DE AMSTERDAMMER, WEEKBUAD VOOR NEDERLAND 24 Sept. '21. No. 2309 POPULARITEIT Tukenlni voor de Amsterdammer" van Joraaa Doe me dat 's na....old chap !" uue me aai s na.... oiu tnap i IIIIIIIIHIIIIIllllllltlllltlllllllllllllllllltlltllllltlllllllllllllltllllllttlllllllltfllllMIlllllllltlllllllllllllllllllllllllullllllllllllllllHlllllllllllllllllllllllllllll ook van de Duitsche reeeerins moeiliik ver- monarchie wordt hersteld, of zoo Reie ook van de Duitsche regeering moeilijk ver draagt. Zoo was het al in het Duitsche keizer rijk ; Bismarck was dan ook altijd gewoon de Zuid-Duitsche staten, met name Beieren, zoo veel mogelijk te ontzien. Daarbij komt nu nog iets anders. De Beieren zijn voor het overgroote gedeelte boeren, eigenerfde landbezitters, gehecht aan het oude, vol eerbied voor hun kerk, vol liefde voor hun koning. In een maatschappij van vrije boeren is weinig plaats voor sociale ontevredenheid; de eigenlijke basis voor de moderne sociaal-democratie, een kapitalistische nijverheid, ontbreekt in Beieren goeddeels. , En nu wil het toeval of het noodlot, als men wil, dat de communisten juist in München hun grooten aanval hebben gedaan op de bestaande maatschappij, juist daar, waar die maatschappij het stevigst stond. Het is waar, izij hebben dit bastion bij verrassing kunnen nemen en het ook eenigen tijd kunnen be houden. Juist lang genoeg heeft de bloedige operette hier geduurd om de Beieren een hartgrondigen afkeer in te boezemen voor alles wat naar soci ale revolutie zweemt. Feitelijk zijn dan ook sedert de contra-revolutie de conservatieven in Beieren meester, al spreekt men daarvan pok niet officieel. En aangezien de sociaal democratie in de rijksregeering nog altijd in vloedrijk is, is de Beiersche regeering op haar hoede. Alles wat uit Berlijn komt, wordt aan een scherpe keuring onderworpen; meer dan eens had Beieren bezwaren en zelfs kwam het tot bepaald verzet. In den laatsten tijd is het onweer haast niet van' de lucht. In dezen tijd is Beieren in verzet gekomen tegen twee ver ordeningen van den rijkspresident, over de schorsing van dagbladen en over het dragen van uniformen; daarbij komt, dat in Berlijn ernstig wordt gedacht over opheffing van den staat van beleg in Beieren. Dat alles wordt mogelijk nog geschikt. Maar morgen is er misschien weer iets anders. Zoo, kan het op den duur natuurlijk niet blijven doorgaan. Vooral ook niet, omdat meer en meer de kwestie van monarchie of republiek in Beieren urgent wordt. In Beieren is de groote meerderheid monarchaal; zij zou stel lig gaarne het herstel van de monarchie zien. Maar is er voor een monarchie plaats in de Duitsche republiek? De vraag stellen is tevens haar beantwoorden. De monarchie kan en zal ook wel in Beieren worden hersteld, zoo een van deze twee kan worden vervuld: of zoo ook in Pruisen en daarmede in het rijk de monarchie wordt hersteld, of zoo Beieren ach wil afscheiden van het rijk. Op het eerste is vooralsnog niet veel kans ; maar of het twee de zoo geheel buiten den gezichtseinder ligt, is een andere vraag. Die vraag is natuurlijk niet alleen van binnenlandsch belang; zij is van internationale beteekenis; voor Frankrijk is zij haast een levenskwestie.Want deFransche politiek wordt tegenwoordig goeddeels beheerscht door de vrees voor een herlevend, machtig Duitschland. Zoolang het Duitsche rijk een eenheid blijft,is die vrees natuurlijk alles behalve zonder grond. Maar als Duitschland eens weer in zijn samenstellende deelen kon worden opgelost, als vooral Zuid-Duitschlad zijn politieke zelf standigheid kon herwinnen, was voor Frank rijk het grootste gevaar bezworen. Men mag wel aannemen, dat de Fransche diplomatie reeds in die richting werkzaam is. Zij komt daarmede in de lijn van de traditioneele Fransche politiek. Eerst tegen den ouden vijand, het machtige Oostenrijk, later tegen den nieuwen tegenstander, het opko mende Pruisen, heeft Frankrijk altijd voe ling gezocht bij Zuid-Duitschland, met name bij Beieren. Zoo was de politiek van Hendrik IV, van Lodewijk XIV, van Lodewijk XV, ten slotte van Napoleon. Die poli tiek is in den regel met succes bekroond. Of zij thans zal slagen, is niet te zeggen, vooral hierom niet, omdat de maatschappelijke krachten, die in Beieren aan de Duitsche een heid vasthouden, sedert een eeuw stellig aan beteekenis en ook aan invloed belangrijk heb ben gewonnen. Of die invloed blijvend sterk zal blijven, zal natuurlijk weer grootendeels afhangen van de houding, die Berlijn aanneemt tegen München. Hoe meer gespannen die verhouding wordt, hoe gemakkelijker wordt het spel voor Frankrijk. En misschien ware dan ten slotte een deugdelijke grondslag te leggen voor een duurzamen vrede in Europa. Want het Duitsche rijk als zoodanig blijft in Europa altijd een politieke factor, die onbe rekenbaar is. In het begin der negentiende eeuw zeide Metternich, dat de verdeeldheid van Duitschland een staatkundige noodza kelijkheid was voor Europa. Er is sedert wel veel veranderd, maar het is toch nog de vraag, of Metternich's woord ook voor onzen tijd nog niet zijn waarde heeft. Daarom is het van zooveel belang, wat er tegenwoordig in Beieren gebeurt; men zal goed doen daarop te blijven letten. H. B R u G M A N s VRAAGTi SI-FA-KO SIGAREN Het voorn*mm*to Sorlomerk IIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIMIIIIIItllllllllllIllllllll WEST-HONGARIJE ALS BRANDPUNT door J. H. B. K E R N K A M p. II. In het brandende West-Hongaarsche vraag stuk is, als ik dit artikel schrijf, eigenlijk nog niets veranderd, wat de uiterlijke zijde van het geval betreft. Er worden nota's gewisseld, er worden bedreigingen geuit, en vooral de Weensche bladen brengen bijna eiken dag berichten omtrent belangrijke stappen en verdragende beslissingen welke de Groote Entente in de eerstkomende dagen zal door voeren en bekendmaken. Waar het blijft bij. deze aankondigingen, zonder dat aan de rëiten iets noemenswaard verandert,?West-Hongarije is nog steeds niet overgedragen in dien zin, dat de regeerende macht in dit gebied van Hongarije op Oos tenrijk is overgegaan, en er dus aan de des betreffende territoriale bepalingen van het vredesverdrag niet is voldaan. En er is geen enkel symp toon, dat aanleidingkan ge ven tot de veronderstelling, dat in de naaste toekomst een verandering in dezen toestand zal intreden. De West-Hongaarsche kwestie sleept", en de noodzakelijke gevolgen van dezen toestand blijven niet uit. Het prestige van de Entente vermindert met den dag in de landen, die direct of indi rect bij de overdracht van het ,,Bnrgerland" betrokken zijn, met het gevolg, dat de meeningsverschillen, welke tusschen de groote mogendheden over de oplossing van het West-Hongaarsche vraagstuk zijn gerezen, er worden uitgebuit tot het opzetten van nieuwe intriges, die ertoe bijdragen, de reeds zoo gecompliceerde verhoudingen tusschen de sticcessiestaten onderling te vertroebelen. De nota der groote mogendheden, zooals die op 6 September te Budapest werd over handigd, dankte haren gematigden toon vooral aan invloed van Frankrijk en Engeland, die geen van beide belang hebben bij eene verscherping der verhoudingen tusschen de successiestaten onderling Anders is het echter met Italië gesteld, dat directe belangen heeft bij de ontwikkeling der toestanden in de landen der oude dubbel monarchie, en dat deze belangen niet bevorderd ziet door een gematigd optreden der Entente, of door een verschuiving der beslissingen die ten opzichte van Hongarije zullen worden genomen. Italië heeft ten allen tijde rekening te hou den met de mogelijkheid dat uit den chaos in Oost-Europa een statenblok zou kunnen verrijzen, waarvan de politieke belangen met die van Italië in strijd zijn, en dat dus voor de rustige ontwikkeling der door Italië gevolgde politiek een gevaar zou beteekenen. Vanaf het oogenblik der ineenstorting van de dubbelmonarchie is Italië erop bedacht ge weest, zich tegen deze mogelijkheid te wa penen en partij te trekken van de verdeeldheid der successiestaten onderling. Gedurende de conflicten met den S. H. S.staat, was het daarbij op oe vriendschap van Hongarije aangewezen, en heeft het zich niet ontzie.;, waar dit gewenscht scheen, voor de Hongaarsche belangen in de bres te springen. Een reden te meer voor Italië, om zich toen voor de Hongaarsche belangen te interesseeren, was gelegen in het feit, dat Hongarije op den duur een tegenhanger zou kunnen vormen tegen de toen als panslavistisch gebrandmerkte toenadering tusschen Yoego-Slavië en Tsiecho-Slowakije, en de iiiilliiniiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiliniiiiiinuMimiiiiiiitiiiiitiitittiimii Koninklijke Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER&Co. DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM Verhuizingen per Auto-Trein BRIEF UIT JAPAN De missie in Japan Ziezoo! Eindelijk weer eens. Beter of niet beter", dat had ik den doctoren gezegd, in Augustus begin ik weer." Vanitas vanitatum!" zei de oudste, die al moe is van alles, alleen om je gedrukt te zien". Nu, als het daarom ging, kon ik het net zoo goed laten, want wat ons al bereikt uit het Moederland, couranten bijna nooit. Je wordt bang om de dingen te zeggen zooals ze zijn. Een redacteur van een blad in Indië schreef me : tot onze groote spijt konden we enkele, minder geschikte artikelen geen plaatsing verleenen en wel omdat wij er hier veel prijs op stellen de goede betrekkingen met Japan te consolideeren." Zijn dat goede betrekkingen", als men niet mag zeggen wat waar is? Zoo langzamerhand begin je dan te begrijpen, waar dit land zijn overdreven reputatie /andaan heeft. Zoo'n zin geeft te denken.Was het misschien in den oorlog ook zoo? Mochten toen ook zekere dingen wel en zekere dingen niet gezegd worden? En kreeg het publiek eigenlijk wel de waarheid" en niet een ratjetoe, geprepareerd met het oog op vriendelijke betrekkingen"? Enfin ; Ie monde sera ternellement dupe" heeft een groot wijsgeer gezegd. Wat helpt tegensputteren? Maar daarover wou ik het niet hebben. Acht weken lang ben ik slachtoffer geweest, dupe, in den ergsten zin. Rustig heb ik me laten bewonen door horden amoibi's, rustig me laten inspuiten met mitine me laten plagen met rust en een melkdie'et, maar nu het alles niets helpt, nu de thermometer niet af wil, nu ga ik vechten. Als rust niet helpt dan werk probeeren. Ik wilde u schrijven, schrik niet, over de missie, de Christelijke missie in Japan. Geloof me, ik kwam hier duly prejudiced". Een missionaris, mannelijk of vrouwelijk, was een schrikbeeld voor me. Zonder eenige reden, laat me er dat bij voegen, want ik had er maar eens een ontmoet, in Rotterdam, maar nu ik het wel bedenk, was die toch schuld aan mijn afschuw. Een zalvend, agressief bekeerend heer, die in 5 minuten al mijn zonden doorzag en ze, wat erger was, in de volgende 5 wilde genezen. Nu zózijn de missionarissen hier niet. Voornamelijk ken ik de Amerikaansche missie en na een jaar vrij toegang tot haar scholen en inrichtingen gehad te hebben, na veel intiem praten en veel vriendschap, na lezingen gehouden te hebben in haar scholen, waarna een debat me een kijk gaf op de mentaliteit van haar leerlingen, moet ik bekennen: de Amerikaansche missie doet goed werk in Japan. Of haar priesters zooveel zieltjes winnen,weet ik niet. Als ze dat doen, gebeurt het in ieder ge val op een sympathieke manier en niet a tout prix". Hun opzet is niet lange lijsten met namen van versch bekeerden naar Amerika te sturen om wat meer geld los te krijgen. Hun doel is ook geenszins een deel van het japanschevolk onder hun direct beheer te houden. De missionarissen hier doen minstens evenveel socialen arbeid als bekeeringswerk. Hun hoofddoel is, de Japansche vrouw uit haar eeuwenoude slavernij te bevrijden. Toen in 1861 in Rusland de lijfeigenschap afgeschaft werd, leek het of dat nu uit de wereld was. Niemand dacht aan de arme Ja pansche vrouw, wier leven van de wieg tot in den ouderdom, een lange,ergerlijke slavernij is. Dim als ze oud is, en ze heeft zoons, komt er een moment dat de schoondochter, de vrouw van den oudsten zoon, haar ketenen overneemt, in haar plaats voor man, zoons en allen zorgt; dan neemt ze haar revanche en gedijt in tyrany. Maar weegt die Schadenfreude op tegen heel een leven van onderdanig sloven en tobben? De Japansche vrouw bevrijden, is de enorme taak die de missie zich gesteld heeft. Zooiets gaat niet in een handomdraaien. In dezen overgangstijd trachten ze verder door drankbestrijding haar lot te verzachten. Een nuchtere man is nooit zóbeestig als een die door den duivel der',,sake" bezeten is. Voorloopig trachten ze jonge kinderen uit de Yoshiwara (de buurt der pub.ieke huizen) te houden. Geen moeite en geen geld worden gespaard. Er is een wet, die de meisjes het recht geeft, wanneer haar vader haar verkoopen wil, te weigeren. Maar wie de Ja pansche familieverhoudingen kent, weet heel goed, dat zoo'n wetje een wassen neus is. Hoe zou een Japansch kind tegen zijn ouders opstaan? De vader heeft recht tot. lijfstraf, tot sequestratie daar zijn de andere fami lieleden, die altijd met den vader solidair zijn. En dan is er de uitsluiting. Een ongemet deze toenadering verband houdende politiek van den slavischen korridor. Zoodra echter bleek, dat aan deze politiek de noodige ruggesteun ontbrak, en de ge meenschappelijke vrees voor een wederoprichting van Hongarije niet alleen Yoego Slavië en Tsjechië bij elkander bracht, maar zelfs aanleiding werd tot het ontstaan van de kleine Entente; zoodra bovendien de spanning tusschen S. H. S. en Italië gaandeweg verminderde, keerde de Italiaansche belang stelling zich meer en meer van Hongarije af, en veranderde de richting der Italiaansche politiek. Tegenover het ontstaan van de kleine Entente stond Italië voor een fait accompli, waaraan de vriendschap van Hongarije weinig meer veranderen kon. Toen zich echter de mogelijkheid voordeed, dat het tusschen Hongarije en Oostenrijk tot een vriendschappelijke oplossing van het West-Hongaarsche vraagstuk zou kunnen komen, welke op den duur tot eene nauwere aaneensluiting van deze in alle opzichten op elkander aangewezen landen zou hebben gevoerd, lag het in de lijn der Italiaansche politiek, ook deze toenadering tegen te gaan, en die stroomingen in Oostenrijk te onder steunen, die zich tegen elke concessie aan Hongarije kantten. Een letterlijke doorvoering van de territo riale bepalingen van het vredesverdrag, zonder de geringste tegemoetkoming aan het Hongaarsche standpunt, moet onherroepelijk die verwijdering tusschen Hongarije en Oos tenrijk teweeg brengen, die ieder samengaan tusschen deze staten voorloopig uitsluit. Wanneer Italië dus thans plotseling op treedt als kampvechter van de Oostenrijksche zaak, en zijn invloed in de Entente aan wendt om een scherper optreden tegen Hongarije uit te lokken, dan kan aan deze houding zeer zeker de overweging ten grondslag liggen, dat het prestige der Entente door een sleependhouden der West-Hongaarsche kwestie wordt geschaad, maar is bezwaarlijk aan te nemen, dat deze overweging de voornaamste aanlei ding is voor de zoo zeer gewijzigde politiek van Italië ten opzichte van Hongarije. Meer dan ergens anders echter, wordt in de Staten der kleine Entente aangedrongen op eene letterlijke doorvoering der territoriale bepalingen, desnoods" vergezeld van een krachtdadige interventie. Het is Bénes geweest, die het standpunt der kleine Entente in eene nota aan den Raad van Ambassadeurs heeft uiteengezet; en dit standpunt blijkt practisch neer te komen op de noodzakelijkheid van krachtdadig optreden dezer staten natuurlijk in overleg met, en na toestemming van de groote mogendheden wanneer Hongarije niet geneigd zou blijken te zijn, zich te houden aan de terri toriale bepalingen van he't vredesverdrag. Het behoeft wel geen nader betoog dat de houding der kleine Entente minder geïnspireerd wordt, door den drang, het prestige der groote Entente in het West-Hongaarsche vraagstuk te redden, dan wei, om zijn eigen positie ten opzichte van Hongarije te versterken Ook voor deze landen beteekent een toe nadering tusschen Oostenrijk en Hongarije een gevaar, vooral, wanneer deze tot s*and zou komen door en tengevolge van een minnelijke schikking in het West-HonBaarsche vraagstuk, welke deze schikking dan ook zijn mag. En dit gevaar te coupeeren tegen te gaan, dat het tot nu toe geïsoleerde Hongarije zich door eene redelijke oplossing der tusschen dat land en Oostenrijk gerezen geschillen weer naar den vroegeren bondgenoot zou keeren, en daardoor zijn positie zou versterken, schijnt wel meer het einddoel der stelselmatig opduikende interventieneigingen der kleine Entente, dan de behoeite, aan de oplossing van het West-Hongaarsche vraagstuk mede te werken, uitsluitend tot handhaving der gesloten verdraaen en.... van den vrede in Oost-Europa. Met een positieversterking van Hongarije is in dit geval niet zoozeer bedoeld een winnen aan invloed op de algemeene politiek in OostEuropa. Dat zou men van eene HongaarschOostenrijksche toenadering op dit oogenblik bezwaarlijk kunnen verwachten, daar Oos tenrijk hiervoor te weinig ruggesteun biedt. In het Habsburgervraagstuk daarentegen, dat bij de beoaling van het standpunt der kleine Entente zoo'n klankrijke rol speelt, zou eene niet geringe wijziging ten gunste van Habsburg kunnen intreden, wanneer de gevreesde royalistische propaganda in WestHongarije zich gedeeltelijk in Oostenrijk zou kunnen voortzetten, en de, ook in Oosten rijk niet te onderschatten, royalistische be weging, den noodigen steun zou krijgen van de Hongaarsche koningsgezindcn. Hetgeen slechts mogelijk is, wanneer e groote twist punten tusschen beide landen uit den weg zouden zijn geruimd. Al schijnen dus de speciale belangen, welke Italië en de verschillende Staten der kleine Entente ertoe drijven, zich in het WestZUINIGHEID Laat ons zuinig, zuinig wezen, Heeft de Koningin gezegd Anders komt er van ons landje In de toekomst niets terecht. H and-arbeiders, hoofd-arbeiders, Allen naar de spaarbank toe. Weg de weelde en verspilling, En het maak-maar-op-gedoe. Niet meer naar de bioskoopen, Naar den schouwburg en revue; Geen champagne, geen likeurtje, En geen zeven-gangs-menu. Wandelen of thuis wat kienen En een bruine boonen maal Nederlanders, weest voorzichtig En ontziet het kapitaal! Afgeschaft de posterijen, Want die brengen nadeel op; Opgeruimd die dure sporen, Zet die geldverslinders stop. Waarom ons om al die brieven En dat reizen druk gemaakt, Nu de heele wereld wankelt En ons zaakje leelijk kraakt ? Weg de auto's en de fietsen, Voortaan doen we 't te voet. Weg tabak en thee en koffie, Die zijn voor 't hart niet goed. Laat ons zuinig, zuinig wezen In den Nederlandschen Staat, En er keurig-net voor zorgen Dat die zuinig ondergaat. J. H. SPEENHOFF iiitiiimiiiiiiitiiiiiiini UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIËN AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 's-GRAYENHAGE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWLJK. UDENHOUT, LOCHEM en BORCULO. Agentschappen in Indië: BATAVIA, SOERABAYA, SEMARANG, BANDOENG, MEDAN ei WELTEVREDEN. Hongaarsche vraagstuk te mengen, met andere doeleinden voor oogen, dan de tot standkoming van een oplossing, die rekening houdt met de belangen der beide betrokken partijen en de principes voor het vredesver drag niet vernietigt, zeer uiteenloopend, in een opzicht zijn zij alle het roerend eens in hunne uitingen : hun houding wordt geïn spireerd door den wil, mede te werken, aan de handhaving van de blijvende rust en vrede in Europa, voor welken vrecc de tegenwoordige politiek van het Hongaarsche koningrijk de grootste hinderpaal zou zijn. Het ligt niet binnen het bereik van dit opstel, na te gaan, in hoeverre de tegenwoordige Hongaarsche koers al dan niet een gevaar voor de rust in Oost-Europa beteekent. Maar wel dient er den nadruk op gelegd, dat men dit gevaar zeer zeker niet vermindert, door eene stelselmatige tegenwerking van Hongarije in dien zin, dat zelfs redelijk schijnende eischen als thans door Hongarije in verband met de gelijktijdige regeling der territoriale en finantieele aangelegenheden naar voren worden gebracht, ,,in naam des vredes" worden tegengewerkt Is werkelijk het behoud van den vrede in Zuid-Oust-Europa een der hoofdmotieven die de tegenstanders van Hongarije thans tot actie dwingen, dan verscherpe men geen contrasten, maar voere de noodzakelijkheden door, op eene wijze, die de harde en moeilijk te dragen consequenties der vredesverdragen, waar mogelijk, zij het ook slechts oogenschijn lijk, verzacht. Men geve Hongarije datgene wat het toe komt. Niet meer, maar ook niet minder. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllUtllllllllllllMllllllllflIIIIIIIIIIIIIIIIIM hoorzaam kind wordt verstooten en vindt alle -deuren toe, behalve die der missie. Een woord aan de missionarissen en het kind is, in de meeste gevallen, gered. Dat het niet gemakkelijk gaat, dat missionarissen vaak gevaar loopen hun tusschenkomst duur te betalen, spreekt van zelf. Maar dat is voor hen geen consideratie. Dan is er het rescue- en gevangeniswerk, het werk onder de fabrieksmeisjes en mannen. Ze doen het fijn. Geen gekwezel, geen vroom gezeur zonder meer. Beschaving brengen ze en onderricht en hun geloof; een flink, breed geloof, dat vooral ziet liefde", dat de 10 geboden bijna tot 2 herleidt. Hebt u naasten lief gelijkt! zelven" en gij zult niet doodslaan". Hun kerken zijn een verfrissching, daar waait een frissche wind door hun geloof. De bijbel voor hen is zoo schoon, dat ze veel ervan kunnen laten, wanneer het niet meer strookt met wetenschap en nog genoeg be houden om er een sterke moraal uit op te bouwen. De Amerikaansche missionarissen hier zijn fijne menschen, harde werkers, koene denkers. Niet als onmondige kinderen behandelen ze de Japanners, ze monopoliseeren niet. Ze enten de moderne moraal van Christus op de oude moraal van de sutra's, en dan zeg gen ze : Gaat en verkondigt zelve". Ze leeren den Japanners kindergartenwerk en als alles keurig voor elkaar is, geven ze het hun over. Ze zijn leermeesters, geen indringers, dat is misschien het geheim van hun succes. Ze poseeren niet. voor arme martelaren van hun schoonen Christenplicht, hoewel alles lang niet altijd makkelijk is. Ze dragen geen griezelige oudmodische ja ponnen en zijn niet angstig op zoek naar de zonde. De vrouwen zijn als andere vrouwen, aardig en coquet, en ze gelooven in vreugde en in blijden lach. Geloof is niet iets dat hen drukt; geloof is verblijdend vertrouwen. Nog een woord over hun Y.W.C.A. = young womens christian association. In Yokohama heeft mijn dochter er gewoond. Een mooie villa, leuk gemeubeld, bloemen overal, een Christus van il Greco, een paar teekeningen van Dürer; geen spreuken. Een dame aan het hoofd, a real lady, een goede, eenvoudige tafel, goed gediend. Orde natuurlijk;vroeg slapen en vroeg op, maar verder geen dwang. Er is zelfs zoo'n heidensch instrument als een piano (geen orregel) en er worden, behalve hymnes ook liederen ge zongen. Stenotypisten, kantoormeisjes, losloopende touristen gaan er bij preferentie wonen. Waar bestaat bij ons zooiets? Hier hebben we het geloof leeren liefhebben. Hier sluit het intellect en vreugde niet uit maar in. Hulde, hulde, hulde aan de waarachtig Christelijke Missie in Japan. De Fransche Katholieken zijn hier al even bewonderenswaardig en hun geest en hun werk doen voor de anderen niet onder. Vaak heb ik gedacht, als er minder kerken en gezindten waren, zouden er meer Christenen zijn." Dat gaat in Japan niet op. ELLEN FOREST