20 Aug. '21. No. 2304 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND OEMBQANDTPLEIN GRAND HOTEL BOSCHHEK" 's-GRAVENHAGE DEN 6EHEELEN DAB RESTAURANT DINER-CONCERT K U H R, BONTMAN T E LS naar maat tegen Zomer prijzen. Bontmantelsf die niet passen. ? [Bontmantels, die te zwaar zijn. ? Bontmantels, die onnlouw ge voerd moeten worden. \BontmantelS, waarvan sluiting of knoopen versleten zijn. Bontmantelsf die modern ge maakt mosten worden. Bontkragen, die in de hals vet zijn. Astrakan, waarvan de krullen loslaten. Bontf dat door de mot Is aangetast. \Bont, dat door verstikking uitvalt. \BontmantelSf die onnieuw met stof overtrokken moeten worden. E# BST EENIGE SPECIALITEIT B«J *°* *-i g| KRlMPVRIjE GEZONDHEIDSm w w w QNDER6QEDEREN Nederlandsch Fabrikaat TRICOTHUIS g^HET D«l ' 23 AMSTERDAM jjrj R «f. B r ???tra* l 35 ??** TB. MOORD S08& ?o KO HAARLEM Of. Houtstraat 143 TELEFOON I44&. v B a B Laat men nu tegen zomerprfjzen in orde brengen nij\ J. KUHR Heerengracht 304-306. AMSTERDAM TELEFOON 8060 Noord. Gemeentegiro Motor- en Zeiljachten TE KOOP, In diverse grootten en prijzen. Lijst van in commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. B1NGHAM & LUGT AFD.JACHT AGENTUUR Slepersvest l Rotterdam Postgiro 40725 K 2490 ENZ. LUXE- EN VRACHTAUTO'S B ENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.50 per half jaar Spoort WA spoörjr. Culëmborg SnilschiiltRMTS BALT IL; Zelfond. 99 Cent fr. In den Boekh. en na postw. bij RIËNTS BALT. Haag. Mond. en schrift, ond. OH ia het EENVOUDIGS T f, DUIDELIJKSTE en KORTSTE snelachrift. Fi. SINEMDS 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 6812 HEMDEN HAAR MAAT Belangrijke Prijsverlaging. TORPEDO 4 plaatsen 10/15 P. K. f5750 CONDUITE INTÉRIEURE idem /7O00.TORPEDO 6 plaatsen 15/20 P.K. tSOOO LANDAULET idem ? 9000 J.LEONARDLANG lllllllllllltlllllltllllllllllllllllMlllIlllllltlllllllli iiiiiiiiiiiiiiiiKjiiiiiiiiiiiiilltlunililllllllllllllllllIll IIIJIIIII moest nog worden veroverd. Het Turksch bewind, in die dagen een schrikbewind ge worden, moest nog verjaagd en de zegeningen van het Engelsen bestuur nog verspreid wor den. Die zegeningen lieten ook na de militaire verovering van het land nog op zich wachten. De Balfour-declaratie, bij de Joden der geheele wereld zooveel verwachtingen opwekkend en met zooveel geestdrift begroet, bleef in de lucht hangen, daar de toewijzing aan Engeland van het mandaat over Palestina uitbleef, uit gesteld werd van onderhandeling op onder handeling, van conferentie tot conferentie. De vlam van geestdrift onder het Joodsche volk sloeg neer, brandde uit bij gebrek aan voedsel. Want de daden waarnaar het geheele Jodendom uitzag stonden niet in OostEuropa groote scharen jonge menschen klaar, met pak en zak, om te ernigreeren ; wilde men niet in het Westen zijn krachten en ja, in het eerste lan zelfs zijn geld geven voor de leiding, de organisatie van het werk? maar de daden, de daadwerkelijke verjoodsching van het land, die van de nieuwe Re geering zou uitgaan, bleven uit. Natuurlijk kon niet een enkel woord, een belofte eener Regeering, een Joodschen staat uit den grond stampen ; maar ook een begin van uitvoering werd niet aan de toezegging gegeven. Ook daarzonder echter had de Balfour-verklaring reeds een overgroote beteekenis: als een eerste erkenning, officieel, door eene Regeering en de andere Regeeringen betuigden successievelijk hare adhaesie van de Joden als een volk, en van het recht van dat volk op een land, Palestina. En wellicht had in dien tijd, na de Balfourverklaring en vór de definitieve mandaats opdracht aan Engeland, van Zionistische zijde meer gedaan kunnen worden ter voorbereiding en organiseering van die reusachtige taak, die haar in het mandaat op de schouders wordt gelegd : de Opbouw van Eretz-Israël, de snelle opbouw van een nieuwe gemeen schap uit materiaal, van de vier hoeken der aarde te verzamelen en eerst nog te vervormen tot deugdelijk materiaal. WeJlicht; de fouten in eigen tijd gemaakt, zijn voor onze oogen moeilijk te overzien. Zeker had ook een voor uitziend staatsman meer aandacht geschon ken aan de houding der Arabieren. Op het oogenblik dat Engeland met de Balfour-declaratie het nog te veroveren land Pales tina aan de Joden, toezegde, woonden er in het land 600.000 Arabieren, tegen 100.000 Joden. Die Arabieren hadden er reeds vele ffiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiHitiiiiiiiiuiimmMiiiiiliiiiiiHiiii IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII i OPENLUCHTVQORSTELLING TE WASSENAAR N. V. Het Hofstadtooneel" (dir. Cor v.d. Lugt Melsert, van Eysden en Tartaud). Romantische Liefde" (?Les Romanesques") van Edmondi Rostand. Je ware schouwburg in de open lucht: bruine stoelzittingen met gele leuningen en. een zeil boven je hoofd, zoodat de felle zon niet deert, noch de, in deze tijden, schaaiseheregen. Op het tooneel de muur, aie de be vriende buren : papa Bergamin en papa Pasquinot scheidt en de kinderen: Sylvette en Percinet welke muur is een obstakel! voor de liefde? verbindt. Minnekozerijtjës. er over. Dat spreekt van zelf. De slimme pa's, die deze liefde gaarne zagen,, dachten J. S. MEUWSEN.Hofl., A'DAM-R'DAM-DEN HAAG DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND ii'wmifiMiiiiiiiiiiiiininiiiniiiiiin jiuiii«ii»«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiin aldus : de romantiek trekt. Zijn wij er tegen, dan zijn zij er vór. Wij spelen dus vijanoje met elkaar. Dan laten wij de dochter schaken door een pseudo-roover, daarvooi gehuuro. De jonge man ontzet haar, wij, vaders zijn vermurwd en geven onzen zegen. Romantiek op romantiek. En zógeschiedt. De muur wordt gesloopt en.... te bekend maakt minder bemind: de vaders raken aan het twisten nu ze elkaar zóveel zien in tuin en huis. Zij ontnuchteren de kinderen door de kille waarheid, die hen scheidt. De muur rnoet maar weer opgetrok ken worden en de slimme vrouwenroover, die zijne rooftochten als karwei verricht, speelt nu voor metselaar, die de gelieven ,weêr samenbrengt, opdat het loon hem niet ontga. Noodzakelijke lequisieten voor dit spel zijn rozengeur en maneschijn. De zon moest hier nu maar de maan vervangen.de rozengeur moet gesuggereerd worden door zeer zoete zegging. De gelieven waren Jan van Ees en eeuwen onder Turksch bestuur gewoond; de Joden, althans het belangrijkste deel van hen, de z.g. nieuwe Jischoeb" 1), eerst dertig jaren. Op hun aantal en hun anciënniteit grondden de Arabieren hun later verzet. Het is waar dat al de eeuwen van Arabische bewoning het land even onvruchtbaar en achterlijk hadden gelaten, dat de Arabische fellah van nu nog ploegt zooals zijn voorvader van vór honderden jaren het deed ; terwijl het handjevol Joodsche kolonisten in die dertig jaren nederzettingen heeft gebouwd waarvoor in het Engelsche parlement Minister Churchill zijn bewondering betuigde. En het is waar dat de wereld vór den oorlog nauwelijks wist of er Arabieren of Turken in Palestina woonden. Terwijl het Joodsche volk zijn aanspraken grondt op de wereidhistorische beteekenis die dit volk alleen aan dit land heeft gegeven. Het Arabische verzet tegen de Joodsche politiek van Engeland is ook niet dadelijk gekomen. Maar naarmate de vooruitzichten van den Emir Faic.al op de rest van zijn ,,Ara bisch Koninkrijk" slonken; naarmate Frankrijks aanspraken in Syrië duidelijker en vaster omlijnd werden, en Frankrijk daarbij vijandiger tegenover Engelands aspiraties kwam te staan ; en naarmate in Egypte de Arabische beweging aangroeide en Engelands gezag niet met de onverzettelijke hand van' vroeger werd gehandhaafd; en ach, naarmate ook de Roomsche Kerk zich hare onverander lijke vijandschap tegen de Joden herinnerde want eerst had de Paus nog zijn instemming betuigd met de Balfour-verklaring, maar nu is hij fel gekant tegen een Joodsch Palestina ; en naarmate dus de Kerk aan de vele touwtjes ging trekken die haar met het naburige Oosten verbinden: in die mate groeide de anti-Joodsche en anti-Engelsche propaganda onder de Arabieren in Palestina. Als eerste gevolg kwam een soort bondgenootschap tusschen de Mohammedaansche en Christen-Arabieren tot stand, die tevoren vijandig tegenover elkaar gestaan hadden. Terwijl, na de bezetting door de Engelschen, de Joodsche bevolking van Palestina, zwak en kampend met chronisch geldgebrek, in fel nationalisme blind voor de groeiende vijandige krachten rondom, zich moeizaam organiseerde, het Hebreeuwsche schoolwezen met groote opofferingen uitbouwde, en verder kritiek oefende op de Zionistische leiding in Londen, op de Zionistische Commissie in lliititiliiliimiiiiiiilliiliiiiiiiMiiliiimiliiiiiiliiiiiiiiiiiii Palestina, op alles en ieder, werden de hooge Engelsche militaire autoriteiten door de Ara bische society" ontvangen en in pro-Arabischen, anti-Joodschen geest bewerkt. Slotsom van dit alles : de Jeruzalemsche opstootjes in Maart 1920, waarbij de opgeruide Arabische menigte onverwacht voor de Joden althans vrijwel onverwacht op de Joodsche bevolking aanviel en naar hartelust roofde en plunderde. De hevige reactie in de geheele Joodsche wereld, die zich als veront waardiging tegen Engeland uitte, werd be zworen op de Conferentie van San-Remo, in April 1920, waar de Balfour-declaratie plechtig bekrachtigd werd en in het vredestractaat met Turkije opgenomen. Het militaire bewind werd vervangen door een burgerlijk bewind. En tot eersten Landvoogd van Palestina werd een Jood benoemd, Sir Herbert Samuel, een Zionist zelfs, en die zijn sporen als besturend magistraat reeds in Engeland verdiend had. Over den huidigen stand van zaken, die door dit alles voorbereid is, in een volgend artikel. J. H. O RN ST EI N-HO O F l ë N SMIT&Co., Tailleurs , EqiUi Itih imlIIIIIIIIIIIIMIflIIIIIIIIIIMIIIII IIIIIIMIIIIIIIIIIIIHIIMIIIIIIIIItlMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIUIIIHMIIIIIIHIIIII IIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIItll of Martha Walden of Elsbeth May. Wij hadden op Martha Walden gehoopt, omdat Elsbeth May nog eene zoo jonge debutante is. Helaas, het was Elsbeth May. Zij heeft verleden jaar een aardig eindexamen tooneelschool gedaan en wij willen haar minder hard vallen dan de directie, die haar eene zoo moeielijke rol toevertrouwt, nog moeicliiker in de open lucht, waar windvlaagjes hare niet zoo luide stem nog temperden bovendien. De heer Verhagen, directeur der tooneelschool, heeft zoo'n mooi boek geschreven over ,,prosodie," de kunst van het verzen zeggen. Heeft zijne jonge leerlinge zijne lessen nu reeds vergeten? Van Jan van Ees hoorde ik het rhythme, van Elsbeth May hoorde ik het niet. Jan van Ees zei mooi en ook zijne gebaren en bewegingen waren sierlijk en be vallig, maar iets meer warmte had ik nog wel gewild, een tikje, meer lyriek. De rest was verrukkelijk : een piachtige papa Bergamin van Albert van Dalsum, volgens mijne meening den besten jongen acteur, dien wij hebben. Hij doet mij denken aan Royaards in het jong hij zelf ver loochent zijn leermeester, van wiens artistieke geaardheid en aanleg hij toch is. Hij gaf fijn karakteispel. De andere vader was een typische gemoedelijkerd van Anton Roemer, gemoedelijk nog in zijne knorrepotterige boosheid. Maar het allerkosteliikst was toch wel Hubert La Roche, die zijne rol met panache" speelde. Hij deed denken aan zijne schitterende Cyrano-creatie enverleende aan dezen roover op bestelling, aan dezen omgekeerden ridder dezelfde phantasie. Ros tand is groot en La Roche is zijn profeet. Tusschen de bedrijven, vór een groen doek, dat een landelijke haag beduidde, lieve muziek van twee violen en een guitaar. De zeer goede regie was van Hermann Schwab, de wel knappe vertaling van Henri Dekking, het ooenluchtdecor dit er wezen mocht van J. J. Poutsma en M. A. v.d. Lugt Melseit en de aardige costuums waren naar ontwerp van Eduard Veterman. 1) Jischoeb (Hebreeuwsch) nederzetting. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililiiiiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiiiiiimiuiiiiimiiiiiiuiiiiitiiii Globaal: eene alleszins waardeerbare vootstelling, een tocht naar het schoone Wasse naar waard ! E D M. V i s s E R ??IIMIIIllMlllllinMIIIIIIIIHIIIMIMII IPADOX PCM MAA , WARMOND t-CVERT Ct/VLPLAMCO IHZECR ROPTt TJO AUt HOUTCONyTRUCTIC,/ ALX " ' LANDHUIZEN SCHOOLGEBOUWEN JACHTHUIZEN,, ZIEKENHUIZEN INLICHTINGEN OP AANVPAAC