18 Juni '21. - No. 2295 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE INDISCHE VALUTA EN DE NIEUWE INDISCHE LEENING Gedurende den oorlog tot einde 1920 heeft zich de Indische wissel op of boven de pariteit van den Nederlandschen gulden kunnen handhaven en waren T.T. (telegraphic transfers) voorbijgaand zelfs tot 105 gestegen. Dit was o.a. nog het geval in de laatste helft van 1920, toen groote be dragen uit door de Britsche regeering tot hooge prijzen gekochte suiker binnenkwa men. In de eerste maanden van 1921 is daarin echter verandering gekomen en daalden T.T. tot beneden 95 of ruim 5 pCt. disagio waar op in de laatste dagen een klein redres tot aan 96 gevolgd is. De oorzaken van een en ander zijn niet ver te zoeken. Ondanks de belemmeringen van het verkeer was Nederlandsen-Indië" gedurende den oorlog en in den eersten tijd daarna in staat haar producten in groote hoeveelheden en tot klimmende prijzen naar het buitenland af tevoeren, terwijl de invoer ook wel toenam, maar lang niet in dezelfde verhouding. Daardoor ontstond een voor Indië uiterst gunstige handelsbalans. De uitvoer, die in 1910 eene waarde van ca. 500 millioen vertegenwoordigde en in 1914 nog ca. 700 millioen bedroeg, steeg aanzien lijk om, na eene tijdelijke inzinking in 1917 en 1918, in 1919 te klimmen tot 2160 millioen. De invoer daarentegen steeg van ca. 400 millioen in 1910 tot 500 millioen in 1917 om in 1919 tot ca. 800 millioen te klim men, toen vrijeren invoer uit het buitenland mogelijk werd en onder den invloed van de verhoogde koopkracht der bevolking en van de, sedert teleurgestelde, verwachting, dat de prijzen van de voornaamste grondstoffen in de eerste jaren na den oorlog nog verder zouden stijgen op zeer ruime schaal door de import-huizen goederen gekocht en besteld werden. Het overschot van den uitvoer boven den invoer, dat in 1910 nog slechts 100 millioen was, klom tot niet minder dan 1370 millioen in 1919. Dit beteekent natuurlijk niet, dat de betalings-balans in dezelfde verhouding is toegenomen, daar een groot deel van het overschot van den uitvoer bo ven den invoer moest dienen tot betaling van dividenden en tantièmes aan aandeelhou ders en bestuurders van in Nederland ge vestigde Indische ondernemingen, tot beta ling der hoogere vracht- en assurantiekosten en meerdere andere onzichtbare factoren van de betalingsbalans. Maar ook dit in aanmerking genomen bleef er nog een zeer aanzienlijk saldo van de betalingsba lans over, dat stellig geleid zoude hebben tot eene verdere belangrijke stijging van de valuta, ware de Javasche Bank er niet in geslaagd groote hoeveelhaden goud naar zicb toe- te trekken en eene verdere appreciatie van het Indische geld, die voor den handel niet minder schadelijk zoude geweest zijn dan eene daling, tegen te gaan. De middelen daartoe aangewend, zijn in de jaarverslagen der Javasche Bank her haaldelijk en uitvoerig behandeld en wensch ik daarbij te dezer plaatse niet stil te staan, te minder, waar de onlangs benoemde staats commissie in zake de verhouding van het Nederlandsen en Nederlandsch-Indisch munt" wezen, toegerust met volledigere gegevens dan een outsider ten dienste staan, dit onder werp grondig zal behandelen. Hier wijs ik er alleen op, dat de boven ver melde kentering, waarbij de Indische wissel in enkele maanden van ruim 5 pCt. agio tot evenveel disagio gedaald is, hoofdzakelijk verband houdt met de belangrijke wijzigin gen in het handelsverkeer. Niet alleen heeft de verminderde vraag naar de voornaamste Indische producten geleid tot eene sterke vermindering, in vele gevallen zelfs tot een nagenoeg geheele stagnatie van den uitvoer der koloniale producten, maar de daarmede gepaard gaande prijsdaling dier producten heeft de geldswaarde van den uitvoer nog verder doen verminderen. De beweging van den invoer heeft daarmede voorloopig nog geen gelijken tred kunnen houden, niet zoozeer omdat bij de gewijzigde conjunctuur de vraag naar import-artikelen in Indië is blijven aanhouden, maar omdat de tijdens de Hoch-conjunctuur bestelde goederen niet dadelijk geleverd konden worden en thans nog voortdurend aangevoerd worden. Dit heeft natuurlijk eene groote wijziging in handels- en betalingsbalans veroorzaakt en verklaart den scherpen teruggang van den wisselkoers. In vroegere normale jaren zijn wel is waar vaak ook schommelingen in de handelsba lans voorgekomen, maar de invloed daarvan op de wisselkoersen kon beperkt blijven, omdat het vrije goudverkeer en in verband daarmede tijdelijke wisseltransactiën reguleerend werkten. Bij de thans bestaande groote onzekerheid omtrent de toekomstige afzet-mögelijkheden eri prijsbewegingen der voornaamste uitvoerproducten zijn dergelijke trekkingen op de toekomst vrijwel uitgeslo ten en worden zooals trouwens overal in het internationaal wisselverkeer de wissel koersen meer dan ooit geïnfluenceerd door den oogenblikkelijken toestand en blijven daardoor aan groote schommelingen onder hevig. Wat de naaste toekomst in deze zal bren gen, is bezwaarlijk te voorspellen, maar menschelijkerwijze is het te verwachten, dat tegen het najaar weder eenig herstel zal intreden. Wel kan niet aangenomen wor den, dat de prijzen der koloniale producten weder de vroegere hoogte ook maar bij be nadering zullen bereiken, maar er zal in elk geval wel weer vraag naar die producten ontstaan, terwijl het aan den anderen kant zeer waarschijnlijk te achten is, dat de aan voer van import-goederen, na levering van het thans nog op loopende contracten in te voeren, sterk zal verminderen. Allerlei andere factoren kunnen daarbij op het toekomstig verloop van de Indische wisselkoersen van invloed zijn en kan o.a. de financiering van de aanstaande Indische leening daarbij een belangrijke rol spelen. Bij de behandeling van het Indische leenigs-ontwerp in de afdeelingen der Eerste Kamer schijnt deze kwestie meer bepaaldelijk onder de oogen gezien te zijn. Althans in het resumévan het eindverslag in de bladen wordt o.a. vermeld, dat gevraagd werd hoe met het oog op het koersverschil (tusschen den Indischen en Nederlandschen gulden) de emissie der leening in Nederlandsch-In dië en in Nederland zal geschieden," terwijl verder het vertrouwen werd uitgesproken, dat de bij de 6 pCt. leening van 1919 door de Javasche Bank gevolgde politiek om door het verleenen van buitengewone beleemngsfaciliteiten de inschrijving in Indië te stimtileeren, niet verder zal gevolgd worden." Bij^ de bespreking van het verslag der Java sche Bank over 1920/21 in dit blad is reeds de aandacht gevestigd op het minder juiste van deze politiek. Van welken invloed zij is geweest op het speculatieve succes dezer leening in Indië kan uit de volgende verge lijkende cijfers blijken. Bij de eerste leening van 1915,ten bedrage van / 62£millioen .toengelijksoortige faciliteiten, maar in iets mindere .mate, verleend waren, werd in Indië voor ? 64 J millioen, in Nederland voor / 65J millioen ingeschreven. Bij de leeningen van 1916 en 1917,toen geene extra faciliteiten verleend werden, werd in Indië slechts voor respectievelijk / 21.700.000 en / 28.700.000 ingeschreven. Bij de 6 pCt. leening van 1919 daarentegen,toen de bovenbe doelde buitengewoon gunstige beleeningsfaciliteiten verstrekt werden, werd op een bedrag van ? 180 millioen in Indië voor / 169.400.000.?, in Nederland voor slechts / 69.100.000.?ingeschreven. Het gevolg is dan ook geweest, dat deze leening wel een groot emissie-succes is geweest, maar geen plaatsing-succes. Door de bepaling, dat de obligatiën dezer leening gedurende twee jaren tegen 4i pCt. en met 10 pCt. marge konden beleend worden, kon deze leening zich geruimen tijd op en boven pari handhaven. Naarmate de afloop van den termijn van twee jaren begon te naderen, daalde de koers echter om thans tot ca. 94 pCt. terug *) geloopen te zijn of in verhouding belangrijk lager dan de oudere 5 pCt. leeningen, die res pectievelijk 87 en 92 pCt. noteeren Terecht wordt daarom o.i. in het eindver slag der Eerste Kamer aangedrongen bij de nieuwe leening deze poKt.ek niet te volgen. Trouwens is het bij den tegenwoordigen koers *) Naar ier beurze verluidt, is deze daling uitsluitend het gevolg van het aanbod van groote, posten, die voor Indische rekening aan de markt zijn. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII iiiiimmiiiniiiiii in nul i IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMlIllllllllllclllllllllllllllll i llllliimiiiiiiiiiil miiiÉiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu DE TWEHTSGHE BJklK Rotterdam, 's-flravtnhagt, Dordrecht, Utrtcht, Zaandu Itttort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000 tin volle aansprakelijk vooi verblntenlit»vui a W. BLIJDBNSTEIN «Ce., 55-50 ThnadnMdlntmt Londen E.C. B. W. BLIJDENSTE1N Junlof, Ensekede. LEDBBOBR A C*., Almelo. Bekering-Courant met Rentevergoeding, In-en Verkoop Wissels op Binnen- en Bultoil., YrewmdeMnt.CeipoM. InMBseerlng «p Binnen- en Buitenland. Bembonrewedleten In Noord- in luld-Ameilfca. In- en TerkoopBffMten. Bewaring vu waarden. Safe Dep*siti. Tenekerlng tegen verlies bij ultlotlng van fendiei. Voorschotten op Fondsen in Goederen. Credleten aan Handelaren en Indnstrieelen b|J kaïi aideelInglCBE DIETYEBEEKIQUW, hitzQ tigin biffitelllaf, erodletkypotbeeb tf aadue ukeiheld, kitity In blanei. Rente voor DEPOSITO'S Dtrett oBvordernaar .._«___«! % TIen dagen opiegglng- -------- IK Ben maand vaat . . l ip nadw armen ti kram Ben maand oplegging J voorwaarden. Drie maanden oplegging . . . IX K l Vanaf du daj du epZM Muiden ..... 4 niglni weidt M K Ben Jtar ..... 4*4 ,. \ «laden feate veified. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. OUTTANG-eiiBïTAAlKAS Nieuwe Dsalenstraat 20-22, Jlmsleidam Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2'4 pCt. Voor andere termijnen op nadet overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd.v.8^ v.m.tot 4Vs uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ? 2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. De Maatschappij voor Hypothecair Crediet 's-Gravenhage - Nassaulaan N o. 23 U»tt mlt 5 pCt. Pandbrleven W STUKKEN VAN f 1000.-, f 5OO?en f 100. DE GLOBE " Levensverzekering. Wettelijke Aansprakelijkheid. Arbeids-Contract. Individueele Ongevallen. Oeneiaal-Veitegenwoofdlglng ti Amsterdam) VORSTMAN & Co. PHIISENGRiCHT IST - KLEF. C. 2E4T. Aetleve Aginttu gevraagd. Coaeimeetende Tarieven. HYPOTHEEKBANK Rt . 482PANDBRIEVCN tegen 100 pCt. Assurantiekantoor J. Hepm. Schroder. De Aütomohielpolis vande?EXCESS geeft Volledige dekking foy alle gevallen van schade. Heerengracht 124/128 Amsterdam. Tel. N. m. lEDEILllDStKE IMDEL-IIUTSCIirrU Gestort Kapitaal / 8O,OOO,OOO.~ Statutaire Reserve / 17,353,284.Buitengewone Reserve . . . f 22,660,000. lioldkialiii: .ISHID1I .iiituhippii tl IOUEID1M u 'i-filUEIItlE Vestigingen in Nederlandsoh-lndfé, in de Straite-Settlemente, Britsch-lndlè, China en Japan. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. ~ Schriftelijke of Telegrafische Credieteni Reiscredietbrieven; Deposito'si Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzakem Rentevergoeding voor Deposito's met n Jaar opzegging 4 Voor ander* t«rm|non nader overeen t* kernen. WIJMHA VEN 94 a. Uitgifte van 6 pCtPandbiieven tegen den koers van 97 pCt. De Directeur Mr. W. C. MEES Levensverzekering Maatschappij .Rrnbern verzekerd bedrag: ruim 65 millioen gulden DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.50 per half jaar 's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. 6 / Hypotheekhrieven Na 10 jaren a pari opeischbaar. 100 97 Utrechtsche Hypotheekbank UTRECHT Pandbrieven ruim 1 3t.OOO.OOO.?. De Ban k stelt a WO^pCt.^b e s c h i k b a a r 6 o Pandbrieven In stukken van 1WQO>-, fSOO.- en f WO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. im &. iSomperfz ÏS34 en ^(jrediefoercenigintj 1S53 &Capi(aat en Uieseroes . . . f 19.500.000 een jaar vast. ...... n io zes in aan Jen opzegging . , . 4't /o drie maanden opzegging . . . 3J/i % ((/oor andere termijnen op nader overeen {e fioinen voorwaarden Qjeposito-Oiccflemenf verkrijgbaar bij alle kantoren der Qjan/t lotion*. IjpiÜuiUuok 1001 lodoiliod OpterteU h 1864 Vilteikied Uutitbippilik Kipltul f 5.000.000 Vtrttrikt geld op eerste hypetheik zondei vooruitbetaling van rente. Veei Inl. wende men zich tot bet kantoof dei Bank, Qed. Bierha ven 19 te R'dam of tot bare Agenten In de koofdplaateen dei Rijki. Dt Dlr.Mi.W.v.RoeiM.Mi.T*. BVIPHAKII. Ui. H. r. C. v. Wij*. Di Hollandse!»Voorschotbank HAARLEM, KRUISWBQ TO Bijkantooi: Amit., Kelzersgi. 604 Rotttrdom, Wijnbaven I20a, 'i-Otavenbage, Qed. Burg w. 38, Maaitriebt, Stationstraat 30. De Bank ventiekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f ROO en vwkocpt 4^ % Miu dblieven II itukken vai / I1M /MP, t IN ia l W, Hypotheekbank voor Amerika 's-GRAVENHAGE Pandbrieven 9711 StiriiriHjpotkiiUiiktilottiita Dtruttti Mi. H. H. C. CAITIHBIJK ?? J. MOMMMAB Dt Bank guit onder con trole van kit Algemeen Admlnlitratli- in Tniitkan?»6% PandbfliTH alt tog 100%. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6 en 5% Pandbrieven tegen Amsterdamsehen Beurskoers INCASSO-BANK Amsterdam ? Rotterdam - Almelo - Arnhem ? Cnyk - Delft - Dord recht - Enschedé? 'B-ftnmmhage - Gulpen (L.) - 's-Hertogenbosch HilTersnm - Leeuwarden - Maastricht - Ntjkerk -Tilburg - Utrecht Uden ? Woraerr««r - Wrjk btj Dra-stede - Zaandam Volgestort Kapitaal f 25.OOO.OOO.Reserve f 5,O11.7OO, Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buiten). Wissels ROTTERDAM AMSTERDAM '8-GRAVENHAGE KAPITAALenRESERVEM f 110,000,000 Handelflcredieten Voorschotten in Rekening-Courant Deposito's Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving | SAFE DEPOSIT s,u,« u. LEVENSVERZEKERING b.j..nNEDERL. MAATSCHAPPIJ en raadpleeg de tarieven van de Oranje-Hassau Levensverzekering FREDERIKSPLEIN 51 AMSTERDAM HAARLEM 6 pCt. PANDBRIEVEN a 99 pCt. te beginnen 1923 jaarlljksche uitloting van 4 pCt, A- E||f p y,u||| gMBTIUal TLEN & C2 . K NIJMEGEN, Stadsgracllt ir.i Tel. S S?ut en 8 31? 8. lm Iel. 1379 en 17 O t. Dspcsito en Rekening-courant. KaÉlandsclie '*-o7*J VCHHABE 5°'. PaiÉrieven a 91%