?«?ïjrtr- T . jn >. K ^0 Juli «21. No. 2301 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 15 Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensltk Vandaag geen plaat: De Groene" baadt. iiliimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiHiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiii lllllllllllltflllllllllttll iiiiiiiiitiiifmiiiiiiimiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiimifiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiii! S AM LOYD EN ZIJN PUZZLES door A. B." Oplossing gevraagd puzzles. van 5 LoydIk wil alleen even vertellen, dat ik op 3Q januari 1841 te Philadeiphia geboren ben als de jongste van acht kinderen, dat ik' brave en eerlijke ouders had, die het goed konden doen en dat ik een aangeboren liefde heb voor puzzles, problemen en goocheltoeren, hetgeen zich reeds voor mijn tiende jaar openbaarde". Zoo begint Sam Loyd zijn eigen levensbe schrijving. En dan gaat hij verder door over zijne schaakproblemen. Doch deze willen wij nu laten rusten. Alleen moge hier ver meld worden, dat hij zonder twijfel bij de op lossers een jder meest geliefde probleemcom ponisten was en nog is en dat hij wat brilliancy" en originaliteit betreft, zijn meester op dat gebied wel nimmer zal vinden. En ook op het gebied van puzzle's is Loyd onnavolg baar, want de fraaiste puzzle's, die bestaan, zijn ontsproten uit zijn rusteloos, geniaal brein. Hij stond in Amerika bekend als de Puzzle-Koning. Doch niet alleen schaakpro blemen en puzzle's trokken hem aan ; hij kon ook goochelen, buikspreken, gelaatstrekken van anderen nabootsen, etc. etc. Verder kon hij alle geluiden namaken, zoowel de klank van muziekinstrumenten als de geluiden die de dieren doen hooren. Bovendien zat hij vol streken en de anecdotes; die van hem in om loop zijn, zouden eenige kolommen kunnen vullen. Vooral met zijn buikspreken heeft hij tal van menschen beetgenomen. Zoo wordt b.v. verteld van het dienstmeisje dat bij Loyd's ouders aan huis was, bp zekeren dag haar betrekking aan Loyds moeder opzei, omdat het volgens haar in het huis spookte. Herhaaldelijk had zij stemmen gehoord in den schoorsteen, als zij stof afnam in de zijkamer. De verstandige vrouw begreep direct, dat haar veelbelovende zoon hierin een rol had gespeeld en daar zij het zeer bruikbare dienstmeisje niet gaarne zag vertrekken, moest Sam komen en werd genoodzaakt een voorstelling" te geven van zijn spreekkunst op een afstand". Een ander maal was Loyd met zijn zoontje in een gezelschap, waar o.m. het gesprek kwam op gedachten overbrengen. Natuurlijk waren er slechts weinigen, die hieraan geloof sloegen. Loyd beweerde, dat hij zijn gedachten Sam Loyd zósterk zou kunnen concentreeren, en op zijn zoontje kon doen inwerken, dat deze in staat zou zijn direct te zeggen, wat hij gedacht had. Hij nam daartoe een spel kaarten en ging in een hoek van de kamer, terwijl den jongen Loyd werd gezegd in den tegenovergestelden hoek te gaan staan met zijn gezicht tegen den muur, alwaar hij ten overvloede nog geblinddoekt werd ook. Daarop vroeg Loyd aan twee der aanwezige heeren, die de gedachtenoverbrenging het felst bestreden hadden hem om beurten een kaart te toonen, waarna zijn zoontje zou zeg' gen welke kaart het was. Tot de grootste ver bazing van alle aanwezigen noemde de kleine Sammy, zonder zich ook maar een enkele maal te vergissen, alle kaarten die Loyd Sr. werden voorgehouden, op. Er waren zelfs dames, die er een soort rilling van kregen. Een der oudere heeren van het gezelschap vroeg later Loyd een oogenblik alleen te mogen spreken en van die gelegenheid maakte hij gebruik om Loyd te waarschuwen toch niet met dergelijke experimenten door te gaan, daar er zonder twijfel groot nadeel voor zijn zoontje uit zoude voortvloeien. Onze oolijkerd begon hartelijk te lachen en stelde den be zorgden, welmeenende.i ouden heer gerust door hem te zeggen, dat zijn zoontje geen mond had open gedaan, doch dat hij de kunst van buikspreken verstond en dus op die wijze het geheele gezelschap een poets had gebakken. Loyd was zonder twijfel een genie. Waar anderen maanden noodig hadden om iets te leeren, gebruikte Loyd even zooveel weken. Werd hem een moeilijk vraagstuk of probleem voorgelegd, Loyd gaf in den regel direct de oplossing. Hij zat altijd vol plannen en de ideeën vloeiden hem als 't ware van alle kan ten toe, ja hij bekende dikwijls dat er meer ideeën bij hem opkwamen, dan hij kon ver werken. Ieder nieuw idee werd opgeteekend en als 't mogelijk was, werd daaruit een puzzle of een probleem geboren. Lukte dit niet, dan werd het denkbeeld uitgewerkt tot een of ander humoristisch verhaal, dat half Amerika deed lachen. Leende zijn idee zich ook daarvoor niet, dan bekeek hij het van een artistiek standpunt en werd het uitgewerkt tot een pakkende advertentie voor een of ander Amerikaansch zakenman. In het spreken was Loyd buitengewoon kalm en bedaard ; zijn pen was welversneden en hij k.on daarmee doen lachen doch als 't moest ook scherp de waarheid zeggen. Hij had een intelligent gelaat, een hoog voorhoofd, buitengewoon levendige oogen, en een vriendelijke, prettige glimlach, alsof de wereld vol kieine kinderen was, en hij gezonden was om met die kinderen te spelen, hen te ver maken en als 't kon voor 't lapje te houden. Er wordt nog een brief van hem bewaard, die hij als zestiger schreef aan zijn kleinzoon van 3 jaar oud. Het kind kon natuurlijk nog niet lezen, doch begreep den brief ten volle, want in plaats van letters stonden er teckeningen op het papier.. De eerste teekening stelden Loyd en zijn vrouw voor, die op reis gingen en vervolgens zag de kleine jongen zijn grootvader baden, zwemmen, visschen, kuikens voeren, een beer schieten etc. etc. Loyd was altijd bezig, altijd aan het werk; teekenen, studeeren, graveeren, schrijven etc. etc. En deed hij geen van deze dingen, dan kwam het schaakbord voor den dag. .-?& Alles'wat Loyd dacht of deed, 'was tot op zekere ^hoogte origineel en bezat een tintje humor. Zijn briefpapier zelfs was in staat een isegrim te doen lachen, want het had in den linkerbovenhoek een door Loyd gemaakte tee kening voorstellende een negerjongen met een bijzonder grooten mond en een onvergetelijke!! glimlach, bezig zijnde een soort van guitaar te bespelen. Op de maat van de muziek danst een krokodil en de houding van staart en achterpooten is uniek. Het negerjoggie draagt een grooten hoogen hoed waarop de krokodil een verlangenden en smachtenden blik werpt. Kan het origineeler? Een aardige reclamekaart van hem stelde een zeer leelijke oude man voor met een groo ten neus. Deze neus was rood gekleurd, doch indien er regenachtig weer op komst was, ging die kleur over in blauw ! Een soort van barometer dus. Geen wonder dat Loyd succes had en het regende soms bestellingen bij hem. Zoo. kwam Barnum (een der firmanten Barnum en Baily) op een goeden dag bij Loyd binnenstappen en bestelde hem eenige millioenen exemplaren van zijn Pony-puzzle om daarmede de aandacht van de Vereenigde Staten op zijn wereldberoemd circus te ves tigen. 'Vele onzer lezers zullen zich wellicht nog de tournee van het circus Barnum en Bailey door ons land herinneren, nu ongeveer 20 jaar geleden. Pony-puzzle. Zonder twijfel is de Pony-puzzle, die wij als no. l in dit nummer afdrukken, buitenge woon fraai. En aan deze puzzle is een aardige geschiede nis verbonden, die wij onzen lezers niet mogen onthouden. Gedurende den Burger-oorlog was Loyd met zijn vader naar Europa gereisd, ten einde een opdracht van de regeering der Ver eenigde Staten te vervullen. Op de terugreis' was er een zeer gemengd gezelschap aan boord o.a. de gouverneur van Pennsylvania Andrew G. Curtin, een groot liefhebber van paarden. Het gesprek kwam op het bekende witte paard op Uffington Hill in Berkshire in Engeland, dat in een van de zijden van de rots uitgehouwen is, minstens acht maal zoo groot als een gewoon paard. Curtin vroeg aan Loyd, wiens bekwaamheden hij kende, of dit paard niet tot een puzzle kon worden uitgewerkt. Nau welijks had hij dit idee geopperd of Loyd nam een notitieboekje uit zijn zak, nam er een blaadje zwart papier uit, en knipte binnen enkele seconden de wereldberoemde ponypuzzle. Men za! opmerken, dat de pooten en de staart op eene eigenaardige wijze aan het li chaam vastzitten. Welnu, deze moeten er afgeknipt worden en daarna zoodanig worden gelegd, dat een dravend paard te voorschijn komt. Het is niet gemakkelijk en er wordt ver teld, dat Loyd een flesch champagne uitloofde aan dengene aan boord, die in staat was de oplossing te vinden. A. B. zal dit Loyd maar niet nadoen en verzoekt den lezers genoegen te nemen met het boekwerk dat ,,de Amster dammer" ter beschikking stelt. No~2 is de 14?15 puzzle die in Amerika VAN DEWEEK OOGST DOOR TOP NAEFF ?:- 3e druk Prijs ingen. f3.90 - Geb. f5.50 EENIGE BEOORDEELINGEN: Een boekje in zijn soort z voortreffelijk, dat we de schrijfster en onze litteratuur er van harte mede geluk wenschen. Onze Eeuw. Deze oogst is een rijke oogst. Mogen velen hem binnenhalen. Ze zullen er slechts vreugde van heb ben. Nieuwe Arnhemsche Courant. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam AANBEVELENSWAARDIG l JAC. URLUS Havana 12 ets. sigaar Uw leverancier heeft dit merk voorradig Zoo niet, meldt het ons. Sigarenfabriek FLEVO - UTRECHT Levensverzekering Maatschappij H A A R L E M" Wllsonspleln 11 DE VOOKDEEL1OSTE TARIEVEN WHITE' Vrachtaütomobielen hebben DE wereld-reputatie. Vraagt ons om adressen van White"- J bezitters. De verstrekte inlichtingen geven U direct aanleiding een Whlto" aan te schaffen. Kostenberekening wordt gaarne vrij blijvend verstrekt. FirmaGebr.NEFKENS, Amsterdam JAC. OBRECHTSTRAAT 26 Tel Z. «507. l IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIHIIIMIIII No. 3. China-man-puzzle Verdwijn van de aarde! bij honderdduizenden is verkocht. Zij bestaat, zooals de teekening aangeeft uit een vier kante doos, waar plaats is voor 16 vierkante blokken. Er zijn er echter maar 15 in, zoodanig gerangschikt, dat het 14e blok achter het 15e staat. De opgave nu is om de cijfers in de juiste volgorde te plaatsen, hetgeen men zou kunnen doen door gebruik te maken van het 16e vakje, dat ledig is. Kunnen doen ! Want volgens Loyd is deze puzzle onoplosbaar, hoewel verschillende personen in de Veree nigde Staten beweren, dat het hun na lang schuiven ten slotte gelukt is, de cijfers in de goede volgorde te krijgen. Loyd bevond zich eens in een koffiehuis, waar het gesprek kwam pp deze puzzle. Een grof-gebouwde Ier, die in een hoekje zat, spitste zijn ooren, kwam plotseling op Loyd toe en zei: Zijt gij de man, die de 14?15 puzzle uitvond? Ik heb dat ding opgelost!" Loyd lachte en antwoord de dat zulks niet mogelijk kon zijn, omdat de puzzle onoplosbaar was. De Ier fronste zijn wenkbrauwen en zei op luiden toon : Zeg niet, dat 't niet waar is, anders sla ik je neus van je gezicht af.", Nu was Loyd wel niet bang, maar de Ier zag er bijzonder woest uit, en was nog veel zwaarder gebouwd dan onze puzzlemaker, zoodat Loyd het dispuut maar niet verder voortzette. Indien onze lezers soms lust mochten ge voelen, deze puzzle te probeeren. dan zal A. B. dit op hoogen prijs stellen. Voor eene goede oplossing stelt hij de som van ? 25. beschikbaar. No 3 is de China-man-puzzle, die wij onzen lezers helaas niet ter oplossing kunnen aan bieden, doch die in een artikel van Loyd toch niet onvermeld mag blijven, omdat hij zelf deze puzzle als zijn meesterwerk beschouwde. Loyd maakte deze puzzle in 1896, naar aan leiding van eene advertentie in een der Amerikaansche bladen, waarin een prijsvraag werd uitgeschreven voor de ' beste wijze waarop bekendheid gegeven kan worden aan een pasgeopende badplaats. Loyd nam deel aan den wedstrijd en won den prijs. Doch meer dan dat. Op weg naar de redactie van het blad, waarin bedoelde advertentie was opgenomen, kwam hij voorbij het bureau van de Brooklijn Eagle" waar hij een goeden vriend had, wien hij de puzzle even wilde toonen. Deze was zoo verrukt over het geniale werk van Loyd, dat hij eerst den redacteur, toen den uitgever en daarna den eigenaar van het blad er bij riep. Toen Loyd het bureau van de Eagle" ver liet, was hij benoemd tot puzzleredacteur op een salaris van 50 dollar per week en per g^puzzle ! Voor A. B. iets om van te watertan den ! De puzzle zelf bestaat uit twee concentri sche stukken bordpapier, zoodanig op elkan der vastgemaakt, dat de kleinste achteruit en vooruit kan worden rondgedraaid om een spil. Als men de puzzle bekeek, telde men der tien Chineezen in de meest pittoreske houdin gen. Door de kleinste kaart iets te draaien, bleven er slechts twaalf Chineezen over en niemand kon zeggen waar de dertiende ge bleven was. Vele geleerden hebben getracht, een goede verklaring van deze puzzle te geven, doch zij hebben steeds gefaald. Hetzelfde was het geval met het Blindgeluks-spel" dat Loyd uitvond en bestond uit een kaart, waarop een hoefijzer was afgebeeld. In de gaten van dit ijzer stonden verschillen de cijfers, alle beneden 1. Midden in het hoef ijzer had Loyd een pijp geteekend, waarop het cijfer 13 stond. Het spel werd door twee personen gespeeld, die om beurten de cijfers moesten bedekken met een fiche en onderwijl de bedekte cijfers bijelkander moesten tellen. Degene, die het eerst 51 had, had gewonnen. Toen dit spel in de wereld kwam, Loyd had er patent op genomen adverteerde hij dat, hij 25 dollar bood aan dengene, die een spel van hem zou kunnen winnen. Loyd speelde het meer dan 100000 maal en verloor nimmer. Hij had een sleutel waardoor het onmogelijk was van hem te winnen. Een professor van het Colombia College, een specialiteit op mathemathisch gebied, kwam op zekeren dag Loyd opzoeken en noodigde hem uit tot een spel om 100 dollar. Loyd weigerde, zeggende, dat hij niet wenschte het geld van den professor te winnen. Toen speelden ze zonder inzet en nadat de professor acht maal had verloren, zonder een enkele maal te winnen, stond hij op en liep boos weg, in stede Loyd erkentelijk te zijn voor zijn rid derlijkheid. No 4 is de puzzle van de twee doode ezels of de ruiters in galop." Gevraagd om de rui ters langs de stippellijn uit te knippen en de No. 4. De doode ezels of de ruiters in galop dooae ezels mitsgaders de ruitertjes zoodanig te leggen, dat twee ruiters in galop gezien worden ! Tot slot een wiskundige puzzle van Loyd, die ook in Amerika veel opgang heeft gemaakt. Hoe oud was Marie? Marie en Anna zijn samen 44 jaar oud en * Marie is tweemaal zoo oud als Anna was, toen Marie half zoo oud was als Anna zal zijn, als zij 3 maal zoo oud is als Marie was, toen Marie 3 maal zoo oud was als Anna. Hoe oud was Marie? Dames en heeren oplossers kunnen de vacantieweken, indien zij zulks wenschen, be nutten voor het kraken dezer harde noten. Wij geven hiervoor drie weken tijd in plaats van zeven dagen. Voor de oplossers van de puzzles worden vijf boekwerken ter beschikking gesteld. Oplossingen in te zenden onder letters A.B. Dit artikeltje over Loyd zou niet volledig zijn, indien wij verzuimden, den datum vn\ zijn dood te vermeldden. Op 10 April 1911, dus op ongeveer 70-jarigen leeftijd eindigde zijn zoo werkzaam, veelbewogen leven. No. 2.