18 Juni '21. No. 2295 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND BCl DCilOLi PIANO'S - VLEUGELS Het volmaakte wordt Mor bereikt. Catalogu* O gaarne lef beschikking, Levering door 't geheele land. - Langdurige garantie Hadore Inlichtingen hijs VAN nnrP Hofleveranciers L Houtstraat 9 DER 184O DEN HAAG KUNSTHAND WEVEN. 6eHlU8treerde Handleiding ten gebruike van school en huis rooi het aanleeren der technieken van Kunst en SpoeJweven op den handweefstoel, door ELI8. JL EOGGE en LOUISE H. WILDT. Prfth getart f LM. it{ Y« TUI VAH HOLKBIU. & WAKBNÖOBIT, A'damHotel Kasteel Oud-Wassenaer Wassenaar. Eerste rang Hótel-Restaurant, temidden van bosschen en parkeu nabij Zee en duinen. Blectrische verlichting op alle kamers. Koud en warm stroomend water, root eigen park. Autogarage roeien visschen lawntennis enz. Afternoon tea Concert. Het geheele jaar geopend. ENZ. LUXE- EN VRACHTAUTO'S B ENZ & Cie,, Amsteldijk 10, Amsterdam. ROTTERDAM AMSTERDAM. «GfW/EL Tot het bouwen van Vllla'8 en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERRELNEN te koop In het OOSTERPARK te Logt prijzen, mooie wegen, (ai, electr. licht, water. I.V. Hutiehippütot Eiploit. vin Hit flntirpirk Dii. 1.1. STOIHANS S OTTO SCHÜLZ Tel. Int. 38 4 48 Snilschrill HINTS BUI ZL2 Zelfond. 99 Cent fr. In den Boekh. en na postw. bi] RIËNTS BALT, Haag. Hond. en schrift, ond. WEEST ZUINIG ROOKT ^99 * 9* 6-8-1O cent Prima Kwaliteit Vorstenlanden Fa. TH. HOUTMAN, 's-Bosch Motor- en Zeiljachten TE KOOP, in diverse grootten en prijzen. Lijst van in commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. BllfGHAM & LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam Ik heb Uw stelsel bij studie en in 't dagelljksch leven geregeld in toepassing gebracht." (w-g-) O. D., Ond. te W. iiimiiiiiimiiiMiimiiiiiii iiitimiKlliltililiiliililiiiiiii iiiiiiimimmii AUTOMOBIELEN in alle modellen uit voorraad leverbaar. De Importeur: J.LEONARDLANG AMSTERDAM. behoeft ons door geen enkele mogendheid te worden geschonken of gegarandeerd; wij bezitten dien sedert eeuwen en behoeven daar voor niemands toestemming. Geheel anders staat het met Zeebrugge. Toen Zeebrugge werd aangelegd, wist de Bel gische regeering, dat het kwam te liggen aan een zeeweg, die sedert eeuwen als Nederlandsen is beschouwd. Dat zouden alle schippers haar hebben kunnen vertellen. Dat had zij kunnen lezen in de oude costumen van Middelburg, die zeggen, dat de jurisdictie van Zeeland zich uitstrekt zooverre in zee als de uiterste palen van Vlaanderen," d.w.z. tot aan de Fransche grens. Nimmer zijn te dien opzichte regelin gen gemaakt, die de rechten van Nederland daar ter plaatse hebben opgeheven. En nu moet men onzerzijds niet gaan spreken van muffe beschimmelde rechten, zooals wel is gebeurd. De sociaal-democratische motie drukt zich zoo niet uit, maar loopt toch wel wat al te luchtig over onze rechten heen, als zij meent, dat daarbij het belang van den wereld vrede en de levensbelangen der beide naties moeten gelden boven alle overwegingen van historischen aard." Dat gaat toch waarlijk te ver. Voorzoover iemand bekend is, werd de wereldvrede nog niet in gevaar gebracht door ons geschil met België; in de toekomst zien wij zulk een ge vaar evenmin aan de kim opkomen. Evenmin behoeven levensbelangen der beide naties aan deze kwestie te pas te komen. Alleen in België heeft men zich warm over de zaak ge maakt ; hier te lande is men gewoonlijk kalm gebleven. Wel een bewijs, dat men de Wie lingen-kwestie en zelfs de geheele Belgische zaak geen levensbelang van ons volk vond. Maar wat geen levensbelang is, kan het wor den, als het wordt bedreigd; in zooverre heeft de minister van buitenlandsche zaken dan ook gelijk gehad, toen hij 3 Juni 1920 in de kamer zeide: Wie Wielingen zegt, zegt Schelde; wie Schelde zegt, zegt Zeeland ; wie Zeeland zegt, zegt Nederland." Die levensbelangen vallen samen met onze historische rechten ; het eene verklaart het andere. Het is dan ook niet om historische beschouwingen te doen, zooals de'roode motie wil, maar om historische rechten, waarover wij wel willen onderhandelen, maar die niet bij voorbaat moeten worden betwist. En vooral moet het niet als een concessie aan ons wor den beschouwd, wanneer ons welwillend wordt vergund onze oude rechten althans ten deele te mogen blijven uitoefenen. Mogen wij dan geen concessies doen in de Wielingen? Stellig zal bij minnelijk overleg wel een weg worden gevonden, die beide par tijen bevredigt. Om goed te weten, hoe hoog de zaak is opgezet, moet men bedenken, dat nog nimmer is geklaagd over eenige belemme ring, die wij aan de ontwikkeling van Zee brugge in den weg hebben gelegd. In vredes tijd heeft de zaak nooit tot eenige moeilijk heid aanleiding gegeven. Men denkt blijk baar aan iets anders. Daarom ook zal men bij het doen van concessiën goed uit de oogen moeten zien. Daarom ook moet men zich, niet te spoedig binden aan een programma zooals in de sociaal-democratische motie is vervat. Mocht intusschen deze poging om Nederland en België weer tot elkander te brengen, eenig resultaat hebben, dan zou dat natuurlijk iedereen verheugen. Maar zoover zijn wij toch voorloopig nog niet. H. BRUG MANS IIIIIIIIIHIIIIIII iiiiiimimmilii m" mini m PREBKZ Verknoeide Vakken Hoewel volkomen instemmende met de strekking van uw hoofdartikel in uw num mer van 11 dezer, zag ik gaarne gereleveerd hoe het onderwijs in de Plant- en Dierkunde, zooals dat in mijn jongenstijd werd gedoceerd aan de Ie H. B. S. met 5-jarigen cursus te Amsterdam, volkomen ging in de richting die prof. Kernkamp zoo welsprekend aan geeft. Lang ist es her, maar nog levendig staat mij de bezieling voor den geest, waar mede dr. Htigo de Vries, onze later zoo wereldberoemd geworden leeraar, in 1872 en 73 ons in die mooie vakken wist in te wijden. Die lesuren waren ons een waar genot. Mede aan de voortzetting daarvan in gelijken geest door zijn opvolger dr. Costerus dank ik het, hoewel latere studie aan geheel andere dingen werd gewijd, niet als vreemdeling te staan in bosch, heide of polder tegenover de flora en fauna van ons mooie land. Onder leiding van genoemde verdienstelijke opvoeders had ieder onzer zijn plantenverzameling, waarvan later mijn jongens nog met lof spraken en evenzeer pok daardoor tot navolging werden aangemoedigd. Ik zeg ook daardoor, want tot mijn genoegen zag ik het onderwijs in die vakken, een generatie later, aan dezelfde school geconti nueerd in gelijke richting en geest, als ik mij niet vergis, door den heer Heukels, den auteur van het bekende werk voor determi neering van planten. Als kleine aanvulling van het overigens zoo heldere betoog zag ik dit gaarne op genomen. EEN GETROUW LEZER Plaats voor Begaafden In het nummer van 28 Mei j'.l. werd het artikel van den heer Jan Feith over onze vereeniging opgenomen en nu bemerk ik tot mijn schrik aan de vele aanvragen die ik ontvang, dat de strekking van dit overigens zoo verdienstelijke stuk geheel verkeerd is begrepen. Men heeft het blijkbaar uitsluitend aangezien voor een soort bekendmaking" aan degenen, die, hoewel in het bezit van de noodige capaciteiten, niet over de mid delen beschikken, om zich overeenkomstig hun talenten te ontwikkelen en dat zijn er in dezen tijd en in velerlei kringen niet weinigen! Het spreekt vanzelf, dat wij aan al deze aanvragen tot ons groot leedwezen onmogelijk kunnen voldoen, tenzij degenen, die wél over de noodige middelen beschikken.. ,,A bon entendeur".... nietwaar ? De Secretaris-Penningmeester van Plaats voor Begaafden" H. W. VAN P E s c u 's-Gravesandeplein 13, II, Amsterdam. iimiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiii TRIPLE SEC. GOMBIER" Importépar SCHMITZ & Co., Utrecht iiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii MiiiiiiiiiiimiiitiiimittiiMMMiuiimiiri iiiiiiiiiiiiiiniiiiii iiMiiitiiiiHitiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiii ZELFBESTEMMING EN DE AALANDS-EILANDEN Niet alleen omdat de Volkenbond haar tot eene quaestie van internationaal juridisch belang heeft verklaard en zichzelve com petent om haar te beoordeelen is de quaestie van de Aalandseilanden van belang. Maar ook, vooral ook, als eigenaardig verschijnsel van deze tijden waarin de internationale samenhang der Staten beïnvloed wordt door een telkens voor de praktijk der dingen wijkend idealisme. Het geval komt den onbevangen en nietpolitiek geschoolden lezer allereenvoudigst voor : de bevolking der Aalandseilanden heeft zoo goed als unaniem (96 percent ruim) te kennen gegeven dat zij aansluiting wenscht bij Zweden, het land waaronderzij vele eeuwen lang geleefd heeft en waarvan zij in 1809 met geweld door Rusland afgescheurd is. Daartegenover staat, dat bij dienzelfden geweld-vrede ook Finland van Zweden is af genomen en tezamen met de Aalandseilanden waarmede het nu en dan een administratief geheel, onder Zweedsch bewind gevormd had, en na 1899 geheel gemaakt tot een groot hertogdom, feitelijk een provincie van Rusland. Ruim een eeuw duurde deze toestand voort, hoewel er zekere bijzondere administratieve bepalingen voor Finland golden en eveneens voor de Aalandseilanden, waaromtrent bij tractaat van Parijs, in 1856, zekere militaire waarborgen werden vastgelegd in verband met het internationaal evenwicht in de Baltische Zee. Een plotselinge verandering bracht de Russische revolutie te weeg. Op 4 Januari 1917 aanvaardde Finland de vrijheid die het land door de Sovjet-regeering werd aangeboden, en op 20 Augustus van dat jaar besloot de bevolking der Aalandseilanden zoo goed als unaniem aansluiting te verzoeken bij het koninkrijk Zweden. Wanneer men bedenkt, dat de Aalanders in de eeuw van scheiding van het historisch moederland hun nationaal karakter volkomen bewaard hebben, dat zij sinds dien datum niet hebben opgehouden te werken voor nationale aansluiting bij Zweden, het laatst nog op 29 Mei j.l. in een beroep op den Volken bond, dan zal een groot deel van hen die idealisten zijn zich afvragen, welk het bezwaar zou kunnen zijn dat in een klein eensgezind volk de kern van irredentisme zou kunnen opsluiten, die een eeuw lang levend is gebleven en trekken bleef naar het nabije moederland. De juristen-commissie die tot taak had de competentie van den Volkenbond te bepalen inzake dit direct tot het hart sprekend hereenigingsverzoek, zag zich echter tegenover eene moeilijke consequentie gesteld. Deze was gelegen in het feit dat het in middels als autonome en souvereine staat erkende Finland souvereine rechten stelde over het sinds 1809 mét haar afgescheurde, in 1917 tesamen met haar vrij gegeven volk der Aalands-eilanden. Van deze premisse uitgaande zou het niet minder dan het scheppen van een voorde internationale rust gevaarlijk precedent zijn, wanneer men de idee der zelfbestemming hier toepaste tegen souvereiniteits-eischen in. Wij zijn in de internationale politiek op een grens : die van de bescherming der minder heden. Zij is overschreden in enkele tractaten, waarbij het zelfbestemmingsplebisciet ge schiedde ten koste van een onderworpene en in het belang der internationale veiligheid. Maar men schrikt terug voor het verheffen van de bestemmingskeuze van een volksgroep in minderheid en door haar zelve.... Men behoeft slechts naar Ierland te zien om te gevoelen wat zulk een precedent voor de souvereiniteit van enkele grooten onder ons beteekenen zou. Inmiddels.... ware de Aalandsgroep onder Duitsch bewind geweest, en zij had aanslui ting bij Zweden gevraagd dan ware het evenmin onmogelijk geweest dat men haar eischcn voldaan had als zulks het geval is geweest met Sleeswijk en Denemarken. Een groep van overwinnaars kan gemakke lijker eene oplossing geven die zij in het alge meen belang acht dan de Volkenbond, die in gecompliceerde commissie handelt, dat vermag te doen. En daarbij moet die laatste rekening houden met tractaten, waarbij over sommige oor spronkelijke contractanten te beschikken is op grond van bepalingen in vredesverdragen, maar waarbij met Rusland, dat tijdelijk uit geschakeld is, wel degelijk rekening gehouden moet worden. En de Sovjetregeering heeft blijkens ontvangen Radio-telegrammen nimmer de belangstelling in de Aalandseilanden verloren. die de monarchie er altijd voor aan den dag heeft gelegd. Ziehier een wonderlijk politiek conflict. Een slechts enkele jaren oude staat belet de aaneensluiting van landstreken, die n zijn van taal, n van zeden en historie en n van wensch. En achter dien staat zonder eigen historie staat onverbiddelijk het rechtsprincipe, waar mede geen van hen die achter de groene tafel te beschikken hebben, durft spelen. De commissie van rapporteurs aan den Raad van den Volkenbond geef t in haar zooeven ver schenen verslag blijk van bekwaamheid in het transigeeren. Zij stelt een regime voor waarbij de Aalands eilanden niet onttrokken worden aan de Finsche souvereiniteit, maar waarbij de taal der Aalanders beschermd wordt en hun natio naliteit beschermd tegen ver-Fin'ing door een complex van maatregelen op electoraal ge bied. Men gevoelt hierin sterk hoe, ondanks het groote gebaar waarmede de Sovjetregeering de minderheden liet beschikken en alle her vormingen ten spijt die de zoo juist verbrande George Washington" ons van over den Oceaan zou brengen, de politiek van het oude Europa nog gaat op de basis van oude trac taten en in de lijn voor door tijd en ervaring gestelde nonnen. Het geval der Aalandseilanden is een wreede consequentie van een onaantastbaar principe. En slechts wanneer het straks den Zweedschen vertegenwoordiger gelukken zal aan te toonen dat de afscheidingswensch van de Aalanders ouder is dan de constitutie van het autonome Finland, zou er kans zijn dat dit oude Zweedsche gewest terug kwam bij de moedernatie, alleen belast met een militair servituut, maar overigens naar geest, taal en zeden, gelijk zooals het haar voor een eeuw verlaten moest. Kon Zweden anders doen dan gehoor geven aan den wensch van de Aalanders? Voor ieder die weet van nationaal samenhoorigheidsgevoel beduidt is het helder van neen. En het verheugt ons in het rapport der juristen, zoogoed als in dat van de commissie van rapporteurs uit den Volkenbond te ver nemen dat nimmer eenig deloyaal middel door Zweden is aangewend om aandenhartewcnsch der Aalanders tegemoet te komen. Temeer verheugt ons dat waar het een Nederlander geweest is, prof. W. van der Vlugt, die deze verdenking op hen heeft willen werpen, toen hij verklaarde dat de Zweedsche hulp-expeditie die in 1918 werd afgezonden om de Zweden op de Aalandsei landen te beschermen, niet alleen met hu manitaire bedoelingen gestuurd was. Dat deze en nog andere verdachtmakingen aan het adres der Zweedsche regeering thans zelfs door de Finsche afgevaardigden weer sproken zijn, zijn wij trotsch te mogen ver klaren in een Nederlandsch blad. Door den geweldsvrede van 1809 werden Zweden en Aaland vereenigd, en tegelijk herkregen zij in 1917 hun vrijheid van het land dat hen Veroverd had. Het is een wonder lijk denkbeeld dat zij thans, vrij, de boeien van dien opgelegden vrede zouden moeten dragen, waar het hart van een hunner spreekt voor hereeniging met het land waarmede datzelfde vredesverdrag het van ouds een" mee ver klaarde. En tenslotte rest ons nog deze beschouwing : Is het in de lijn der belangen die een autonoom Finland als barrière tegen Rusland in het leven geroepen hebben en die, voor een ander deel een onverdeeld en krachtig Finland wenschen tegenover andere in de toekomst gevreesde invloeden, om de kern van irridentisme die de Aalanders ten duide lijkst bewijzen in zich te dragen, te doen voortbestaan. Indien zij met recht geschieden kan zou de compretatie van dit weerspannig deel wellicht heilzaam zijn voor Finland zelf, dat er zich thans zoo heftig tegen verzet. Ook in een ander opzicht nog: tegenover het ontwakend Rusland dat, als gezegd nog groote belangstelling in dit standpunt van de Baltische zee stelt zou dit de houding van het jonge Finland vereenvoudigen, en be vestigen, in het algemeen belang. Zonder zich daarbij te baseeren op het gevaarlijk en vooralsnog uiterst wankel voet stuk der idialistische, maar niet-toe-te-passen zelfbestemmingsidee zal deze hereeniging echter moeten geschieden. Om haar het aanzien en de tendens te geven die zij noodig heeft zal zij, integendeel, het [souvereiniteitsprincipe getrouw moeten blijven en een krachtigen steun vinden in historische banden. En dit zal wellicht mogelijk zijn, bedenkende dat nimmer de Aalandseilanden rechtstreeks onder de administratie van een onafhankelijk Finland stonden voor 1917, toen, tegelijk met de overgangsperiode van Finland tot souvereinen staat,de met dat land vrij-ge worden Aalanders zich wendden tot het nabije, en on-imperialistische moederland: Zweden. H. S A L O M O N S O N