Historisch Archief 1877-1940
"23'juli '21. No. 2300
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Voor de maand AUGUSTUS
voor 4?5 personen
EERSTE KLAS PENSION
gezocht in de omgeving van
of
Motor- en Zeiljachten
TE KOOP, In diverse grootten en prijzen.
Lijst van in commissie staande vaar
tuigen gratis en franco toegezonden.
BINGHAH * Ll/GT
AFD. JACHT AGENTUUR
Slepersvest 1 Rotterdam
Wassenaar als Woonplaats!!
V f aagt onm ORATIt fraai gelllumtroera prompootus.
VILLAPARK RIJKSDORP"!!
N.V. Ezpl. Mij. Xtl JKSDORP.
Tel. B43 Kioviet.
sohouwweg 34, WA9SEHAAK.
B ft
m EENIGE SPECIALITEIT
BSf jn
gf KRlMPVRIjE
in de onmiddellijke nabijheid van
trein of tram.
Brieven rmt uitvoerige inlichtingen onder
letter ML, bureau vsn die blad
m
GEZONDHEIDSQNDERGOEDEREN
Nederlandsch Fabrikaat
?ürTRicoTHUlS
LUXE- EN
VRACHTAUTO'S
B ENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam.
m.
AMSTERDAM
Rag. Sraaatraat 35
TB. NOORD 60C&
HAARLEM
Or. Houtstraat 143
TELEFOON I46&.
l
1*0
KO
Snilschfilt RlENTS BALT
Zalfond. 99 C«it fr.
In den Boekh. en na
postw. bij RIËNTS
BALT, Haag. Mond.
en schrift, ond.
Ik prHs nogmaals de voordeelen van Uw syst. omd. ik eral«Udelijk
Dnltsih mee kon schrijven, zonder een nieuwe oefening." (w.g.) J. K. te B.
iiiiiiimMiiiiimimiiiiimiiiiiiiiiiniJi
iiittiminiiiiminiiiiiii
sociaal-idealiste, kan slechts zegevieren door
den geest, niet door het zwaard. Het leven,
niet de dood is zijn meester. Het moet de
moord-hypnose door den wereldoorlog gewekt
van zich af schudden; het moet den cirkel der
slechte oneindigheid, dien van het geweld,
waarin het nog bevangen is, heldhaftig door
breken, wil niet zijn invloed even snel onder
gaan als hij is opgekomen, juist door het
levénsinstinkt dat hem bevleugeld heeft
(blad. 67). Van deze soort zou men nog meer
zulke voortreffelijke uitspraken in deze
studie kunnen aanhalen, om te bewijzen hoe
zij dien verworden vorm van de
hedendaagsche revolutie, gelijk hij in Rusland is
gedemonstreerd, zoo ver mogelijk van zich
afwerpt.
De redenen hiervan acht zij, naar mijn mee
ning ten onrechte, in het Marxisme gelegen;
zooals ik het ook onjuist vind om in Lenin
c.s. de representanten bij uitnemendheid te
zien van het Marxisme, of zelfs van het
revolujionnair" Marxisme. Wat deze lieden
voor het ineengestorte Tzarenrijk, na den val
van de opportunistische regeering Kerensky
hebben gedaan, moge vanuit een bepaalde
dwangpositie onder de toenmalige politieke ver
houdingen in het algemeen historisch ver
klaarbaar zijn geweest, anderzijds heeft het
hun hierbij in zoo hooge mate ontbroken aan
historischen zin, aan begrip van politieke
en economische leiding, zoo ook aan het
meest elementaire begrip voor verhoudingen,
dat voor dit jammerlijk bankroet de
gedachtengang van een Marx geen aansprake
lijkheid mag dragen.
Mijn bezwaren tegen de opvattingen in de
laatste studie dezer hoogst begaafde vrouw, die
blijken heeft gegeven zoo diep te kunnen door
denken, zijn hiermede niet uitgeput, des
niettegenstaande heb ik evenals vroeger ook
ditmaal weer er hare beste eigenschappen in
bewonderd.
Ieder die de groote sociale, vooral soci
aal-ethische vragen van dezen tijd eenigszins
van nabij wil volgen, moet dit geschrift
zelf gaan lezen. De goede herinnering die
men aan de schrijfster heeft mogen bewaren uit
haren vroegeren arbeid, wordt door deze
nagelaten studie weldadig versterkt.
De heer B. Rijndorp heeft het werkje
van een sympathiek en gevoelig naschrift
iiiiiiinitiiiiit'iimiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiHiiiMii
voorzien, terwijl een fraaie photo van de
schrijfster door Ir. Alb. Kspteijn het schut
blad siert.
J o s. LOOPUIT
iiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiititiiiiiiiiiiifiiiiiitiniiiiiiiiitiiiiitiiiiitmiiiii
iiiiiiiitiiiniiii
iliiiiimiiiiiimiiiim»iiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiimiii
20 LEIOSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON N. S812
HEMDEN
HAAR MAAT
Belangrijke Prijsverlaging.
TORPEDO
4 plaatsen 10/15 P. K.
f5750.CONDUITE INTÉRIEÜRE
idem f7OOO.~
TORPEDO
6 plaatsen 15/20 P. K. fSOOO
LANDAULET
idem 19BOO
J.LEONAROLANG
AMSTERDAM
iiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiitiiiiiifiiiiiitiimt
WAAR GAAT HET^HEEN ?
Ofschoon in de zweminrichting aan het
Abcouder meer, van de oprichting af (tien
jaar geleden), de gemengde baden geregeld
toepassing hebben gevonden, zonder dat ooit
eenige aanleiding tot kwetsing van het zede
lijkheidsgevoel van de bevolking was gegeven,
hebben de vroede" vaderen van
AbcoudeProostdij uit een zedelijkheidsprincipe" een
verbod tot gemengd-baden in de zwemin
richting weten door te drijven, niettegen
staande geen der raadsleden de inrichting
ooit bezocht.
Naar ons bij nadere informatie bleek, kon
deze zweminrichting welke doet denken
aan een zeebadplaats in miniatuur zich
alleen staande houden bij toepassing van
gemengde baden, waarvan dan ook door
geheele familiën tegelijkertijd werd gebruik
gemaakt, hetgeen pok zonder bezwaar kon
geschieden, aangezien de kleedafdeelingen
voor beide sexen geheel van elkander zijn
afgescheiden, doch in het water, in het Ab
couder meer, kon men desverkiezende naast
elkaar zwemmen. Is dat nu op zich zelf
onzedelijk?
Maar die roeibootjes dan, waarin thans, nu
de zweminrichting gesloten is, beide sexen
zich in elkanders tegenwoordigheid
ontkleeden?! En bovendien, waar is thans
het deskundige toezicht ? Waar en hoe
kan thans hulp worden verleend aan
minder geoefende zwemmers, die zich van
uit een bootje in het water begeven ? Ge
zwommen wordt er, dat wil men niet ver
hinderen, gemengd wordt er ook gezwommen,
dat kan men niet gemakkelijk keeren; waar
blijft nu het zoo hoog geroemde zedelijk
heidsprincipe?" Zijn deze gevolgen van de
politieverordening beter dan voorheen, toen
het gemengde zwemmen onder toezicht werd
toegelaten?
De gemeenteraad heeft weliswaar het recht
autonoom verordeningen te maken in het
belang der openbare orde en zedelijkheid,
mits niet in strijd met de wet of het alge
meen belang, doch wij vragen ons af, waar
gaat het heen indien aan hen a tort et a
tiavers de macht wordt gelaten verordeningen
te maken, om in schijn de zedelijkheid te
dienen, doch in werkelijkheid met zulke
funeste gevolgen?
Waar het heen gaat ? Naar eene benepen
reglementeering, in Meine gemeenten, van
alles wat niet oirbaaf is in de bekrompen
opvatting van de raadsleden, die, hetgeen
zij niet kennen en niet begrijpen,
veroordeelen, ongeacht de gevolgen, welke hunne
veroordeeling mocht hebben!
A l'instar van de Abcouder politieverorde
ning zijn thans ook de gemengde baden aan
de ijzeren man" te Vucht reeds verboden.
Naar men ons mededeelde, heeft het be
stuur der bad- en zweminrichting aan het
Abcouder meer een bezwaarschrift (waaraan
verscheidene vooraanstaande
vereenigingen hare adhaesie hebben betuigd) tegen
de verordening bij de Kroon ingediend. Moge
H.M. de Koningin deze vero.dening ver
nietigen als zijnde in strijd met het algemeen
belang!
C. v. J.
HET ONOPGELOSTE
DAMVRAAGSTUK
Het Damvraagstuk is nog steeds niet op
gelost en hoewel reeds velen een of ander
plan hebben uitgewerkt, is tot heden nog geen
enkel daarvan verwezenlijkt. Het wordt
echter tijd, dat een beslissing wordt genomen,
daar een ruime in het midden van onze hoofd
stad haar niet tot sieraad strekt. Wij stellen
ons echter de vraag : wat kan met het terrein
gedaan worden? Zoodra van_den bouw van
een hotel was afgezien, werd dadelijk het plan
geopperd er een groot gebouw téstichten,
dat in het belang is niet alleen van Amster
dam, maar van geheel Nederland. Als zoo
danig is genoemd het Overzee-Instituut en
de voorsteller, belast met de dagelijksche
ondervinding wat Nederland als Centrum voor
West-Europa ontbreekt, heeft den wensch
te kennen gegeven, dat de Overzeesche Ge
westen hunne inlichtingen in boeken en ge
schriften bijeen zouden brengen 'ten dienste
van iedereen, die deze inlichtingen wenscht
te ontvangen. Naast het Koloniaal Instituut
bestaat dringend behoefte voor de
Nederlandsche koloniën aan een plek voor demon
stratie aan den openbaren weg. Tegenover
het trotsche paleis op den Dam zal deze de
monstratie het best tot haar recht komen.
Tijdens den wereldoorlog en daarna is geble
ken, hoe ;de Nederlandsche Koloniën door de
Overzeesche volkeren worden gezocht. De
tijdsomstandigheden maken bovendien, dat
Nederland een geheel andere beteekenis heeft
gekregen in het wereldverkecr.
Kleine landen voelen zich meer tot kleine
dan tot groote landen aangetrokken, daar
deze laatste veel meer eikaars concurrenten
zijn.
Aan de Regeering is naar mij is gebleken het
plan in handen gegeven om met het Gemeen
tebestuur van Amsterdam in overleg te tre
den.
Wanneer de zaak op deze wijze tot stand
komt, zal Amsterdam in wereldaanzien onge
twijfeld winnen.
Het Overzee-Instituut heeft ook een sociaal
doel. Het zal een uitstekende leerschool wor
den voor ons volk en het leeren dat er nog een
andere bedrijfswereld is en wat er buiten
Nederland met arbeid voortgebracht wordt.
Het zal tot het inzicht leiden dat de ?twist
tusschen kapitaal en arbeid een land nooit
tot welvaart kan strekken. Uit verschillende
landen zijn reeds adhaesie-betuigingen bin
nengekomen en het is zeker dat het ook aan
financieëlen steun van deze landen niet zal
ontbreken. Maar de hoofdzaak waar het
thans om gaat is, dat wij zelf iets aandurven
voor de ontwikkeling onzer relaties en de
opvoeding van ons volk.
J. H. B R A N D E s
Avondstonde
Wanneer de stilte om mij waart
En alle geluiden zwijgen,
En alle boomen uit mijn gaard'
Een somber aanzien krijgen,
Wanneer de schemer langzaam aan
Den horizon langs komt sluipen,
En al!e dingen die buiten staan
In vale jasjes kruipen,
Dan gaat heel lijze uit d'ommering
Op zijden sokjes treden
Tot mij de blijde Herinnering
Met bloempjes uit 't verleden:
Met röse, gouden, bonte en blonde.
O, goede troostrijke avondstonde!
H. G. P. OBDEIJN
tiiiiliifiiMiiiimiiMi
MHHMIflIIIIIIHIIIIIIIHIIItllllllMllllltllilllllillt
REISLECTUUR
Geregeld voorhanden
een groote collectie
REISLECTUUR
in de Holl., Fransche,
Duitsche, Engelsche
en Spaansche taal
BIJZONDERE AANBIEDING .
DUITSCHE
ROMANS
CATALOGUS GRATIS OP
VERZOEK VERKRIJGBAAR
LLSTEIN
BÜCHER
AMSTERDAM
UIIHHimllllllllM tlllllllllllll'HIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIlnllmnlIllllllllllllHlM,,,,,,,,,,,,,,,, III Il
WEER EEN NIEUWE GETUIGE
iiiiiitiiMiiiiiiMiiiiiiiiiiiiimiiiiiii intimi! UMI ifiiiiiiiiiiiiiiiiiiii nitiiiiiiiiim IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMI iiiiiEiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiinini MMIIIIIIIMIIIIIHIIMIIIIIIIIIIUIIIIHM
The Life Beyond The Veil 1)
I. The Lowlandsof Heaven.
by Rev. G. Vale Owen, Vicar
of Oford, Lancashire.
Het aantal neemt gestadig toe. Na het
gewigtige boek van Sir Oliver Lodge een ander
werk, in 't Hollandsch verscheenen, Geest en
Geestelijk Leeven". Dan een Hollandsche ver
taling van het boek van Frederick W. H.
Myers, uitgegeeven door zijn zoons en nu weer
een boekje, door automatisch schrift
verkreegen en neergeschreeven en uitgegeeven door
Rev. G. Vale Owen, een Anglikaansch pries
ter.
Ik wensch, in een voorwoord voor dat een
voudige en zoo oprecht gestelde werkje, even
duidelijk te maken wat de voornaamste wijzi
ging is in de methode van onderzoek naar
het voortleeven der afgestorvenen.
Tot nog toe was het streeven der onderzoe
kers, waarvan Myers wel de meest ijverige en
grondige is geweest, om identiteits-bewijzen te
vinden onder zoogenaamde test-conditions".
. Deeze methode i? dezelfde waarmee de
natuurweetenschap arbeidt, en het groote succes
deezer natuur-weetenschap bracht de onder
zoekers in het moeyelijke gebied van het
supranatureele en het leeven na het afsterven ertoe,
dezelfde methode geduldig voort te zetten.
En het groote publiek wacht steeds op de
proefneeming, die tastbaar en oovertuigend
zal bewijzen, dat de mensch voortleeft na
zijn dood, en met de achtergebleevenen in
contact of correspondentie kan blijven. Groote
geleerden als Oliver Lodge meenden ook steeds
niet beeter te kunnen doen dan de scherpste
proefneermngen, onder strenge condities tot
vermijden van bedrog, zooals die in de
natuurweetenschap geldig zijn, ook in het
supranatureele toe te passen.
Nu gaan wij echter een anderen weg op, die
ik steeds in 't oog heb gehouden en die m.i.
meer belooft dan de natuurweetenschap.
Deeze laatste toch geeft altijd vat aan scep
tische kritiek. Er is geen test-condition"
bestand teegen het argument, dat het toch
alles maar fantasie is van ons onderbewust
zijn, of telepathie tusschen leevenden.
Ik heb dit vroeger reeds uitgesproken in een
reede voor de S. P.JR. En meer en meer
komt men tot de oovertuiging, dat daarom de
geheele werkwijze der onderzoekers ongeschikt
is. Er is altijd twijfel moegelijk, ondanks de
meest oovertuigende bewijzen.
Daarom is het nutteloos, deeze poogingen
door te zetten. Laat ons den twijfel kalm aan
vaarden en trachten op andere wijze dan de
man van weetenschap tot de waarheid te
koomen.
Die andere weg is de weg van Liefde. Dit
klinke wonderlijk in de ooren der geleerden, het
is toch de beste benaming. Het boekje, dat ik
hier inleid, is er een voorbeeld van. Wie dit
boekje leest, krijgt den indruk met menschen
te doen te hebben, die niet bedriegen noch
de afgestorvenen, die hun boodschap brach
ten, noch de leevenden, die haar opnamen en
verspreidden. In dit geval te werk gaan met
het eindeloos wantrouwen der natuurgeleerden,
is verder afwijken van de waarheid. Dit is
geen natuuronderzoek, maar
supra-natuuronderzoek, gemeenschap en verkeer der zielen.
Noch Myers, noch Lodge hebben dit ingezien,
en ik hel) het eerst in den laatsten tijd, sints ik
zelf belangrijke meededeelingen kreeg, goed
begreepen.
Als men -in verkeer komt met een afgestor
vene en vraagt naar test-conditions dan
is het vaak, als zou men in het huis
van een eerlijk en gevoelig vriend koomen, als
SPAAMSOH, ENGELSCH,
FR A MS G H, DUITS OH etc.
Berlitz-School
Hoerengraaht 431 M. 3286
Pract Onderwijs door buiten). Leeraren
IIIIIIII1IIIIIIIIIIIMIII
gast, en beginnen met het onderzoek der voor
gezette spijzen, of ze welligt ook gif bevatten.
Een onzegbaar pijnigende tu beleedigende
handeling teegenoover den zoo uiterst gevoeli
ge, die ons vertrouwde.
Toen mij deeze waarschuuwing van de
ooverzijde gewerd, gaf ik de natuur-filoso
fische methode op, vroeg niet naar
testconditions", wachtte geduldig af en nam aan,
als oprecht gemeende waarheid, wat als zoo
danig gegeeven werd. Dus niet langer de
physische instrumenten tot weegen en meelen. Wij
hebben hier niet met weegbare en meetbare
feiten te doen.
Maar toch.... kritiek! Natuurlijk! geen
blind geloof. Maar een kritiek die uit liefde
voortkomt en op hetzelfde gevoel in den
meededeeler vertrouwt. Een intuïtief onder
zoek dus, dat op den duur veel oovertuigender
is dan alle physische onderzoekingen. Men
accepteert en aanvaardt voorloopig al het
meedegedeelde, zoo lang men geen reeden heeft
voor ernstigen twijfel. Men neemt het beste
aan, eerlijkheid en goede trouw, ook in zulk een
buitengewoone zaak als het verkeer met afge
storvenen.
En men benadert de waarheid niet door en
kele geforceerde feiten, maar door een meenigte
uitingen die gesamenlijk den indruk geeven
van een zuivere en oprechte persoonlijkheid.
Dan alleen zal men, in zoo uiterst subtiel
onderzoek, de waarheid benaderen zonder haar
teedere woezenheid door cynische, sceptische
en wantrouwende vragen of opmerkingen te
beleedigen.
Volgens deeze methode kreeg ik de prach
tigste uitkomsten, die neergeschreeven zijn in
de door mij uitgegeeven boeken oover Jezus'
leer en leeven.
En het is door de toepassing van deeze
zelfde methode, dat het boekje van Rev. G.
Vale Owen een waardevol werk is geworden.
Hier spreekt een gestorven moeder met
haren zoon, en de ervaringen strooken in
bizonderheeden volkoomen met de mijne.
Alleen door geduldig, liefdevol en eerbiedvol
afwachten, krijgt men zuivere resultaten.
Daarbij moeten de recipiënten, zoowel als
de meededeelers, een geestelijk eevenwigt en
een reine vroome toeleg toonen. Eerst een
kleine kring van weigezinden, eerbiedig en met
vroome bedoeling, kan betrouwbare uitingen
toonen. Daarbij is de hulp van een dergelijke
kring aan de andere zijde noodig.
Al wat op de spiritistische seances gebeurt,
is ruuw, grof, onzuiver werk, dat geen reine
uitkomsten kan geeven. Alleen bij 't in acht
neemen van strenge en cedele beginselen, in
een liefderijke en reine sfeer, is iets
waardevols te verwachten.
Zulke meededeelingen zijn zeeker zeldsaam,
maar ze zijn er, en meer dan de menschen
we e te n.
De kerk ijvert teegen het spiritisme, maar
teegen een door de hoogste zeedelijke autori
teit erkend en goedgekeurd geval kan de kerk
geen bezwaren hebben. Zij weet, dat de afge
storvenen niet verdweenen zijn, maar nog in
communicatie met ons staan. En zij zal alieen
bij groote uitzondering het verkeer van leeven
den en afgestorvenen goedkeuren.
Zooals dit blijkbaar hier het geval is geweest.
Maar men moet niet vergeeten, at alle
geïnspireerde geschriften toch ook tot o r. s
gekoomen zijn door hulp en bemiddeling van
hooger weezens, waarvan wij de heiligheid
naar eigen innerlijk gevoel moesten aanvaar
den of loochenen.
FREDERIK VAN EEDEN
1) Hollandsche vertaling, te verschijnen bij
Schellens & Giltay A'dam.
*^r 'M ~ Bj^v-^l^'
[VAN DEWEEKJ
^Q^^SS3^SïS^Si^1^/
EEN VEELBEWOGEN j^j
JEUGD ^
Een van de belangrijkste boeken \,
van F. M. DOSTOJEFSKI, be- N'
handelende de jeugd van een U
musicus in het huis van een ff'
Russische grafelijke familie.lis gg IL
GEÏLLUSTREERD OMSLAG 3 D
VAN JORDAAN ,.1^^
Prijs ingenaaid f 2.90 -£?'.'
In prachtband f 3.90 3S
_ Uitgave van VAN HOLKEMA:&
V WARENDORF, Amsterdam
_J