Historisch Archief 1877-1940
16 April '21. - No. 2286
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
NAAR
Een belangrijke tentoonstelling. Spoelweven
De Vrouw en de Vrijheidsbond
Zaterdag heeft in het Concertgebouw te Am
sterdam een politieke gebeurtenis plaats van
buitengewoon groote beteekenis, zoowel voor
het land in het algemeen als voor de Neder
landsche vrouwen in het bijzonder. Men begrijpt
dat ik bedoel de stichtingsvergadering van
den Vrijheidsbond.
Welke verstrekkende gevolgen deze ge
beurtenis zal hebben op den staatkundigen
toestand hier te lande, op de politieke con
stellatie, valt natuurlijk nog niet te zeggen.
Zeer zeker is te verwachten, dat de
sterkteverhouding der politieke partijen belangrijke
verandering zal ondergaan en dat in de Tweede
Kamer de liberale groepen, tengevolge van hun
onderlinge verdeeldheid tot op heden een
zwakke minderheid vormende, thans in den
Vrijheidsbond vereenigd, zullen worden een
krachtige oppositiepartij waarmee rekening
moet worden gehouden.
Doch afgezien hiervan, is de stichting,
van een groote vrijzinnige partij, in ons land,
berucht om zijn partijzucht en de neiging der
bevolking om kleine verschillen in het ker
kelijke en staatkundige leven, op te blazen
tot principieele scheidingen, op zich zelf reeds
van groot belang. Het is een bewijs dat
groote groepen van de bevolking in staat zijn
en geneigd, om eigen speciale wenschen niet
tot het uiterste door te drijven, wanneer sa
mengaan met anderen, wier
gronddenkbeelden met de hunne overeenkomen, kan dienen
tot verwezenlijking van groote gemeen
schapsbelangen.
Dat hier werkelijk groote
gemeenschapsbelangen op het spe! staan, behoeft nauwelijks
te worden betoogd. De vrijzinnige gedachte
in het staatkundige leven wordt van meer dan
eene zijde bedreigd ; deze krachtiger tot uiting
te brengen en er stuwkracht aan te ontleenen
om het bestuur van ons l and, van onze wetgeving
te leiden in democratisch-vrijzinnige banen,
is de bedoeling van den Vrijheidsbond. Dit
is een hoogstaand doei, begeerlijk genoeg voor
de fusionneerende partijen, om zich de groote
opoffering te getroosten van de opheffing
der eigen organisatie, ten einde cén te worden
in een grooten staatkundigen bond, die
beter in staat zal zijn de idealen der'vrijzinni
gen om te zetten in practische daden.
Doch welke bijzondere belangen zijn hier
mede voor de Nederlandsche vrouwen ge
moeid?
Vooreerst deze, dat door de stichting van
den Vrijheidsbond een groote, krachtige poli
tieke partij het behartigen van de
vrouwenbelangen en de gelijkheid der seksen voor geheel
ons maatschappelijk leven heeft in haar
vaandel geschreven. Punt 6 van het
voorloopig program waarop de hergroepeering
der vrijzinnigen is tot stand gekomen luidt :
Volledige staatkundige, burger-rechterlijke
en economische gelijkstelling van man en
vrouw."
In deze enkele woorden zijn alle eisenen der
meest strenge feministen samengevat. Hoe
de uitwerking van dit programmapunt zal
zijn, zal voor een goed deel afhangen van de
activiteit der vrouwen zelve, van de plaats
die zij in aantal en invloed zullen innemen in
den Vrijheidsbond en zijn afdeelingen, de
aangesloten kiesvereenigingen. Maar door
punt 6 op zich zelf wordt aan de vrouwen
in de partij en in het maatschappelijk leven
een volkomen gelijkwaardige positie als die
welke de mannen bezitten, toegekend.
Dit wil natuurlijk niet zeggen dat de
Vrijheidsbond de eenige politieke partij is, die
aan de vrouwen recht wenscht te doen en haar
volkomen emancipatie wil bevorderen ; we
weten dat ter linkerzijde ook andere partijen
dien eisen stellen. Maar dat deze groote, vrij
zinnige organisatie, waarvan zoo grooten
inMHT 'N UITRUSTING VAM
AMSTERDAM. VRAAGT CATAIOG
iiiiiiiiiiiiiiiiiilllliliiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiin
vloed zal uitgaan in ons staatkundig leven, aan
de vrouwen volkomen recht laat wedervaren
en haar volledige staatkundige, burgerrech
telijke en economische gelijkstelling met den
inan als een hoofdbeginsel in haar program
opneemt, is voor de vrouw in het algemeen
van groote beteekenis, en een krachtige steun
voor allen die ten bate van de vrouw en haar
invloed op ons gemeenschapsleven werkzaam
zijn.
Verder zal het feit, van de stichting eener
groote, vrijzinnige organisatie niet nalaten
enorme aantrekkingskracht uit te oefenen
op duizenden vrijzinnige vrouwen. Zij, die
onder dezen wel het grootste contingent vor
men, de politiek ongeschoolden, begrepen niets
van de verdeeldheid der vrijzinnige groepen,
waarvan zij wel de overeenkomstige grondbe
ginselen gevoelden, doch niet de kleine ver
schillen vermochten te ontdekken. Het maak
te die allen afkeerig of aarzelend om deel te
nemen aan het staatkundige leven en het
partijkiezen werd haar onmogelijk.
De nieuwe'vrijzinnige partij zal voor velen
die moeilijkheden oplossen ; vandaar dat de
verwachting mag worden gekoesterd, dat de
Vrijheidsbond duizenden vrijzinnige vrouwen
tot zich zal trekken, met het verheugende en
voor alle vrouwen belangrijke gevolg, dat de
vrouwenzaak er in groote mate mee gediend
zal zijn. Doch niet enkel de vrouwen zaak, die
immers slechts een deel is van het groote
geheel, maar een zóbelangrijk, dat de
geheele maatschappij de zegenrijke invloed
van haar vooruitgang zal ondervinden.
F. S. VAN B A I, E N-K 1. A A K
iiiiiiiiiiii iiiiniiiiiiiiiiii
Een belangrijke tentoonstelling. Gobelinweven
Een belangrijke Tentoonstelling
In de Maatschappij voor Beeldende Kunsten
te Amsterdam is weefwerk geëxposeerd van
de Nederlandsche Kunstweefschool te 's-Ora
vcnhage. Wij kunnen allen, die belangstellen
in de ontwikkeling van onze handwtefkunst,
aanraden deze tentoonstelling te gaan zien.
D°school, die vele jaren in de richting van
spoelweven werkte, is thans na de benoe
ming van den heer J. F. Semey als artistiek
leider, een anderen weg ingeslagen. Men tracht
het gobelinweven als Nederlandsche kunst
industrie inheemsch te maken. De
Amsterdamsche tentoonstelling toont, dat er op de
ateliers van de school reeds zér belangrijk
werk wordt getraakt. De ontwerpen van de
weefsels zijn meest van de hand van den
heer Semey, doch ook van Lion Cachet, Van
der Laan en enkele leerlingen der school.
Het verven der kleuren, de zorgvuldigste
voorbewerking, geschiedt onder toezicht van
den leider-kunstenaar zelf. Het technisch ge
deelte berust bij mevr. Laman Trip-Nolen,
directrice van de school.
De wanden der zalen op d^ Heerengracht
zijn behangen met gobelintafreelen, waarvan
sommige van zeer groote bekoring. Talrijke
stoelen met gobelinbekleeding naar antieke
patronen uit het glanstijdperk der gobelins,
de Lodewijk-eeuwen, doen zien hoe goed
weefwerk zich eigent en aansluit bij onze
woninginrichting. De kleuren zijn voornaam,
warm, vol gloed, f waar 't pas geeft, teer
en flets. Ook in moderne richting wordt
reeds veel geleverd.
HetZweedsche en Noorsche weven, waaraan
de school zijn ontstaan te danken heeft, is
mede geëxposeerd. In deze omgeving var
weelde,,van verfijnde kunst, doet 't ons echter
vreemd aan. Elk interieur vraagt de daarbij
passende kunst. Deze eenvoudige volksweef
sels brengen een sfeer mede, die hier niet hoort.
Op de tentoonstelling worden kunst- en
spoelweven gedemonstreerd. Het spoelweven
op een klein handgetouw, het gobelinweven
op de groote haute lisse stoel, waaraan twee
personen kunnen werken.
De tentoonstelling blijft tot 23 April ge
opend. Woensdag en Zaterdag-middagen
wordt door een dames comitéthee geschon
ken ten voordeele van arme wevers.
E. M. R.
N&derl. Munt
Hollands befte W oen t *lgm*p
lllllllllllllIllllllllllltttlllllllllllllllllIIIIIIIIIIMIIIIIItllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIII
Over Boeken en Tijdschriften
Drie Terzetten voor vrouwestemmen
a capella, woorden van C. Moll, muziek
van Anna Lambrechts -Vos, op. 28.
Muziek uitg. Maatsch. Archimedesstr.
101, Den Haag.
/
Van deze groote componiste zijn drie teere
liedjes verschenen : Winter", Zusjes" en
Slaapliedje", voor drie vrouwestemmen a
capelle, waarvan het laatste Slaapliedje",
wel heel fijn is. Op eene zacht wiegende bege
leiding Suja, Suja," door de alt ingezet,
op de verbinding van de tonica met de
onderquart, zingen de twee bovenstemmen zeer
zacht, doch duidelijk," op den schommelenden
rhythmus der (i 8 maat, in E majeur, Alle
kleine kindertjes zijn 's avonds, o ! zoo
moe. En Moeder brengt ze gauw naar bed, en
stopt ze lekkertjes toe," harmonisch kleurrijk
geschilderd. Dan zet de alt weer zacht Suja"
in, op een verassenden overgang naar het
lichte O majeur, terwijl de bovenstemmen
zingen : En die kleine kindertjes die slapen
heel den nacht," lang uithoudend op den B
majeur drieklank, waarna zij over Fis majeur,
in E sluiten : ,,/,oo heerlijk rustig onbezorgd
Want moeder houdt de wacht," steeds bege
leid door het suja-motief" der alt. Dit liedje
munt wel uit door kleurschakeering, weerge
vend het innige gevoel der moeder met het
kind.
Uitbundig vroolijk is Zusjes."
Ja wij zijn zusjes, alle vier,
Twee zwartjes en twee blondjes,
Wij hebben heel den dag plezier,
Precies als jonge hondjes."
Op den helderen C-majeur drieklank zin
gen de zusjes" pure vreugde: trala, la la,
juicht het in alle stemmen. Een jolig liedje,
zingend het geluk van het leven.
Teer is Winter" Licht en vredig, blank
en wijd, Ligt het sneeuwkleed uitgespreid
En daar onder diepe rust. D' aarde is in
slaap gekust." Melodisch en harmonisch zeer
suggestief in het wijde sneeuwkleed, en de
vrede der sluimerende aarde daaronder ge
schilderd. Een kki,i schilderijtje, vol fijne.
in elkaar grijpende trekjes, die, in hunne kort
heid, uitmuntend, het stille, wijde teekenen.
Deze liedjes zijn dankbare terzetten, om door
onze jonge zangeressen gezongen te worden.
| M A R I H B E R D E N l S V A N B E K L
E? K O M
iiiiiiiiiiMiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiii iiitiiiiiiiiniimninnntiininnnmnnt
Ons Kookboek
Ol'GEROLDCjGEKOOKTE^ PUDDING
Maak deeg van l pond meel, '/j pond
fijngehakt niervet of boter, l ei; een kopje
water en een eetlepel suiker. Het deeg wordt
ter dikte van : ',?* cM. uitgerold tot een
langwerpig stuk. Men smeert hierop een
flinke laag frambozenjam of naar verkiezing
abrikozenjam. Dan wordt het deeg opgerold
en aan de uiteinden toegeknepen. Men rolt
het geheel in een servet, dat men aan de
uiteinden dichtslaat. Men kookt de pudding
in kokend water twee uren lang.
Presenteer haar warm, rijkelijk met
strooisuiker bestoven.
Koud, in plakjes gesneden niet een vanille-:
saus er bij, is dit gerecht ook zeer smakelijk.
E. H. v. B.
n.FUHEIvl.imEinEI
Hofleverancier - Amsterdam
ULfEISTUIT Zli -:- IILLUISPmiEfi S
TEL MM 2040-1881 TEL N«. 1713 Zuid
KOUDE EN WARME SCHOTELS
Teekening van Culdecott.
Afschuwelijk Misverstand
Verleden week zijn de toeken uit het Von
delpark verdreven. Men heeft de nesten uit
de boemen gestooten, zoodat de eieren en de
jongen te pletter vielen. Dat is gebeurd op
klaarlichten dag ten aanzien van een belang
stellend, hoofdzakelijk jeugdig, publiek. Een
inzender in het Handelsblad wees op het
hoogst ergerlijke en bedenkelijke van dit feit
en het bestuur van het Vondelpark beloofde
dat zoo iets voortaan niet meer overdag zou
gebeuren. Voegde bij die verklaring een vrij
volledige acte van beschuldiging tegen de
kraaien", die hoofdzakelijk leven van het
uithalen van nesten en dus den vogelstand
SMIT&Co., Tailleurs
P. C. IIIFÏSIIUT 66, Engelsche Stoffen
van het Park zouden vernietigen. Ti.en is
Steenhuizen komen vertellen, dat de veroor
deelde kraaie.i heelemaal geen kraaien zijn
maar roeken, die een veel minder ongunstige
conduite staat hebben en dus niet behoeven
te worden uitgeroeid. Maar hij geeft toe. dat
het Bestuur van het Vondelpark wil ge
rechtigd is, om de ro:ken te verdrijven, daar
zij overlast ku.inen aandoen. Ik voor mij
vind, dat men die rocken gerust had kunnen
laten nestelen in den hoek, dien zij hadden
ui (gezocht en waar zij lust en leven en
schoonheid brachten.
Zullen de Nederlanders wel ooit onder
scheid gaan maken tusschcn roekcn en kraaien
of liever zullen zij ooit lee/en de roeken bij
hun waren naam te noemen? We kunnen
gerust aannemen, dat op zijn minst negen
tienden van de groote zwarte vogels, die wij
te zien krijgen, roeken zijn. En in de groote
steden zie je haast nooit een zwarte kraai,
het zijn daar allemaal of roeken of de veel
kleinere kauwtjes. De voornaamste
roekenkolonie van Amsterdam is nog altijd in het
Muiderbosch en de voormalige O
steitegraafplaats, maar sinds den bouw van het Kolo
niaal M'iseum is er ee.i groot aantal van
de bewoners gaan zwerven en zoo vestigt
zich dan nu hier dan daar in de stad een
groepje van deze buitengewoon mooie en
onderhoudende vogels. Op de grachten en
boven d.uk begane paden in parken en
plantsoenen kunnen ze niet geduld worden,
rfiaar overal elders zou ik ze welkom nee ten,
want, o, we hebben dat moois zoo dringend
noodig.
De Nederlandsche litteratuur kent de roeken
niet, de Engelsche wel. Ik weet niet of men
tegenwoordig nog wel van Washington Irving
weet. Zoek zijn Bracebridge Hall eens op,
liefst met de illustraties van Caldecutt -, ge
vindt er een alleraardigst hoofdstuk in over
de rookery." Ook herinner ik mij de roeken
uit Torn Browns Schooldays en Jerome heeft
Roeken
over zijn roeken al even z >tte kwinkslagen
als over zijn honden. De heele romanlectuur
van Engeland staat vol met eeuwenoude
olmen ruig van de roekennesten. Je kunt het
dien Engelschen zelfs vergeven, dit hun be
langstelling in de roeken soms een materieele.i
vorm aanneemt en dat zij de bijna volwassen
jongen neerschieten om er rook-pie" van te
maken. De hoofdzaak is echter, dat ze een
roekenkolonie iets moois en begeerenswaards
vinden evengoed als een reigerkolonie en het
eventueele ongemak graag 0,1 den koop toe
nemen.
De roeken zijn op hun mooist in dezen
tijd. Je moet ze nu zien rondstappen. in het
jonge' gras, de zon op hun blinkende zwarte
veeren, 't Is of het licht in gitstroonien over
hen heen glijdt. Ze loopen anders dan de
4tllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllll MMIIIIIMIMIIIIIMIMMIIIIlmlMIIIII
l
TDIPIfQFP l
IKIrLl ULU. l
Importépar SCHMITZ & Co., Utrecht
kraaien, minder hoog op de ponten, de
borsiveeren en buikveeren ietwat neerhangend en
daardoor is het roekensilhouet dadelijk heel
anders dan dat van de kraai. Ze vliegen ook
anders : sneller en met veel wijder wiekslag.
De onbevederde witachtige plekken in de
mondhoeken zijn nu ook goed te zien. zelfs
als ze een meter of vijftien hoog over u
heen vliegen.
De roeken van het Vondelpark liepen nog
al eens rond over de achterste gazons en
hielpen die in stand houden door met hun
grouten snavel te graven na:ir emelten en
ritnaalden of slakken. Daar doen ze niets dan
goeds, ik bedoel, daar strookt hun
we:kzaamheid met de wenschen der inenschen.
Buiten op het land komen ze daarbij wel
eens een nest tegen van pieper of leeuwerik
of andere weidevogels en dan ruoven ze wel
eens een ei of jong, maar ook heel dikwijls
niet e:i ik heb menig legsel van weidevogels
zien gelukken op plaatsen waar lederen dag
de roeken kwa ren. Ontkiemend graan eten
ze nee! graag, maar ook alweer maar zelden
zooveel, dat het erg schaden zou en de roeken
van het Vondelpark zullen we! allerminst in
dat opzicht gezondigd hebben.
De eenige reden, d e men daar kan hebben
om de roeken te weren, is dat men de wande
laars op de paden wil vrijwaren tegen de
uitwerpselen van die vogels. Nu zou een
enkel nest boven een pad nog niet hinderen,
maar als er een stuk of tien dicht bij elkaar
zijn. wordt het erger. Men wachte dan even
wel met het verwijderen van de nesten niet
tot er eieren of jongen in zijn. Als men al
dadelijk de grondslagen uitstoot, kiezen de
vogels wel een in alle opzichten veiliger plek.
En zoo /mi in het Park /eer goed een kolonie
van een vijfentwintig loekentiesten te hand
haven zijn tol vreugde voor de wandelaars.
Zoo doet de Rotterdamsclie Diergaarde ook
met haar reigerkolonie en die reigers zijn nog
heel wat vuiler dan de roeken. Ook is dat
met die vuiligheid niet zoo heel erg, want
dat komt allemaal toch ten slofte op den
grond terecht en kan daar aanleiding geven
tot de ontwikkeling van een zeer interessante
flora: allerlei planten, waaronder er ook weer
zijn, die huisvesting geven aan sommige
soorten van zangvogels. In de vrije, onge
repte natuur komt dat alles tot schoone,
harmonische ontwikkeling, maar bij onze
manier van parkverpleging schijnt dat niet
te mogen gelukken.
Een deel van de argumentatie van het
bestuur van het Vondelpark geeft reden tot
tevredenheid. Het uitroeien der vermeende
kraaien" werd verdedigd, omdat men den
vogelstand van het Park wil bevorderen.
Wel, dat is heel prettig. Maar dat moet dan
niet gebeuren door negatieve maatregelen,
die dan nog a! een uitvloeisel zijn van een
misverstand, maar door de honderd en een
werkwijzen, waarover de vogelcultuur van
heden heeft te beschikken.
JAC. P. 'V HIJ s s i;
iminiiiiiMiiiiimmiimiiiimiimimiiitmiiji .111:111111111111
IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIimilllllllllllflIllllllltMIIIIIIimilMIIIIIIIMIIIIIIIIIl
j ,,MOERHEIM"geeft adviezen \
\ ,,MOERHEIM"maakt begrootingen
l M O ER H El M "ontwerpt plannen l
MOERHEIM"legt tuinen aan l
MOERHEIM" l
\ DEDEM SVAART!