Historisch Archief 1877-1940
13 Aug. '21. No. 2303
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
DE NEDERLANDSCHE
HANDELMAATSCHAPPIJ IN 1920
De aankondiging, dat de Nederlandsche
Handelmaatschappij over 1920 een dividend
van 12 pCt. zoude uitkeeren, tegen 16pCt.
over 1919 en 14pCt. over 1918, moet onte
genzeggelijk teleurstellend genoemd worden.
Bij de wetenschap, dat de Maatschappij op
hare cultuur-ondernemingen in
NederlandschIndië belangrijke grootere winsten moest
gemaakt hebben en dat ook het bankbedrijf
in 1920 niet ongunstig geweest is, had men
eerder een hooger dan een lager dividend
verwacht.
Het thans verschenen verslag met balans
en winst- en verliesrekening toonen dan ook
aan, dat de biuto-winsten over 1920 inderdaad
belangrijk gunstiger zijn geweest dan in
eenig voorgaand jaar, maar dat de verminde
ring van het voor uitkeering beschikbaar
winstsaldo te wijten i^ aan de volgende
factoren.
Ie. Afschrijving van f3.794.000.?op het
effectenbezit of ruim drie millioen meer dan
het voorgaande jaar;
2e. Vermeerdering der kantoor-onkosten
met meer dan zes millioen, n.m.l. van
f8.576.407.?tot f 14.787.033.
3e. Boven en behalve een afschrijving van
f2.900.000.?op diverse debiteuren, het af
zonderen van een bedrag van f 12 millioen
uit de winst als reserve voor bepaalde be
langen, tegen slechts f 1.500.000.?in het
voorgaande jaar.
Aan deze drie factoren is het toe te schrijven,
dat, niettegenstaande het bruto-winstcijfer
belangrijk hooger is geweest dan in eenig
.voorafgaand jaar, het voor verdeeling be
schikbare winst-saldo nog beneden dat der
beide voorgaande jaren gebleven is. De
biutowinst heeft nml. in 1920
f 43.211.232.?bedragen, tegen
28.539.903.?in 1919
20.962.016.?, 1918
16.446.735.?, 1917
21.157.648.?, 1916
9.785.647.?, 1915
8.755.589.?, 1914.
Vergeleken met 1914, is zij dus nagenoeg
vervijfvoudigd, terwijl het aandeelenkapitaal
in dien tijd slechts met 60pCt. toegenomen is
en van f 50 millioen tot f 80 millioen gestegen.
Rekening houdende met de in die jaren aan
zienlijk vermeerderde gewone en buitenge
wone reserven (welke laatste voor een groot
deel opgebouwd is uit het agio bij de op
volgende aandeelenemissiën) is het totaal
van aancieelenkapitaal en reserve van
f64.300.000.?in 1914 tot f 121.600.000.
einde 1920 vermeerderd, zoodat met een
nog niet ten volle verdubbeld eigen kapitaal
een vijfmaal grootere winst behaald is.
Gaat men nu na, hoeveel de beide hoofd
takken van het bedrijf der Nederlandsche
Handel-Maatschappij, nml. het bankbe
drijf en de Indische cultuurondernemingen,
tot de gestadige en in 1920 zoo belangrijk
vermeerderde bruto-winst hebben bijgedragen,
dan blijkt dat in die jaren de winst bedragen
heeft:
Bankbedrijf Ind. Cultures
1920 f 26.354.936 f 16.856.295
1919 23.056.938 5.208.697
1918 19.645.961 792.988
1917 14.203.745 1.681.227
1916 13.710.613 5.411.916
1915 8.099.277 1.192.109
1914 7.176.220 1.306.628
Deze cijfers doen zien, dat de winst uit
het bankbedrijf wel met grootere en kleinere
sprongen, maar zonder onderbreken van jaar
tot jaar is toegenomen, dat die uit cultuur
ondernemingen echter aan sterke schomme
lingen onderhevig is geweest. Voor de cultuur
ondernemingen is 1920 een rccord-jaar ge
weest, hetgeen trouwens te verwachten was
en kon ik dan reeds bij de bespreking van het
verslag over 1919 schrijven, dat het a! zeer
moet tegenvallen, indien bij de sedert .sterk
verhoogde suikerprijzen 1920 in dat opzicht
niet eene aanmerkelijke verbetering aan
wijst." Mutatis mutandis is het thans echter
aan te nemen, dat bij de zoozeer gewijzigde
conjunctuur voor suiker en andere Indische
producten, 1921 weder eene belangrijke in
zinking zal aanwijzen en zal het daaraan
wel in hoofdzaak toeteschrijven zijn, dat het
bestuur der Ned. Handel Mpij riet noodig
geacht heeft, uit de phenomenale winst van
1920 een zoo belangrijk aeel (f 12 millioen)
te moeten reserveeren.
De winst uit het bankbedrijf in 1920 ii
feitelijk nog c.a. f3 millioen hooger geweest
dan het bovenstaand staatje aanwijst; daar
in het daar opgegeven bedrag reeds eene
afschrijving van f 2.900.000.?op dubieuze
debiteuren begrepen is. Tot toelichting van
deze afschrijving wordt in het verslag opge
merkt : de positie van eenige onzer debi
teuren heeft ons tot deze afschrijving aanlei
ding gegewn," terwijl ten aanzien van het
reserveeren van twaalf millioen voor be
paalde belangen" opgemerkt wordt: Met het
oog op de ongunstige en onzekere economische
toestanden hebben wij gemeend een belang
rijk deel van onze winst onder dit hoofd te
moeten reserveeren."
De afschrijving van f3.794.371 op het
hoofd effecten" wordt in het verslag toege
licht met de opmerking : door daling van
de koersen van verschillende fondsen moest
op dit hoofd een belangrijk bedrag worden
afgeschreven". Zooals bekend geeft de Handel
maatschappij geene specificatie van haar
effectenbezit, maar bepaalt zij zich tot een
opgaaf van enkele hoofdrubrieken met de
daarin belegde bedragen. Daaruit blijkt, dat
ruim de helft van het effectenbezit uit
belegtmigswaarden bestaat nml. Staató-, provin
ciale-, gemeente- en spoorwegobligatiën. Aan
gezien deze fondsen in 1920 geene verdere
depreciatie ondergaan hebben, maar eerder
iets in koers verbeterd zijn, ligt het voor de
hand, dat de aanzienlijke afschrijving op het
effectenbezit noodig is geweest door de be
langrijke daling van den koers van haar
bezit aan aandeelen van stoomvaart-, cul
tuur-, handels-, industrieele- en financieele
ondernemingen.
Hoe groot dat bezit is, kan uit het verslag
niet opgemaakt worden, daar obligatiën en
aandeelen onder een hoofd saamgevoegd zijn.
Zooveel is echter duidelijk, dat ook deze
afschrijving een uitvloeisel is van de ongun
stige en onzekere economische toestanden",
die reeds aan het einde van 1920 bestonden,
maar in de eerste helft van 1921 nog verder
geaccentueerd zijn en blijkbaar het Bestuur
der Handel-Mij. er toe geleid hebben
bij het vaststellen van het verslag in Juli
1921 een uiterst voorzichtige dividend-politiek
te volgen.
Evenwel zal daarbij niet enkel voorzichtig
heid voorgezeten hebben, maar is het
aantenemen, dat toen reeds met groote zekerheid
kon nagegaan worden dat op diverse vorde
ringen groote verliezen geleden zijn of zullen
worden, die het maken van groote reserven
en afschrijvingen noodig deden zijn.
* De sub 2. hierboven genoemde factor, die
bijgedragen heeft tot het absorbeeren van een
aanzienlijk bedrag van de winst van 1920 is
de enorme stijging der kantooronkosten.
Sedert 1914 zijn de kantooronkosten met
ruim twaalf millioen gestegen, nml. van
f2.667.531 tot f 14.787.033, waarvan ruim
de helft of f6.200.000.?alleen in 1920.
Hiervan komt f l .700.000.?ten laste van
het hoofdkantoor en f 4| millioen ten laste
der vestigingen in het Oosten. Ten aanzien
van het Hoofdkantoor wordt in het verslag
opgemerkt, dat de meerdere onkosten ver
oorzaakt zijn door uitbreiding van personeel,
verhooging van traktementen enz. Omtrent
de veel belangrijkere vermeerdering bij de
vestigingen in het Oosten ontbreekt echter
elke toelichting. Toch zoude het niet over
bodig zijn geweest, den aandeelhouders
mede te deelen, aan welke oorzaken het te
wijten is, dat de onkosten aldaar in een jaar
nagenoeg verdubbeld zijn. Niet onwaar
schijnlijk komt het mij voor, dat zij voor een
deel althans diiect verband houden met de
hoogere baten der cultuurondernemingen en
onder de onkosten ook begrepen zijn
tantièmes, winst-aandeelen enz. van adminis
trateuren en personeel dier ondernemingen,
die natuurlijk bij een zooveel hoogere bate
insgelijks belangrijk meer moeten geweest
zijn.
Dat de Handelmaatschappij bij deze op
drijving der onkosten niet alleen staat, maar
hetzelfde verschijnsel zich in nog sterkere
mate ook bij andere banken voordoet, is dezer
dagen aangetoond. En daarbij moet nog in
aanmerking genomen worden, dat de onkosten
feitelijk nog veel hooger zijn, omdat daaraan
nog toegevoegd behooren te worden de rente
en afschrijvingen op de zeer belangrijke ka
pitalen in kantoorgebouwen aangelegd, die
kantoorhuur representeeren.
Intusschen is het thans reeds duidelijk,
dat in de naaste toekomst de verhooging
der onkostenrekening niet alleen geen ver
deren voortgang zal maken, maar allengs
voor inkrimping plaats maken. Het ophouden
van de veel tijd en arbeid kostende formali
teiten, die tijdens den oorlog het aanstellen
van meerdere arbeidskrachten noodig maak
ten, heeft reeds geleid tot ontslag van een
groot aantal der nieuwere, minder geschoolde
krachten. De hooge loonen zullen ook gaande
weg moeten verminderen, ook al omdat de
groote vraag naar-allengs plaats gemaakt
heeft voor aanbod van arbeidskrachten.
Ook wordt veel verwacht van het gebruik
maken van arbeidsbesparende hulpmiddelen,
en, ofschoon ik weinig vertrouwen heb in eene
afdoende vervanging ('er levende arbeidskrach
ten door doode mechanische hulpmiddelen,
eenigen invloed zal het in elk geval wel hebben.
Voegt men daaraan toe, dat de afname in
den omvang van zaken tot beperking van
personeel enz. zal leiden, dan ligt het voor
de hand, dat de naaste toekomst eene
nietmiiiiiiiiniiiiiiii
mini MIMI amtiiiiiitiiiiii
iii.»'.iiiii»iiiiiiiii.utiiiiiiiiiiiiMiiimiiiiiiiMiiiiiiiii timimimiiiiiiiit IIIIHIIIIGIIIIIIHIIIIII fMitiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiitmiiiii iiiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiitiiiiiiitiiiiiimiiiiitiiMiiiiiiiiiiiiii iillll
?iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimmiiiiiiiiiiii
iiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiMi
DE TWENTSCHE BfllK
Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
8estort kapitaal f 35 500.000.?Reserven: circa f 12.000.000.
ten voile aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten in Noord- en Zuid-Amerika.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposits.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEREENIGING, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar _____ 2 %
Tien dagen opzegging - 2\,
Een maand vast . . ) op nader overeen te komen
OSTYANG- et BSTAALES
Nieuwe Doelenstraat 20-22, Amsterdam,
Renteverg. voor gelden deposito j
met l dag opzegging 2 pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging 2% pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SAFE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
opWerkd.v.8% v.m.tot 4Vs uur n.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur.
Loketten van ? 2.50 per maand
(? IQ.?per Jaar) en hooger te huur
voor bij de Directie bekende ot
geïntroduceerde personen.
jfj).
lol
De bekende
ALL-RISK-POLIS
van de Excess" geeft de meest
volledige dekking in alle
geTallen run schade.
Modelpolissen en tarieven
aan te vragen bij:
J. Hem, Sehiodep,
Heerengr. {24/128, Amst.
Telefoon N. 329.
KEOElLMDStlE HHHEL-MMTSCIUFFII
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f 18,979,250.?.
Buitengewone Reserve f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE.
Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS,
BRITSCH-INDIË, CHINA en JAPAN.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten.
Incasseeringen en Finanoieeriugen. Schriftelijke en Telegrafische
Credieten. Beisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou
rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met n jaar opzegging 4J pCt.
Voor andere termijnen nader overeen te komen.
Een maand opzegging
Drie maanden opzegging .
Zes Maanden
Een jaar
voorwaarden
3i % ) Vanaf den dag der
op4 } zegging wordt | %
4J J minder rente vergoed.
Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen,
volgens overeenkomst.
De Maatschappij nor Hypothecair Crediet
's-Gravenhage - Nassau laan No, 23
alt
5 pCt Pandbrieven
l N STUKKEN VAN f 1OOO.?,f5OO
enflOOWIJKHAVEM 94a.
UitgiftevanEpCtPandbrieven
tegen don koers van 97 nOt.
De Directeur Mr. W. G. MEES
's-GRAVENHAGE
Anna Paulownastraat 97.
6
5'/2
Hypotheekbrieven
Na 10 jaren a pari opeischbaar.
100
97
HAARLEM
6 pCt. PANDBRIEVEN a 99 pCt.
te beginnen 1923 jaarlljlcsche uStlotinn van 4 pCt.
. ) A. E. Tn. DE BYE DMLI.EMAM
Mr_ p FuER, SNETHLAGE.
482. fi'dam
HYPOBlEEKBrlNK
jpNED
6?
PANDBRIE.VCIM
tegen 100]/2 pCt.
pulUotlng viep pet.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Pandbrievon ruim f 3I.OOO»OOO.?.
De Bank stelt a /00i/2 nOt. beschikbaar
6 o Pandbrieven
in stukken van fWOO.-, /500.- en f WO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG.
Levensverzekering Maatschappij
flrnbem
verzekerd bedrag: ruim 69 millioen gulden
QOfrf/ïciin ft ~i/onif>er(z 183'ïen (Jrcdii'fnt'rrcnif/inrj 1S!>3
7r " ' ^ rnex , . , J
19.500.000,
(Jjanftzafïen
e11 i/ f-s
/'~7V ^ /" /5"
\l)epos i f o- \Jlen iv
een jaar vasf. ...... 4-Vs %
zi-s riiaatifft'ti opzegging
drie maantlen oze/tirif
(-(/oor andere termijnen op nader overeen te /tornen voorwaarden
Q)eposiü>-:Jier/let»ent verftrijybaar bij alle fiantoren der Q)an(i
! fyclBMtbat! U
Directie:
Mr. H. H. C. CASFENDijKen
I. MOSSELMAN
De Bank geeft onder con
trole van het Algemeen
Administratie- en
Trustkantoor 6% Pandbrieven uit ftgen
10»%'.
Dl Hoilindscfii Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604
Rotterdam, Wijn haven 129a,
's-Gravenhage, Ged. Burg w. 38,
Maastricht, Stationstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f KOu en verkoopt 4)i % schuld
brieven in stukken van ? 1000,
f 500, / 100 en / 50.
INCASSO-BANK
Amsterdam ? JRotterdam - Almelo - Arnhem ? Cujk . Delft - Dord
recht - Enschedé? 'fr$mren)uè«- Gulpen (L.) - 'B-Hertogenlwseh
Hilrersnm - Leeuwarden - Maastricht- NJJkerk-Tflbmrg ? Utrecht ?
uden ? Woraerreer - Wflk bty Dmrstede - Zaandam
Volgostort Kapitaal f
25.OOO.OOO.~Rosorvo f
5.OH.7OO,Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd Bankpapier
Cheques
Buitenl. Wissels
Hypotheekbank voor Amerika
's-GRAVENHAGE
6°0 PaaÉieven 97i
s.... uw LEVENSVERZEKERING
bU...NEDERL MAATSCHAPPIJ
en raadpleeg de tarieven van de
Oranje-taii Levensverzekering
FREDERIKSPLEIN 51 AMSTERDAM
taar
j Opgericht in 1864
j Viltiekssd HiitickiHiiqk Kijiliitl f S.OOD.DOO
j Verstrekt geld op eerste
hypo| theek zonder vooruitbetaling van
rente. \ oor inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Ged.
Bierha' ven 25 te R'damof tot hare Agenten
in de hoofdplaatsen des Kijks.
De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TE
REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK
[ROTTERDAM AMSTERDAM]
'8-GRAVESHAGE
! KAPITAALenRESERVEN f 110,000,000
iUSTESOSM.
(nl.Tel. N 57 H l en S 912 &.
int Tel.
Stadsgracht.
en t701.
Deposito en Rekening-courant.
Handel soredi eten
l Voorschotten in Rekening-Courant
Deposito's
Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding
j Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving |
SAFE DEPOSIT
DE HAARLEMSCHE
HYPOTHEEKBANK.
6% PandDrieven tegen
Amsterdamsehen Beurskoers
adsflandsctie
HHAOB
5°o Padtoen a