./ Sept. '21. No. 2308 D E AM S T E R D A MM E R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk CONSUMENTENRADEN (II. Slot.) Waarom geloof ik niet in consumentenraden? Reeds merkte ik op, dat zij niet samen gesteld worden (niet kunnen worden) door de (ongeorganiseerde) verbruikers zelven en dat deze laatsten geen groot vertrouwen zullen stellen in colleges, die van buiten af zijn benoemd. "Maar bovendien en hier kom ik tot de hoofdzaak ? wat wil men door de werking van die consumentenraden bereiken? Ant woord : het inzicht bij de verbruikers, dat zij niet (als ik het populaire, duidelijke woord mag gebruiken) gesneden" worden door de gecoaliseerde werkgevers en werknemers, doch dat deze verbonden groepen voor haar aan" de productie bewegen diensten geen bovenmatigen prijs vragen eri dus in billijk held den verkoopsprijs van het product vaststellen. Zoo schrijft dan ook Mr. van Rhijn (t. d. p.): In de Typografie heeft men er steeds naar gestreefd, slechts -een redelijk toonend bedrijf in stand te houden. Elke gedachte aan uitbuiting is daar steeds geweerd, als zijnde moreel ontoelaat baar Dat is het, wat men door den consumenteriraad de verbruikers wil doen be grijpen. En mocht men wel tot uitbuiting willen overgaan, dan is de Consumentenraad daar om zulks te verhinderen." P> Deze laatste voorspiegeling schijnt mij boud. 'Ik betwijfel'of ooit een dergelijke raad in zijn verslag een uitbuitingspolitiek" zal kunnen vaststellen,, jjjndat , nu ja, omdat ik eigenlijk betwijfel of zoo'n gezelschap van bleken in staat zal zijn een prijstarief (met of zonder uitbuiting) te beoordéelen. Grondslag van zoo'n tarief is, gelijk Mr. van Rhijn opmerkt, de kostprijs eener onderneming van redelijke rentabiliteit; uitgaven aan arbeidsloon, papier, machines, letter en inkt moeten worden ontleed. Kan men leeken (zelfs met de hulp van accountants) in staat achten daarover een zelfstandig oordeel te vellen? Maar laat ons dit nu maar aannemen. Wij nemen dus aan, dat de Consumentenraad alles onderzoekt, altes begrijpt, alles narekent en dan tot de slotsom komt: dit tarief is billijk. De raad maakt die slotsom openbaar , en alle verbruikers nemen daarvan kennis 'en zijn nu overtuigd dat zij niet gesneden" worden. Wat dan? Men kan zeggen : voorzoover sommige verbruikers het tegendeel vermoeden, is die bevredigende uitspraak van den raad een zedelijke overwinning voor de producentengroep. Accoord. Doch wat is verder gewonnen? Fs-tiu ook bereikt, dat de consument (wetende dat hij niet gesneden" wordt) voortaan blijmoedig de hooge drukkosten betaalt? . Daar geloof ik nu niets van ! De verbruiker ,is een nuchter heer; hij laat zich leiden door .'zijn behoefte en zijn belang, niet door zijr sentiment. Reken hem precies voor, dat naar alte eisenen van billijkheid zijn visite kaartjes in de door hem verlangde qualiteit waarlijk niet minder mógen kosten dan den prijs, dien zijn leverancier daarvoor vraagt; overtuig hem door uw berekening van de juistheid uwer stelling meent gij, dat hij daardoor zijn houding tegenover den hoogen prijs zal wijzigen? Hij weet (uit droeve erva ring!) dat hij zijn geld maar eenmaal, dus voor n bestemming, kan uitgeven en deze .fundamenteele waarheid drijft hem er toe zijn gebruik van duurder wordende zaken te beperken. Of die duurte bUUjk is dan* wel VPÈKjht van uitbuiting,, laat hem. yrijjvel koud', want dit feit verandert niets" aan de eenmalige" koopkracht van zijn geld, den voor hem alles beheersehenden factor. Daarom geloof ik voor mij; dat de produ centen-groepen zoo goed als niets met consu mentenraden zullen bereiken. De vraag naar de billijkheid van den prijs is voor den ver bruiker van ondergeschikt belang; de abso lute prijs is voor hem overwegend. Hij kan ook niet nagaan, waar uitbuiting" begint. Laat het waar zijn, dat de patroons zich met een matige winst tevreden stellen. Maar wanneer een arbeider van zekere categorie voor zeker soort werk b.v. te Lochem een zeker uurloon ontvangt, hoe kan de ver bruiker uitmaken of dit te veel is? De papierprijs accoord, de drukkers hebben dien te betalen, maar die prijs wordt wellicht bepaald door een papierproducentengroep, die wellicht aan uitbuiting zich schuldig maakt. Hoe wilt gij dat de verbruiker (of namens hem een raad) dit alles onderzoekt en wikt en weegt en tot een slotsom komt? Maar nog eens: voor hem >is de absolute prijs overwegend, niet de billijkheid der vaststelling, Hij onthoudt zich zooveel mogelijk van duurdere zaken. Dat is het nuchtere feit en daaraan zullen-alle fraaie uitspraken van alle consumentenradérr'ter wereld geen afbreuk doen. . ?< j* Nu kan men zeggen :-rnaarde voortbrengers hebben toch zelven ook het' meest rechtstreeksch belang bij ruimen afzet, dus bij niethooge prijzen. Ramen zij de dingen zoo duur, dat daarvan slechts weinig wordt verkocht, dan kunnen zij toch op den duur niet blijven bestaan en geen winstgevend bedrijf uit oefenen ?????' Natuurlijk is dit juist, tot op zekere hoogte. Tot op welke hoogte? Dat zal de economische bedrijfs-organisatie bepalen. Zij zal in deze zoeten naar het voor haar grootste profijt, O E LOF KALVERSTRAAT 1 Amsterdam - OPGERICHT 1850 TELEFOON 658 N. U DEN HAAG - PLAATS 23 firma M. J. 60UDSMIT PAARLEN, BRILLANTEN Goud, Zilver en Horloges -uitsluitend eers,a IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIII11IIIII dat niet gelegen kan zijn in den ruimst mogelijken afzet, daar deze slechts bij lagere arbeidsloonen en geringere ondernemers-win sten bereikbaar is. Zij zal dus zoeken naar de grens, naar den evenwichts-toestana, waarbij de hoogste prijs nog niet zoozeer den omzet1 aantast dat deze laatste daardoor een element' van verlies zou zijn. Wie het bekende werk v prof. Veraart over de economische bedrijfs-' organisatie heeft gelezen en zich rekenschap^ heeft gegeven van de gevolgtrekkingen, waar-1 toe dit stelsel, logisch doorgevoerd, moet leiden, die weet dat de tendenties van de' aldus verbonden bedrijfsgroepen liggen en moeten liggen in die richting. Daarom schroomt men in dit stelsel ook niet, over tel gaan tot willekeurige beperking van de yporM brenging, tot het sluiten van ondernemingen,' wanneer er te veel" zijn, d. w. z. wanneer] met een geringer aantal meer winst is te maken,* tot het loslaten van werk, dat niet- meen gevraagd wordt voor den prijs, die daarvoor volgens regelen der Kunst" wordt bepaald.' Tegenover deze sterke coalities zal het (ongetwijfeld eerlijk bedoeld) instituut v verbruikers-raden niets baten. Met een gemoedelijke bespreking van de billijkheid' der verlangde prijzen komt men er niet.' Het is mijn stellige overtuiging dat het belang der verbruikers in het. gedrang komt bij de vaste aaneensluiting van werkgevers en werknemers in bedrijfsorganisaties en dat deze laatste het doel, dat zij zich stellen, zullen willen bereiken zonder zich te bekommeien om.... Symen. Of dan die gang van zaken op den duur niet zal blijken onhoudbaar te zijn? Ja, dat geloof ik wel. Maar voordat het zoover is en eer men zich gedrongen ziet terug te keeren op een weg, die niet tot een voor alle partijen bevredigende oplossing der ver schillende belangen leidt, moge de wetgever tusschenbeide komen om den verbruiker" in bescherming te nemen tegen de hem bedreigende overheersching door de gecoali seerde voortbrengers-groepen. Wanneer Mr. van Rhijn meent dat optreden van de overheid overbodig zalzijn, indien slechts in onderscheidene bedrijven consumenteniaden worden opgericht, geloof ik dat hij zich overgeeft aan een illusie. Het zijn dan zoo schrijft hij werkgever, werknemer en verbruiker, die als de drie ^ belanghebbenden bij de maatschappelijke 'voortbrenging 'door hun eigen initiatief organen hebben geschapen, waarin over hun dikwijls tegenstrijdige belangen moet worden beslist, ten einde de noodzakelijke samenwerking te bereiken". Mij dunkt, de. schrijver ziet hier vooibij, dat de verj^bruiker geen portuur is in dien strijd. SMISSAERT. DE TWENTSGHE BUK Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. Gestort kapitaal f 35 500.000.?Reserven: circa f 12 000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BUJDENSTEIN&Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDBNSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIOING, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar r __ 2% Tien dagen opzegging,?____ _ 2K Een maand vast... ? ) op nader overeen te komen Een maand opzegging ) voorwaarden. Drie maanden opzegging . . ..?34 % .) Vanaf den dag der opZes M^aandeje.- ? ??- ? ?%? 4 \ zeping ,,;wordt. ± % Eenjaar . . . 4J J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote Bedragen, volgens overeenkomst. OHTTANS-eiBETAALKAS iiiun Doeleniliiat 20-22, Auutitdam Renteverg. voor gelden deposito 1 met l dag opzegging 2 pCt. , Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalt). i met 10 dagen opzegging 2% pCt, Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd.v.SM v.m.tot 4Vi uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (f 10.?per Jaar) en hooger te huur voor bi] de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Tegen een premie van f 150.?kan elke particuliere auto ter waard van f 4000.?worden verzekerd tegen alle schade met inbegrip van wettelijke aansprakelijkheid jegens derden (met 10 pCt. korting voor leden van den A.N.W.B.) bij de EXCESS" fteerengracht 1X4/188 Amsterdam. Telefoon N. 329. Levensverzekering Maatschappij Jïrnfeem . - i" ? ;, verzekerd bedrag: ruim 69 millioen gulden De Maatschappij voor Hypothecair Grediet s-Gr^venhage - Nassau laan No. 23 Q00H «ft 5 pCt Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000.?, f 5OO en f 1OO.HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijn haven 129a, 's-Gravenhage, Ged. Burg w. 38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met eeit minimum van f AOW en verkoopt 4* % schuld brieven In stukken van / 1000, { 500, ? 100 en / 50. Opgericht l Viltiikud Hiitiibppiljk Kipltiil f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. V oor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhayen 25 te R'damof tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Kijks. De Dir. Mr. W. v. RossEiyi, Mr. TE REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii itiiiiiiiiimmiiiiii iiiimmii MINIMI iiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiifiii &. Oïompertz 1834 en ^redietoereeniging 1853 (Kapitaal en leseroes . . . ? 19. 5 00. 000 \Jjepostfo~yiente een jaar vasf. ...... 4'/i % zes maanden opzegging . . . 4'/4 % drie maanden opzegging . . . 3% % (-Voor andere termijnen op nader overeen ie nomen voorwaarden Q)eposifo~Oleglement verkrijgbaar bij alle Kantoren der Coan/ SCHRETLEN & C9 AMSTERDAM, Kolzersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht, fnl.Tel. HSTQIenN 9128. (nt.Tel. 1379 ea 17Q1. Administratie van Vermogens. flüdlü/o, Nederlandscha Hypotheekbank Directie Mr. G BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS. Kantoren VEENDAM, Oosterdiep O 5 AMSTERDAM, Heerengracht 810 N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 jaar later eveneens te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank .Anno Hypotheekbank Hypothecair Kapitaal beschikbaar, lente vanaf E% Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN BinnenL Vaart Risico Sociëteit. Tilil. 1.10211.1321 Amsterdam, Heerengracht 260. TERZEKEBIN6EN «p alle B f n n i n w ? t ? f ? a TM Hidtrland, België, Dultschland, Frankrijk, toz. VERZEKERINGEN «p S « h ? p ? ?, 11 b a 111 a n 11 ? ? mbooten. VERZEKERINGEN p Koopmansgeederen, Huliraad, Inbaadtli, enz. geladen In S c h t p e n B ? ? 11 n, enz. VERZEKERINGEN tl LAND doi |thiil Bunpa pu iptar, Wagens, enz. VERZEKERINGEN p« POS»tnz. «p B f 11111 ?, B a n kpapieren, Edilgistttotin, enz.doorgibiel Europa, naar en van Amerika, naar en van 0«st- in West-indien, tnz. VERZEKERINGEN tp PASSAOIERSOOIDiniM Dl iibadi In dl Hittli i», wtrdt KXXXXIIXXXXX DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.50 per half jaar XXXXXIIXXSXX lEDEiLtlDSCIE MIDEL-MMTIiClliPFU Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-IND1Ë, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Pinancieeringen Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Beiscredietbrieven. Deposito's Bekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met n jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. INSULAIRE PANDBRIEVEN in omloop op; 31 Dec. 1905 . . f 313.550 31 Dac. 1910 . . - 2.700.350 31 Dec. 1915 . . - 4.828.200 1 Juli 1921 - . -9.750.000 Verkrijgbaar: 6 % Pbr. 100^2 % Uitloting In 25 jaar pari De Directie: J. J. COCK, H.J.KORLVINKE Dt HAARUM&CH HYPOTHEEKBANK. 6% Pandnrieven tegen Amsterdamschen Beurskoers INCASSO-BANK Amsterdam ? Rotterdam - Almelo - Arnhem ? Cnyk - Delft - Dord recht - Enschedé? 'MJraYenhaje - Gulpen (L.) - '8-HertogenboBch Hilversum - Leeuwarden - Maastricht- Nrjkerk-Tllbwg - Utrecht ? uden - WormmTMir - Wflk brj Duratedfl - Zaandam Volgostort Kapitaal t 25.OOO.OOO. RoBorvo f 5.011.700. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels POSTCHEQUE EN GIRODIENST Alle verrekening van geld geschiedt tusschen rekeninghouders op de eenvoudigste, veiligste en goedkoopste wijze door middel van postgiro (overschrijving), zonder incasso. Neemt daarom eeue postrekening. ROTTERDAM 's-GRAVEBHAGE Zuidblaak 56 Belast zich met Incasseerlngen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en cheques op het Buitenland. Verstrekt handefscredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Eflectenorders. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden dAooslto tot wekellks te annoncceeren rentr. Rotterdamsche Bankvereeniging AMSTERDAM Rokin 29-43, Kapitaal en Reserven f 110.000.000 Deposito-Rente. Dadelijk opvraagbaar . . 2 pCt. Met 10 dagen opzegging 2% VOOR ANDERE TERMIJNEN OP NADER OVEREEN TE KOMEN CONDITIES. SliriiHlInotbiikbiiktilittrini Directie: Mr. H. H. C. CASFENDIJKCH I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 100%. laderlandsche u°o Pandbrieiren a 97%