fWii i 't DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND f Ifaatrt van hot Reizon " aöor"Mr°P. H. Rif TER. Jr. !Pauw-Serte No Prijs f 4.25 , . Mr. Rittör .heeft een zeCr yolleöigeBi, tekst gegeven, waarop hij zijn ,?___ taèfl" heeït gebouwd. En zbbajs ik?teeïls geschreven heb: hij causeert goed. Uit den aard der zaak zijn de vijfde en zesde causerie het luchtigst, -öe eerste vier- het meest filosofisch.. Maar allé?litterair goed geschreven en getuigend van een voornamen, fijnen geest.' n met fijne geesten is het altijd plezierig' samen te zijn.... Zoo zal men, langzaamst boekje van Mr. Ritter thuis lezende, genieten van fijne causerie en, die U nieuwe denkbeelden over het reiden su*Hen geven en oude levendiger voor oogen brengen." * (Holland Express) UITGAVE VAM: PraclM Buitenplaats ti mm te koop [ïHrect van Eigenaar - Grootte; ruim 10 ft.A.| Schitterend Bosch- 'en Düinterréin. ? BIJZONDER FRAAI OBJECT lectr. Licht, Gas- en Waterleiding! Belasting te Wassenaar 1% pCt.! !.| | Brteveh onder motto BUITENPLAATS' laan het Bur. van dit Blad , '? Motor- en TE KOOP, In diverse grootten en prijzen. Lijst, van in commissie «taande vaar* tuigen gratis en franco toegezonden. B1NGHJW * LUOT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.50 per half Jaar ^DJBI LEERINRICHTING ^VAMDERHEIDE: AAG ROTTERDAM AMSTERDAM ^*r^ Voordttllfstt Spaarawttofe. BQ ?YtrIIJdM iltketriogfUS. Singel 273 - Amsterdam MlBÉ^^M. ft^Mt*^^ 4fTH MVHflh OTVniM ZffV KENTGUONSHUURSYSTEEM dat U de gelegenheid verschaft in jaar eigenaar eener Piano - Vleugel - Ducanola te worden? Nadere inlichtingen bij: l SI. C. FB DER DOES Pianohandel L. Houtstraat 9 van 1840 Den Haag Hotel Kasteel Oud-Wassenaer Wassenaar. Eerste rang Hötel-Bestaurant, temidden van bossohen en parken nabij Zee en duinen. Electrische verlichting op allékamers. Koud en warm stroomend water. Groot eigen park. Autogarage roeien vissohen lawntennis enz. Afternoon tea Concert. Het geheele jaar geopend. LUXE- EN VRACHTAUTO'S B ENZ « Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam. HUUR OF KOOP LITERAIRE BESCHOUWINGEN . Dlroct to betrokken LANDHUIS te Bennekom (Gein. Ede) met grootéfl Tuin, bevattende: Part,, 2 gr. l kl. Kamer, Keuken eft Kelder, verdieping 2 gr. en 2 kl. Kamers, Huurprijs y 1000.?. Koopsom / 14.000.?. Inlichtingen onder letter K Bureau v, d. Blad. liii'viiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiim HiiiimiMiiiiiiiiiiimtiiimtimitiMitiMiiiiiiiiMMiiiiiii AUTOMOBIELEN in alle modellen uit voorraad leverbaar. De Importeur: J.LEONARDLANG AftSTERDWl. NlEUWB NÊDERfcANDSGHE POËZIE. De heer Henri Asselin, volgens zijn eigen woorden een goed vriend van ons land, zegt in zijn boek la Hollande dans Ie monde" dat het ns-Neederlanders aan verbeelding en harts tocht orit'breekt,en dat wij daarom geen litera tuur van beteekenis hebben,geen drama-tiek.en - geen lyrische poëzie. Ik ben voorneemenshem ,,daaroover eens ter verantwoording te roepen en .'"San den tand te voelen. De heef Asselin is een net en hoffelijk mensen, maar ik meen dat zijn Hollandsche tand een kunst-tand is, die niet heel steevig zit. Ik zal mijn fransch eens moeten oprakelen, heel mooi is 't niet, , maar toch beeter dan zijn hollandsch, dat zich bepaalt tot niet rooken" en retirade." Ik weet niet hoe groot de oogst is, in n jaar, aan fransche lyriek. Maar op mijn tafel ligt een stapel verzenbundels die in 't laatste jaar in ons land zijn verscheenen, en die toch een móoye prestatie vormen, voor een volk zonder lyriek en zonder passie. En het is toch zeeker nog niet de helft van hetgeen er in 1920 aan poëzie geschreeven en gedrukt is in onze taal. De kracht van onze taal blijkt wel daaruit, dat ze zoowel aan Noord-Neederland, als aan Vlaanderen, en aan het Joodsche ras, de stem geeft voor de d-epste emoties en de helderste verbeelding. 1. Jacob Israël de Haan, het Jood sche lied, tweede boek. 2. Isidoor van Beugem, In bloeienden Voorhof (Vlaming) 3. Wies Möeris, Verzen (Vlaming) 4. A. Roland Holst. Voorbij- de Wegen. 5. Mea Mees-Verwey. Golfslag. 6. Marie Favai-Kievits, Sterke "Zomer. 7. B. Bonkje, Jeugdstorm (niet in den handel.) 8. A.- van Collem. Nieuwe Liederen der gemeenschap (communist) 9. Ko de Haan, Liefde en leed. Ziehier wat mij werd toegezonden, ter bespreeking. Natuurlijk is dit niet alles van eersten rang. Ik zie ook geen kans het alles uitvoerig te beschouwen en te analyseeren, zooals het zou verdienen. Maar er zijn wer kelijk goede, en zelfs prachtige verzen bij. ?.Ik wil beginnen met hetgeen mij het sterkst trof. Als ik onder deeze dichters n motst noemen die de zuiverste n diepste verwoor ding geeft aan onzeNeederlandsche cultuur dan is het A. Roland Holst. En als ik een prijs moest toekennen aan het schoonste kleine gedicht, in de laatste jaren geschreeven, dan zou ik het zonder weifelen doen aan het vers Wedergeboorte" uit den bundel,,Voorbij de Wegen" van A. Roland Holst een neef van Henriette Roland Holst. Van hem is het best bekend een aardig vers hoe het geitje blaatte en de koekoek riep." Hieruit bleek een buitengewoon vcrmoogen tot welluidende en geestige versificatie. Maar het was toch maar een aardig, en bevattelijk gedichtje. Wedergeboorte" is een klein maar machtig vers, zooals alleen uit een groot talent kan gebooren worden. Het heeft een diepe zin en verraadt een heeyige ziels-gebeurtenis. Ik zal het hier afschrijven en dan in 't kort bespreeken. Toen, in een mist aan een oever dit lichaam leeg lag, brak den grond der ziel een vuur uit, dat de wereld in vlammen stak. afgronden braken open hemelen sloten dicht ' van grond tot wolken sloeg er een robde orkaan van licht. Ik vluchtte, mijn handen geslagen tegen mijn aangezicht Ik weet niet hoe ik weervond een weg, die verloren was; Ik kwam aan een glinsterend water en bloemen en zacht gras; daar speelde God met een kind, dat nog niet geboren was. Ik dacht een tijding te staamlen ,,de wereld is vergaan"..... God sprak : wat mijn stem niet doen kon dat heeft mijn vuur gedaan : Gij kwaamt. Ga naar het water, uw hoofd is nog zwart van roet, en wasch er van uw handen de vegen asch en bloed." Toen vroeg het kind : wat is dat: de Wereld?" en God zei, blij na bedroefd herdenken : de wereld is'voorbij." en toen tot zichzelven : nu blijven Zij beiden weer bij mij" Ik wies mij in 't glinsterend water God speelde met het wicht ik legde mij in de bloemen mijn oogen vielen dicht. Toen ik ontwaakte lag ik in licht en bloemen alleen vreemd en verzaligd zag ik over een water heen. Nu ik het opschrijf voel ik weer de hui vering van emotie, die alleen werk van hoogste in spiratie geeft. Het is diepe mystiek, met de soberste dictie en de meest plastische beelding. Ik ken de sfeer waarin dit werk staat. Het is de sfeer van het boek der Wijsheid, door mij nog onlangs geciteerd in het Roode Lampje. De Wijsheid (Godheid) die speelt met de kinderen der menschen. De ziel van den Dichter die niet kwam op Gods roepstem, is gekoomen door Zijn , vuur dat is de Waereldbrand, de ondergang 'der waereld, zooals die elke mysticus voorziet. Kn men merke op hoe meesterlijk die on dergang in vier regels is geteekend. afgronden braken open hemelen sloten dicht van grond tot wolken sloeg er een roode orkaan van licht. en dan komt er als derde rijm, het sterke : Ik vluchtte, mijn handen geslagen teegen mijn aangezicht." Die derde rijmen hebben telken male een bizondere kracht. Zoo ook dit: daar speelde God met een kind, dat nog niet geboren was. Hier is iets dat mij sterk aan Shelley her innert, het is het ritme, en die bizondere kracht van het derde rijm. Een niet te beschrijven expressie is er in die derde rijmen. Ze houden de spanning nog even op, en zeggen dan het diepste : en wasch er van uw handen de vegen asch en bloed. Is dit niet geweldig van ernst en eenvoud? En ons volk zou geen verbeelding hebben! Ik weet geen Europeesch, en zeeker geen Fransch dichter van onzen tijd die zoo streng en diepbeeldend spreekenjkan. ? Het kind dat:nog niet gebooren was, is de ziel die bij God was, zooals wij allen waren, voor de schepping der waereld en die het vreeselijk leed bespaard zal worden. En God verheugt zich blij na bedroefd herdenken." blij omdat het leed geleeden is en met be droefd herdenken" om het offer van zijn Zoon, en al de gruuwelen onzer waereld. En beiden de nog ongeboorene, wien mis schien eens nieuwe uitzending wacht, en de ziel van den Dichter die het kataclysme heeft doorstaan en den verlooren weg tot God heeft weergevonden, blijven nu weer bij God, speelend in bloemen, en zacht gras bij glinsterend water. Heerlijk zacht en teeder is het uitklinken van het gedicht. Liefelijk klinkt het: ,,ik legde mij in de bloemen mijn oogen vielen dicht." Is dit niet een schoone zegging van het Geluk aan Gods vaderhart? Ik legde mij in de bloemen." En dan het ontwaken, zonder smart of ont goochelingmaar met stillen vrecde, vreemd en verzaligd." En het over een water heen" sluit af, zonder nadere toelichting. Elke verklaring zou hier overboodig zijn, en de stille uitklank stooren. Er staat nu geen woord te veel, zooals in het gansche gedicht elk woord zwaar is van vizie en emotie. Het zal wel koomen door mijn gestadig vervuld zijn met deeze gedachten, dat ik dit gedicht nog maar niet herleézen kan zonder tranen, zonder dankbare tranen. De meeste leezers zullen dit nóg niet best bgrijpen. Ze zullen er een Dichters-fantasie in zien, een droom die ieder kon ooverkoomen maar nu een begaafd verwoorder vond. Maar vo^r mij is het alles groote en troostende werkelijkheid, veel concreeter en reëeler dan liet leeven van allen dag. Ik weet dat God ons roept, dat wij zijn stem niet hooren en den weg tot Hem verlooren hebben. Ik weet dat de ondergang der waereld onvermijdelijk is, en dat door ods vuur DE MILITAIRE PARVENU Teekenïng voor de Amsterdammer" van Jordaan Asjeblieft en nou is 't nog maar 'n lolletje!" Illlllllllllltlll IIIMIMIIIIItlMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII llllllllMlllllllllllllMMIItllimiltllll alleen de zielen weer gered zullen worden. Eu ook, nu het zoo machtig is uitgesprooken, dat God uit ons lijden dan zijn Godsvreugde vreemd en verzaligd," en schouw rustig heen puurt en blij is, dat zijn kinders, de ongeboore- oover het water. nen en de weedergeboorcnen, nu weedcr Een volgende maal spreek ik oovér hét op inoogen speciën met Hem, in bloemen en zacht een na beste van de Dichtersboeken; De Haan's gras bij reinigend water. Joodsche lied. '. En omdat ik dit alles weet, zooals ik mijn huis en mijn kinderen weet, daarom voel ik FKEDEUIKVANEEDEN