DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD«VKOOR, NEDERLAND $&*& -J S QBtifo<Q»#& 'M r CH EN DIER _, f.' In het»voorafgaande artikel kwamen de *r ^"gemoedsaandoeningen van den mensen., en 1 /'ure Jlehamefiffke'?tritd;rukktiïg er van^ter sprake / in werd tenslotte de vraag gesteld, wat van ' ' ,- jj$t alles oo k- bij d« dieren te vinden zou. zijn. 'DaTehyfrscWHen aangetrdffeh ztillen worden tóte verwaehteh»maar ook punten van oVer> eenkomst. Reeds van te voren'kan men; zeegen, " : dat de.ze aandoeningen bij de- dieren -VBIÏ een voudiger aard zullen zijn. Ook 'zullen zij, vooral de heftige, meer.haar natuurlijk verloop ' 'j1 "hebben, dat is een onweerstaanbare aandrift worden en eindigen met een handeling, terwijl e.en volwassen mensen den voortgang ? er van 'jfcanrrenirnen door het bederrkeh van de 'gevolgen, ''zoodat menige storm jji het binnenste . n Jet, althans niet ; met een wils,, * uiting en eén.'daad naar buiten komt. Is de menschelijke rede echter vaak niet in staat om te -beletten,, dat de opgekropte hartsv - 'tocht/In, n .strijd losbreekt, hoeveel te minder zal het dier zich weten te bedwingen. Als honden met naar voren gerichte ooren, w starende oogên, ontbloote hoektand, met 'Stijf gehouden Hchaam en pooten, opgerichten staart, grommend om elkaar heen stappen, rrhët geVÜcht meestal onvermijdelijk, }£-*unnen .alleen de,emoties, na tot het maximum opgevoerd te zijn j tot bedaren 'komen. Een % enfkel geluid van. ten straatjongen is in elk geval Voldoende, om den aanval te ontketenen. +* , l Hond met naar voren gerichte ooren, ontbloote hoektand ,, ,De:. aanwezigheid van hevige emoties en ',Öe uitdrukking er van bij de dieren zijn ons beter bekend; dan wat er in hen omgaat van 'verstandelijken aard. Wie begrijpt niet ter stond wat er gaande is,, als hij op zijn weg een kat aantreft met gekromden rug, achteruit getrokken ooren, rechtopstaande haren en starenden, verwilderden . blik, opgelichten voorpoot en half geópenden bek, waaruit veelal speeksel vloert. Zij zoekt met haar .w»ge»^den hond, die in 't zicht en reeds dicht 'genaderd moet zijn. Een kleine hond ->"'*> zal spoedig met bebloeden neus den aftocht moeten blaren, als hij er daarmede afkomt. Darwin meent, dat de kat zoo hoog opgericht ' staande en er grooter en verschrikkelijker * iütziende.,, dan zij werkelijk is,.haar vijand i* ???«ftriicv-wiL aanjagen; maar wij moeten' op ize hoede zijn tegen verklaringen vafi al te ide katachtige delen f\ TPtoi <zulk$ omstandigheden zulke houdingen * J ^aannemen, maar dat dit nooit bij de groote *>*? ^katten, leeuwen n hijgers is waargenomen. De laatste, zegt Darwin, hebben dan ook weinig reden, om voor andere dieren bevreesd EEN: NIEUW MUSEUM VOOR CHINEESCHE KUNST IN AMSTERDAM Het is nu al weer eenige jaren geleden dat ik in dit blad (o.a. 8 en 15 Aug. 1915) een paar artikelen wijdde aan den grooten te vroeg gestorven sinoloog-dichter Raphaël Petrucci. Weinig had ik toen kunnen denken, dat zoo spoedig, in 1921, de door hem nage laten schitterende collectie van oude chi neesche kunst in een deftige oud-hollandsche Patriciërswoning op Amsterdams Keizers gracht zou staan, die tot een soort Museum zal worden ingericht! Terwijl heel Nederland en terecht! zich verheugt over het behoud (te danken aan een beau geste van den heer Deterding) van n schilderij van Vermeer, beseft datzelfde Nederland nog niet de portee op kunstgebied van het heuchelijke feit, dat Amsterdam binnenkort een soort Museum voor Chineesche kunst zal bezitten, zooals er maar zeer weinige in Europa zijn en ooit zullen zijn. Het gaat wel zeer zonderling toe in de we reld. Zooals ik indertijd in dit blad heb aanPremie-Leening II, teb. T. Klusten en Wetenschappen 10.0DO Premiën Hoofdpremie 1/4 Millioen Vin 29 Aug. tot 7 Dec, ai nog 14 Trekkingen Heele Obligaties 10,25 Gld. Halve Obligaties 5,25111 DijfleependBeldiflieer alle trekkingen UI MiU -ImpcH 455 linsieiilain - Poslyiro No, 39440 ,.. j; Kat met gekromden rug : te zijn. In, de kat, die tegenover een hond staat, strijden toorn en '?woede met elkander. Merkwaardiger., wijze :wordt de kat een kleine tijger, aSfc de aanval een sojjrtgenoot geldt. Dan wordt even als bij" den tijger diévertoornd wordt door. een . ondervonden stoornis, de houding loerend, ; het lichaam gestrekt, de staart heen en weer slingerend, terwijl de haren glad blijven. Zoo ligt ook een tijger, die op het punt ie, op zijn prooi los te springen. Komt de aanval iop de^soortgenoot, dan verandert de houding van de kat, de ooren gaan naar achteren, de bek wordt geopend, de tppoten mét uitge slagen klauwen vooruitgestoken. Zoo is d houding van katten, die elkaar te lijf gaan. Geheel anders gedraagt zich een kat, die in vriendelijke stemming verkeert. Onder het voortbrengen van het eigenaardige snorrende geluid, het spinnen, met zwak gebogen rug, rechtop gehouden siaart, wrijf t zij zich tegen het been van haar'meester. ? Nog meer typisch is de verandering in de .houding van een hond, die zijn' meester ontmoet. Alles in het aier drukt onderdanig heid, genegenheid en toewijding uit, de han gende kwispelende staart, de vriendelijke uitdrukking der oogen, het gladde haar, de niet op den kop gedrukte hangende ooren en het geheele lichaam, dat met levendige bewegingen- heen en weer wordt geslingerd. Men behoeft niet te twijfelen aan den aard van de gevoelens, waarmede het dier vervuld is. Darwin meende zelfs, in dien gemoedstoe stand van den hond tegenover zijn meester overeenkomst te vinden met dex godsdienstige gevoelens van den natuurmensch, die zich tot zijn goden wendt. De baas is de god van den hond. Geen dier is in zijn uitingen zoo expressief als de hond. Eeuwen lang heeft hij, trouwe medgezel van den menscto, lief en leed met zijn vereerden meester en vriend gedeeld. Het is of zij elkander volkomen hebben leeren begrijpen. Hoeveel verhalen van honden ; kennen wij, die hun meesters verdedigden met opoffering van eigen leven, die zelfs het dojrde Jichaarri van den meester jiiet wijdflo ? ;.-.'* verlaten. Men denke aan den ,hond vaïj prjns Willem den eersten. Al heeft men daarbij de , gevoelens van den hond vaak te menschelijk gemaakt, de grondtoon er van is toch juist weergegeven. Een stervende horid likt nog de hand van zijn meester. mi.imii nu niuiiiiiii iiimiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiitii IHIIIIIIIII IIHIII getoond, heeft Raphaël Petrucci, van geboorte Italiaan, zijn n, uit wetenschappelijk n uit artistiek-litterair oogpunt prachtige stan daardwerk La Philosophie de la Nature dans l'Ait d'Extrème Oriënt in 't fransch, te Parijs, uitgegeven, en te samen met Prof. Chavannes (sinds ook overleden) nog andere werken, teiwijl hij, op verzoek van het" India Office, ook in 't British Museum werkzaam is geweest voor bestudeering der kunst schatten die Aurel Stein uit chineesch Turkestan had medegebracht. Men wist dus zoo wel te Parijs als-te Londen welk een beteekenis eene collectie oude chineesche kunst had, door zulk- een dichter-geleerde verza meld. Maar in denzelfden tijd dat het over wonnen Duitschland niet weet, waar zijn mi l Harden vandaan te halen, om aan zijn oorlogsschulden-te voldoen, laat een Duitscher. de schitterende coliectie-Petrucd weghalen, die door zijne weduwe door omstandigheden verkocht moest worden, en gaat er een soort Museum voor oprichten in Amsterdam. Ik schrijf telkens een soort Museum", omdat het geen gewoon Museum zal worden, maar zooals de gelukkige-eigenaar mij zeide : kein Museum, kein Concertgebouw, kein Tempel, aber etwas von allen Dreien, zugleich aber Wohnhaus und Betrachtungsstatte". Het zal- mijns insziens niet gemakkelijk zijn, zooiets te bereiken, de toekomst zal moeten leeren of dit gelukken zal. Daar de bezitter, een Duitsch financier en kunstgevoelige te Am sterdam woonachtig, mij verzocht zijn naam niet te noemen, kan ik dezen hier niet ver melden. Wel zij het mij vergund, hem hier mijne hulde te betuigen voor den fijnen kunst zin, die hem de hand deed leggen op een zoo zeldzaam schoone collectie, en voor het schoone gebaar waaimede hij, wel niet Jan Rap'en zijn maat, maar toch eiken kunstge voelige in de gelegenheid zal stellen steeds gratis van deze kunstschatten te ge nieten. En zoo zal Amsterdam thans trotsch kunnen zijn, op een zijner oude grachten een intiem kunst-museum te hebben, van een geheel apart karakter, dat stellig een europeesche vermaardheid zal krijgen, want musea van oud-chineesche kunst zijn zeldzaam. Er is reeds in kunsthandel en verzamelaarskringen heel wat te doen geweest over deze collectie en, zooals helaas vanzelf spreekt, zij is ook alreeds door snobs, would-be kenners en slimme handelaars gekleineerd. Ei heerscht bij sommige verzamelaars en handelaars gelukkig niet bij allen een rage, niets ontziend, om alles af te breken en minder waardig te vinden wat men zelf niet bezit of ten verkoop heeft. Als regel kan hierbij opgemerkt worden dat niets deugt tot men het zelf bezit. Dan krijgt het eeist waarde. Hierbij komt dan nog het absoluut kunstlooze van droge pedante z.g. kunst kenners", Züoals ik aie al eens getypeerd heb in De Amsterdammer" van 27 Septem ber 1919. Er wordt zelfs gesproken van wetenschappelijke waarde" en kunst waarde", terwijl er natuurlijk maai n waardebepaling is, en de heeren kunsthistorici-aesthetici houden er nog een chrono.:?-.De-^kat&fifefl' ook oode bdeven. In Egyptó;|r«af%wij.|aaiïN«r land zoeken." Daar heeft zij- haar fiuden eeuw-beleefd, in.de pyraiden Jagen haar mummies'naast die van" dei Pharao's! -Als heilig .dier was zij gewijd aan de godin Bubastis. Het dooden van een kat kostte den moordenaar het leven. Het rover lijden, van zulk een dier dompelde hef geheele "fnlisgezin in rouw'. Ook de Mohammedanen zou de kat, als zij er historiekennis op nahield, dankbaar''moeten herdenken. De Profeet" heeft gezegd : Eert de katten, wan}; zij zwerven des nachts om die wpnjng'V De derwischen te Kaïro waren verplicht elke 'zwer vende kat een-verblijfplaats te ver schaffen. De moskeeën krioelden van katten en vrome moslemin besteeden aanzienlijke sommen om ze te voeden. In hét Avondland dacht men an ders over de kat. Inderdaad verdient zij zulk een toewijding van dézijde .van den jpen§ch?geenszins. Zij is een gesloten-Egoïste natuur, die zich gaarne laat koesteren, maar van zachtere gevoelens Van aanhankelijkheid aan den mensen weinig blijken|feft Zij beschermt zijn have tegen de mwfint maar alleen omdat mufzen eeri Jekkernij^/bortiaariijn. Als zij op de muizenjacht is, verkrijgen"wij een hoogen dunk van haar geduld, haar volharding en oplettendheid, "raden wij haar voorstellingen met de begeleidende affecten, maar blijft ver der haar gevoelsleven vopr ons ee$'gesloten boek. Als zij vatbaaf fs- voorliefde erf gehecht heid, dan is het voor het huis, dat zij bewoont. Alleen heftige hartstochten, ontroerende emo ties van angst, schrik, woede moet zJj' ons wel openbaren. De duidelijkheid er van laat dan ook niets te wensctien bver. Ook zachtere gevoelens van lust en tevredenheid worden waarneembaar geurt, maar de specialiseering en schakeering daarvan zijn gering. Angst en schrik zijn gevoelens, waarvoor alle hoogere dieren vatbaar zijn en die zij den toeschouwer duidelijk kenbaar maken, reeds als zij nog("zto&k^ri. Schrijver dezes herinnert zich den tijd, toen te Leiden door prof. Heirisius voor het eerst experimenteele physiologie gegeven werd. Het college werd niet alleen door medici bijgewoond. Licha melijke bewegingen, b.v. de stoot van den bloedstroom tegen het voorwerp, dat de in vriendelijke stemming IIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIimillllllllllllllll Hofleverancier - Amsterdam ULÏERSTRUT 216 -:- NILLENSPARKWEÜi TEL NOS. 2040-1881 TEL Na. 1793 Zuid KOUDE EN WARME SCHOTELS llllllllllllltlllllllHIIHHMIIIII* logische (en die dan meest nog onjuist) waardebepaling op na.-.:-. Geen wonder' dan' 'ook, dat ik zelfs deze schitterende collectie Petrucci, die Parijs en Londen en Boston zich hebben laten ontgaan op minder enthousiaste wijze heb Jtooren be spreken. ' ;..;?? .''-?' Ik zou daarom noffevèf. met nadruk willen zeggen : het zijn enkel en alleen de dichtersen kunstenaars, niet de uit mode verzame lende snobs en de drage wetenschappelijke aestheten. die bevoegd zijn, kunst, en dus ook' deze oude chineesche kunst, te beoordeelen. De chronologische en archeologische bijzon-. derheden zijn bijzaak. 'Hét wezen van deze Oostersche kunst L : devotie, datgene wat de Hindoe bhakti" noemt. Er zijn in deze collectie sublieme Boeddnakoppen van graniet en steen (dat zij uit de Th'ang ,en zelfs Weidynastie zijn is eigenlijk niet meer dan een. merkwsjlirdi^heid), waai iedere kunstgevoelige" vatt 'e'eibied stil voor zal blijven staan. Een Oostersch kunstenaar heeft eens geschreven hoe het effect van alle ware kunst is, dat men er stil van wordt". Dit:Wordt men inderdaad van deze wonderen van oud-chineesche sculptuur (tusschen -'2 haakjes : de geleeioe prof. déGroot, sinoloog van wereldreputatie, heeft in zijn werk The Religious System of China" verkondigd dat de chineezen geen flauw idee hadden van sculptuur als kunst f). Ik kan iederen beeld houwer aanraden, eens naar deze wereld wonderen te gaan kijken. Het is in 't geheel met noodig, hier studie van boeddhistische leer voor te hebben gemaakt, want uit deze sublieme koppen spreekt het wezen dier leer direct tot uw ziel, buiten .:het verstand om. Zelden zag ik in plastiek dit der Welt abhanden gekommen" zijn, en wie weten wil wat het Willenlose Schauen" van Schopenhauer is, behoeft er maar even voor te gaan staan. Men kan niet veel van zulke kunst zeggen, juist omdat men er stil van wordt. Behalve in de ontzaglijke boeddhistische plastiek ligt de waarde van deze collectie-in de superbe stukken van schilderkunst.Wie weten wil waarom sommige der beste schrij vers over Oostersche kunst ik bedoel de weinige bevoegde deze Oostersche schilder kunst naast, en somtijds zelfs boven de beste Westersche stellen, moet maar eens een poosje heel stil gaan zitten kijken naar die oude schildering van den Dhyani Boeddha Amttabha, die, met een schare hemelingen in de wolken komt aangezweefd, lichtstralen werpend uit zijn heiligheid. A!s ik te kiezen "De onderdanige hond - ??*. slagader van den pols vernauwde, die ..van depunt van'het hart tegen de borstkas, werden op de thans zoo algemeen gebruikelijke wijze door. zelfregistratie opgeteekend op een; met eenparige snelheid roteerenden cilinder, die bekleed is met een met lampenzwart bedekt papier. In den vorm van golvende lijnen worden zoo, die- bewegingen voor een ver gadering aanschouwelijk gemaakt. Wat toen velen onzer trof, was dat daarmede, tevens als !t ware een aanschouwelijk beeld gegeven :wêrd van :den gemoedstoestand van het dier. Als na een oogenblik v^n stilte plotseling ' de stem van den hoogleeraar zich verhief, zag men de golven op den cilinder korter en hosger worden. Het dier schrok, de fre quentie en de diepte der samentrekkingen der hartekamers namen toe eu daarmede het aantal en de kracht, waarmede de stooten tegen den borstwand elkander in een bepaald tijdsverloop: opvolgden. Bij een levendig zenuwachtig dier als het paard kunnen stemmingen en gemoedsaandoeningen snel op en. af . gaan. Het is een'schrikachtig dier, dat op alles let en niet veel tijd.laat verloopen tusschen de gewaarwording en het. toegeven aan déaandrift, waartoe zij het drijft. Wie de teugels in handen heeft moet snel en beslist handelen, of het paard verrast:hem en een ongeluk staat voor de deur. Schrijver dezes die in zijn jonge jaren veel met paard en tilbury reed, kreeg van zijn vader, een geneesheer, steeds den raad te letten op de ooren van het paard.-Als 'die ' ooren' naar achteren, vooral als zij snel heen en weer werden getrokken, had hét'dier wat in zijn hoofd, dat niet deugde. Meestal had het iets gezien, dat het vrees aanjoeg, of was het- slecht gehumeurd of zelfs kwaadaardig gestemd. Dan heette het: de leidsels strakker trek ken en de zweep gereed houden. Een zijsprong ;of achteruitstaan kan plotseling vplgem Zulke herinneringen leiden tot de uitspraak ; de ziel van het paard, zit in .d ooren, wat natuurlijk niet letterlijk genomen moet worden. Ook de zeer bewegelijke neus gaten wijzen, 31s -zij ver geopend worden, om snuivend door den reuk onderzoek in te stellen, op inwendige onrust. Vooral de zebra's en de verwilderde paarden ontdekken zoo vaak de aanwezigheid van groote op-de''loer liggende roofdieren. Het ontblooten- van de snijtanden en het dakrbij vooruitsteken van den kop, een po ging om te bijten, wijst op een boosaardige wilde gemoedsgesteldheid. Tevredenheid'doet het paard het. hoofd hoog opheffen, de ooren spitsen, waar,bij(.-inen dan vaak den -opwekkenden klank van het hinneken verneemt. Ieder -weet dat- een paard; tót lang voor het rijtuig gespannen, op het sein moet wachten,: om 'ziclt in bewegfng 'te zetten, met de voorpooten op den grond .stampt, om zijn ongeduld lê'kenhen""te geven. Mei het bpvenstaande zijn; w& binnen ' de * grenzen mr nuchtere ?waarneming ' ge- ' ; bleven. Wat zou men al niet van de ?*$»{?»?? van het paard moeten mededeelen, als mert alles wilde aannemen wat dichters en ; schrijvers .*r in gelegd tysteben. Stijgerende paarden snellen dagelijks met .den ? zonnewagen langs tiet .hemelgewelf Van _hoevéel sagen is Ttet paard niet het mlddenpunt! Achilfes spj-atèmet zijn heldhaftige paarden. '* Het paard Bayard' zorgde op aandoenlijke ?; wijze voorde Heemskinderen. fShakèspeare, die het hinniken van het paard het machtige ; ,gebed eens konings":noemt, verhaalt hoe in den - bloédigëh nacht, waarin koning Duncan . rrioet omkomen, "het voorgevoel veót dié" misdaad zich openbaart in hét dol wórden van zijn paarden. En welke, geestelijke eigen- j schappen n gemoedsaandoeningen, kertt de Arabier niet toe aan zijn edel rosl Richard de derde bood in den slag van.Bosworthite ? vergeefs zijn koninkrijk voor n paard. De geheele geschiedenis der menschen zou zonder het paard anders verloopen zijn. ..".'.! , De apen staan den mensen van alle dieren het naast. *e>'mimische-toewegingeri, die-zich op hun kaal gezicht afspelen, hebben dan ook t iets menschelljks, hoewel booze vaak kwaad- l aacdige trekken er zich het meest op vertóohen. Bij- zeer jonge ehunpanzé's en' orang-oetans ' ziet men echter veelal een kinderlijke , uit-, ,. ?drakkirigi 4ie' s)topa*Hiëk:^andóet."pj*?Hen'' ; treft men dan ook het verschijnsel aan; dat ^ volgens nauwkeurige waarnemingen, met ons ^ lachen overeenkomt. .De mondhoeken worden * , Kat ia vijandige^houding daarbij teruggetrokken en eigenaardige ge- -, luiden uitgestóoten, terwijl .er plooien in' deL-'. onderste oogleden ontstaan. Bij eenige "apen--. soorten heeft men ook schreien waargenomen ? en de vorming van tranen. Snel en gemakkeliik gaan bij de apen de gemoéfsaandèeningéri'm elkander over, zoodat de uitdrukkingen der afzonderlijke affecten vaak 'in elkaar- loorjen = en mpéHijk van elkaar te onderscheiden zijn.' Wij komen zoo tot het besluit, dat de , hoogere dieren vele gemoeds-aa^doeningen i met den méhsch gemeen héBbèn, dat -zW, echter in de uitdrukking 'daafvan Ver Wf ' > den mensen achterstaan. Geen wpnder, jzij;. hebben niets dat .vergeleken kan. worqen; met het menschelijk gelaat, waarpve'r licht' en schaduw in talfooze tinten heentrekken als onstoffelijke uitdrukking van stémrning«n en affeetei), als een,, taal zonder "wcidixlen, die door a41e menschenrassen wordt ygrStaan. die algemeen menschelijk .aan W«0nöjaats noch nationditeit - - ''*' L AAR Dr. J. *'s! ; iiiiiiiifiiiiiiiiii i iiiiiiiiiftiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiii minimum ? had tusschen het toch zoo wonderschoone straatje van Vermeer, en deze in zooveel ;hooger sfeer stralende schildering, ik zou geen oogenblik aarzelen,'deze openbaring van de votie te kiezen. Men kan hier ook den subliemen arend bewonderen, die gereproduceerd is iri' het door Petrucci en Chavannes uitgegeven Ars Asiatica (La Peinlure Chinoise au Musée Cernushi) en nog meerdere prachtstukken. De heer * * * heeft hier ook nog een paar der beste stukken o.a. een geweldigen Boeddha-kop, uit de indertijd te Parijs,be waarde en thans k al verkochte collectie-' Goloubew. AL het Museum geheel op orde is, hoop ik er nog een artikel, met meer bizonderheden, aan te wijden..Voorlpopig zij dit:eefste'.artikel de ? blijde''aankondiging van het heuchelijke' feit, dat door de zorgen van een'kunstmin nend Duitscjier,' te Amsterdam voor eiken kunstliefhebber binnenkort de chineesche schatten te.zien zul.ten zijn, die door een Lallerfijnsten voeler en doorlever van chineesche 'kunst, deri dichter-sinoloog Raphaël Petrucci, in zeldzame collectie verzameld zijn. HENRI BOREL IIIIIMIIMIIMI Hl Illllllllltlllllllltlllllllllll Nieuwe Boeken G. J. Scheurleer en A. Diemer Kopl stelden een boek samen over Lawn Tennis. Nijgh en van Ditnwr's uitgevers maatschappij te Rotterdam gaf het uit. Van Albert Verweij's Proza ver scheen deel I (van-de'10 deelen) bij van Holkema & Warendórf en Em. Querido te Amsterdam. De geestelijke en lichamelijke opvoeding van het Kind door Prof. Biedert (vertaling van Dr. Cornelia de Lange) verscheen in zesden druk bij H. Meulenhoff te Amsterdam. In de Keurboekerij van Het Nederlandsche Boekhuis" (Tilburg, Amsterdam, Gouda en Weenen) verschenen eenige oorspronkelijke Nederlandsche werken en een tweetal verta lingen : Lentebloesem , schetsen van A n t o o n C o u l e n-.- ? In koele schdduw, schetsen van M. Mole naar M. S. C., met een voorwoord van Dr. H. W. E. Moiler, De Voorhof, gedichten van Bern. Ver hoeve n. Zijn liefde, door Pierre L ' E r m i t e. Een gevoelsmensch, roman door R. H. B e nsori, vertaling van J. V. Richard Raynal, De Kluizenaar, door R obe r t H u gh B e n s;o n, vertaling van L. L., met een voorwoord van L. P. P. Franke S. J. WHITE" Vrachtautomobielen hebben DE wereld-reputatie. Vraagt ons om adressen van Whlto"bezitters. De verstrekte inlichtingen geven U direct aanleiding een Whlto" aan te schaffen. Kostenberekening wordt gaarne vrij blijvend verstrekt. FirmaGebr.NEFKENS, Amsterdam JAC. OBRECHTSTRAAT 26 Tel Z. 3307. iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiHiimiiiii iiiiiMiuiiiiiiitiiiHMi fl AMSTERDAM Prinsengracht 711-713 Vrijdag 2 SEPTEMBER a.s. '8 MIDDAGS 2 UUR OPENING der NIEUWE MAGAZIJNEN PRINSENGRACHT 709 in LEIOSCHESTRAAT 73 UITBREIDING met 16 Smaakvol betimmerde vertrekken