Historisch Archief 1877-1940
17 Sept. "21. Nó. 2308
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
U
DE IERSCHE KWESTIE
Tetkening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek
HET EINDE VAN EEN BOLSJEWIEK
Teekening voor de Amsterdammer"
van George van Raemdonck
Lloyd George tot de Valera: En nu kleur bekennen!'
IIIHIIIIHIIIIIIIUIIIIIiniNIIIIIIIIWHIIIIIMIHIIIIIIIMimimMIIIIIHIIIIMMII
IIHIIMlillllMIIIIHIUIIIIMMIIIIIIIIIIMMHinilllMMIHIIIIIIMMItlllllllllllllllllllllMIIIHIIIIIIl
DE EUROPEESCHE ROEI
KAMPIOENSCHAPPEN
De Amsterdamsche gemeenteraad deed goed
werk Woensdag 7 dezer toen hij / 5000
subsidie toekende aan den Nederlandschen
Roeibond, die dédoor de F. I. S. A., de nog
niet al te internationale Internationale Roei
bond, opgedragen taak had te volbrengen de
wedstrijden om de Europeesche kampioen
schappen 1921 van den 9en tot den Hen.
September op den Amstel te Amsterdam
te doen verroeien. Goed werk niet alleen
omdat door deze subsidie tenminste wat
tegemoet kon worden gekomen in de hooge
onkosten, die een dergelijk grootsch roeifeest
noodzakelijk meebrengt, maar ook omdat
m deze subsidie kan worden gezien een kleine
tegemoetkoming van de zijde der Amster
damsche burgerij, die door heel wat vertegen
woordigers, ettelijke tienduizenden, getuige is
geweest van zeer hoogstaande, dus ener
veerend schoone roeikampen. Slechts een zeer
enkele van deze vele toeschouwers heeft
pecunieel bij moeten dragen voor wat te
aanschouwen viel de groote, groote massa
zag en genoot zonder offers daarom is
het dan ook zoo billijk dat de gemeentekas
bijsprong. ..
iiliiimiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Premto-Leenlng
lï. Bei. i. kusten n Irtwakappw
1000 PreiÉn
Hoofdpremie
1/4 Mi J Hoen
anl9Sept.totlDec. a.s.
nog 12 Trekkingen
U gities 10.25 Gld.
Hilve Obligaties S.25 Gld.
DMfJMpenéQgWp m alle trekkinp
Zeodl Poslwissel Herapbt 455
Iffisleidaoi - Poslgiro No, 39440
Sportief is het succes zeer klaar, zelden zul
len er in ons land zoovele, zoo gelijkwaardige
tegenstanders van prima klasse den strijd
met de riemen gestreden hebben in een
tournooi.
Organisatorisch is het van belang ge
weest, terwijl van groot belang is ge
weest, het congres der F. I. S. A. te
Amsterdam op 8 en 9 September in de
Koopmansbeurs gehouden, waar voornamelijk door
de verstandige heldere woorden van den
afgevaardigde van de Koninklijke Necl. Zeil
en Roeivereeniging", den heer Lucassen, die
Nederland mee vertegenwoordigde, de richting
is aangegeven in welke de F. l. S. A. zich
zal hebben te oriënteeren wil dit lichaam een
waarlijk internationaal karakter verkrijgen,
een wereldbond worden en zich niet beperken
tot de tegenwoordige leden: een aantal con
tinentale Europeesche landen.
Ten slotte hebben de dagen van 8?12
September, niet alleen voor de sportpolitiek,
beteekenis gekregen doordat tengevolge van
het door het F. I. S. A. congres
genomen besluit met algemeene stemmen
de Hongaren hebben kunnen deelnemen aan
het tournooi, tegelijk njet Franschen en
Belgen. Frankrijk en België hebben gestemd
vór de toelating der Hongaren-vijanden
van 1914?1918.Door dit voorstemmen hebben
zij een uiterst gelukkig precedent geschapen
dat de ontwikkeling der sport-broederschap
tusschen Centralen en Geallieerden een krach
tig steunsel zal geven. En het sport-contact
is langzamerhand van maatschappelijke be
teekenis geworden. De conclusie voor de
roeikampioenschappen 1921 te Amsterdam
moet dus luiden dat ze sportief, organisato
risch en politiek van beteekenis.is geweest.
De Nederlandsche Rpeibond heeft de
zware taak gehad, prachtig gesteund door de
besturen .der verschillende te Amsterdam
gevestigde roeivereenigingen, te zorgen voor
de instandhouding van den roep over de
Hollandsche gastvrijheid ; het was immers
voor de eerste maal, de Europeesche kampi
oenschappen te regelen.
En al is het stellig juist, dat er op sommige
punten nog wel wat te verbeteren viel, o.a.
kwamen er in -tegenstelling met de gewone
nationale roeiwedstrijden meerdere malen
onnoodige oponthouden voor, over het geheel
was de regeling te water voldoende, wat
kamprechterschap, tijdwaarnemen enz. betrof, zelfs
zeer goed. De regeling van het verkeer,
zoowel te water als te land, verzorgd door de
Amsterdamsche politie, kan niet anders dan
geroemd worden.
En nu de wedstrijden ! Het gaat niet aan
van alle races een gedetailleerd verslat"; te
geven.
De Zwitsers behaalden het meeste succes.
Zij wonnen niet alleen in de nummers
achtriemsgieken en vierriemsgieken maar sloegen
ook een uitmuntend figuur in de doubl
scull en sciff. Het was voor hen wel onaan
genaam dat dezelfde piket, een 10-tal meters
voor den finish, oorzaak werd dat twee
zekere tweede plaatsen verloren gingen door
omslaan en daardoor kwamen aan België en
Italië, die geen schijn van kans hadden
gehad bij normaal verloop.
Het Nederlandsche succes dient nog even
belicht te worden. Een overwinning van den
Laga-sciffeur Ir. Kijken werd verwacht.
Immers de veroveraar der Diamond scull"
te Henley tegen den geduchten Beresford,
mocht op zoo bekend terrein als de Amster
damsche Amstel tegen mindere grootheden
dan de Engelsche .kampioen niet- verliezen.
Hoewel Homberger de Zwitser -?zeer sterk
bleek, bleef de zege dan ook aan Eiiken.
MUZIEK
Allah Kariiu.
Richard Heuckeroth, die zich met zijn
temperamentvol musiceeren in en buiten
Amsterdam vele vrienden gemaakt heeft,
en die, alwaar we hem aan 't werk zien,
onze sympathie levendig houdt, door zich
in alle oprechtheid zijn kunst met hart en
ziel toegewijd te toonen, Richard Heucke
roth heeft muziek geschreven bij Allah
Karim", het nieuwe stuk bij Royaards.
Het was te verwachten, dat deze muziek
modern" uitvallen zou ; modern" van
opzet, modern" van harmoniseering, mo
dern" van instrumentatie, modern" over
de heele lijn, zooals er in de laatste jaren,
eerst elders en vervolgens ook in
NederJand, ontelbare onverdacht-?moderne" orkest
stukken van uiteenloopenden omvang en
uiteenloopende strekking' zijn ontstaan.
De componist heeft ook gemeend, ons
zijne toelichting niet te mogen onthouden.
We vinden ze in No. l van den nieuwen
jaargang der Bladen van den Stadsschouw
burg", en als we ze beginnen te lezen, rijst
allereerst de beê, dat ze Charivarius niet
onder de oogen kome, want hij is minder
genadig dan Allah. Verder verwonderen we
er ons over. aan Strauss'muziek bij den
Bourgeois gentilhommc" met hardnekkig
heid den titel Burger umi Edelmann"
gegeven te zien. Maar er is meer, waarover
wij ons verwonderen. Daar is bij voorbeeld
de zonderlinge trippelmaat in het motief
van den dichter", daar is verder het zeer
weinig belangrijke, het onvoldoend-karakte
ristieke van de overige motieven : de vrou
wen", de zoete geuren", de verfrissching
der ziel door het gebed." Het maakt alles
den indruk van nog al erg haastig op 't papier
gebracht te zijn. . . .
Het sterkst evenwel verwonderen wij ons
over den ophef, waarmee hier gesproken
wordt over de partitnur-inrichting-wijze",
zooals Heuckeroth zelf het zoo leelijk mogelijk
noemt.
Voor wat de partituur-mrichting-wijze"
betreft, bekent zich Heuckeroth volgeling
van.... Diepenbrock, en gaat dan aldus
voort :
Echter in den hier bestaanden omvang
wordt thans in Nederland voor de eerste maal
een melu-dramatisch werk uitgevoerd in de
kamerorkestbezetting en ditmaal wordt deze
noviteit door Dr. Royaards gelanceerd, welke
daarmede naast den Nederlandschen auteur(s)
ook een Nederlandsen componist gelegenheid
tot collaboratie bood".
De heer M. Nijhoff mag stilstaan bij die
5 tusschen haakjes, ons interesseert meer
wat we daar te lezen krijgen omtrent eene
door Dr. Royaards gelanceerde noviteit.
Ik dacht zoo, dat Royaards gat' het be
richt van onlangs in de bladen niet ook dien
indruk? besloten had tot inkrimping van
Beschaamde Fijken de ver
wachtingen niet, de andere
overwinnaars Pieterse (de Hoop)
en Schleicher (de Maas), die
slechts enkele weken onder lei
ding van den heer Bluss
samen hebben geoefend in de
doubléscull, hebben de niet
hooggespannen verwachtingen
verre en verre overtroffen.
Maar het Hollandsche succes
beperkte zich toch niet tot
deze beide overwinningen.
De oude Viking-vier, sinds korten tijd
gemetamorphoseerd in een Ho.op-vier, onder
leiding van den coach Blusséaanzienlijk
vooruitgegaan, moest het op zeer eervolle
wijze afleggen tegen de snelheidsduivels
der Grasshopperclub en met miniem verschil
tegen de keurige Fransche-vier. Taaie vol
harding, gepaard aan een mate van souplesse,
die schier geen der buitenlandsche ploegen
vermocht te toonen, werden in de Hollandsche
Vier algemeen gewaardeerd.
De twee van Dr. te Hennepe en v. d. Vegte
stond hoog aangeschreven in de waardeering
der Nederlandsche roeisport-enthousiasten,
maar heeft ondanks het feit, dat zij in de
voorwedstrijden kranig werk deed, wat te
leurgesteld. Immers de Belgen wonnen opge
legd en zelfs namen de Franschen in de finale
revanche voor de daags te voren geleden
nederlaag.
De eenige ingeschreven Hollandsche
ploegdie niet was van de klasse, waartoe een ver
tegenwoordigende zich dient op te werken,
was de acht. Ze verloor dan ook op schier
Spaansche" wijze van déstoere Hongaren.
Deze roeiwedstrijden zullen e«n bijzondere
herinnering achterlaten bij dé'>vele''duizenden,
die er getuige van zijn geweest, niet alleen
omdat in 't algemeen dé, kwaliteit der ge
toonde roeicapaciteiten zoo hoog was, maar
ook wijl de Nederlandsche
tpeisport-beoefenaren bewezen hebben waardige rivalen te
zijn voor de Continentaal-Ëiiropeesche
corypheeën op dit gebied.
H. W. VLIEGEN.
Prof. William Thayer is er in geslaagd
levende wezens te doen bevriezen,
waardoor zij als schijndood bewaard
kunnen worden. (Krantenbericht)
Wijnkoop: ,,Vooruit maar, ik sta nu toch in de kou
en kan 't later weer eens probeeren !"
HET NEDERLANDSCHE
HOTEIBEDRIJF
Er wordt den laatsten tijd onophoudelijk
geschreven over ons hötelbedrijf. De klachten
van vreemdelingen worden be- en weerspro
ken in de dagbladen, en de höteldirecties
rekenen telkens maar weer voor dat het niet
goedkooper kan.
De eenige oplossing voor den buitenlander
is dan maar ons land niet te bezoeken.... Maar
ook dat is niet mogelijk, want, ziet, daar
wisselen de internationale congressen elkaar
af: internationaal recht, pluimvee en vrij
handel, slag op slag.
De peperdure hotels zitten vol tot aan het
dak, en onderwijl schrijft de Amerikaan
Edward Bok nog eens dat het goedkooper kan.
We begrepen er niets meer van, en hebben
een der in grooten getale opgekomen
buitenlandsche congressisten over de zaak gespro
ken.
De Nederlandsche hotels zijn duurder dan
de buitenlandsche" zeide hij. De vreemde
ling die er terechtkomt is in dezelfde omstan
digheden als een ongelukkige mijnheer die
heel alleen op een liefdadigheidsbazar rond
loopt. Hij moet betalen voor degenen die weg
blijven."
Ziet u een middel tot verbetering?"
Ja, zeker. Dwing de vreemdelingen te ko
men. Houd nog meer congressen, wereldcon
gressen. Het doet er niet toe wat voor
congressen. U bent al aardig begonnen met
Internationaal Recht, Pluimvee en Vrijhandel
in n maand. Er blijven nog duizenden onder
werpen over. De congressen hebben een
toekomst. De menschen willen samen eten
en drinken. Dan betalen ze hun hotel op de
koop toe."
Een Amerikaan heeft een speciaal Congres
apparaat uitgevonden. Het is een soort
draadlooze telefoon, en geen enkele congressist
behoeft zijn huis te verlaten. Op het
proefcongres is niemand gekomen. De menschen
houden congressen om te praten en te eten.
Het hötelbedrijf moet daarmee rekening hou
den. Het staat en valt met de congres-harts
tocht.
Onlangs waren Clemenceau en de
Italiaansche premier jn eenzelfde hotel in
ZuidFrankrijk.
Een reporter rook politiek en vroeg Clemen
ceau naar het doel van de samenkomst.
De oude heer klopte den journalist op den
schouder en lachte : Waarde collega ik
heb de laatste jaren vél gereisd zooals ge
weet Welnu de Italiaan wist dat, en
vroeg me adressen van een paar goede hotels
om zijn zotnervacantie door te brengen. Die
heb ik hem gegeven.... ziedaar?"
M E i. i s S T o K E
IIIIIIIMIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllll
lllllllllvlllllll
zijn orkest, hoofdzakelijk op budget-over
wegingen. Een ieder, die weet, wat een orkest
tegenwoordig kost, zal het een verstandig
besluit gevonden hebben. In een beperkte
ruimte als de Stadsschotiwburgzaa! valt met
een klein ensemble nog genoeg goeds te be
reiken.
Maar waarom moet ons nu die wijze
bezuinigingsmaatregel als het lanceeren van
een noviteit worden voorgesteld?
In de samenstelling van Heuckeroth's
Allah Karim"-orkest kan ik met den besten
wil van de wereld geen kamerorkestbezetting"
zien. Het komt eenvoudig hierop neer, dat
alle groepen in het normale orkest, groote
en kleine, hier stuk voor stuk door slechts
n instrument vertegenwoordigd zijn. Dat
noemt Heuckeroth nu : de bezetting geheel
solistisch opvatten," terwijl hij vergeet,
zijn instrumenten de door solistische op
vatting der bezetting" geboden zelfstandig
heid te verleenen. Kn waar ze nog solo spelen,
wordt hun spel vaak verstilt door het totaal
van de stemmen of de samenklanken, die hij
er tegen zet.
Ik meende, op een fijne polyphonie te mo
gen rekenen, en voor het grootste deel ont
houdt het werk ons die juist.
Niet gerekend had ik, om de waarheid te
/.eggen, op een andere instrumentatie dan de
door Heuckeroth toegepaste. Het is nu een
maal gebruik geworden, de partituren vul
te proppen met allerlei bijzondere effecten,
als : gestunt koper, tretiioieerenile strijkers.
col legno" (het aanslaan van de snaren
met het hout van den strijkstok), sterk op
den voorgrond tredende combinaties van het
lichte slagwerk. Hoofdzaak te maken van den
klaren toon der instrumenten, zoo volmaakt
als wij ze aan het menschelijk vernuft van
eeuwen te danken hebben, het wordt meer
en meer uitzondering.
Wat mij ook heel weinig aanstond in de
instrumentatie der Allah Karim"-muziek,
was het gebruik van de tot clavecymbaal"
vermaakte piano. Ziehier een timbre, waarmee
men ook heel zuinig behoort te zijn. En een
instrument, zoo /.waar van klank als dat,
hetwelk bij Royaards dienst doet, is weinig
geschikt, om de tonen der luit in dit stuk
als lievelingsspeeltuig van Oud-Arabië terecht
te pas gebracht weer te geven, en, als
ik mij niet vergis, heeft Heuckeroth het daar
toch ook voor aangewend.
Het zijn niet weinige teleurstellingen,
waarvan ik hier melding moest maken, en
dat sommige ervan nog aanmerkelijk zijn
geaccentueerd, daarvan ben ik zoo vrij de
onhandige toelichting de schuld te geven.
Dat de momenten van schadeloosstelling
niet ontbraken, daar behoeft men zich,
Heuckeroth's algemeene muzikaliteit in aan
merking genomen, niet over te verbazen.
Verscheidene korte naspelen trokken de aan
dacht ; mooi-week vervloeiende
stcmmingsecho's waren er onder. Ook de inleiding tot
het derde tafereel trof mij als wèl^eiukU:
schildering van het mark'tgewoel. Voorts
KREKELZANG
HOE MEN 80 JAAR WORDT
Beter vluchtig armoe..... leiden
Leven in bescheidenheid....
Dan zich zenuwslap te maken
Over politieke'-strijd.
Nimmer in uw krantje lezen
Over stemmerij of dat.
Overslaan die narigheden
En de meening van een blad.
Nimmer aangesloten wezen
Bij een hondje, of partij.
Zonder allemans-prinziepes
Gaat het leven zoet voorbij.
Altijd rustig blanco stemmen,
Niemand zij uw kandidaat.
Enkel voor u zelve zorgen
Als uw' besten kameraad.
Heelemaal niet willen weten
Wat een ander zooal wil.
Door een hygiënisch zwijgen
Draait het leventje zoo stil.
Laat de luid-ies demonstreeren
Met de pimpelpaarse vlag.
Beter hier of daar wat eischen
Waar 't van de dienders mag.
Laat 'n ander darm-ziek worden
Om een wereld ideaal.
Ga een pijpje zitten rooken
Na een, sober stamp-pot-maal.
Alles kneuterend negeeren
Wat men zooal spreekt en schrijft...
Maar er
donders goed
voor zorgen
Dat men van uw lijf afblijft.
Dat vooral geducht beschermen ;
Daar de vuisten vlug voor klaar.
Laat maar waaien en maar draaien
En ge haalt de tachtig jaar.
J. H. SPEENHOFF
IHIIIHIimilllllimillIIIIIIIIIUIIIII<lmilllllllimilllIIIHiml*IHtlllllllllllt
UNIE BANK
voor NEDERLAND en KOLONIE*
AMSTERDAM
en ROTTERDAM
Agentschappen in Nederland:
's-GRAVENHAGE, TILBURG,
LEEUWARDEN, OI STER WIJ E,
UDENHOUT, LOGHEM en BORCULC.
Agentschappen in Indiër
BATAVIA, SOERABATA,
SEMARANG, BANDOENG, MEDAN ei
WELTEYREDES.
?IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Taalonderwijs aan Raadsleden
Geachte Redactie.
Het onderschrift bij mijn stukje van den
WelEd. heer Melis Stokc kan mij niet be
vredigen.
Genoemden heer wensch ik ten slotte mede
te deelen, dat door mij de woorden :
STINKDIER en KOE nimmer gebezigd zijn geworden,
waardoor zijne beschouwingen over mijn
persoon absoluut misplaatst zijn.
Hoogachtend,
B. W. B i N N E N D ij K
IIIMII IIHIIIIIHIIIIHIlmlIllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
valt te wijzen op de voortreffelijke conceptie
van Ali-Noer's drinklied, en bovenal op
de roerende schoonheid van den Dans
der gewaden."
Magda Janssens bleek verreweg het best
haar dictie aan de muziek te kunnen aan
passen ; Saalborn faalde op dit punt geheel.
Zijn declameeren miste alle muzikaliteit,
en er scheen herhaaldelijk een ironie in door,
die zich met het karakter van de melodrama
tische passage bitter slecht verdroeg.
Het spel van het orkest stemde ruimschoots
tot tevredenheid, stond zelfs voor een be
langrijk deel boven première-peil. Met bij
zonder veel genoegen herinner ik mij ver
schillende zeer welluidende tirades der
soloviool, waarvan ik in den regel moest betreu
ren, dat het opdringen van het luidruchtig
ensemble er zoo spoedig een eind aan maakte.
De blazers houtblazers speciaal vol
deden minder, maar die kregen ook wel heel
weinig kans, om eens uit te komen naar de
mate van de hun aangeboren eigenschappen.
Heuckeroth als dirigent blijf ik, hoezeer ik
het entrain, waarmee hij zijn instrumenta
listen leidt, ook op prijs stel, zelfbeheersching,
een flinke dosis zelfbeheersching toewenschen.
Hij moest zijn schaduw op het doek van de
overkapping eens kunnen zien....
H.J.DEN H i; K T O .