Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
7 Mei '21. - No. 2289
NAPOLEON EN HET TOONEEL
door FRANK LUNS.
Wanneer wij de belangrijkheid van Napo
leon ten opzichte van de dramatische-kunst
nagaan, is deze van dubbelen aard. Eens
deels déinvloed die van den Keizer aller
Franschen uit is gegaan op de ontwikkeling
van de Tooneelkunst in zijn tijd, anderdeels
het voortbestaan van de Napoleon-figuur in
Huize 1. ZOMERDIJK BUSSIKK
PafilioenVonde!parüel.ZDid4l90en7595
Restaurant a la carte
Lunch.Aflernoon-tea.DinersnnSoupers
Dagelijks muziek door het Huts-nrkast
Louis de Vries
in Madame Sans-Oène
het repertoire der latere jaren. De wijze,
waarop de tooneelschrijvers de verschillende
phases uit Bonapartes leven naar voren
brachten, of de karaktereigenschappen heb
ben belicht, is menigmaal te opmerkelijker
door de persoons-creatie die verschillende ac
teurs van den ,,petit caporal" hebben gegeven.
Van deze twee, zoo geheel verschillende,
wijzen, waarop het verband tusschen den
grooten Corsikaan en het tooneel kan worden
gelegd, willen wij hier met een zeer kort woord
gewagen.
De theatertoestanden in Frankrijk, of zeg
gen wij liever te Parijs, daar geheel het
artistiek-leven in volle intensiteit zich steeds in
de metropool concentreerde, waren sinds de
dagen van het Schrikbewind langzaam aan
het verevenwichtigen.
De groote revolutie, die geen andere sporen
voor de dramatiek na zou laten dan een kleinen
bundel gelegenheids-stukken, had in haar
verdwazing ook het leven der
tooneelkunstenaars bedreigd en dertig van de drie en dertig
artisten der Comédie Frangaise", gevangen
gezet wegens de opvoering van het geheel
onschuldige : Paméla ou la vertu r
compensée" door burger FranQois de Neufchateau,
zouden zonder de reddende hand van Charles
de Labussière, zeker den verlossenden 9
thermidor niet levend hebben aanschouwd. Het
,,Directoire"-tijdperk vond in den auteur van
Paméla", den ex-gevangene doch dan minister
van binnenlandsche zaken, een warm
tooneelvriend, zoodat een geleidelijke opbloei van
de dramatische kunst mogelijk werd. De
groqte dagen van Mesdemoiselles Contat,
Mars en George, van Talma, Moléen Fk'iiry
waren aangebroken. De 18e brumaire had
het Directoire doen verkeeren in het Consulaat
en het is niet te verwonderen dat Napoleon,
de wereldhervormer zich ook met de
tooneelkunst zou bezig houden en wel op actieve
wijze. Hij die alles vastlegde in wetten en
decreten, kon niet nalaten het voornaamste
kunstinstituut op dramatisch gebied, de
Comédie-Frangaise" te reglementeeren. Het
,,decrêt de Moscou" van 1812, opgesteld bij
de vlammen van het Kremlin, is nog steeds
de leiddraad voor het huidige beheer.
* Zelf liefhebber van den schouwburg, bezocht
hij gedurende zijn verblijf te Parijs geregeld
het theater, had zijn vaste loge, die hij be
taalde, in het Huis van Molière" en wenschte
dat zijn voorbeeld door zijn omgeving gevolgd
zou worden.
Doch ook het propagandistische karakter
van het tooneel, de pénétration pacifique"
die Napoleon naast zijn schitterende wapen
feiten niet noodeloos achtte en waartoe steeds
een groote schare mannen van wetenschap en
kunst in het spoor van de grande armee" werd
medegevoerd, zag deze heerscher met scher
pen blik, niet over het hoofd. Niet alleen
de algemeen bekende voorstelling van de
Comédie" voor een parterre van Koningen"
te Erfurt, doch ook de tooneeluitvoeringen
op hoog bevel" te Mainz en in Saksen,
vormden met de militaire revues een gedeelte
van het protocolaire machtsvertoon. En wel
kenschetsend voor de geestesrichting van Na
poleon zijn de eerste woorden waarmede hij
zijn dank uitspreekt aan hen die op 10 Au
gustus 1813 aan de voorstelling op vreemden
bodem hadden medegewerkt : Ma Comédie
s'est bien conduite", waarop zijn orders
volgen om de voornaamste optredenden,
waarJAARBEUD/
VAN6TOTI6 /EPTEMBER 1921
ONTWERP EN
BEGROOTING
ZONDER KO/TEN
COMPLETE INRICHTING
TOONKAMER/
EICEN 6EHANCERU
SrOFfEERDERIJ EN
MEUBELFABRIEK.
L. H. Chrispijn Sr.
Generaal Bonaparte in Lou-Lou
onder Talma, George, Mars en Fleury, ieder
een gratificatie van zes duizend francs uit
te keeren. *
Was dus de belangstelling van den keizer
in het theaterbedrijf niet te onderschatten,
toch zou voor de tooneelletterkunde geen
tijdperk van bloei mogelijk zijn onder het
bestuur van den zoon derrevolutie" die weinig
gesteld was op vrijheids-denkbeelden". De
censuur, in de XV11 Ie eeuw onder de
Lodewijken weinig drukkend, kwam met kracht
naar boven tijdens het keizerrijk. Al noemde
Napoleon het verbod van een zijner censoren
betreffende Tartuffe" en Tancrède" on
handig, toch verklaarde hij : Was Tartuffe
in mijn tijd geschreven, ik zou de vertooning
niet hebben toegestaan", en hij was woedend
DE
BIJENKORF
AMSTERDAM
Louis Moor
in Van Toulon naar St. Helena"
toen men Athalie" en~,,Mérope"
tot^opvoering hadJJaten komen. In alles zag hij
ongewenschte toespelingen en dusdanig druk
kend was de censuur dat er van een
tooneelschrijfkunst geen sprake kon zijn. De groote
Talma die den heerscher, op het kasteel van
Saint-CIoud, de tragedie vanChénier: Tibère"
voorlas ten einde toestemming voor de ver
tooning ervan te verkrijgen, moest zulks on
dervinden. Aan de belangrijkste scène tusschen
Cnéius en Pompée gekomen, was Napoleon
opgestaan en liep met groote stappen heen en
weer, uitroepende : Nee, nee, dat stuk kan
niet worden opgevoerd !" De moderne auto
craat kon het niet verdragen dat Tiberius zijn
wandaden verweten werden !
Hoezeer de wereld-beheerscher ook inzag
dat de luister van de tooneelkunst niet aan
zijn regeering mocht ontbreken en daarom
dan ook optrad als beschermer van die
kunst, voor de algemeene ontwikkeling van
de dramatiek in Frankrijk beteekende zijn
'neerschappij een stilstand. De val van het
keizerrijk was het sein voor het intreden van
een nieuw bloeitijdperk.
II.
Het is niet te verwonderen, dat de heroïsche
figuur van Napoleon tot onderwerp van vele
stukken is gekozen, doch eerder valt het op,
hoe weinig goede tooneelwerken door den
Keizer" geïnspireerd zijn. Het ware te ver
wachten geweest, dat de Napoleon-cultus,
zoowel bij schrijvers als publiek een vrucht
baar terrein vindende, tot dramatische pro
ducten van diepergaanden inhouden grootere
belangrijkheid aanleiding zou geven, 't Is
onze bedoeling niet na te gaan in welke stuk
ken (vanaf Ponsard : Le lion amoreux" waar
Prud'hon in 1860 Bonaparte crëerde, tot het
twee bedrijvige A Sainte-Hélène" door Mme
Séverine (1903) een dramatische schets waar
in Antoine den Keizerbanneling vertolkte, toe)
de figuur van Napoleon op den voorgrond
treedt, daar de omvang van dit artikel zulks
niet toe zou staan. Wij willen ons er hier toe
beperken na te gaan welke tooneelproducten
het Nederlandsch repertoire kent, waarin
de Napoleonfigutir ten tooneele verschijnt.
Het spreekt vanzelf dat we het
rederijkersprogram met stukken als Napoleon op de
hooizolder", de operette (De Kino-koningin)
of de opera (vergissen wij ons niet dan schreef
Cornelis Dopper 'n en-acter voor Het
Lyrisch-tooneel" waarin de Keizer voorkomt)
ook maar buiten beschouwing zullen laten.
Het is uit een der succes-stukken van
Victorien Sardou, in samenwerking met Emile
Moreau geschreven Madame Sans-Géne",
dat de Napoleon-rol aan de meesten onzer
bekend is. Toch is behalve dit werk menig
Napoleontisch-tooneelstuk in Nederland ver
toond. Onder de vertolkers noemen wij: Frits
en Louis Bouwmeester, L. B. J. Moor, Charles
de la Mar, Alex Paassen Sr., Louis Poolman,
van Zuylen, Louis de Vries, Henri Brondgeest,
Frits Tartaud, Marius Spree, Barend
Barendsen. Als stukken werden vertoond, behalve
het reeds genoemde Mme Sans-Gêne", het
drama a grand spectacle : Van Toulon naar
St. Helena" van Willein Pijpers (gecrëerd
door Louis Moor), De Sabelpels", klucht
van Robert Misch en Franz Cornelius (met
Louis Bouwmeester in de dubbel-rol) Mama
Sans-Gêne" (FritsTartaud), Lou Lou" (Chris
pijn).
Degene onder onze acteurs, die het meest
Napoleon heeft uitgebeeld is voorzeker de
bekende volks-acteur Marius Spree. Hij, die
op het oogenblik in Zwitserland herstel van
gezondheid zoekt, speelde reeds op
achttienjarigen leeftijd zijn eerste Napoleon-rol !
De volgende stukken werden door hem ver
tolkt : Meer dan Koningin", La Belle
Marseillaise", Mme Sans-Géne", Van Toulon
naar St. Helena", Wee den Overwonnenen!"
(Vae Victis) van Richard Vosz, Van Moscou
Navigatie en Mooi-Nederland
OE ELITE-SIGARENMERKEN
Verkrijgbaar bij da voornaamste winkeliers
Fab.: Firma RAPPARD & POTT ? Tie!
IIII1IIIIIIIII1III immuun
Mevrouw Theo Mann-Bouwmeester en
Louis Bouwmeester in Madame
SansOêne. (Uit tooneelherinneringen van
Theo Mann-Bouwmeester.
Uitgave van Holkeme & Warendort,
Amsterdam.)
naar Elba", De Grenadier van Napoleon I'"
en Waterloo" (de laatste drie stukken van
Charles de la Mar) De kapper des Keizers"
en Gevloekt zij de oorlog !" een werk van
Spree zelf. Behalve al deze stukken ging nog
bij de Amsterdamsche Studenten
Tooneelvereeniging, die Bernard Shaw in Nederland
introduceerde, van dezen schrijver De rnan
der toekomst" waarin Mr. L. G. Korten
horst den jongen generaal Napoleon crëerdc.
Men ziet uit dit vluchtig overzicht dat, hoe
wel de dramatische waarde der werken over
het algemeen op niet zeer hoog peil staat,
het aantal tooneelstukken aan Napoleon ge
wijd en in ons land vertoond niet onbelangrijk
is.
Het succes van deze opvoeringen bij het
publiek is meestal zeer groot. Men ziet gaarne
groote mannen uit de geschiedenis ten
touneele verschijnen, vooral wanneer, zooals bij
de Napoleonfiguur het geval is, een mythische
schijn van vergoddelijking voor velen den
held omgeeft.
Wel opmerkelijk mag het worden genoemd
dat naast de stukken a grand spectacle of de
werken waarin de Bonaparte-rol op het tweede
plan verschijnt,men er zoo zelden toe gekomen
is om deze figuur psychologisch verdiept tot
het publiek te brengen en toch geeft zoowel
de persoonlijkheid van Napoleon als de levens
loop en lotswisselingen yan den
heerscheravonturier een uitgebreide stof voor dankbare
dramatische verwerking.
IlllllllliiiiiilllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilltiiiiiiiliiiiiiillliiiiiiiniMiiiiiiilliiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiinliiiiHiii iniiiiiiiiiiiii iiiiiiiii
IIIIIIIIIMII i m inn M mi, minimum iiiiimiiii u Himimmimiiiiiimiitimiimiiiiiiiiiimiiiiiiii IIIIIIIIIIHMIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIEIIIIIMIIIIIIIIIII
K.V. HET NEDERLANDSCH TOONEEL :
Een dag vol dwaasheid, of de bruiloft
van Figaro, door de Beaumarchais.
Heeft de Beaumarchais, toen hij aan den
eigenlijken ondertitel : ,,La folie journée" de
eereplaats afstond, bij voorbaat den nadruk
willen leggen op de onschuldige pret, om de
aandacht af te leiden van den ondernemenden
Figaro en diens ver-strekkende polemiek?
Om bij de bloedige ontknooping van de grap
met de hand op het hart te kunnen getuigen :
eed n'est pas mon oeuvre"? Ook ons, die
Napoleon's uitspraak: Figaro, c'est la
révolution en action" tamelijk zwaartillend
voorkomt, blijft die sierlijke uitgelatenheid
het liefst, al meenen wij dat Een dag vol
dwaasheid" alleen, de titel waaronder
het werk thans bij het Nederl. Tooneel wordt
vertoond, iets te kort doet aan den
feestelijken stoet Dat deze brillante bruiloft
te naastenbij een bloedbruiloft was...., we
lezen het en willen het, gegeven de gisting
en de prikkelbaarheid van den wakkeren,
geknechten Derden Stand" jegens den
corrupten Adel wel gelooven, indruk maken, bij
de herleving van dit weergaloos brok
tooneelvitaliteit, de politiek terzijden niet meer.
En het pleit zoowel voor de argeloosheid als
voor het onafhankelijk genie van de Beau
marchais, dat men juist de gewraakte
tendenzen, o.a. in den zwierigen, van ironie
tintelenden monoloog in I kan uitsnijden,
zonder het hart, het bijna braaf burgerlijk
hart van het werk te kwetsen. De ernst van
Beaumarchais, met zijn lichten toets van
wereldschen weemoed, waar men in de
achttiende eeuw niet buiten kon, ging niet
diep. Het was den eenvoudigen horloge
makers-zoon, die in een ommezien met den
adel op gelijken voet verkeerde, zich schat
rijk redeneerde, van de vrouwen vele pri
vileges" genoot en Voltaire naar de kroon
Vrije Keerenbuizen
TE KOOP
<e Amsterdam
Direct te aanvaarden
Omtrek Overtoom
N.V. Bouw- en Exploi
tatie Mij. Philomena"
Hoofdweg 13 H. Sloten «.-H.
stak, te zeer voor den wind gegaan dan dat hij
zich over alle ijverig geluchte en feestelijk
opgeblazen grieven, waarvan hij aan den
lijve niet meer leed dan hem, om zijn roem,
wel lief was, in persoon het harnas zou
hebben aangetrokken. Hoe zwaar is de
scherts van Molière geladen, nog daar waar
hij zich tot het vluchtig intrigue-spel be
paalt, en ook Regnard, Beaumarchais'
onmiddelijke voorganger en de primitieve
vader van Chrispijn-Figaro, toont ten op
zichte van het verdwaasd, doch eeuwig
lijdend menschdom meer
deernis-van-medeleven dan hij. Beaumarchais wist maar al te
goed dat de hooge heeren uit zijn hand aten en
het volk hem, den gearriveerden zoon,
vergoodde, en het werk dat hij heeft nagelaten,
is van dit zegevierend zelfvertrouwen door
trokken. C'a tésans doute_aujourd' hui
pour !e Sieur de Beaumarchais, qui aime si
fort Ie bruit et Ie scandale, une grande
satisfaction de trainer a sa suite,
non-seulement les amateurs et curieux ordinaires,
mals toute la Cour, mais les princes du sang,
mais les princes de la familie royale,
de'recevoir quarante lettres en une heure de gens
de toute espèce qui Ie sollicitaient pour avoir
des billets d'auteur et lui servir de battoir ;
de voir madame la duchesse de Bourbon
envoyer dés onze heures des valets de pied
au guichet, de voir des Cordons bleus
confondus dans la foule,.... de voir des femmes
de qualité, oubliant toute décence et toute
pudeur s'enfermer dans les loges des actri
ces dés Ie matin,.... de voir enfin la garde
dispersé, des portes enforcées, des grilles
de fer même n'y pouvant résister, et
brisées sous les efforts des assaillants."
Ik vraag u : wie overkomt het ! Is het
behoudens de veertig brieven per uur die
ik hem gaarne gun, niet om te water
tanden en een simpel muziekmeester, die
de mooie dochters van Lodewijk XV op de
guitaar kwam leeren spelen, het hoofd op
hol te brengen ! Beaumarchais, qui
trainait a sa suite.... al de weelde van Parijs
in haar laatsten pronk,.
In dit verband moet men het bewonderen,
dat hij zoowel in Le Barbier de Séville"
als in Le mariage de Figaro" den over het
paard-gebeurden volksheld heeft weten op
te voeren tot symbool, zonder hem n
menschelijken trek te kort te doen, doch
ook zonder dit beeld van ijdelen en
gewieksten strever te bezwaren met een zweem van
subjectieve voorkeur. Hij schiep hem als
een zonnestraal, uit licht en lucht en darte
len zin, en dat deze Figaro per ongeluk de
revolutie voorbereidde en een eeuw later
zijn eervollcn naam zou leenen aan een winst
gevend Dagblad, om zoolang de wereld draait
in haar middelpunt te staan, was, wij erken
nen het, waarlijk niet zijn schuld.
Wat voor ons, behalve dan de pret, de
panache, de spitsvondigheid, en de recht
vaardigheid van het wippend lot, De
bruiloft van Figaro" zoo aantrekkelijk
maakt, zooveel bekoorlijker dan de Barbier
van Sévilla", is de kuischheid van gemoed
bij alle losheid van zeden, de liefde die niet
verzaakt. Slechts nmaal dreigt bij deze
voorbeeldige universeele minnarij de ver
stolen kus haar doel te bereiken...., om,
door een loop van omstandigheden en de
duisternis van het bosschagie, nog juist
terecht te komen op de wettige wang.
Beaumarchais moet ook in zijn huwelijk een
kind van de fortuin zijn geweest en het is
ons of de innigheid van den echtgenoot
dezen schrijver, in weerwil van booze plan
nen,heeft belet ook met dit heiligste een loopje
te nemen. Al wat hij over de liefde schertst
is zuiver en schoon, de Bruiloft van Figaro"
een frisch en hartelijk pleit tegen menig
hedendaagsch spel van Man en Vrouw".
Beaumarchais is de levensliefde, die zich
het masker voorbindt om op zeker punt, daar
waar ze zich toespitst in de liefde tot de
andere scxe, haar diepten te verbergen.
Les femmes de qualité" hebben haar pu
deur" niet aan een minderwaardige verspild.
Het kan intusschen niet verwonderen, dat
men zich aan dit meesterwerken alle opzichten
onvergelijkelijk en daarbij volstrekt ge
biedend wat den stijl betreft, buiten Frank
rijk zelden waagt. Na 1826 is de opvoering
voor het eerst weer ondernomen in 1012, door
Chrispijn Sr., die in de titelrol den naam zijner
voorvaderen eer aandeed, doch bij de toen
malige K.V. Het Nederlandsch Tooneel"
behalve de Susanne" bij uitnemendheid
(mevrouw de Vos-Poolman) noch de krachten
noch de atmosfeer voor dit, in vasten vorm
rusteloos stroomend en bruischend, transpa
rant en vederlicht, blijspel vond. Welbe
schouwd is het n lange, dichterlijke
anecdote, met, wat het kenmerk van alle
anecdotes is, de altoos dreigende kans den draad
te verliezen, een pointe te missen, te verve
len. Figuren als Mr. de Ganzelaer, Don
Basile, Antonio, hoe onsterfelijk ook, ze
vragen eenige waarborgen om geen slijtage
te vertoonen en de dialoog is een wespennest.
Al deze electrisch geladen zinnetjes, die
contact zoeken, ze lijken als glas geblazen,
enkel gril. En toch werd deze grilligheid,
die randversiering schijnt doch het wezen
van deze rokoko-kunst uitmaakt, met voor
bedachten rade zógeschikt, en is het gezag
van den schrijver als een ijzeren vuist. Men
moet aan dit werk dan ook niets willen toe
voegen. Van de voorgeschreven Spaansche
dansen zou ik maar juist de aanduiding
wenschen en een paar vedelaars zijn m.i.
voldoende orchest". De keurige menuet,
die bij de vertooning de naïeve
slotcoupletjes verving, drukte den speelschen
geest. Aan een visioenair begaafd regis
seur stelt Beaumarchais harde wetten.
Is m.i. in bijna alle gevallen de
tooneelregisseur souverein, Beaumarchais maakt een
uitzondering, hij is zijn eigen regisseur en
wie in zijn schoenen treedt, heeft schier
blindelings te gehoorzamen en zijn handen
vol al aan den eenvoudigsten eisch : te zor
gen dat er geen radje uit de schroef loopt.
Royaards, de aan de tachtigers" verwante,
wien de litteraire analyse, met eerbied voor
het détail, niet vreemd is, heeft dit kostbaar
raderwerk in al zijn fijne geledingen sterk
gevat. Meer dan het hart, bleek het
schaakgenie van Beaumarchais bij de voorbereiding
van dit, ik geef toe, doorslaand intrigue-spel
tot hem te hebben gesproken. En het leek
mij of niemand zich het gelukkig huwelijk van
den schrijver herinnerd had.... We zagen den
Graaf en de Gravin bevallig manoeuvreeren,
doch dat zij al deze statige stoutigheid slechts
bedreven omdat ze zoo erg veel van elkaar
hielden, uit voorzorg, om de liefde telkens
weer te kunnen genieten in een nieuwe ge
daante, het geluk te behoeden voor de ver
zadiging, daarvan merkten wij niets. Evenmin
begrepen wij uit de verhouding tusschen Fi
garo en zijn Suusje dat voor hen dit spel een
reculer pour mieux sauter" was. En ook de
achttiende-eeuwsche intimiteit, als van vrien
dinnen, tusschen de aanzienlijke vrouw, in
wie de amoureuse haar rechten doet gelden,
en de toegewijde kamenier, twee zielen in
n zak, had zich in dit bekoorlijk
slaapsalet nog niet genesteld. Och, het zijn zulke
lieve groote kinderen, en ze hebben er zelf
zoo'n innig pleizier in! De Graaf Almaviva,
met zijn telkens dérailleerende waardigheid
en zijn Beaumarchais-gezicht van verdrukte
onschuld.Een kwajongen in goud-brocaat, Ie
mari de sa femme, en indezeafhankelijkheid
zoo vermakelijk Grand-Seigneur naar buiten !
En de Gravin, even taai als slim, in wie het
beetje ernst van Beaumarchais, zijn
Weltschmerz", teederlijk bezonk, hoe lief
hebben ze zichzelf, elkaar, het leven, tot
den laatsten rondedans ! Voor den Graaf
had Reule de sierlijkheid van zijn bewegingen,
dat hij de spil was waar alles om draaide, de
hoogste Rechter over ieder behalve zichzelf,
en dat hij dit bij wijlen niet minder dwaas
vond dan wij, bleek niet. Dit laatste, het
schertsend-beschouwende, had mevrouw
Royaards als de Gravin, doch ook haar ont
brak de andere kant, die der liefde en
verteedering. Beiden vertoonden in hun
prachtige costuums de geglaceerde fijn
heid van Sèvres porselein.
Mijn oordeel over den Figaro" van Gobau
zou ik liever wat opschorten. Zoo ooit, dan
moet een acteur in deze rol jaren groeien
om zich in zijn gladde huid thuis te gevoelen,
en te bewijzen dat hij de parelen van zijn
geest slechts uit den mouw te schudden
heeft. Zijn Figaro" ging bij het pleidooi
op een tabouret staan en deze vergissing hield
het symbool in van zijn geheele vertolking.
Figaro is groot, en wét zich groot, overwin
naar der toekomst, voor wien de vrije grond
alreeds tribune" genoeg is. Deze wijsheid
verheft zich niet, aangezien ze door de mazen
moet slippen om haar doel te bereiken. En
ironie is nooit nadrukkelijk. Uiterlijk heeft hij
voor de rol, welke geacht wordt een sieraad
te zijn voor het repertoire van eiken
tooncelspeler," de kans vór.
^Beaumarchais heeft in de voorrede tot zijn
werk niet slechts de kleedij, ook de karakters
nauwkeurig voorgeschreven. Mevrouw
Janssens, fleurig als immer, zou goed doen het
voorschrift omtrent Susanne" nog eens over
te lezen : Spirituelle et rieuse, maar non de
cette gaietépresque effrontée de nos
soubrettes...." Marceline behoort meer pr
cieuse te zijn, ook uiterlijk, dan mevrouw
Sablairolles was, van wie ik overigens
altijd het onwezenlijke" in haar opvatting
van de vrouw op zekeren leeftijd waardeer.
Waarom aan den inzet van het verrukkelijk
bruidstooneel den trillen lach onthouden door
een jonge actrice het ondeugend versje aan het
adres van den Graaf met luide stem te laten
declameeren? Bedoeld is een kwasi-schuchter
duet van twee boerinnetjes, die zich op het
kasteel voor den Hoogste in den lande toch
waarschijnlijk niet zóop haar gemak
zullen gevoelen. De plechtigheid" zal erbij
winnen wanneer op dit oogenblik de schijn
van ernst ten strengste wordt bewaard.
Bijzonder gelukkig was Mr. De Ganzelaer"
van Gimberg, meer dan ik had durven ho
pen redde hij de figuur in een eigen, fijnen
stijl. En de verblijding van den avond bracht
Enny de Leeuwe, in de moeilijke rol van den
Page. Zij speelde, minde, gaf geest, en
meer dan alle overigen : warmte.
De arbeid van de Lensvelts is voor dit
werk mede-beslissend, ik kan het mij niet
liever, niet fraaier aangekleed" denken.
En meer. In deze pastels" was, wat ik
hoop dat de geheele voorstelling allengs
zal winnen : de weelde van het verbodene.
de stille gloed van vele geheimpjes.
Er was een sterke stijging ook in het pictu
rale der vertooning, het vijfde bedrijf rnet
zijn parelmoer-tinten, een prachtige Watteau,
Het levendige, feestelijke, dat Royaards
tooneelwerk, afgezien van de cultureel^
waarde, pok voor het oogenblik zoo boeiend
en bekoorlijk maakt, bracht den Dag vol
Dwaasheid" bij de première tot een ver
blijdend succes.
TOP N A E F
tiiiiMimiiMiii
CADILLAC
Het Meesterstuk der Autotechniek
Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT