Historisch Archief 1877-1940
20 Aug. '21. - No. 2304
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
ZONSONDERGANG AAN HOLLANDS STRAND
AANWIJZING DER 29 FOUTEN
Deze prijsvraag is een buitengewoon succes geweest. 2.
Niet minder dan ruim 2400 inzendingen bereikten ons,
waarvan het percentage juiste oplossingen echter zeer 3.
klein is. Na zorgvuldige schifting bleek het, dat slechts
30 inzenders aan de loting voor den prijs mochten deel
nemen. 4.
Deze 30 inzendingen waren van:
O. v. d. K-, te Alblasserdam; D. v. D.; A. B. H.;
C. F. de G.; J. J. P. C., allen te Amsterdam; Leo 5.
de S., te Antwerpen; H. J. v. d. T. te Arnhem; H. J. e
-L. te Berlijn; L. V. A. te Breda; M. S. te Brussel; 7.
A. F. C. v. D. te Bussum; E. A.: Hendr. J. de L.; 8.
H. J. S.; F. en Q. van S., allen te 's Qravenhage; J. o.
K- te Hoorn; J. E. te Huis ter Heide; Annie S.; A. 10.
K- B., beiden te Interlaken; D. D. v. L. te Lalouvière;
W. J. V. te Londen; W. T. S. M.; H. de K-; H. F.,
allen te Rotterdam; Nettie H.; A. H. J.; D. d. M. V.; n.
Victorine D., allen te Scheveningen; Arie en Bram . 12.
te Utrecht en J. O. N. T. te vaud en de prijs een 13.
bedrag van vijf en twintig gulden is toegevallen aan 14.
J. J. P. Cattel, Staringplein 10 i Amsterdam. 15.
De 29 fouten zijn ais volgt:
Algemeene fouten: 15.
1. De schaduwen vallen verkeerd, terwijl de taxhond 17.
geen schaduw geeft. \s.
De. meeste vlaggen wapperen in verkeerde richting, 19.
of hangen stil. 20.
Het zand is een vaste massa waar de puntige
voorwerpen niet inzakken. 21.
OO
In de lucht: De vlieger staat" met wind-mee.
Van links naar rechts: 23.
De chatelaine van den slapenden man moet vallen. 24.
De hand van dezen man mist een vinger. 25.
De riem van de binocletasch is niet goed bevestigd.
Het ezeltje heeft gespleten hoeven. 26.
Het ezeltje heeft een paardenstaart.
Het ezeltje staat sti!, terwijl de man en de jongen, 27.
die de staart vasthoudt, in loopende houding zijn
geteekend. 28.
De fotograaf heeft twee linkerhanden. 29.
De fotograaf heeft winterkleerer, aan.
De fotograaf heeft zijn schoenen verwisseld.
De fotograaf zijn jas gaat verkeerd dicht.
De knoopjes aan de linkermouw van den fotograaf
zitten aan den binnenkant.
De hoed van den fotograaf zit omgekeerd.
Het kiektoestel staat in de verkeerde richting.
Het slot van de foto-tasch is verkeerd ingezet.
De riem van de foto tasch is niet juist bevestigd.
De schilder, die een zeegezicht schildert, zit met zijn
rug naar de zee.
De schilder heeft zijn hoed verkeerd op.
De schaduw van de zandschop heeft een handvat,
en de schop zelf niet.
Beenen en arm van den man in den strandstoel
zijn te lang.
Deze man heeft damesschoenen aan.
De onderkant van de broekspijp zit niet tegen het
been aan.
Het knoopsgat is op de rechtsche lapel in de jas
gesneden.
Het riempje van den taxhond is verkeerd aan den
strandstoel bevestigd.
De taxhond heeft een keeshondenstaart.
De jongen achter den strandstoel schept met een riek.
Scherpe opmerkingsgave en geduld waren dus wel
noodig om al deze feilen in de teekening aan te wijzen.
Ten slotte geven wij eenige opmerkingen van mede
dingers en wij veroorloven ons hun kwaliteit daaraan
te doen voorafgaan.
De getrouwde dame: Ik hoop het nummer, waarin de
oplossing voorkomt, nie,. door mijn vacantie mis te
loopen, wat me zeer zou spijten, daar ik graag zou
willen weten weten of er iemand bestaat die nog
vittiger is aangelegd dan ik.
De hypochondsr: Eindelijk eens iets, waaruit ten
minste een klein beetje geestigheid blijkt.
De moeder: De huilende baby behoort om dezen
tijd van den dag allang in bed te liggen.
De secure: Weet U nu wel zeker dat de zonsonder
gang juist is?
De dronkaard: Een groote fout van den man in den
badstoe! is, dat hij limonade heeft gedronken.
De fabrikant van kabeltouwen: H|t touw van den
vlieger is niet te zien.
De inzender niet zelfkennis: Daar is weer zoo'n mede
dinger die zich verbeeldt dat hij de fouten heeft ontdekt.
De held: Als ik de ? 25.?win, win ik ze niet,
want mijn vrouw heeft er vooraf beslag op gelegd.
De inzender die twijfelt aan de nauwkeurige nalezing:
P. S. Wilt U mij een exemplaar van de Juli-nummcrs
toezenden ?
De luiaard: Het strand is mij te bergachtig.
Correspondentie over den uitslag kunnen wij niet
voeren.
i" """ "' ' ' ' o»i urn. i n ,?,?.m, i i i
i iiiiiMliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiii
Illllllllllllllll Mlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimill
OVER ZANGWEDSTRIJDEN EN
WAT ER MEE SAMENHANGT
W
In mijn vorig artikel besprak ik uitvoerig
een geval van sterk-énzijdig gewicht-hechten
aan een bepaald element in de prestatie
van een zangvereeniging op een wedstrijd,
element in de prestatie, misschien nog juister
gezegd : element in de kans op den eeisten
prijs.
.Het betiof hier het element, dat men in
het proces-verbaal aangeduid vindt met den
term klankgehalte". Dit geval staat echter
volstrekt niet alleen. Gemakkelijk overtuigt
men zich daarvan, als men eens rondhoort
onder het minder-deskundige wedstrijdpubliek.
Wat is dat nu voor 'n tempo !" ,,Ik
wil wedden, dat dat de juiste opvatting
niet is." Ik heb geen enkel piano gehoord."
??Och, och, wat slap ! Ze komen nooit
aan een behoorlijk forte toe." Aan het
slot waren ze er heelemaal uit!" (Ziet op
een weifelende intonatie.) .De bassen
waren veel te steik." '?,,'t Was ruw !"
(In dit geval een vage aanmerking op de
uitspraak van den tekst, mér dan een
critiseeren van het klankgehalte".) Ze
hebben het met hun vrije nummer bedorven."
? 't Was alles prachtig genuanceerd !"
Die willen Fransen zingen !" Een direc
teur met temperament!" Ze zijn een
halven toon gezakt!" (Dit is er een, die in
de buurt zit van een meneer met een
stemTluitje.) Dat kleine sopraantje daar
vooraan heeft voortdurend gedomineerd "
Een staalkaart van oppervlakte-oordeelen !
In elk dezer uitingen zit wellicht een kern
van juistheid, maar ze zijn alle gelijkelijk
nzijdig. Wat intusschen door de geciteerde
eenlingen onder het publiek niet wordt
ingezien, en hen dus ook niet belet, den eersten
prijs n-twee-drie te vergeven of in te houden,
al naardat het spontaan opgewelde en in zijn
omschrijving zoo sterk mogelijk gecompri
meerde oordeel gunstig of ongunstig luidt.
Dit is nu niet erg, maar dat soms teleur
gestelde dirigenten op vrijwel dezelfde maniei
zich uitlaten over de prestaties van boven
hen uitgekomen concurrenten, dat is wél
erg, dat is hél erg.
De eenige verontschuldiging, die men
voor dergelijke onbehoorlijkheid kan vinden,
is, dat de heeren door het weken achtereen
ingespannen studeeren allicht wat
overprikkeld raken. Doch dit excuus houdt op,
een excuus te zijn, als er na het oogenblik
der teleurstelling weken, maanden zijn
verloopen. En zoowaar, ook in ditgeval ziet men
hier en daar een enkel nijdasje in zijn onmo
gelijke houding volharden. Er is niets aan te
doen ; het correctief, dat hier van noode is :
zelfkennis, eenig wijsgeerig aankijken van
de dingen, inzicht in de materie, algemeene
ontwikkeling, beschaving ja, beschaving
vooral! , het is den stakker niet cadeau
te maken....
Het gaat hier nauwelijks tegen de
concurtenten, het gaat tegen de jmy, tegen de
jury in haar geheel, of enkele harer leden in
't bijzonder. Onwaardig' ageeren, dat een
ieder ongedeerd laat, wanneer de jury slechts
zorg draagt, dat in haar kring de fout der
eenzijdigheid angstvallig wordt gemeden.
OELOF f|ITROEN
? DEN HAAG - PLAATS 23
U
KALVERSTRAAT \
Amsterdam
- OPGERICHT 1850
TELEFOON 658 N.
firma M. J. 60UDSMIT
PAARLEN, BRILLANTEN
Goud, Zilver en Horloges
Uits uitend eerste kwaliteit
IIIMIIIIIIIMIIMIIIIIIIIMIIMIIIIIMIIIIIIII Hl!imimlllll lltMIIlllllllimillllllllMMIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllll
IMIlMfllllllllll
MISS B L. ANC H E
Wanneer de jury haar tafel in de zaal ver
laat en op het podium plaats neemt, dan
staat voor ieder lid de volgorde tusschen de
mededingende vereenigingen vast, zooals hij
die in acht zal nemen bij het uitbrengen van
zijn stem voor den eersten, den tweeden prijs,
enz. Het ware nu m. i. zeer gewenscht, dat
voor alle juryleden de bedoelde volgorde op
dezelfde wijze, geheel naar dezelfde methode
kwam vast te staan.
Er zijn er, die het liefst naar totaal-in
drukken oordeelen. Zij maken korte
aanteekeningen omtrent wat hen in de ver
schillende prestaties bijzonder gefrappeerd
heeft, hetzij in ongunstigen, hetzij in
gunstigen zin. Afzonderlijk noteeren zij de achter
eenvolgens optredende vereenigingen, in volg
orde van gebleken verdienste. Bv. de totaal
indruk der prestatie van de eerstopgetreden
vereeniging is gunstig ; zij wordt dus genoteerd
ergens op de bovenste helft van het blaadje
papier. Vereeniging No. 2 valt zeer tegen ;
haar naam komt op de onderhelft van het
papier te staan. No. 3 ontpopt zich als een
prijs-candidaat; dit koor heeft zelfs No. l
eenigermate overtroffen, de naam wordt
genoteerd op de bovenhelft, een weinig
boven No. 1. Nu ziet het jurylid zich voor
een lastig geval geplaatst: No. 4 blijkt No. l
ook te hebben overtroffen ; maar staat nu
No. 4 naar den totaal-indruk alweer ! ,
zoo ongeveer gelijk met No. 3, of moet No. 4
iets boven, dan wel iets beneden No. 3 worden
gezet? De aanteekeningen wolden nog eetis
geraadpleegd, alles wordt in zijn verband nog
eens goed overdacht, en het resultaat is :
bovenaan No. 4, slechts heel weinig lager
No. 3, daaronder, en wel op iets grooter af
stand, No. l, en ten slotte, ver onderaan :
No. 2.
Heeft deze methode het onmiskenbaar
voordeel, het jurylid van veel analyseerend
en détailleercnd schrijfwerk te ontheffen,
de nadeelen presenteeren zich niet minder
duidelijk, en zijn, dunkt mij, bepaald over
wegend.
Ten eerste : gezien de moeilijkheid, die
reeds in het hierboven geschetste geval zich
voordeed, toen voor de laatste van slechts
een viertal vereenigingen de haar volgens
recht en billijkheid toekomende plaats moest
worden gevonden, mag men verwachten, dat,
wanneer de afdceling van den wedstrijd, in
plaats van vier, 12 of misschien wel 15 of
16 koren telt waaronder verscheidene
boven het middelmatige ! , het jurylid
alras geen vasten grond meer onder de voeten
zal voelen.
En nog voornamer haast lijkt mij dit
bezwaar : wie deze methode volgt, mist de
gelegenheid om voldoende rekenschap af
te leggen omtrent de wijze, waarop hij tot
de ten slotte aangenomen volgorde gekomen
is. En dit bezwaar klemt te meer, naarmate
het jurylid de mindere is van collega's mei
veel prijsrechters-roiitim: en een ' gnpolen
naam als musicus in 't algemeen, die zich
een dergelijke soberheid in de toelichting
van hun cind-oordeel nog wel kunnen ver
oorloven.
Het eenig-juiste lijkt mij een gedetailleerd
proces-verbaal. Links : het rapport omtrent
de uitvoering van het verplichte koor, rechts :
idem koor naar keuze. Elk rapport telt eenige
rubrieken, zeg: zeven, en wel : intonatie,
rhythmiek, nuanceering, uitspraak, klank
gehalte, samenzang en opvatting. Vooi iedere
rubriek is in de tabel een rechthoekige ruimte
gereserveerd; het grootste deel daarvan
(links) biedt gelegenheid tot het maken van
aanteekeningen, terwijl rechts een vierkantje
overblijft, om er een cijfer in te zetten. In
ieder geval worden de cijfers ingevuld ; dat
hier en daar de aanteekeningen wegblijven,
omdat er geen voldoende aanleiding is ze te
maken, ligt voor de hand. Hoofdzaak is, dat
de aanteekening nergens ontbreekt, waar
een niet onbelangrijke korting op het
maximum-aantal punten der rubriek om toelich
ting vraagt. Dit maximum-aantal punten
per rubriek kan ieder jurylid zoo groot of
zoo klein nemen, als hij verkiest. Mijn onder
vinding zegt mij, dat men bij 7 rubrieken, n
voor het verplichte, n voor het vrij-gekozen
stuk, aan 3 punten als maximum per rubriek
genoeg heeft. Ook bij grootere aantallen
mededingende vereenigingen blijken de
beooraeelingen voldoende uiteen te loopen,
en een klein maximum is gemakkelijker te
hanteeren dan een groot. Zoo noodig werkt
men ook met halfjcs. Het is natuurlijk onont
beerlijk, dat ieder jury-Hei op elk proces
verbaal het door hern aangenomen maximum
per rubriek vermeldt. De som der 7 cijfers
links plus die der 7 cijfers rechts geeft het
algemeen totaal, en de algemeene totalen
bepalen de volgorde, waarin het jury-lid
op de in zijn schatting allereerst in aanmerking
komende vereenigingen voor den eersten,
den tweeden prijs enz. stemt. Rationeel
lijkt het nnj, wanneer twee of meer vereeni
gingen hetzelfde algemeen totaal blijken te
hebben verkregen, de onderlinge volgorde
nader te doen bepalen door de totalen voor
het verplichte koor.
Betreffende de aanteekeningen nog dit:
het moeten dat zal een ieder dadelijk willen
toegeven geen vertalingen" zijn van de
cijfers, die er naast staan ; dus geen vol
doende", middelmatig", redelijk" of iets
dergelijks voor een cijfer, dat het midden
houdt tusschen maximum en minimum ; neen,
het behooren korte aanduidingen te zijn van
begane fouten, liefst met vermelding van de
plaats in de partituur, of ook wel, wanneer
liet jury-lid, zonder zich ook maar een oogen
blik te bederrken, het maximum heeft toe
gekend : een beknopte karakteristiek van
wat hem als zoo bijzonder verdienstelijk
heeft getroffen.
Tegen het hier beschreven systeem heb ik
meer dan eens het bezwaar hooren opperen,
dat bij toepassing ervan het resultaat, in
cijfers soms niet blijkt te kloppen niet den
totaal-indruk.
Ik heb dit zelf ook wel PI-HS ondervonden,
terwijl ik mij toch, gelijk nauwgezetli! con
trole uitwees, bij het cijfers-geven niet ha
vergist.
De verklaring is deze : op de vorming vau
den totaal-indruk zijn de verschillende ele
menten in de prestatie niet van gelijken
invloed. Dit kan zijn een overhellen naar de
in dit artikel ruimschoots gecritiseerde een
zijdigheid, het kan k zijn en ik acht
dit 't waarschijnlijkst , dat hij, wiens
totaal-indrukken op deze wijze ontstaan,
op goede gronden, schoon misschien slechts
ten deele bewust, onderscheid maakt in be
langrijkheid tusschen verschillende elementen.
Naar aanleiding hiervan zou ik de vraag
willen stellen, of het wellicht aanbeveling
verdient, door jury's, die zich bedienen van
het door mij voorgestane systeem, te doen
overwegen, of soms de cijfers in bepaalde
uibrieken bij het opmaken van het totaal
dubbel moeten worden geteld. Bij voorbeeld :
samenzang" dubbel en klankgehalte" enkel
? mede als concessie aan de actie tegen
de geleende of gehuurde krachten (zie mijn
vorig artikel) , en verder misschien nog,
in den gedachtengang der 4e kolom van dat
artikel blijvende: rhythmiek", nuancee
ring", uitspraak" en opvatting" dubbel,
en intonatie" enkel. Ik kan mij echter ook
heel andere schiftingen denken, meer naar
den smaak van jury's, die de
hulpkrachtenkwestie liefst geheel buiten beschouwing
laten, en de waarde-bepaling der elementen
uitsluitend wenschen te baseeren op be
ginselen, ontleend aan eigen kijk op het
wezen van den koorzang.
Het verdubbelen der aantallen punten
in de bij jury-besluit aarrgewezen rubrieken
en het verrichten van de optellingen zou
gevoeglijk aan een paar secretarissen kunnen
worden opgedragen.
(Wurdt vervolgd.)
H. J. DEN HERTOG
mm iiiiiiiiMiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiitMiiMiiiiiiMiiiiiiiiiiiii iiiiiiitiiiimiii
iiiiiiiMiiiiiimiiiiiii
Die Flonkerlich'jes
AMSTERDAM
Prinsengracht 711-713
Vrijdag l SEPTEMBER u.
's MIDDAGS 2 UUR
QPENING
der NIEUWE MAGAZIJNEN
PRINSENGRACHT 709
enLEIOSCHESTf AAT 3
Toen ik als kind, stil voor mijn bedje,
In vrome eenvoud, handjes saam,
Gebogen knie, mijn klein gebedje
In blij geloof tot God liet gaan;
Toen dacht ik waar die flonkerlichtjes
Heel ver in 't blauw te dansen staan,
Daar woont de Heiland, Die ons, wichtjes,
Van daaruit steeds kan gadeslaan.
Vaak kon ik uren liggen turen
Door 't ruitje naar hun schoonen schijn
En dacht: Daar in den blauwen hemel
Zal het wel altijd vreugde zijn.
Daar bij de lieve Jezus wonen,
Die zooveel van de kind'ren houdt,
Bij al zijn Eng'Ien, wonderschoonen,
In zalen, blinkende van goud.
Darr weend' ik vaak, bij 't vriend'lijk schijnen
Der sterren, al mijn weemoed uit,
En zocht mijn troost in 't zachte deinen
Der lichtelijnen door de ruit.
Want in die uren vol verlangen
Naar 'n enkel woordje, teer en zacht,
Hebben dan vaak die sterrengangen
Mij zachtjes-aan in slaap gebracht.
En droomend van den blauwen hemel,
Waaraan de zilv'ren maanschijf stond,
Met in mijn kamer 't lichtgewemel
Waarin mijn zieltje vrede vond.
God als de mildheid uwer handen
Voor goed mijn oog gesloten luid
Dan was ik waar de lichtjes branden
In de verbeide worrderstad.
S. II l- IJ N
UITBREID NG met
16 Smaakvol
betimmerde vertrekken
J
lllllllllllllllllllimilllllllllllllllllltlMHIIIIIIIIIt
HETBQEK
Het belangrijkste werk op literair gebied
d«t dit Jaar zal verschijnen
Zoo juist verscheen deel I van
_, ALBERT VERWEY
PftOZ A
COMPLEET IN 10 DEELEN
Prijs ingenaaid per deel fl 3 90.
Prijs gebonden per deel fl 5.25.
(Een beperkt aantal luxe exx
worden in geheel leder geb.
verkrijgb. gesteld, prijs f 11 50 p', deel)
Een boek voor i. der beschaafd Nederltnde,
die m het geestesleien van zijn land oelangste|J