24 Sept. '21. No. 2309 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND " -o* i "i. DE DEGRADATIE VAN DEN ROK (Teekening voor ,~De Amsterdammer" van Hermina IJzerdraat) BftSY BAKVI5CH BR IDJEOHA . Hoe het was Hoe het is Hoe het worden kan iiiittttniiiiinimttitiiiimttttiimtttiitttmiiM iiiiiiiiiiiinniititiiiiiiiiitiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii miiMmiiuiiH'iiiiiMiHiiiuitiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiftiiiiiiiiiimuiui l'lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIllllllllimillllllllillllllllllllllllllll De vrouw in de bioscoop-commissie Er zijn maatschappelijke instellingen waar de Vrouw een vooraanstaande plaats in be hoorde te bekleederij terwijl zij in Werkelijkheid of geheel daarbuiten wordt gehouden, of stechts een kleine minderheid van het aantal uit te brengen stemmen verkrijgt. Als ac^ Vokate treedt de Vrouw meer en meer op den' Voorgrond, maar waarom wordt haar nog geen evenredige plaats in het rechtsprekend college toegewezen? Er zijn toch ontelbare problemen, die een Vrouvv intuïtief beter begrijpt, zuiverder straf kan bepalen of vrij spreken dan de man. Bijvoorbeeld in echtscheidingsprocessen, pro stitutie, strafzaken, kinderrechters etc. Zou deze grove onbillijkheid ? zooveel mogelijk bij de aanstaande grondwetherziening opge heven of althans geneutraliseerd worden? Wij willen het hopen, doch geheel gerustge steld kunnen we op dit punt nog niet zijn. Bij de samenstelling der bioscoop-commissies is echter geen wetswijziging noooig om de Vrouw de plaats te geven die haar van rechts wege toekomt. Jammer dat daar niet altijd ' streng de hand aan gehouden wordt, de vrouw doorgaans slechts enkele plaatsen verkrijgt. Want wie is meer aangewezen dan zij om in dit opvoedkundige vraagstuk advies uit te brengen? De moeder voltooit in de meeste gezinnen de opvoeding der kinderen, terwijl de rol van den vader zich bepaalt tot paedagogisch ad viseur. De vader is de theoreticus, de moeder " praktlkus. Immers de moeder is den ganschen dag bij het kind,-zij ziet het groeien als een jonge plant, die wij zorgvuldig kweeken en waaraan wij telkens nieuwe blaadjes ontdekken. - De moeder begrijpt het kind beter dan de vader tijdens zijn eerste jeugd, terwijl later, vooral wanneer het een jongen is, de vader de opvoeding voltooit. De bioscoop-commissies beperken doorgaans haar arbeid tot het keuren van films voor kinderen beneden den zestien jarigen leeftijd, gedurende welke periode van het kinderleven de rol der moeder buitenge woon belangrijk is, de vrouwelijke psyche in tuïtief het kind beter begrijpt, en daardoor onschatbare aanwijzingen kan geven wat wel en wat niet geschikt voor hem zal zijn. Het verbod strekt zich soms uit tot den achttienjarigea leeftijd en ik kan dit niet anders dan een paskwil noemen. Vele jonge meisjes zijn op dien leeftijd ge'trouwd, stel Ude vreemde gewaarwording voor dat een getrouwde vrouw geweigerd wordt. Zoo iets is toch heel wel mogelijk. Bovendien kunnen kinderen van eiken leeftijd in schouwburg, cabaret, revue, operette, daar is absoluut geen keuring. Bezoekers van deze inrichtingen weten toch zeer goed, dat lang niet al het vertoonde al daar, rijp blijkt voor kinderooren en oogen. Er zit in die bioscoop-commissie iets eenzijdigs, een soort anti-bioscoop tendenz, welke toch niet bevordelijk kan zijn voor een gezonde onpartijdige keuring. Men heeft een vooroor deel tegen deze instelling en poogt deze nu maar zoo gauw mogelijk de wereld uit te helpen door reglementeering, dwangmaat regelen, sancties, die het beoogde doel niet bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat de vrouw ge zond remmend in deze commissies zou werken. Zij kent het kind, doorvoelt zoo zuiver als dit maar eenigszins mogelijk is, zijn subtiel zieleleven, raadt zijn gedachten. Ik geloof dat onze bioscoop-commissies, wanneer de vrouw daarin geen overwegenden invloed had, dik wijls in een duister doolhof zouden ronddwalen. Wat is het criterium voor toelating of afwij zing. Men moest er van afzien bepaalde for mules hiervoor op te stellen, hetgeen zeer goed gezien is. Maar hoe nu verder te handelen? De zoogenaamde Schund Film behoort niet op een programma waar jeugdige personen toegelaten worden, maar, laten we toch alsjeblieft onze puriteinschheid niet ft ,v£r drijven en het voorbeeld van Japan sIMafs volgen, waar geen tafereelen in de bioscopen geprojecteerd mogen worden, waarin gezoend wordt. Ik geloof dat het een ernstige fout in de opvoeding zou zijn het gezond zinnelijke daaruit te bannen, omdat dit tegennatuur lijk blijkt, de natuur den mensch zijn zinnen gaf om lijn, vorm en kleur aan het leven te geven. Waar de moeder het kind het naaste staat, komt haar ook de beslissende stem toe, wan neer een oordeel uitgesproken moet worden wat wel en wat niet geschikt is, en schadelijk op het ontvankelijk gemoed van het kind zou werken. Maar laten we die heele keuring toch vooral niet te streng toepassen, door dwang maatregelen heeft men nog nooit het menschelijk ras verbeterd, ook niet door het plaatsen van een Chineesche muur tusschen Goed en Kwaad, beiden zeer betrekkelijke begrip pen, want dat wat thans onder het Goede gerangschikt wordt kan over een eeuw naar het Kwade overwippen, om een eeuw later weer tot het Goede terug te keeren. Alles is immers betrekkelijk op dit ondermaansche tranendal. De rol van de Vrouw in de bioscoop commissie zal zich beperken tot het geven aan het kind wat des kinds is, de logische en liefde volle toepassing in alle omstandigheden van dit opvoedkundig eeuwenoud axioma Is de taak van de moeder. Ook in de keuringsraden zal zij in deze richting veel nuttig en praktisch werk kunnen verrichten zonder pedanterie, rustig conscentieus haar taak vervullend, zöoals zij haar heilige moederplichten waar neemt. Want welke plaats de vrouw in het open baar leven ook inneemt, zij blijft voor alles toch de moeder, de opvoedster van haar kin deren, die zoo dit noodig blijkt en zij daartoe de capaciteiten bezit, de ervaring der opvoe ding van haar eigen kinderen, in maatschap pelijke posities tot uiting brengt, door ande ren met raad en daad bij te staan bij het samenstellen van wetten en verordeningen betrekking hebbend op het huisgezin. Ik geloof dat het ideaal van de moderne vrouw niet meer bestaat in de vermannelijking van haar sexe, het bekleeden van het ambt om het ambt, alleen daar de post vroeger niet door vrouwen vervulbaar was, maar dat de hedendaagsche ontwikkelde vrouw de heilige plichten der moeder niet meer verwaarloost terwille harer politieke beginselen. De gelijkheic der vrouw in het politieke leven, ten op zichte van den man,is thans grootendeels ver kregen, gelukkig dringt het besef door dat aan milMMIIIIIIHIMIIIIIIflllllllltlllflItllll BATENBURG i FILMER VERBODEN TOEGANG. Men heeft mij gevraagd mijn meening te zeggen over het afsluiten der groote landgoe deren, waar vroeger vrije wandeling was. Het schijnt, dat dit hier en daar alweer gebeurd is en dat sommige eigenaars er mee dreigen. De zaak is verre van eenvoudig, 't Is natuur lijk makkelijk genoeg, om van den eenen kant .die eigenaars te brandmerken als onmaat schappelijk" of aan de andere zijde het publiek te beschouwen als een onbeschofte, baldadige bende. Gelukkig is, geen van beide meeningen juist, maar dat neemt niet weg, dat de stem ming van weerskanten verre van plezierig is. En wat mij het ergste toelijkt is wel, dat de wrevel van sommige eigenaars eer is gewekt door de onbeholpen finandeele politiek van onze Overheid dan door de houding van het Publiek, dat overigens niet te verachten is. Wij kunnen de wandeling op die landgoe deren niet missen, daarvoor zijn ze te mooi en daarvoor is ons land te klein. Men kan den veredelenden en verheugenden invloed van de breede lanen, van het hoogc bosch, van de stille vijvers niet hoog genoeg schatten. Ik heb eens gezien dat een klein meisje van vijf jaar uit Amsterdam voor het eerst van haar leven kon rondloopen over mossige pa den, onder hooge dennen en sparren op een van onze mooie buitens. Dat kind vergat vader en SPECIALITEIT: Verhuizingen onder Garantie Bergplaatsen voor Inboeds/s moederen de.heele familie en liep'maar zacht jes te zingen, verrukt en verblijd. En deze verrukking treft ieder, ook ouderen. O, wat^heb ik mij daar al dikwijls in verheugd, ook in mijn leerlingen, die de heele plantkunde en dierkunde van de voorbereiding" vergaten en zich geheel overgaven aan de betoovering van de heerlijke natuur. Van die lui heb ik alweer heel veel geleerd. Indien wij nu de wandelaars zoo los van elkaar onder den invloed van het natuurschoon konden brengen, dan was er natuurlijk van balddadigheid of zoo iets nimmer sprake, maar in gezelschappen bederven ze elkaar, ze staan elkander in den weg en komen dan licht tot wat wij balddadigheid en ruwheid noemen. Soms valt die ruwheid weer mee. Gisteren was er een jongen van een jaar of tien boven in een eikje geklommen en zat daar de kroon te schudden om de eikels, die zijn kornuiten zouden oprapen. Dat zag er echt ruw uit en er kwam een mijnheer voorbij die den jongen toeriep, dat hij daarmee zou ophouden en dit en dat, ge begrijpt wel. Maar de jongen had permissie van den bezitter van het landgoed, die wel wist wat een vijfendertigjarig eikje kan verdragen en die schik had in de ijverige, vuile, lenige tienjarige schavuitjes, die zich per slot van rekening onder welwillend toe zicht zeer behoorlijk gedroegen en op hun manier verrukkelijk uit waren. Hier was van weerszijden de stemming uitmuntend en dat kwam van de organisatie. Mijn persoonlijke indruk van het publiek is verre van ongunstig. De meeste menschen zijn aardig en behoorlijk. Velen zijn onnadenkend, maar als je ze tot inzicht brengt, dan hebben ze oprecht berouw. Zoo met bloemen plukken, Ik roeide eens rond met eer, van de meest Hofleverancier - Amsterdam ULVERSTRUTi ?:-: LLttSFUIIB! TEL NOS. 2040-1881 - TEL No. 1793 Zuid «OUDE EN WARME SCHOTELS iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiinii de politieke zegepraal de moederrol niet opge offerd mag worden. In haar kwaliteit van moeder is er voor de vrouw zoo ontzaglijk veel praktisch werk te doen, waaronder het bioscoop-commissie-lid maatschap slechts een miniem onderdeeltje vormt, dat zij gerust het dorre onvruchtbare wetenschappelijke terrein der wetgeving den mannen kan overlaten. Het is een gelukkig verschijnsel, dat de maatschappelijke bewustwording der vrouw het moeder-instinkt, enkele uitzonderingen buiten beschouwing gelaten, niet vergiftigd heeft,maar de vrouw juist door de maatschap pelijke gelijkstelling met den man, diepere levenservaring kreeg die zij op haar kinderen zorgvuldig kan overplanten. De vrouwenbeweging gaat na de zegepraal een nieuwe, gelukkiger, gezonder phase tege moet, omdat de moeder er weer de plaats inneemt haar door de natuur in het levens verband vanaf het begin der schepping toe gewezen. M. H. VAN WESEL llfltllllllMllllllflIlllllllflIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIl MUI Van Vrouwelijk Doen en Denken j; ? .-?"=. '' Rome. In het hartje van Italië zit ik, in 't land van de schoonheid, van de strakke, diep blauwe luchten, van 't pauwblauwe water. Maar op 't oogenblik is de zon schuil, kruipt 't vuil-grijze water van den Tiber voort tusschen de hooge kaden en is 't broeiend warm, zooals 't in Holland kan zijn, wanneer er een onweer op til is. Ook in Italië is 't niet altijd zonneschijn! Rome is een stad, waar je je gauw thuis voelt, waar je betrekkelijk spoedig den weg weet, waar je dadelijk voelt en merkt, hoe 't leven gaat. De hotels zijn stampvol, een mijner kennissen reed 20 hotels af, eer ze een plaats had en daardoor slecht, een enkele uitzondering niet te na gesproken. Er is in Italië gebrek aan boter, aan melk, aan vleesch -- rundvleesch althans. De hotels leden onder den druk der distributie bijv. aan suiker, mogen maar twee gangen geven bij diner of souper, en. . . hebben maximum prijzen. De hötelicrs mogen de gasten niet afzetten, zooals in Holland. De kamers zijn alle gecontroleerd en de prijzen zijn door den controleur vastgesteld; bovendien wordt van elke keer, dat zij verhuurd worden, zegel geheven. Een kamer van 14 lire komt dus op 16 lire. Alleen de groote luxe hotels als Eden, (jrand Hotel en Hotel Quirinal zijn van deze maximum tarieven vrijgesteld. Zij hebben natuurlijk op andere wijze een veel zwaardere belasting te betalen. Ook van alle voorwerpen in edele metalen moet belasting betaald worden. Natuurlijk wordt dit verhaald op den booper. Dat de hotels zoo vol zijn ligt aan.... den huizen- en.... dienstboden nood. Zooals gej ziet, niets nieuws onder de zon. Er wordt zoo goed als niet gebouwd; de bevolking hier neemt steeds toe. De vreemdelingen beginnen weer te komen, de dienstmeisjes vragen belachelijke loonen enfin, daar behoef ik u niet mee te vervelen. Uit zuinig heid trekt men in een hotel en bedingt er pension, zoodat er voor de vreemdelingen niet veel overblijft. Wie dan ook plan heeft om naar Italië te gaan, schrijft of telegra feert minstens een maand vooruit en ver zekert zich van antwoord, anders heeft men kans vergeefsche moeite te hebben gedaan. Wie echt Hollandsch zindelijk is, moet maar eenige stofdoeken meenemen, want dit weelde artikel is in Italië onbekend. Men verdrijft de stof met een plumeau, aan een lange steel, om overal bij te komen. Het eigen aardige van het feit is, dat dan ook een kamer precies anders om wordt gedaan als bij ons. In de meeste huizen hebben de kamers steenen vloeren, tot op de bovenste verdieping toe, ook de trappen zijn van steen of marmer. Men begint dus een kamer met de plumeau te bewerken, en tot slot wordt de grond opgedweild, want groote, dikke zware karpetten als bij ons, heb ik nog nergens gezien; overal kleine lichte kleedjes, die even buiten het raam worden uitgeklopt of liever uitgeschud, dat vinden ze hier vol doende. Ze dweilen hier nooit met de dweil in de handen, maar ze slaan hem altijd om de borstel van een steelbezem heen. Er wordt nooit gebukt, voor niets, want ook de trappen worden met een langen steelstoffer geveegd. In de hoekjes moet je dus maar zoo nauw niet kijken. Wie zich in Italië op maagverheugenissen spitst, komt bekaaid van de reis, want nergens is het beter, dan in ons goede Holland, wat eten betreft, zelfs de macaroni met kaas ge stoofd en in een schoteltje in den oven ge bruind vind ik lekkerder dan de lange dunne slierten, die je hier krijgt met wat tomattnmoes doormengd. De heerlijke caucissons van vroeger mis ik ook nog. Alleen op eieren zijn ze niet karig; die kosten hier '/o lire, dat is op het oogenblik voor ons 7 ets. Ik geloof, dat men ze in Holland reeds met het dubbele betaalt. Er is geen duurder land dan Nederland op het oogenblik, en wie hier genoeg contanten bij zich heeft, zou wel doen zich hier een voorraadje te koopen op allerlei gebied. Ofschoon men hier bont en bontmantels draagt voor weelde en niet omdat het hier ooit echt noodig is, zooals bij ons, kan men zich hier een prachtmantel van kolinsky aanschaffen van 3000 lire = ongeveer f425.?en ik heb beeldige schoentjes gezien van 100 en 150 lire, waar ze bij ons zeker f 25 en f 30 voor zouden vragen. Maar, wat we hier missen is ons heerlijke, Hollandsche middag theeuurtje. De thee is hier heel duur. Ik zag een ons Liptonthee geprijst staan voor 11 Lire, dat is f 1.30, terwijl wij in Holland daarvoor 30 en 40 ets. betalen. In de café's fs de thee dan ook zér slap, en je betaalt 3 Lire voor l kopje, terwijl men voor een portie ijs l1/* Lire betaalt en een stuk krijgt, tweemaal zoo groot als bij den beroemden Lensvelt in den Haag. Maar een mensch, die veel geestelijk voedsel krijgt, en dat heb je hier, meer dan je kunt ver teren, heeft niet veel stoffelijk voedsel noodig. Ook de Italiaan zelf leeft sober en blijft er gezond bij. Als hij zijn macaroni en z'n peperene, d.i. een soort Spaansche peper, maar heeft, is hij tevreden, en hij is alleen uit z'n humeur te krijgen, wanneer hij zich verongelijkt voelt. Italianen zijn net groote kinderen. E. C. v. D. M. Levensverzekering Maatschappij HAARLEM" Wllsonspleln H DB VOORDEELIOSTE TARIEVEN iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiimiiiini Lofspraak In een merkwaardig boek: H. ASSELIN, La Hollande dans Ie monde. (Paris, Perrin, 1920) wordt over de beschaafde Nederlandsche vrouw gezegd: Zij is zeer vrij in haar bewegingen. Schijnbaar is zij niets anders dan een eer zame huisvrouw, zeer gehecht aan haar huishouding en haar keuken. Maar in wer kelijkheid is zij zeer ruim ontwikkeld, zeer vatbaar voor de dingen des geestes, vol be langstelling voor het werk van het menschelijk denken. Zij leest veel, en dat min stens in vier talen. Zij is op de hoogte van de literatuur en de filosofie en de weten schappelijke beweging van haar tijd. Zij be zit doorgaans een uitgebreiden voorraad van. kennis; maar zij maakt daarmee nooit parade, want zij is zeer eenvoudig en heelemaal het tegenovergestelde van pedant." Noblesse oblige" adel legt verplich tingen op heet het dikwijls terecht. Maar legt niet zulk een oordeel, door een vreem deling over een bepaalde menschenklasse uitgesproken, ook zekere verplichtingen op aan wie er zich iets op laten voorstaan haar te representeeren ? GEERTRUIDA CARELSEN llllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllltlllllflflllllllllllfllllllllfllllllltlllllllll PQIN5EISQRT. T 711 ^ 713 iimiiiiiimii n in iiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiit'iuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiii iiiiiuimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii voortreffelijke vrouwelijke paedagogen van Nederland en een aantal van haar werkelijk zeer beschaafde leerlingen, die allerhande moois leerden, ook aesthetica en kunstge schiedenis. Wel, daar groeiden nogal veel wa terlelies en nu had je eens moeten zien, hoe ze gaandeweg, de directrice incluis heele bossen van die waterlelies uittrokken, veel meer dan ze veilig naar huis konden brengen of met smaak behandelen, 't Was nog al grappig toen ze tot inzicht kwamen. Dergelijke dingen heb ik dikwijls beleefd en steeds gezien, dat het gebrek aan zelfbeheersching niet onsympathiek mocht heeten. Al weer een kwestie, doch niet eens van opvoeding, maar van gewone op lettendheid. Dezen zomer ben ik expres eens gaan kijken bij De Steeg op Rhcderoord en Hagenau en bij Oisterwijk, hoe het publiek zich gedroeg op de terreinen van de Verecniging tot Behoud van Natuurmomenten. Op beide plaatsen is druk vreemdelingenverkeer, en er liggen groote steden vlak in de buurt, dus er is wel gevaar, dat het bosch onder den voet wordt geloopen. Het is mij buitengewoon meegevallen. Ja ik heb aan De Steeg mij er wel over bedroefd dat de wandelaars steeds op de hoofdwegen bleven of dat ze op zijn hoogst de blauwe pijl tjes van den Wandelweg van den Rijwielbond langs liepen. Alleen bij de bank aan het Witte Hek lagen wat papieren en bij Maupertuis heb ik ns een jongejuffrouw in een boom zien zwiepen. Overigens niets, alleen den indruk dat de wandelaars de allermooiste, meest intieme plekjes niet weten te vinden. In Oisterwijk w;is wel natuurschennis op te merken, maar de wandelaars waren over het algemeen onschuldig. Er is daar een verbod om buiten de paden te gaan, daar houdt men ,zich nog al goed aan, behalve op deu heuvel benoorden het Van Esschenven en het zal daarom maar goed zijn, om daar het verbod op te heffen. Ik had ten minste niet het hart om een verpleegstertje weg te jagen dat daar twee kindertjes zat voor te lezen en meteen kon uitkijken over de plas. Wel ging ik een heer en dame bar te lijf, die ei gare t te n liepen te rooken in het tuiderdroge bosch. En die doofden hun vuurtjes met zoo'n goede gratie en vriendelijkheid van opvatting, dat ik mijzelf een grooten ellendeling voelde, niet eens deugend voor politieagent. De andere overtreders van het rookverbod er waren er nog al veel heb ik toen met meer zachtheid behandeld en daar niets dan genoegen van ondervonden. Er lagen in de bosschen ook niet veel papieren, alleen hier en daar bij de banken; bij n bank een hoop alikruikschelpen, daar zouden in den loop der eeuwen wel eens verkeerde geologische conclusies uit getrokken kunnen worden. Nu zou die gunstige indruk verstoord ge worden kunnen zijn door n enkel troepjc van een stuk of zes onaangename, onwelwil lende ruwe klanten, want die zijn er toch wel, maar ze vormen overal gelukkig de minder heid. Dezen echter bederven het voor de goede en geschikte wandelaars. Ze zijn echter spora disch : locale ziekelijke afwijkingen en als zoodanig zijn ze ook wel te bereiken en te weren. Wij hebben noch op Rliederoord, noch in Oisterwijk een talrijk personeel maar onze opzichters zouden toch wel spoedig de rust verstoorders te pakken krijgen, indien die een gewoonte maakten van hun onhebbelijk heid'. Het komt er dus dunkt mij op aan dat de goedgezinde wandelaars, en dat zijn de meesten, elkander nog eens opwekken tot het res pecteeren van de natuur. In dat opzicht zijn wij reeds een heel eind op denjjgoedenjweg. Verder, als zich in een streek ongewenschte elementen voordoen, moeten die ten spoe digste onderdrukt worden. Nu gaat het niet aan om den eigenaar, die zijn buiten open stelt, nog den last op te leggen, om zijn terrein te bewaken Dit moet geschieden door de be langhebbenden zelve, in dit geval de wande laars. Niet dat die allemaal politiediensten zouden gaan vervullen, maar mij dunkt de plaatselijke Vereeniging tot Bevordering van Vreemdelingenverkeer kan in zoo'n geval in overleg met de eigenaars van de plaats toe zicht doen uitoefenen. Ik herhaal nog eens, de ruwheid en balddadigheid zijn slechts te wijten aan zeer enkelen en zullen door syste matisch optreden in den regel in zeer korten tijd bedwongen kunnen worden. Dus, waarde eigenaars, brom met mij en vele anderen op den Fiscus zooveel ge wilt, maar geeft het wandelend publiek nog een kansje. Denkt om dat zingende vijfjarige meisje. J A c. P. T n i j s S~E «illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllt l N.V. Koninklijke Kweekerij i !?MOERHEIM"| l te DEDEMSVAART | ! levert boven 10 Gulden l l FRANCO [ | station van Bestemming. | liiiuiliiiuiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiuiiiituiliiiliuilitiiiiniiiil