Historisch Archief 1877-1940
30 April '21. No. 2288
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
OP DEN ECONOMISCHEN
UITKIJK
Zorgen van nu en straks (I)
Is het dat gemis aan economisch inzicht bij
de massa, waarop ik reeds vroeger de aandacht
vestigde, of is het die zekere leukheid der
Hollanders, die ook den Afrikaanders doet
zeggen dat alles sal rech kom"? Hoe het zij,
mij komt het voor, dat bij de groote menigte
in Nederland niet voldoende begrip bestaat
van de moeilijkheden, waarin wij heden ten
dage verkeeren en die ons tegen den dag van
morgen nog wachten. En ook : dat er daardoor
nog steeds bestaat een zorgeloosheid, die
alleen door teleurstellingen van het blijmoedig
vertrouwen in de toekomst kan worden omge
zet in een nuchteren kijk op de dingen, zoo
als ze zijn.
Natuurlijk zie ik niet voorbij, dat door het
geen ik in vorige kronieken, de teekenen der
tijden" noemde, sommigen wel tot nadenken
worden gestemd. De niet zoo weinigen, wier
inkomsten niet door loons- of
salarisverhoogingen en duurtebijslagen gelijken tred hebben
gehouden niet de stijgende prijzen, beseffen
wel degelijk dat zuinigheid voor hm een onaf
wijsbare eisen van levenspraktijk is. Maar de
zeer velen, die voor't oogenblik nog in gun
stiger positie verkeeren, schijnen te meenen
dat de buitengewone verhoudingen, waar
onder wij nog steeds gebukt gaan, eindeloos
kunnen worden voortgezet. En zij verzetten
zich tegen alles, wat tot een begin van ver
betering zou kunnen leiden, zoodra in hun
oog hun eigen belang daarbij betrokken schijnt.
Deze stemming van verzet, die de massa
beheerscht, moet stellig leiden tot ernstige bot
singen, gelijk in het buitenland reeds zich
voordoen en waaraan ook wij niet kunnen ont
komen.
Het ontkomen daaraan is onmogelijk, in
dien die onwil tot medewerking aan verbete
ring van den grondslag onzer volkshuishou
ding blijft bestaan. Want het is uitgesloten,
dat duurzaam of zelfs nog maar langen tijd
de voortzetting van den ongezonden toestand
houdbaar i s. En uitgesloten is dus ook de
mogelijkheid, dat duurzaam of zelfs nog
maar langen tijd die onwil als een de verbete
ring remmende factor zich zal kunnen^ doen
gelden.
Waarom is het een en het ander uitgesloten?
Omdat de natuur", d.i. de kracht der fei
ten, sterker is dan de leer", d.i. het halsstar
rig verzet tegen die kracht. Dat verzet kan (en
zal, wellicht) tot hevige botsingen en
langdurige worstelingen aanleiding geven, tot
strijd, die offers zal kosten aan welvaart,
immers aan productie-vermogen. Maar het is
voorbestemd om te worden gebroken, om
onder den voet te worden geloopen door de
onweerstaanbaar voortstuwende macht van
de reactie", weik woord ik versta natuurlijk
niet in den zin van een op conservatisme zich
grondende politiek, maar als : het reageeren
van het maatschappelijk organisme tegen de
kwalen, waaraan dit organisme lijdt.
Wij kunnen onze oogen niet sluiten voor
de feiten. Wie rondziet, neemt de teekenen
waar van slapte in zaken, van malaise", van
verval en achteruitgang. Het is niet mogelijk
deze dingen niet te zien. De couranten staan
er vol van. En iedereen, die in zaken" is,
weet er u van te vertellen met treffende bij
zonderheden, aan zijn zaak ontleend. Lieden,
die op een wat hooger plan staan dan de massa ;
die een was breederen blik hebben en van hun
uitkijktoren naar de toekomst turen, durven
voor den eerstkomenden tijd geen verbetering
te voorspellen, meenen integendeel dat wij
door nog dieper laagten heen moeten eerdat
wij weer de lijn der conjunctuur en dan heel
langzaam aan zullen zien stijgen. Zij wijzen
erop, dat immers, daargelaten de vraag
wat Nederland op zichzelf zou kunnen doen,
er ook voor ons geen betering denkbaar is,
zoolang de wereld buiten onze grenzen ook in
economischen zin zoo hopeloos verward blijft
als zij sedert jaren reeds is. En deze mannen
zijn geen alarmisten" of pessimisten, maar
nuchtere zakenmenschen, die zich op vast
staande feiten beroepen en dan de vraag
stellen of, gegeven die feiten, de slotsom voor
het heden en de toekomst anders kan zijn
dan gelijk zij ze zien.
Hebben zij niet gelijk? Kunnen wij meenen,
dat de uitsluiting van heel het Russische Rijk
als factor in de economische verhoudingen der
wereld zonder groote beteekenis is? Engeland
zoekt herstel van den handel met dat Rijk en
ook Denemarken schijnt daarnaar te streven,
maar niemand weet, wat deze pogingen zullen
opleveren. De regeling van wat Duitschland
aan de geallieerden zal hebben te vuldoen,
blijft nog steeds een open vraag ; is het niet
duidelijk dat de onzekerheid door eeuwig
uitstel van executie" verontrustend en dus
verlammend werkt op het herstel van het
economische leven in Europa? In Engeland
beleven wij ernstige botsingen, nu deinmenging
der Regeering in de exploitatie o.a. van het
mijnbedrijf is te niet gedaan en daardoor een
kunstmatige oorlogs-toestand verdwijnt. De
klachten over werkloosheid daar zijn legio ;
wij vernemen ze trouwens van alle kanten.
Niet minder dan de Centrale Rijken gaan de
geallieerden gebukt onder een verbijsterende
last van oorlogs-schulden, waarvoor zij welis
waar ten deele een wissel op Duitschland
trekken, naar zonder te weten of die wissel
zal worden gehonoreerd. Wij allen hebben
in en na den oorlog het respect voor de nullen
achter het cijfer verloren, ik bedoel : wij zijn
gewend geraakt aan het hooren noemen van
bedragen, die ons vroeger zouden hebben doen
schrikken. Doch wanneer wij vernemen dat
de staatsschuld van België in en door den
oorlog is gestegen tot 36 milliard frans en wij
trachten ons van dat cijfer, van wat het be
duidt, rekenschap te geven, dan begrijpen we
toch niet hoe iets als dit ooit sal rech kom."
Moet Duitschland dan maar het grootste deel
iaarvan voor zijn rekening nemen? Maar wat
zal er dan van Duitschland worden en wat
van Europa, wanneer deze groote middenmoot
voor den duur van menschengeslachten onder
den druk van zoo ondragelijke offers blijft
gebukt gaan? Spanje klaagt over de malaise
in de textiel-nijverheid, Zwitserland over
de toenemende invoeren uit Duitschland, die
de Zwitsersche nijverheid in belangrijke mate
benadeelen. Frankrijk en België tobben met
een onoverwinnelijke slapte in handel en nij
verheid. De rekening der Fransche
staatsbegrooting over 1921 sluit" met een geraamd
tekort van zoo ongeveer 22 milliard francs..
Wat zal Amerika doen ? Welke bedreiging is
ervoor Europa gelegen in de protectionistische
neigingen van den nieuwen president der
Vereenigde Staten? Wanneer een hooge
tariefmuur gebouwd wordt om dat geweldig
groot tolgebied der Nieuwe Wereld, welken
terugslag zal dit feit hebben op de Oude?
Hierboven noemde ik enkele feiten en stelde
enkele vragen ; noch de feiten noch de vragen
zijn nieuw, maar ik heb ze nog eens in herin
nering gebracht om te doen zien hoeveel
stevige grond er helaas is voor de ongunstige
beoordeeling van kans op betering in de naaste
toekomst, hoeveel stevige grond helaas voor
de verwachting dat wij zijn en voorhands
zullen blijven in de dalende lijn. Een ver
verwachting, die zich ook uitspreekt ter beurze.
En die zich onweerstaanbaar opdringt aan
ieder, wiens oogen niet voor het licht van deze
feiten zijn gesloten.
Spreekt het niet vanzelf dat dit alles, dat
buiten onze grenzen gelegen is, binnen die
grenzen zijn noodlottigen invloed doet gelden?
Daarvan nemen wij dan ook allerlei teekenen
ten onzent waar en er komen nog bijzondere
ongunstige invloeden van eigen,
Nederlandschen aard bij, die aan het reeds op zichzelf
duister beeld een nog donkerder tint geven.
Hierover wilde ik gaarne een volgend
maal iets zeggen. Want wij moeten in breeder
kringen komen tot het klaar besef der moei
lijkheden, die ons omringen en ons nog wach
ten, om door dit besef onze houding te doen
bepalen eer de macht der feiten ons daartoe
met scha en schande dwingt.
SMISSAERT
Financieel Jaarboek voor 1921
Het Financieel Jaarboek van de
Daeelijksche Beurscourant (Ncd;rl<mdsche Financier)
is een oude en gewaardeerde bekende van
ieder, die iets met effecten te imken heeft
en zoude eigenlijk geene nadere bespreking
behoeven. De pas verschenen jaargang voor
1921 wijkt echter van zijne voorgangers in
vorm en ten deele ook in inhoud aanmerkelijk
af, hetgeen aanleiding geeft om er meer in
het bizonder de aandacht op te vestigen.
Naar de uitgevers mededeelen, is op veler
verlangen het boek niet meer in het vroegere
folio formaat uitgegeven, maar op de helft
van dat formaat, waardoor het echter
op meer dan de dubbele dikte gebracht is.
Over den smaak valt niet te twisten, en, waar
beweerd wordt, dat de wijziging op verzoek
van vele belangstellenden geschied is, moet
men zich daaraan onderwerpen. Ik voor mij
moet echter verklaren, dat wellicht uit
gehechtheid aan iets, waarmede ik mij jaren
lang vertrouwd heb gemaakt het vroegere
formaat mij liever was.
Meer kan ik me vereenigen met de wijzigin
gen, die in den inhoud aangebracht zijn. Het
beschouwend overzicht is, naar het mij voor
komt, ecnigsziiis verkorf, wat het beschouwend
gedeelte betreft, maar daarentegen aangevuld
met een aantal statistieken omtrent prijsbe
wegingen enz., die de waarde van het werk als
naslag" boek zeer vcrhüogen. Bovendien is
een aanvang gemaakt met het opnemen van
een aantal speciale artikelen over verschil
lende onderwerpen, waarvoor de samenstellers
zich de medewerking verzekerd hebben van
deskundigen. Zoo bevat deze jaargang over
zichten over suiker, koffie, tabak, granen,
levensverzekering, go'.id en zilver. Over het
algemeen hebben de schrijvers dezer
overzichteil zich op een objectief standpunt geplaatst
':n zich tot een zuiver zakelijke behandeling
van hun onderwerp bepaald. Te betreuren is
het daarom, dat de heer G. Polak in zijn over
zicht van de graanmarkt zich door zijn strijd
lustig temperament heeft laten verleiden,
beschuldigingen uit te spreken, die al
zouden ze gemotiveerd zijn toch niet in een
dergelijk overzicht, dat zakelijk had moeten
blijven, op haar plaats zijn. In het artikel
over Levensverzekering van den heer W.
Wiebes Leemans, dat overigens veel wetens
waardige bizonüerheden bevat, mis ik tot mijn
bevreemding eene beschouwing over de nood
wet en de aanleiding daartoe.
Wat den overigen inhoud van het Jaarboek
aangaat, blijken de samenstellers, zooals
gewoonlijk,den noodigen zorg daaraan besteed
te hebben. Het is natuurlijk niet doenlijk het
enorme cijfer-materiaa!, dat het boek bevat in,
bizonderheden te controleertn. De
ond'ervinding, bij vorige jaargangen opgedaan, wet
tigt echter de overtuiging, dat ook thans de
opgaven betrouwbaar zijn, al worden er hier
en daar ook eenige minder juiste aangetroffen.
Zoo bleek mij o.a. bij het doorbladeren van het
boek, dat het daarin voorkomende bedrag
van de op 31 December H»20 uitstaande
NederlandscheStaatsschuld ongeveer een half milliard
te hoog gegrepen is.
De samensteller heeft n.ir.l. geene rekening
gehouden met de op de diverse crisis-leerlingen
reeds afgeloste bedragen en neemt voor de
oudere leeningen (de 2\, 3 en 3i- pets.) een
totaal van/1,550millioen aan,hetgeen ruim/ 11 ut)
miliocn moet zijn. Eene soortgelijke fout w/rdt
gemaakt ten aanzien der
NoderlandschIndische leoningcii.
1. D. S A N T i L n A N o
?lllllllllllllltllllllllllIIIIIIIIIIIIIIMIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIlllllllllllllllllllllllllllllllllMlIIIIHlHIIIllllllll
DE TWENTSGHE BUK
AHstordam, Rotterdam, 's-firavtnhagi, Dordricht, Utrecht, Zaandam
8t$tert kapitaal f 35.500.000.?Remven: eirca f 12.000.000
ten volle aansprakelijk voer verblntenlneo van 3
B. W. BLIJDENSTEIN 4Ce., 55-58Tkreadnesdlestrest Londen E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDHBOBR A Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding;.
In-en Verkoop Wissels ep Binnen- onBultenLlYreemdeMutlCoMpoii.
InewseeriBg op Binnen- en Buitenland.
Bemboiraoredieten In Noord- en Xuld-Amirlka.
Ka- ei YerkoopJBffeetoB.
Bewaring va»Waarden, Safe Deposito.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fonds».
Voorschotten op fondsen on Goederen.
Crcdieten aan Haidelarei en ladutrieelen bq hare
afdeellng]CREDIETTKBEENI9IN8, hetzij tegen borgstelling, eredlethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direet opvorderbaar _________S %
TieM dagen opzegging- -__._____ 254,,
Eei nuuud fait . . l op nader overeen te kemn
:giag J voorwaarden.
"l" Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Een maand opzegging ,
Drie maanden opzegging
Zes Maanden
Een Jaar
? «
. 4H
Vanaf den dag der
epzegging wardt H %
?(?der rente vergeed.
De Maatschappij voor Hypothecair Erudiet
's-Gravenhage - Nassaulaan No. 23
geeft alt
5 pCt. Pandbrleven
IN STUKKEN VAN f 1000.?,f5OO.?enflOO.
DE GLOBE".
Levensverzekering.
Wettelijke Aansprakelijkheid.
Arbeids-Contract.
Individueele Ongevallen.
Oeneraal-Vertegenwoordiging te Amsterdam!
VORSTMAN & Co. PBIISE1ER1CUTIST ? KLEF. C.2641,
Actieve Agenten gevraagd. Concurreercndc Tarieven.
Opgericht te VEENDAM in 1890
Kantoren:
Directie; Mr.G. BROUWER Jzn. en Mr. M. J, BOS
AMSTERDAM, Heerengracht 310
VEENDAM. Oosterdiep C 5
Giplutit yaatich. Kapibal14.000.000- fypothikinmin l
38.000.000.luimi 1.128.3I7.E5 PinJbf
37.000.001VERKRIJOBAAR:
6 % PANDBRIEVEN a 100%
51/2°0 PANDBRIEVEN a 97%
met uitloting a pari van minstens 4% per jaar.
Gelden op eerste hypotheek beschikbaar op
billijke voorwaarden
N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 jaar later
eveneens te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank.
OSTVAHG- en BETAALEAS
Nieuwe Doelenstraat 20-22, Amsterdam
Renteverg. voor gelden a deposito
met l dag opzegging 2 pCt.
Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging 2% pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SAFE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
opWerkd.v.8% v.m.tot 4y9 uur n.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur.
Loketten van ? 2.50 per maand
(? 10.?per Jaar) en hooger te huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
iiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiliiiitiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMnmiiiiiiimiiim
Iitterd. Irpithiiibiii mr ledirlud
OpprldU In 1864
Viltiikud HntniiHilik Ripltiil f 5.000.000
Ventrekt geld ep eerste hypo
theek zender veerultbetaling van
rente. Veer Inl. wende men zlcb tot
het kantoor der Bank, Oed.
Blerbaven 19 te R'dam ef tot bare Agenten
In de heetdplaatien dei Rijki.
Dl Dlr.Mr.W.v.Rosiu.Mr.Ti.
??nraiAKnn. Mr. M. r. C. v. WIJK.
Tegen een premie van f 100.?kan
elke particuliere auto ter waarde
van f 4000.?worden verzekerd
tegen alle schade
met inbegrip van
wettelijke aansprakelijkheid
jegens derden
(met 10 pCt. korting voor leden
van den A.N.W.B.)
bij de EXCESS"
Heerengracht 184/188
Amsterdam. Telefoon N. 329.
DE HAARLEHSCHE
HYPOTHEEKBANK.
6 en 5% Pandbrieyen tegen
Amsterdamschen Beurskoers
Levensverzekering Maatschappij
flrnbem
verzekerd bedrag: ruim 65 millioen gulden
(-((/erf/ïeim . -jfomperfz 1834- en (jreilwfapremiffwg f853
(Jiapitaaf en (Jieserves . . . j 19.500.000
UlKe (Jjanfizafien
(J)e po 8 tfo~ tJten te
een jaar vasf. 4?> "/>
zes maanden opzegging . . . b'.t /o
drie maanden opzegging . . . 3',t /o
(-(Joor andere termijnen op nader overeen ie /tornen noorwaarden
gtjaar Lij alle fiaritoren der (J)anft
IABIk Cos BAIK,
ROTTERDAM 's-GRAVENHAGE
IEDE1LIUE flMMMiTSCIIJIFPII
Gestort Kapitaal ? 8O,OOO,OOO.
Statutaire Reserve 11 7,353,284.
Buitengewone Reserve . . . / 22,66O,OOO.
leoldiifltoor: 1ISTEID.I - .|iii»liippio te IOTTERD.H ei i-GlUEII.CE
Vestigingen in Nederlandsoh-lndlê, in de Strails-Settlement»,
Britsch-lndlö, China en Japan.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten: Incasseeringen
en Financieeringen; Schriftelijke of Telegrafische Credietem
Reiscredietbrievenj Deposito'si Rekeningen-Courant Administratie
van Effecten en alle andere Bankzakem
Rentevergoeding voor Depoelto'e met n Jaar opzegging 4 pCt.
V««r nndtr»termijnen nnder «vereen te kernen.
INSULAIRE
PANDBRIEVEN in omloop op;
31 Dec. 1905
31 Dec. 1910
31 Dec. 1915
31 Dec. 1920
f 313.550
- 2.700.350
- 4.828.200
- 9.084.150
Verkrijgbaar:
51/»% Pbr. a 98l/2 %
6 % Pbr. a 100 %
Uitloting in 25 jaar a pari
De Directie:
J. J. COCK, H.J.KORLVINKE
StiBiiirHfpothiikbigktilottiriin
Dtfêtttn
Mr. H. H. C. CAITHBIJR en
I. MOSIIMUH
De Bank geilt endei con
trole van het Algemeen
Admlnlitratle- en
Truttkanteer 6% Fandbrleven uit ti|in
100%
INCASSO-BANK
Amsterdam - Rotterdam - Almelo - Arnhem ? Cnyk - Delft - Dord
recht - Enschedé? 's-Graïenhage - Gulpen (L.) - 's-Hertogenbosch
HilTersnm - Leeuwarden - Maastricht - Nrjkerk -Tilburg - Utrecht ?
Uden ? Wormerveer - Wtjk brj Duurstede - Zaandam
Volgestort Kapitaal f
25.OOO.OOO.Rosorvo f 5.0H.7OO.
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd Bankpapier
Cheques
Buitenl. Wissels
Zuidblaak 56. Kneuterdijk 13.
Belast zich met Incassoerlngen op het Binnen- en Buitenland.
Koopt en verstrekt wissels en cheques op het Buitenland.
Verstrekt handelscredleten tegen zakelijk onderpand.
Bezorgt telegrafische uitbetalingen.
Belast zich met de uitvoering van Effectenorders.
Verhuurt Safeloketten.
Neemt gelden a deooslto tot wekellks te annoncceeren rente
SCHRETLEN & Ci
AMSTERDAM, Kaizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht.
Int.Tel. U 5701 en N 9128. tnt.Tel. 1379 en 17Q1.
Administratie van Vermogens.
Di Hollandschi Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG TO
Bljkantoei: Amit., Kelzersgi. 604
Retterdam Wljnbaven 129a,
'f-Oravenhage, Qed. Burgw.38,
Maaitrlcbt, Stationittaat J6.
De Bank veiitrekt gelden tat elk
bediag met een minimum van
f 5OO eo verkoopt 4M % lehuld
bflevei !? itakkei va> / IIN
/ IN, MB* ?? / m.
Binnenl. Vaart Risico Sociëteit.
Tilif. 1.1028 N. T321 Amsterdam, Heerengracht 360.
VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland,
België, Duitschland, Frankrijk, enz.
YER/EKERINGEN ep Sehepeo, Bebultea ca
Iteembooten.
VERZEKERINGEN ep Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels,
enz. geladen In Sebepen Beeten, enz.
VERZEKERINGEN te LAND deer gebed Europa per spoor,
Wagens, enz.
VERZEKERINGEN per POST enz. ep Effecten, Bank
papier e n, Edelgestcenten, enz. door gebeel Europa,
naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz.
VERZEKERINGEN op PASSAOIERSOOHDiRBM. De lehado
!? de Hotel* enz. wordt vergoed
Dirtctil ,v.Nrtr riand r
...
J.D.N-PISTORIUS:
POSTCHEQUE
EN
GIRODIENST
Wie een postrekening heeft, betaalt andere
rekeninghouders per giro. Aangeteekende brieven of
postwissels voor verzending van geld zijn dan niet
noodig. Spaart tijd en kosten.
ARNHEMSGHE
-Ajnno
Hypotheekbank
6°Pandbrieven a 99 ,pCi.
^^ /O aflossing in J25 jaar a 1OO pCt.
Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN
Vadüflandsctie
*«-«?* Jl
5°Pantoen