16 Juli '21. - No. 2299 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Wij kunnen dus'vaststellen, dat, indien voor Indië het credit-saldo als verminderd, maar nog altijd bestaand moet worden aan genomen, langs dezelfde lijn van redeneering, het debetsaldo van Nederland nog als zeer aanzienlijk moet worden beschouwd. Met an dere woorden, de Indische betalingsbalans is waarschijnlijk niet meer zógunstig, maar nog altijd gunstig, de Nederlandsche is bij voort during ongunstig. En nu kom ik tot mijn vraag : de leer is, dat ttn ongunstige betalingsbalans een ongun stig wisselkoers ten gevolge heeft. Hoe is nu te verklaren dat, terwijl de Indische betalings balans gunstig is, die van Nederland zeer ongunstig, d^ koers van den Indischen gulden toch beneden pari in Nederland gezonken is? Ik merk nog op, dat, wanneer als antwoord andere oorzaken opgegeven worden, daaruit dan blijken zou, dat de betalingsbalans niet oorzaak is, en integendeel bij een ongunstigen betalingsbalans een gunstige wisselkoers mogelijk is. Waarmee dus de onjuistheid van de theorie zou blijken, iets wat ik echter yoorloopig weiger te gelooven, want hoe zou iets onjuist kunnen zijn, van welks juistheid ieder beursbezoeker overtuigd, is?" Bovenstaande vragen zijn m. i. het best te beantwoorden door er op te wijzen, dat onderscheid moet gemaakt worden tusschen betalingsbalans en handelsbalans, hetgeen door den geachten lezer niet steeds even scherp gedaan is. Handelsbalans is de balans van de door eenig land uitgevoerde en inge voerde goederen.Aangezien verreweg de meeste landen meer of minder uitvoerige en gede tailleerde statistieken van die uit- en invoeren opmaken en op gezette tijden publiceeren, zijn de bedngen daarvan vrij nauwkeurig na te gaan. eheel betrouwbaar zijn deze statistieken evenwel niet, hoofdzakelijk om dat de aangenomen geldswaarde van vele handelsartikelen vaak aanmerkelijk afwijkt van de werkelijke waarde. Afgescheiden van deze onregelmatigheden, die ik om niet gecompliceerd te worden uit mijn betoog uit schakel, kunnen echter de officieele handels statistieken vrijwel als maatstaf aangeno men worden voor de beoordeeling van het geen een land te vorderen of te betalen heeft wegens het verschil in waarde tusschen zijn uitvoer en invoer van goederen. De handelsbalans is echter slechts een onderdeel van de veel omvangrijkere betalings balans, die alles omvat, wat een land te vor deren *>f te betalen heeft, niet alleen wegens het voor- of nadeelig verschil van zijn han delsbalans, maar wegens allerlei andere fac toren. Om slechts enkele te noemen, wijs ik op het voor betaling van rente en winst-aan deel voor opgenomen of uitgeleende gelden verschuldigde of te ontvangen; voor scheepsvrachten, assurantiepremies te betalen of te vorderen, betalingen uit vroegere schuldver bintenissen; voor het (in onze koloniën veel vuldig voorkomende) overmaken van remises ten behoeve van betrekkingen in het moeder land en van het, na volbrachten diensttijd, overmaken van het bespaarde vermogen naar het moederland -en last nol least het beleggen van verdere gelden door de kapitaals-rijkere landen in ondernemingen voor de ontwikke ling van de hulpbronnen der kapitaals-armere landen. Zoo kan het gebeuren en geschiedt het meestal, dat een land met een zeer gunstige handelsbalans toch geen gunstige betalings balans heeft en omgekeerd. Het sterkst sprekend voorbeeld heeft men daarvan gehad in de Vereenigde Staten en in Engeland vór den oorlog. Toen hadden de Vereenigde Staten, dank zij de groote bedragen der uitvoeren van granen, katoen en andere landbouwproducten, enorm gunstige handelsbalansen. Toch zouden zij een ongun stige betalingsbalans verkregen hebben, door dat meer dan het saldo van de handelsbalans npodig was voor de betaling van renle, dividenden, vrachten, assurantie enz., waarbij voor Amerika nog de speciale factor kwam, dat de Amerikanen jaarlijks in menigte naar Europa gingen en daar een groot aantal millioenen verteerden. Ofschoon van al deze factoren geene juiste statistieken 'bestaan, (zelfs niet de niet volkomen betrouwbare als van de handelsbeweging), is het toch vrij zeker, dat Amerika per saldo een ongunstige betalingsbalans zoude gehad hebben, indien niet het debet-saldo telkens aangezuiverd ware geworden door ,de nieuwe be.eggingen van buitenlandsch kapitaal in Amerikaansche ondernemingen. Met Engeland is juist het omgekeerde het geval geweest. Ondanks, een voortdurend ongunstige handelsbalans, had Engeland een gunstige betalingsbalans, dank zij de inkom sten, die het kon trekken uit de door vroegere en tegenwoordige geslachten ver zamelde vermogens, die voor een groot deel winstgevend in jongere kapitaals-armere landen waren aangelegd.,. Tot zekere hoogte verkeerden NederlandschIndië en Nederland in ongeveer gelijksoortige positie. Nederlandsch-Indië had een zeer gunstige, Nederland een ongunstige handels balans. Maar de saldi daarvan werden ruim schoots opgewogen door de betalingen aan rente en winstaandeel op de millioenen Nederlandsch kapitaal in Indië belegd voor de ontwikkeling der zich steeds uitbreidende landbouw-industrie. In dit alles is sedert en door den oorlog groote verandering gekomen. De overschotten van den uitvoer boven den invoer zijn in de vroegere debiteuren-landen zoo boven matig hoog geworden, dat zij de uit andere hoofde te betalen bedragen in ruime mate overschreden en nog voldoende overbleef om een groot deel der oude schulden aan Europa af te betalen en bovendien millioenen aan de vroegere crediteuren voor, te scliiieten. Omgekeerd is in de voormalige crediteurenlanden de handelsbalans zoo bovenmate ongunstig geworden, hebben verschillende bronnen van inkomsten, die voorheen gunstige factoren in de betalings-balans waren, geheel of grootendeels opgehouden te vloeien, zoo dat ter vereffening van de daardoor ontstane ongunstige betalings-balans oude vorderingen in de nieuwere landen moesten opgevorderd worden (d.w.z. millioenen vroeger in Europa gehouden buitenlandsche fondsen bij scheeps ladingen naar het land van oorsprong moesten verkocht worden) en bovendien nog gelden van de vroegere debiteuren-natiën geleend werden. Mijn bestek laat mij niet toe in verdere bizonderheden te treden, maar ik vertrouw, dat het bovenstaande voldoende zal zijn om de vragen van den geachten lezer toe te lichten. Het is niet de Aande/s-balans, maar het geheele complex, dat fceta//ngs-balans genoemd wordt, waardoor de wisselkoersen beheerscht worden. Er is echter nog een punt, waarop ik even de aandacht meen te moeten vestigen, nml. op de zoogenaamde seizoen-fluctuatiën. Evenals met gewone kooplieden meestal het geval is, dat zij op bepaalde tijden van het jaar over een ruime kas beschikken, terwijl zij op andere tijdstippen, wanneer groote betalingen te doen zijn, gelden moeten opnemen, zoo gaat het ook in het groot met natiën. Zoo bijv. had Amerika in het najaar, wanneer de graan-, katoen en andere oogsten naar Europa verscheept worden, groote vor deringen op Europa en daarentegen in het voorjaar, wanneer voor de betalingen van de andere factoren van de betalingsbalans het evenredig deel naar Europa moest geremitteerd worden, groote betalingen te doen. In die betalingen kon vór den oorlog voor zien worden door goud-verschepingen of bij de wetenschap, dat in het najaar weder vorderingen wegens overschot van uitvoer zouden ontstaan, door wissel-trekkingen op de dan verwacht wordende betalingen. Zoo lang het vrije internationale goudverkeer het mogelijk maakte de wisselkoersen binnen de beperkte grenzen van het goud-uitvoer en goud-invoerpunt te houden, waren aan die wisseltrekkingen geene buitengewone risico's verbonden. Thans echter, nu bijna overal de vrije uitvoer van goud opgeheven is en dien tengevolge de wisselkoersen niet meer door de goudpunten binnen nauwe grenzen kunnen gehouden worden, is er te groote risico aan die wisseltrekkingen op langeren termijn ver bonden. Daardoor is dit middel tot regu leering der wisselkoersen in den loop van het jaar zooal niet .geheel onmogelijk dan toch zeer moeielijk geworden. En nu schijnt de daling van den Indischen wisselkoers in de jongste maanden grootendeels aan zoo danige seizoen-fluctuatie toeteschrijven. Daar door kunnen, ofschoon de betalingsbalans voor het geheele jaar gunstig moge zijn, omstan digheden ontstaan, waardoor de beta lingen aan het moederland de daarvan te ontvangen vorderingen tijdelijk in meerdere of mindere mate overtreffen, en zoodoende voorbijgaande eene ongunstige betalingsbalans veroorzaakt. Later in het jaar zal dit zich vermoedelijk wel redresseeren en ook is het te verwachten, dat, naarmate meer normale toestanden terugkeeren, ook deze seizoen-fluctuatiën evenals vroeger weder overbrugd kunnen worden. J. D. S A N T I L H A N O DE TWENTSCHE BUK AMttrfeM, Bottwdu, 'i-Bramhagt, Dordrwht, Utrwht, Zaandam Iwtort kapitaal f 35.500.000.- Rmrm: eire* f 12.000.000 ton vrito aansprakelijk VOM virblotinliHi van B. W. BLIIDËNSTEIN «C*.,' 99-50ThNaduidlMtnit LtndME.C. B. W. BLIJDENSTEIN Juntof, ??Mkadl. LEDIBOE* « ??Almil*. BekeMiBg-Coaraat net Reitevergoedlaff. b-ra Yerkwp Wlaaelaap Blnnin- an BultMl.,Tr«MMtoMut,Coipou, Blnnin- tn Buitanland. la NMH|- an luld-Aairlka. b- e* r«rkwpj Bewaria* TU Waarde». Safe Depwrita. TenekerlBC tepa virtlw bfl uitlating van faadua. Y*orMh*ttm op Pandsan an Oaadaran. Credletot au HuieUrw «n bdutrleelen bfl hui DIRTIEEBXianra, hatzU tagan baifitilllni, mdlitaypttbiek af uMtua uknhiU, katsffn blanaa. Rente voor DEPOSITO'S Wreat 0pr*rderl»ar ......... l g Th»«af** opiefftaf- --.--,_-- IK Eea muati vut . . \ ap nadat avatian ta kaam Eea BNuuri ?paegfftag ? vaanraardan. Drie nuuuden epMffUf... IX % l Vanaf dm dag dn apBet Manen . . . 4 ngglng wwdïH % Ben IM? b . , . 4M ., ' mlndai iiati vaigaad. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. De Maatschappij voor Hypothecair Wiet 's-Gravenhage - Nassau laan N o. 23 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000.-, f 5OO?en f 10O. DE GLOBE " Levensverzekering. Wettelijke Aansprakelijkheid. Arbeids-Contract. Individueele Ongevallen. QinMul-Vtft«|tiiwMfdlfin| ti Amitifdami VORSTMAN&Co. PIIKEI6UCIT ISÏ ? TEUF. C. 2641. Atttari AfintM gtvrMfd. Ccutummndt Tuimn. IROTTEBDAM AMSTERDAM) 's-GRAVENHAGE KAPITAALenRESERVEHi 110,000,000 Handelsoredieten j Voorschotten in Rekening-Courant Deposito's l Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding j Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving | SAFE DEPOSIT si.»u. LEVENSVERZEKERING MIM.NEDERL MAATSCHAPPIJ en raadpleeg de tarieven van de Iranje-lassau Levensverzekering FREDERIKSPLEIN 51 AMSTERDAM ONTVANG ei BÊTAALKAS Niiovi OoiliRSlriii 20-22, Anstuiliii Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd.v.8% v.m.tot 4Vi uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens v. 8% tot 12 uur. j Loketten van ? 2.50 per maand | 'J 10.?per Jaar) en hooger te buur i voor bij de Directie bekende of' geïntroduceerde personen. iiiiiiiiiiiMitiiiiiiiiiiiiHiimiiiimiiiiinmiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiii muil " Assurantiekantoor J, Henn. SchrSdep, Heerengracht 124/128 _ _ _ Amsterdam. Telefoon N. 329. Alle soorten Brand-, Diefstal- en Transport verzekering. HYPOTHEEKBANK RfcflND, . 482. fl'dom PANDBRICVCN Dl Hollindscbi Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., l£*izersgr. 604 Rotterdam, Wijnhaven I29a, 's-Gravenhage, Ged. Burgw. 38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden'tot elk bedrag met een minimum van 15OO en verkoopt 4H % schuld brieven in stukken van / 1000, / 500, / 100 en / 50. DE AMSTERDAMMER Weekblad vooi Nederland kost ilechti f 6.50 p« balf ]a Levensverzekering Maatschappij jRrnbem verzekerd bedrag: ruim 67 millioen gulden ss ociatie Clvcrf/ïeim &. 'fjomperfz 183% en (jrediefnereenigintj 1853 en leserves . . . ? 19.500.000, ^Depositoeen jaar vasf. ...... 4-Va % zes maan Jen opzegging . . . 4','t % drie maanden opzegging . . . 33lt % ( (.'oor andere termijnen op nader overeen {e /tomen voorwaarden Q)cposi(o~Üie<jlemen{ verfirijt/laar bij alle fiantoren der Q)an/i Utrechtsche Hypotheekbank UTRECHT Pandbrieven ruim f 31.OOO.OOO.?. De Bank t telt a WO , pCt. beschikbaar 6 o Pandbrieven In stukken van flOOO.-, f5OO.- en f WO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. SCHRETLEN & Ci AMSTERDAM. K , > NIJMEGEN. Stadsgracht int Tel. K S7Q1 en H 3124. lm Tel. U79 «n 170*. Deposito en Rekening-courant. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen Schriftelijke of Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. Met ingang van l Juli Rentevergoeding* voor Deposito's: Mei een jaar opzegging 4'/2 pCt. foor andere taijnen nader overeen ie komen, DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6% Pandbrieven tegen Amsterdamschen Beurskoers Iittiri Ifpitftnkkiik mr liditltid Opgericht in 1864 Viltukiid Hntnkippilik Kipltul f $.010.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. \ oor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Kijks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TE REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK INCASSO-BANK Amsterdam - Rotterdam - Almelo - Arakem - Cnyk ? Delft - Dord recht - Enschedé? 's-örmTeiihtge - «alpen (L.) - 's-Hertogenbosch HilTersnm - Leeuwarden - Maastricht- Htfkerk -Tilbwg ? Utrecht ? Uden ? WormwrrAer - Wflk btJ Dnrsted* - Zaandam Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO. Reserve f 5.O11.7OO.Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Directie: Mr. H. H. C.CASFENDijKen I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 100%. WIJMHAVEM 94a. Uitgifte van (pCt. Pandbrieven togen den koers van 97 nOt. De Directeur Mr. W. C. MEES Hypotheekbank voor Amerika 's-GRAVENHAGE PanÉieven 97* 's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. 5V| Hypotekbrieven ^5 Na 10 jaren a pari opeischbaar. HAARLEM 6 pCt. PANDBRIEVEN a 99 pCt. te beginnen 1923 jaarlljksche uitloting van 4 pCt, In lederen Boekhandel: Gebonden f 1.50 per deel. aiöflandsche AMf BYI 0|o Paétiwn a 91%