Zaterdag 28 Mei A°. 1981 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Onder Hoofdredactie van Prof. Dr. O. W. KERN KAMP «edacteuren: Prol. Dr. H. BRUGMANS, Dr. FREDERIK VAN EEDEN, Mr. J. A. VAN HAMEL, Dr. G. NOLST TRENITÉen H. SALOMONSON ^ UITGEVERS; VAN HOLKEMA & WARENDORF j Pi-pi per No. f 0.25. Per half jaar 1630. Abonn. loopen per jaar ] | Redactie en Administratie; Keizersgracht 333, Amsterdam | | Advericntiën f0.75 per regel plus 20 cent disposltickosten | *f s Extra-Bijvoegsel. Bij dit nummer behoort een muziekWjvoegsel: ELFENDANSJE, muziek ?van Catharina van Bennes, INHOUD: Blz. 1. Plaats voor begaafden, door jhr. Jan Feith Buitenlandsch Over zicht, door prof. mr. J. C. van Oven Nederland te Madrid, door H. Salomonson 2. Spreekzaal: Pseudo-Apologeten, door prof. dr. F. J. J. Buitendijk, dr. H. W. van der Vaart Smit en prof. dr. H. Visscher De 3% obligatielening der N. V. Gebouw voor K. en W. 3. Het Roode Lampje, door dr. Fred. van Eeden Verzen, door Duc en J. v. Beughem 5. Voor Vrouwen (red. Elis. M. Rogge); Nabetrachting, door Joh. W. A. Naber De Kinderwetten in ge vaar", door P. J. Willekes Macdqnald-Reijnvaan '?Avond, door Nanny Speijer Uit de Natuur: Eereprijs, door Jac. P. Thijsse 7. Nieuwe Engelsche Boeken, door W. van Doorn?In liet Rijksmuseum»door mr. J. F. W. Jeltes Ernst von Possart en het Duitsche tooneel,- door J. Friedenthal 8. Op deri Economisthen Uitkijk: De Vrijheidsbond, door Jhr. Mr"H. Smissaert Een Nederi. Drapeniersfamilie in Frankrijk in de 17e en I8e eeuW, door dr. Z. W. Sneller Wo man Siriget, teekening van Jordaan 9. Boekbespreking, tJoor jhr. mr. H. Smissaert Leekenspiegel 10. Ridder-Rijm, Charivaria - . Buitenlandsche humor, door Charivarius^r- Uit het Kladschrift van Jantje Het Verlangen, doof A. P. M. Moussault Onze^ Puzzle 11. Nederland-België, teekemng van Joh.' Braakensiek Dafnrubriek red. K. C.itie Jonge PrijsvraagFeuilleton : De Djoomer door P. C. Nagel. Bijvoegsels: De tevensmiddelenvoorziening van AaS&rdam, teekening van Joh. Braakensjek. Elfendansje, muziek van Catharina van Rennes. PLAATS VOOR BEGAAFDEN Men drukt er zijn bezorgdheid over uit, dat onze toekomstige maatschappelijke inrichting, naar welker idealiseering inderdaad zooveler streven gaat, een algemeen beeld van nivelleering zal geven. Een veralgemeening van opvoeding, van maatschappelijke verhoudin gen, een vervlakking van het individualisme. Het is een gevaar, waarop gelukkig van ver schillende zijden wordt gewezen. Daarnaast worden ook pogingen in het werk gesteld, om het stuwen in die richting gedeeltelijk te ontzenuwen, opdat er nog iets moge gespaard blijven van het persoonlijk initiatief en het persoonsgewijze naar voren treden. Zelfs bestaat sedert kort eene vereeniging, zich ten doel stellende, zedelijken en geldelijken steun te verleenen voor gevallen, waarbij het noodig schijnt, dat de meer dan normale eenling, wat men zou kunnen noemen het begaafde maatschappelijke individu, een kans krijgt, zich tot een hooger maatschappelijk peil op te werken. Opdat de maatschappij zelve hiervan later de profijten zal trekken. Want het normaliseeren, als gevolg van zoo veel goed-bedoeld sociaal werk, dreigt afbreuk te doen aan de, op deze wijze in hun ontwikke ling belemmerde enkelingen van aanleg en talent. Terwijl de maatschappij zelve een gevoelig verlies lijdt, wanneer haar dit nuttig effect wordt onthouden. Op initiatief van enkele breed-denkende personen en onder leiding van ons kamerlid A. H. Qerhard werd zulk een vereeniging in het leven geroepen. Als richtsnoer en werklllllllllllllllllltlMllllllllllllltllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll wijze omschreef men als volgt het zich voor oogen gestelde doel: dat men aan personen, daarvoor in aanmerking komende, hulp en steun zal verleenen, teneinde hun gaven en talenten te ontwikkelen, wat betreft de voor bereiding tot beroep of kunst, terwijl eveneens hulp gegeven wordt bij een dusdanige vesti ging. Aan een nauwkeurige omschrijving van het begrip begaafdheid" waagde men zich zeer verstandig niet. Elk afzonderlijk geval zou dit wel nader uitwijzen. In geen geval zou echter gelet worden op godsdienstige of poli tieke overtuiging, evenmin op den aard der begaafdheid; terwijl ook niet reglementair werd vastgesteld wat men te verstaan zou hebben onder talent, hetzij pp practisch of theoretisch, wetenschappelijk of artistiek gebied. In den zomer van het vorig jaar werd de vereeniging, onder den naam van Plaats voor Begaafden" te Amsterdam opgericht. En dadelijk kon men practisch werk ter hand nemen na het beschikbaar stellen van een belangrijke som door een der bestuursleden, opdat gedurende zekeren proeftijd zou kunnen worden beoordeeld op welke wijze en in welke richting de zaak diende te worden aangepakt, geleld en voortgezet. Want wel bestaan er enkele lichamen, welke in ongeveer gelijke richting reeds werkzaam zijn. Doch tiun doel is gewoonlijk streng begrensd. Zoo werken reeds de nuttige Com missies voor Beroepskeuze, in verschillende plaatsen opgericht, welke als vanzelf in aan raking komen met elementen van wie blijkt, hoe zij boven het gewone niveau uitsteken. Andere instellingen op maatschappelijk gebied komen eveneens in aanraking met begaafde lieden, voor wie het onontbeerlijk schijnt, dat een krachtige steun hen behulpzaam zij bij het bereiken van hun levensdoel. Ook onder wijzers komen soms in hun werk uitblinkende leerlingen tegen, waar inderdaad iets buitengewoons in zit". Daar zijn verder nuttige stichtingen als Ons Huis", gevestigd te Amsterdam en Rotterdam; dan instituten van volksontwikkeling, Nuts-departementen, burgerlijke armbesturen en nog andere aan verwante instellingen, welke op het onver wachtst gevallen ontmoeten, waarvan moet worden getuigd, hoe het verleenen van steun in moreelen of materieelen zin dringend gewenscht is. Gewoonlijk zijn echter deze en dergelijke lichamen op de een of andere wijze gebonden aan beperkende voorwaarden, zoodat slechts voor een bepaald doel of beroep kan en mag worden geholpen. Een inmiddels ingesteld Rijks-Instituut zoekt het ook al in deze richting, opdat personen met een bizonderen intellectueelen aanleg of uitne mende karakter-en geestes^eigenschappen voor ondersteuning in aanmerking kunnen komen. Eindelijk bestaan er nog beurzen", welk stelsel zich in den laatsten tijd niet onbelang rijk heeft uitgebreid, zooals in Amsterdam en Den Haag, waar wordt overwogen, een meer democratische schoolgeld-regeling in te voeren, opdat geldelijke overwegingen nimmer een zich ontwikkelend talent in zijn individueelen en maatschappelijken groei zouden vermogen te fnuiken. Juist uit het verschijnsel, dat er dus in aller lei richting gezocht wordt, om te voorkomen, dat nadeel aan dergelijke, in hun vrije ont wikkeling belemmerde begaafden in onze maatschappij zou kunnen worden berokkend, zou men willen afleiden, dat de tijd rijp is, om te komen tot een gemeenschappelijk samen gaan, tot de stichting eener federatie het woord is van dezen tijd ! waardoor een gecentraliseerd optreden mogelijk ware, om tot het velen voor oogen staande doel te geraken. En zoo pakte de nieuwe vereeniging de zaak maar aanstonds aan, zich constitueerend tot een organisatie, welker streven werd omschreven, aan den eenen kant zoo vaag mogelijk, teneinde in liefst vele gevallen te kunnen voorzien, aan den anderen kant duidelijk genoeg, opdat men zal weten, dat zulk een lichaam bestaat en bereid is, op-zichzelf-staande gevallen van bizondere begaafdin i n iiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii De Fransche diplomatie is tegenover den feilen aanval van den Britschen premier op haar houding in 't Opper-Silezische pro bleem met groot beleid te werk gegaan. Ter wijl de Parijsche pers haar verontwaardiging luchtte en het schrikbeeld van 't einde der Entente, ja zelfs van een nieuwen Europeeschen oorlog, opriep, is zij een mogelijk pijn lijke uiteenzetting met den bondgenoot voorshands uit den weg gegaan en heeft de kamerdebatten over de schadeloosstellingsquaestie als motief aangegrepen om de oplos sing der crisis uit te stellen. Dit was van groote beteekenis, want indien de Opperste Raad saamgekomen was, of zelfs indien alleen maar Lloyd George en Briand elkander ontmoet hadden,onder denverschen indruk vanGeorge's bittere verwijten aan de Fransche regeering betreffende haar medeplichtigheid aan de schending van 't verdrag van Versailles, dan zou het gevaar voor 't uiteenvallen der alliantie vermoedelijk inderdaad zeer ernstig geweest zijn en zeker ware de positie der Fransche diplomatie bij de onderhandelingen zwak geweest. Nu werd de gedachtenwisseling eerst 'n week uitgesteld, maar zie, de kamerde batten duurden niet een of twee dagen, gelijk men verwacht, had, doch werden gerekt en zelfs gisteren (Dinsdag) heeft Briand het woord nog niet genomen. Wij twijfelen niet, of ook dit is taktiek en 't doel is, de bespre king over Opper-Silezië eerst te laten houden als de politieke toestand zich ten gunste van Frankrijk gewijzigd heeft.Tot op zekere hoogte is dit reeds geschied, want toen Lloyd George sprak, waren in Opper-Silezië alleen de Polen aanvallers en dus deDuitschers de slachtoffers, terwijl sindsdien de Duitsche vrijwilligers den Franschen staatslieden te hulp gekomen zijn, door van hun kant tot den aanval over te gaan. De Fransche pers heeft niet nagelaten van dit Duitsche offensief met grooten nadruk melding te maken, misschien heeft zij 't ook wel een beetje overdreven, en tegelijkertijd heeft de Fransche regeering hiervan om zoo te zeggen officieel acte genomen" door een pro test-nota naar Berlijn te zenden, waarin geeischt werd dat de vrijwilligerscorpsen aan de grens van Opper-Silezië tegengehouden zullen worden. In Berlijn heeft men de beteekenis daar van goed begrepen en een zeer raak antwoord gezonden, waarbij natuurlijk ontkend werd, dat de Duitschers die in Opper-Silezië vech ten min of meer officieele troepen zouden zijn, die met goedvinden der regeering uit Beieren en Wurtenburg naar 't betwiste gebied ge transporteerd zouden wezen ; de Duitschers in Opper-Silezië zouden zelf in noodweer naar de wapenen gegrepen hebben om zich tegen de Polen te verdedigen, nu de Franschen hun niet de bescherming geven waarop zij aanspraak mochten maken. In Parijs is men over dit antwoord, zooals zich laat hooren, erg boos geworden ofschoon de pers merkwaardiger wijze zegt te blijven gelooven aan de goede trouw van kanselier Wirth en de spanning is door deze nota-wisseling er niet minder op geworden. Maar intusschen hebben de Fran sche staatslieden met dit uitstel bereikt dat nu de Polen niet de eenige beschuldigden zijn en daarmee is hun positie versterkt als straks de beraadslaging aanvangt. Dit Duitsche offensief is naar 't schijnt nu tot staan gekomen, nadat de geallieerde ver tegenwoordigers zich ermee bemoeiden, maar toch komen nog voortdurend berichten over gevechten daarginds en een ieder snakt er naar dat naast de Fransche ook Engelsche troepen zullen arriveeren, zoodat er weer een geregelde toestand kan ontstaan. De Engelschen hadden namelijk juist hun troepen te ruggeroepen, omdat zij mannen noodig hebben in 't land zelf wegens de mijnstaking en haar mogelijke gevolgen, de lersche quaestie en heid meer systematisch te behandelen. Haar werkplan dan ook zoo practisch moge lijk inrichtend, ging de vereeniging er aan stonds toe over, om te zien naar geschikte correspondenten, belast met elk vór-onder zoek, en werkende als het ware als vangnetten, zoodat dergelijke maatschappelijk voelende lieden, in samenwerking met ouders of voog den, een soort patronaat zouden kunnen vormen, welke zijn uitgewerkte rapporten aan het. bestuur, gedomicilieerd bij den secretaris der vereeniging, Ir. H. W. van Pesch, 's-Gravesandeplein 13n te Amsterdam, zouden hebben in te zenden. Hierna kan elk geval nader onderzocht worden.. Vervolgens wordt beslist, of wél dan niet, en op welke wijze in elk geval steun zal worden verleend. Men begrijpèechter goed, dat het doel allerminst is, voortaan zooveel mogelijk talentbezittenden of zoogenaamd-begsafden, dus al die niet ongevaarlijke genietjes-in-den-dop op een voetstuk te plaatsen als onze toekom stige mannen-en-vrouwen-van-beteekenis. De hemel beware ons n hen daarvoor ! Bedoelde vereeniging heeft dit gevaar van den aanvang af onder de oogen gezien. Dadelijk stelde zij zich op een vrij standpunt. In dit opzicht kan de vereeniging pok in negatieven zin waarlijk goed werk verrichten. Hier toch zit de bedoeling voor, om rijp van groen te schiften. Men verwacht, door een methodisch te werk gaan, inderdaad de waar achtig begaafden, mannen als vrouwen, jongeren als ouderen, met zorg uit te zoeken, een electie te scheppen ; en dan met tact toe te zien op elks speciale ontwikkeling, om ver volgens elk individu van erkende begaafdheid in den goeden zin des woprds te exploiteeren. Hieruit volgt dus, dat bij vermeende talenten en hoevele van zoodanig slag zijn er niet? de vereeniging zich onthoudt, ja! nog beter, van advies dient, dat men te maken heeft met gevallen van dood-gewonen aanleg, of met het niet aanwezig zijn van hetgeen men verstaat onder begaafdheid. Zoodat een verdere, meer bizondere opleiding bepaald verwerpelijk is. Indien zpoiets dooreen, van wege de vereeniging geleid onpartijdig onder zoek wordt geconstateerd, zal de betrokkene zich hierbij vermoedelijk neerleggen, hetgeen zoowel hemzelf, als zijn omgeving, later de gemeenschap voor teleurstellingen en voor teleurgestelden behoedt. Wanneer rnen dan in de gelegenheid wordt gesteld, meer van nabij de sympathieke werk wijze van deze betrekkelijk jonge vereeniging te volgen, en met betrachting van alle kieschheid kennis heeft mogen nemen van enkele typische gevallen en dossiers, zoowel van begaafden, wier verdere opvoeding men zich aantrekt, als van geweigerden, wier aanleg hen niet in aannterking deed komen voor vereenigings-steun, dan ? zal men eveneens beter op de hoogte komen omtrent de eigen aardige en intieme werkwijze. Door de statuten wordt deze in groote lijnen aangegeven : zij vermelden namelijk een steunfpnds, voorschotkas en studiebank. De bedoe ling hiervan is, dat deze drie onderdeelen een noodzakelijk uitvloeisel zullen zijn van het denkbeeld, om geenerlei beperking te stellen ten aanzien van den aard der te verschaffen hulp. Zoo kunnen zich in de praktijk tal van geval len voordoen met kenmerkende verschillen. Daar is iemand, die in zorgelijke geldelijke omstandigheden verkeert en voor wien de toekomst, tengevolge zijner bizondere aspi raties, niet zeer lucratief schijnt; of een ander, die als gevolg van tijdelijk of onverwacht gebrek aan geld zijn plannen in hun uitvoering bedreigd ziet; of weer een ander, die wegens oflverwachte omstandigheden zijn artistieke studie niet kan aanvangen of vol-eindigen. Voor ieder hunner moet de gelegenheid open staan, om onder voor elk verschillende voor waarden toch het beoogde doel te kunnen bereiken. Slechts aan n bepaalde voorwaarde zullen zij te voldoen hebben, hun eigenschappen, opvattingen, neigingen, of welke ook in aaniiimiliilimiiiimiiMiiiiiliiiiiiiliiiiliiiililliiHiMiiiliiiiliiimiiiiiiHiiiiiiiiiill zoovoorts, maar nu is dan toch besloten, dat vier bataljons zich naar het slagveld zullen begeven en als dan op deze wijze de Duitschers zich beschermd voelen door de Engelschen, en de Polen door de Franschen, dan zal misschien de rust kunnen terugkeeren en men zal kalm aan kunnen gaan praten over de verdeeling van het land tusschen Polen en de Duitsche republiek. Edoch, voordat dit in werkelijkheid kalm gebeuren kan, moet eerst de atmosfeer toch nog ietwat tot rust komen, want tot dusver is de stemming aan weerszijden van 't kanaal allerminst bondgenootschappelijk. Briand heeft nu volgens de jongste berichten de con ferentie in Boulogne aanvaard en hij schijnt 't er dus op aan te durven, het probleem te behandelen zonder gevaar voor een letale bot sing, maar de Fransche pers is nog immer zeer pessimistisch, spreekt over het gevaar voor botsingen in Opper-Silezië tusschen de Fran sche troepen en de Duitschers die daar binnen komen, dreigt weer met bezetting van het Roer-bekken, beweert dat Frankrijk daartoe thans ten volle het recht heeft, roept weer het schrikbeeld van een nieuwen oorlog op. Ver moedelijk is er geen sprake van, dat Briand tot zulke gewichtige stappen bereid zal zijn zonder medewerking van de bondgenooten en als hij werkelijk de conferentie met Lloyd George aanvaardt, dan zal er zeker niets beslissends geschieden vór deze gehouden is. Er is immers geen enkele reden om nu op grond van 't voorgevallene de gansche Europeesche politiek te wijzigen, d.i. de Entente te laten springen, want voorshands is niets anders noodig dan dat door de aanwezigheid van een Fransche, een Britsche en Italiaansche troepenmacht die elkander op de vingers kunnen kijken de Polen en Duit schers beiden daarginds in rust gehouden wor den, terwijl als dan werkelijk de verdeeling van Opper-Silezië tusschen Polen en Duitschland een zoo diep ingrijpend probleem is, waarbij de belangen van Engeland en Frank rijk zoo strijdig zijn, dat samengaan langer onmogelijk is, men deze gewichtige zaken beter merking komende factoren moeten hen stempelen als te behooren tot de ujtzonderingsklasse van begaafden. Want hun bizondere plaats in de maatschappij moeten zij straks waard blijken te zijn. Opdat, wanneer zij als begaafden deze plaats verdiend zullen hebben, zij deze ook met eere bekleeden. Vandaar dan de naam: Plaats voor Begaafden! JAK FE i T H NEDERLAND TE MADRID De propaganda-week der vereeniging Nederland in den Vreemde. De Nederlandsche week te Madrid is nu afgeloopen. Zij heeft in afwijking van het tijdsverloop dat de Gregoriaansche tijdre kening stelt ruim veertien dagen geduurd ; en zij is een groot succes geworden. Dit is de tweede maal dat zulk een groote en veelzijdige Hollandsche reclame in het buitenland gemaakt wordt: anderhalf jaar geleden was het te Stockholm dat ons land in a nutshell vertoond werd en thans.hebben de Spanjaarden een beknopt maar tamelijk volledig overzicht kunnen krijgen van hetgeen hier in allerlei opzichten te koop" is. Deze tweede Nederlandsche week was van een geheel ander soort dan de vorige, en dat is een goed ding want, vór men met zijn reclame tot een ander volk uitgaat, moet men er zich vooraf rekening van geven hoe dat volk is en op welke wijze men het het beste bereiken kan. Terwijl de Nederlandsche week te Stock holm vooral practisch en commercieel was opgevat en in de eerste plaats op handelsrela ties toegerust, was deze laatste er een van meer ethischen aard. De zuiderling verlangt wat meer kleur en warmte en men heeft hun die in ruimen mate gegeven als' saus over de substantieele handelsbasis die hun voorgezet geworden is. Zoo heeft men Mengelberg-concerten ge noten en een Hollandsen costuumfeest gehou den ten bate van het Roode kruis. Het Haagsche strijkkwartet heeft gespeeld en een belangrijke ruimte der tentoonstelling was ingeruimd voor oude en moderne Hollandsche meesters, koloniale kunst en kunstnijverheid.. kortom er was een sfeer over alles die het ge heel verre verhief boven het niveau van een monstertentoonstelling en er integendeel het cachet aan gaf eener algemeene nationale manifestatie. ? Hoe goed dit begrepen was bleek wel uit de buitengewone belangstelling die de week te Madrid gevonden heeft; den geest tot aankleeden en opsieren van hetgeen wij Spanje hebben aan te bieden was in alle détails van de tentoonstelling doorgevoerd, zooals in de Oud-Hollandsche winkel waar gecostumeerde bedienden de likeuren van Wijnand Fockink schonken, in de zuivelafdeeling van het minissterie van landbouw, waar boerinnetjes be schuitjes met kaas en glazen melk aanboden, in de omgeving der gebouwen zelfs, het Retiropark dat op zeer gelukkige wijze met Hollandsche planten en bloemen was ver sierd. Dat zijn de finesses waaraan men moet denken om den Spanjaard aandachtig te maken ; een reeks stands met monsters zou hier geen resultaat gehad hebben De stijlvolle en kunstzinnige affiche symboli seerde de soort dezer onderneming, die in vele opzichten beter paste aan de zeden van dit land dan schreeuwerige reclame het ge daan zou hebben. Want men vergete niet dat Madrid Spanje's hoofdstad is en dat het en het klinkt wat cynisch, zou ik het zeggen,ja??een soort rus-" tig privé-kantoor is waar men spreken gaat met de menschen die tenslotte de lakens uit te geven hebben aan alle anderen, ook voor de harde werkers van het nijvere Noorden en Noord-Oosten van Spanje. Ja, Madrid is de deftige stad en vooral de stad van de vriendjes, die te zeggen hebben over invoertarieven en handelstractaten, en al die dingen waaraan wij, slimme Hollanders, toch wel een beetje denken, wanneer wij ons geld uitgeven voor het vervoer van schilderijen en redenaars en exportproducten naar een ver land. En daarom is het lang niet zonder beteekenis dat de Spaansche minister van Buitenland sche zaken en onze gezant toosten wisselen aan een feestmaal waar de dirigent Mengelberg aanzit., en de genoemde meneer die over de douane-tarieven te zeggen heeft, n Hollandsche handelsmenschen en kamerleden die na het eten eens een praatje met dezen en genen kunnen maken. Entre Ie poire et Ie fromage worden de persoonlijke beschikkingen gemaakt en die helpen toch maar de basis leggen voor andere en meer algemeene toenadering en overeen komsten dientengevolge. Dit was voor hen die zich afvragen wat het nut is van diners en toosten, van concerten en lezingen en van een feest waarbij veertig Hollandsche boeren en boerinnen défileeren voor een koningin. Zij moeten niet vergeten dat Madrid een residentie^ is die leeft door en met het hof en de regeen'ngskringen; en in dat licht bezien is de buitengewone belangstelling van het hof "een factor geweest die reeds bij voorbaat het succes van de Nederlandsche week verzekerde. Trouwens, dit manifesteert zich ook in practische feiten, zooals b.y. een Spaansche regeeringssubsidie voor de onderneming en vrij gebruik van de beide prachtige tentoon stellingsgebouwen. Dat de Nederlandsche week in den voor Spanje het meest geschikten tijd gehouden is, was te danken aan de grondige kennis van het land en de menschen bij de voorzit ster van de commissie die de vereeniging Nederland in den Vreemde voor deze ge legenheid had ingesteld. Mevrouw N. Smidt-Reineke heeft den dank harer landgenooten ten volle verdiend. Het eenige wat ook hier weer een drawback mocht heeten was de groote moeilijk heid der voorafgaande propaganda. Voor een tentoontelling die alle takken van nijverheid en industrie omvat, die afdeelingen bevat gewijd aan oude en nieuwe kunst, koloniën, bibliografie, landbouw en zuivelbereiding, hijgiène en dozijnen andere dingen meer is het geen kleinigheid van te voren tot vakkringen gedifferentieerde be langstelling te wekken. Hetzelfde geldt voor lezingen. Te Madrid zijn voordrachten gehouden op economisch, koloniaal, kunst, landbouwkundig- en geo grafisch gebied, en het spreekt van zelf dat men daarvoor alleen dan publiek krijgt wan neer lang van te voren een stevige actie ge voerd wordt juist onder de belanghebbenden op ieder dier gebieden afzonderlijk. Dit voorbereidend werk nu is, evenals te Stockholm, het zwakke punt in de organisatie gebleven, hoewel een deel van de schuld ook wel valt op de Spanjaarden (in dit geval het comitéSpanje-Nederland te Madrid) die met meer gemak en zakenkennis dit deel van de taak der voorbereiding op zich hadden kunnen nemen dan de Nederlanders die het te be werken terrein uitteraard minder goed kennen dan zij. l * * * Ik zal u geen uitgebreide beschrijving der tentoonstelling geven. De couranten hebben er over vol gestaan. Zij is als een groo te advertentie geweest die wij in het Spaan sche Leven geplaatst hebben. En ook voor deze onderneming wacht het lot van alle ad vertenties, namelijk om in de prullenmand te gaan en vergeten te worden. onder de oogen ziet nadat de rust hersteld is en de hartstochten zijn geluwd, dan nu er dagelijks sensationeele en onbetrouwbare berichten uit het betwiste gebied komen. Natuurlijk wordt 't terrein van overleg tus schen Engeland en Frankrijk ook bij voorbaat geschikt gemaakt door wederzijdsche nota's, maar deze worden geheim gehouden en dat is maar goed ook, want de stemming is van dien aard dat openlijke diplomatie heel wat gevaarlijker zou zijn dan de veel gesmade geheime. De Britsche staatslieden hebben hun atten tie niet alleen voor de quaestie van OpperSilezië noodig, maar worden nog door vele andere oude en nieuwe zorgen geplaagd. Oude: Ierland en het mijnconflict; nieuwe: de troebe len in Egypte. Het mijnconflict wil maar niet ten einde komen, ofschoon er telkens een basis van overeenstemming gevonden schijnt te zijn. Men krijgt zelfs den indruk dat noch patroons, noch werklui, erg begeerig zijn om het werk te hervatten. Van de patroons is dit te begrijpen, want de lage prijzen laten bijna geen winst toe en voor hen is de staking dus niet nadeelig, maar de arbeiders moeten gaan deweg toch wel den bodem van hun geldkist zien en inderdaad komen van hier en daar berichten over stijgènden nood. De regeering schijnt vrijwel machteloos. De berichten over de nieuwe troebelen in Egypte kwamen niet onverwachts ; het kookt en gist daar immers sinds lang en Winston Churchill's reis naar het land der pyramiden heeft de opstandigen niet geïntimideerd. Zoo brak dan aan 't eind der vorge week in Alexandrië een zeer ernstig oproer uit, waarbij ver scheidene Europeanen gedood en velen ge wond werden. Volgens sommige berichten in de Britsche pers was de bedoeling een groote omwenteling tot stand te brengen, volgens andere was de beweging eigenlijk meer tegen de Grieken gericht dan tegen de overige Euro peanen. Maar in elk geval zijn er Europeanen van elke nationaliteit aangevallen en kost het den Britten de grootste moeite het gezag in handen te houden. Nu evenwel de beweging plaatselijk blijft, schijnt het gevaar voor een ernstigen opstand tegen het Britsche protec toraat niet heel groot, maar wel nopen deze gebeurtenissen de Britsche regeering om weer meer troepen voor Egypte beschikbaar te stellen en dus worden haar handen elders ge bonden. De redevoeringen van Lloyd George en van den Amerikaanschen gezant in Londen, Harvey, hebben niet de verwachtte sensatie ge bracht. Van belang was slechts dat Harvey verzekerde zijn land weer te zullen vertegen woordigen in den Oppersten Raad en dat hij met eenige minachting sprak over den Vol kenbond. Aldus: Amerika bemoeit zich wel met den gang van zaken in de Oude Wereld, verlaat zijn isolatie, maar van den Bond wil het in de komende vier jaar niets weten. Velen in Engeland zijn over dit laatste verontwaar digd, ofschoon zij wel wisten dat de zaken aldus stonden. Lord Robert Cecil in Londen en Smuts in Zuid-Afrika hebben dadelijk op nieuw een lans gebroken voor den Bond, maar er is geen kans dat voorloopig de stemming in de Amerikaansche regeeringskringen in dit opzicht gewijzigd wordt. De Bond zal dus al thans in de komende vier jaar geen wereld bond kunnen worden. Laat ons hopen, dat hij zich desondanks in dien tijd op zulk een wijze ontwikkelt, dat de Vereenigde Staten hun be zwaren moeten laten varen. Aan het bezoek van den Japanschen kroon prins aan Londen liggen ongetwijfeld poli tieke bedoelingen ten grondslag. Laat ons er niet naar raden welke het zijn : tusschen GrootBrittanje, Japan en de Vereenigde Staten wordt een diplomatiek spel van groote betee kenis gespeeld, maar of dit de voorbereiding is van den eerstkomenden wereldoorlog, dan wel juist van den vrede tusschen allen, er is nog niemand die het zeggen kan. J. C. VAN OVEN