich uit hun isolement willen losmaken, nu Harding de macht in handen genomen heeft, is de wel kome boodschap welke men lezen kan in het antwoord van Washington op Duitschland's verzoek om de schadeloosstellings-quaestie te helpen regelen. In de Entente-landen heeft men zeer weinig vriendelijk gekeken, toen men vernam dat de Duitsche regeering zich recht streeks tot de Amerikaansche gericht had, met welke zij nota bene nog in oorlog is, en misschien zal inderdaad wel de bedoeling van Berlijn geweest zijn om Washington uit te spelen tegen de geallieerden. Die be doeling is evenwel niet gelukt en daarover verheugt men zich in Londen en Parijs nu weer bovenmatig, want Harding-Huges heb ben met onmiskenbare duidelijkheid aan mi nister von Simons laten weten, dat Amerika aan den kant van zijn strijdgenooten in den oorlog blijft staan en dat 't zich evenals zij op het standpunt stelt, dat Duitschland verantwoordelijk is voor den oorlog en dat Duitschland heeft te payer les pots cassés." Maar daarnaast is toch die Amerikaansche nota ook voor Duitschland een zeer welkom ding, want de Amerikaansche regeering geeft duidelijk te kennen dat zij over de regeling der schadeloosstelling wil meepraten als Duitschland zijn goeden wil slechts toont, en aldus is nu von Simons in de gelegen heid om aan dezen bemiddelaar nieuwe voorstellen te doen, die misschien meer kans van slagen zullen hebben dan de onhandige Londensche. Zoo kan de quaestie over het doode punt heengeholpcn worden. Intusschen, laten wij ons vooral niet met den klassieken dooden inusch verheugen. Kr zal een sterke pressie van Amerikaanschen kant noodig zijn, wil Frankrijk zijn staatkunde wijzigen. Poincaréschijnt oppermachtig in Parijs en de Londensche sancties" gaan hem bij lange na niet ver genoeg. Vuïani.is da delijk na Harding's optreden naar Amerika gereisd, wordt in Washington met de grootste hartelijkheid ontvangen en al moge het waar zijn dat hij geen geld te leen of uitstel van be taling komt vragen aan de rijke vrienden der Nieuwe Wereld, in elk geval bepleit hij Frankrijk's belangen en wij weten nu eenmaal dat op dit oogénblik nog in Parijs onder Frankrijk's belangen iets verstaan wordt wat '/eer strijdig is met 't herstel van Duitschland. Merkwaardig, dat blijkbaar ondanks alles, dit herstel stap voor stap voltooid wordt. De mislukking van het voorjaarsoproer heeft het bewezen. Men vergelijke eens den omvang der communistische revolutie van verleden jaar met de opstootjes van thans en men zal begrijpen, dat de makkelijke triomf der re geering in dit voorjaar niet te danken is aan een grooter of beter betrouwbare gewapende macht, maar in den tegenzin dien de Duitsche arbeiderswereld tegen onlusten als deze begint te gevoelen en die slechts toegeschreven kan worden aan 't geleidelijk herstel van de econo mische welvaart aldaar. Het avontuur van Keizer Karel had zoowaar bijna den vrede in Zuid-Oost-Europa weer verstoord ! Nu de comedie afgeloopen is, heeft 't eigenlijk weinig nut, er veel over te schrijven, want volgens de berichten van dezen morgen is de heerscher ondanks zijn longontsteking van het Hongaarsche grondgebied vertrokken en de moraal van het gebeurde zal naar wij hopen geen andere zijn, dan dat deze ont troonde monarchen vooreerst nog geen kans op succes hebben. Men vergelijke deze historie ook vooral niet met de wederkeer van Konstantijn. De Grieksche Koning was nimmer door zijn eigen volk verjaagd en hij kwam terug, geroepen door de overgroote meerder heid der Grieken, terwijl Karel's poging niet anders was dan een persoonlijk avontuur. Natuurlijk hebben we ook hier het fijne deizaak niet vernomen, weten niet met wiens medeweten of op wiens verzoek de verjaagde Keizer de Paaschreis gemaakt heeft. Natuurlijk moeten er Hongaarsche militairen in 't com plot geweest zijn, want 't is ook nimmer ont kend, dat een deel der troepen gedurende eenige dagen zich onder zijn vaan geschaard heeft, a! is het dan niet tot een marsen naar Boeda pest gekomen. Maar Hongarije is immers nog een koninkrijk, geregeerd door een regent en natuurlijk zijn er heel veel'machtige menschen die Karel gaarne terug zouden hebben. Blijk baar evenwel zien de met verantwoordelijk heidsbesef begiftigden in, dat 't niet aangaat den Habsburger' weer op de Hongaarsche troon te plaatsen, nu dit terstond oorlog ten gevolge zou hebben, zeker met Roemenië, Tsjecho-Slowakije, Servië de zoogenaamde Kleine Entente en vermoedelijk ook met Italië en wellicht de heele groote Entente. En 't laat zich ook hooren, dat al die omwoners niet van dezen Karel gediend zijn, hoe onbeteekenend hij ook moge wezen, want natuurlijk zal hij, zoodra hij in Boedapest troont, trach ten ook weer in Weenen te komen, en de Donau-monarchie te herstellen en daarin zien nu eenmaal onvermijdelijk Tsjechen, Serven, Polen en Italianen een groot gevaar. In Boedapest heeft men dit begrepen en 't meest geruststellende van de geschiedenis ligt in de eenstemmigheid, waarmee de Natio nale Vergadering zich tegen deze poging tot machtsverovering heeft gekeerd. Wij weten niet, of de Grieken, toen zij hun offensief in Klein-Azië heropenden, verwacht hebben spoedig in Angora te zijn, maar zeker zal dit niet het geval zijn. De afstand is enorm. het terrein heel ongunstig, de troepenmacht niet erg groot en de Turken bieden flink weer stand. Van een Grieksche nederlaag schijnt wel is waar geen sprake te zijn, maar vermoe delijk droomt men in Athene toch ook niet meer van een complete overwinning op de Turken. Wel bewijzen de Grieken in staat te zijn, het territoir, dat 't verdrag van Sèvres hun toewijst, te kunnen behouden. Intusschen blijkt uit dezen formeelen Griek-Turkschen oorlog opnieuw welk een droevige mislukking de Londensche conferentie is geweest. Komt er vrede in Ierland? Een Roomsche onderkoning inplaats van French in Dublin Castle en berichten van vele zijden, dat men algemeen naar rust snakt ! Ook hoort men minder over uispattingen van beide zijden. Laat ons hopen. J. C. VAN OVEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl