l Oct. '21. - No. 2310 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk Het Vrijhandelscongres. Mijn lezers weten nu eenmaal wel, dat ik in mijn veertiendaagsche beschouwingen met actualiteiten" geregeld achterop raak en zij zullen er zich dus niet al te veel over verba zen, wanneer ik nu nog iets zeggen wil over het internationaal Vrijhandelscongres, dat in de eerste helft der vorige maand te Am sterdam is gehouden. Het belang van dat congres gaat trouwens ver boven de actuali teit" uit. Men heeft gevraagd : wat is eigenlijk het belang van dat congres? Het was immers een bijenkomst van gelijkgezinden, welker redevoe ringen dus waren preeken voor bekeerden" en wier gedachtenwisseling slechts kon loopen over de betrekkelijke waarde van ver schillende argumenten en over dezer toe passelijkheid op de tegenwoordige tijdsom standigheden. Het antwoord op die vraag ligt, dunkt mij, voor'de hand. De meeste congressen zijn bij eenkomsten van " gelijkgezinden; wanneer esperantisten uit alle landen elkaar in een groo te vergadering ontmoeten, preeken" ook zij in esperanto voor bekeerden." Maar hun samentreffen is dan ook veeleer bedoeld als een wapenschouwing en als een nuttige ge legenheid om, door uitwisseling van inzichten over de zaak, waarover allen het eens zijn, elkander te versterken in die gemeenschappe lijke gezindheid, ook om naar buiten te ge tuigen en propaganda te maken voor de leer, die zij aanhangen. Niemand zal betwisten dat dit naar]buiten getuigen", deze propaganda voor de leer ten aanzien van het yrijhandelsvraagstuk thans allerminst overbodig was. Juist de toepasse lijkheid van de voor vrijhandel pleitende argu menten op de tegenwoordige tijdsomstandig heden, is iets, dat noodig rriet groote duidelijk heid In het licht moet worden gesteld. Dit is o.a. gebleken uit beschouwingen, zeer algemeene beschouwingen, die ik in enkele pers organen aan dit congres en aan het vraagstuk van den free-trade gewijd vond. Er werd daar gezegd dat de quaestie van de handelspoli tiek heel moeilijk en dat in velerlei opzichten vrijhandel zeer aanbevelenswaardig is, maar dat de toestand der nijverheid thansin zoo goed als alle landen zoo erbarmelijk treurig is, dat men nu toch waarlijk dat oude dogma niet kan handhaven en het een misdaad, althans een misgreep zou zijn, aan die nijverheid bescherming te onthouden en haat aan" haar eigen lot over te laten. Het gevaarlijke van zulk een algemeene beschouwing ligt juist in haar vaagheid. Zij gaat stilzwijgend uit van wat juist te bewijzen is, n.l. dat bescherming een geschikt genees middel zou zijn voor de kwalen, waaraan de nijverheid in verschillende landen lijdt. Maar dat is nu net de vraag en dat is.het, wat vrijhandelaars ontkennen en voor de betwisting waarvan zij allerlei gronden bijbrengen. Zoodat m.i. de nuttigheid, ja noodzakelijkheid van het Vrijhandelscongres heel duidelijk bleek uit de beschouwingen, die naar aanleiding daarvan werden ten beste gegeven tot aan prijzing van bescherming. Vooral in een tijd als deze, waarin overal over malaise wordt geklaagd, hebben de protectionisten gemakke lijk spel en krijgen vat op de massa, want zij komen met een middel om die malaise te overwinnen en wie nu maar gelooven wil, dat hun middel ook werkelijk betering zal bren gen, die zal zich aan hun zijde scharen. Vooral thans dus is onderzoek naar de deugdelijkheid van dat middel meer dan ooit geboden. Er is nog n punt, waarop ik naar aanlei ding van 't congres in het bijzonder de aanIWDOX KNHAAAI VARHOND LtVt?T DE/VtPLANCU IHZCCP KCP'CN T'JD ALLE HOUTCON/TRUCTIE./ AL^' LANOHUIZEN /CHOOLCEBOUWEN JACHTHUIZEN ZIEKENHUIZEN INLICHTINCEN OP A ANVP AAC llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIflIIII dacht zou willen vestigen. Ook thans weer want dit geschiedde mede op het eerste dezer bijeenkomsten, te Londen in 1908 is ter sprake gebracht wat werd aangeduid, als het ethische element van den vrijhandel." En dat juist ook deze ijde van het vraagstuk hier opnieuw naar voren trad, acht ik buitenge woon gelukkig. Wij hier in Holland, die vrij handel voorstaan en propageeren (en waarlijk niet wij alleen) hebben steeds bij delverdedi ging van ons standpunt en bij bestrijding van bescherming teveel den vollen nadruk op de stoffelijke zijde van .de,.J^us .tusschen twee stelsels van handelspolitiek" doen vallen. Ik ontken natuurlijk allerminst, dat dit punt ook is van zeer groot belang, maar de bespreking daarvan voert ons niet verder dan tot de vraag, welke keuze het meest bevorderlijk zal zijn voor de gezonde en duurzame ontwik keling van de volkswelvaart. Men kan zeggen : nu, daarmee is de zaak dan ook afgedaan, want dit is het alles overheerschend probleem. Ja, antwoord ik, dat is het ook, wanneer men het vraagstuk alleen beziet als gelegen op het gebied der Staathuishoudkunde, als een econo misch of, wil men iets ruimer, een sociaal vraagstuk. Doch dan ziet men juist voorbij, dat dit is een eenzijdige behandeling, letter lijk eenzijdig, omdat er ook nog een geheel andere kant aan de zaak is. Wie het ethisch element" van vrijhandel of protectie op den voorgrond stelt, die heft als het ware het vraagstuk op van den bodem der staathuishoudkunde en brengt het over op het veel ruimer gebied van zedelijke be ginselen. Misschien is dit voor velen in Hol land een nieuw gezichtspunt; hoe dit zij, het is in elk geval de moeite waard dezen gedachtengang, al is 't dan in het kort, hier te ont wikkelen. Wat is de grondtoon van bescher ming? Verdediging tegen mededinging van over de grenzen, omdat in die mededinging gezien wordt een gevaar voor het eigen land. Deze leer doet een beroep op het nationaal egoïsme en zegt tot elk volk op zijn beurt : zorg voor uw eigen welvaart, al zouden ook andere volkeren daardoor te gronde gaan. Dit is zówaar, dat er nog nooit een internatio naal congres van protectionisten gehouden is en dat zulk een bijeenkomst ook behoort tot de feitelijk ondenkbare dingen. Want be scherming ziet in eiken vreemdeling een vijand; gij moet liefst den man zelven buiten uw lands grenzen houden, maar in elk geval dat, wat hij u te koop biedt, of weren of aan den grens zwaar belasten. Immers : hij zoekt met dat aanbod zijn voordeel en zijn voordeel is altijd uw nadeel, gelijk ook een bate voor u slechts tot zijn schade kan worden verkregen. Ban dus ter wille van zelfbehoud al wat vreemd is, uit uw gebied. Dit is de reeds bij de oude Romeinen be kende opvatting, die alle niet-Romeinen stem pelde tot barbari" en die slechts n woord had voor de begrippen vreemdeling" en vijand". Van een gezond nationalisme en van eerbiedwaardige vaderlandsliefde maakt zij de caricatuur, die chauvinisme heet. Maar de eeuwen zijn aan het menschdom niet voor bijgegaan zonder ons iets te hebben geleerd. Wel zijn wij heel traag in het leeren en nog trager in de toepassing van die leer, doch de humanitaire denkbeelden, die ons eenmaal IfilPLE SEC. COMBIEI" Importéoar SCHMITZ& Co.. Utrecht vastgegrepen hebben, laten ons niet meer los. Wij weten, wij gevoelen, dat er zoo iets is als een solidariteit tusschen alle menschen, een universeele broederschap, naar welker regelen wij ons moeten gedragen. Al zouden wij het kunnen, dan nog mogen wij niet ons geluk, onze welvaart zoeken ten koste van anderer welvaart en geluk. Wij mogen' ook op het gebied van den internationalen goederenruil niet elkaar beschouwen en behandelen als wederzijdsche natuurlijke vijanden. Nemen wij op dit gebied die houding aan, dan zullen wij ook op andere terreinen dit moeten doen en dan treden wij met voeten de leer, die (naar de leus der Cobden-Club) een onverbrekelijk verband legt tusschen : vrede vrijhandel vriendschap tusschen de volke'ren. Dan keeren wij terug naar (of blijven staan op) het oude standpunt van onderlinge vijand schap, geboren uit onderling-strijdige belan gen. Het is zoo begrijpelijk dat een tarievenoorlog allicht een kanonnen-oorlog wordt, beide spruiten voort uit eenzelfde gezindheid en geest. Aldus stelt op dit hooger plan voor elk onzer, ook voor ieder staatsman, per saldo de vraag : of hij wil meewerken met hen, wier leer en praktijk gaan in de richting van vijand schap en afweer, nijd en afgunst, scheiding en vervreemding, opzettelijke benadeeling van den buurman als gehoopte bron voor eigen bate, versperring van grenzen en op bouw van hooge muren ; dan wel of hij aan de zijde wil staan van hen, wier streven vlak daartegen ingaat en doelt op verbroedering en vriendschap, op eenheid en vrede Dit proza moge u voor 'n keer niet economisch doch eer lichtelijk ethisch klinken, maar als onze economie geen ethischen achtergrond heeft, predikt zij niet anders dan egoïsme. SMISSAE RT mi min «iiiiiiiiiNiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiuiiiiuiiiiiiiiniii mi mui ui IIIHII minimin iiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii iiiiiiiiiiimiiiiliiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiitiiiii iMMiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiilliiiiiiiiilliliMiililiiiilillliiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiliiliiliiillliiiiliililHilli BE TWENTSCHE BAIX Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. Gestort kapitaal f 35 500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BL1JDENSTE1N & Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. .Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIG1NO, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar ___ __ _ _ 2 % Tien dagen opzegging _____ _ lYt. Een maand vast . . ) op nader overeen te komen Een maand opzegging y. voorwaarden. Drie maanden opzegging . . . 3J % j Vanaf den dag der opZes Maanden . . . 4 [ zegging wordt i % Een jaar ,j . . . 4J j minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. De Maatschappij voor Hypothecair Wiet s-Gravenhage - Nassau laan No. 23 mlt 5 pCt. Pandbrleven IN STUKKEN VAN f 10OO.?,f 5OO enf1OO.IABU Co's BAIK, ROTTERDAM 's-GRAVENHAÖE Znidblaak 56 Kneuterdijk 13. Belast zich met Incasceerlngen op bet Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wlssela en cheques op bet Buitenland. Verstrekt handelccredleteo tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effeotenorders. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden i d«Do*l(o tot wekcliki te annoncceeren rentr. Nederlandsche Hypotheekbank Directie Mr. G. BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS. ,-. VEENDAM. Oosterdiep C 5 ren AMSTERDAM, Heerengracht 810 N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 jaar later eveneens te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank on 611 Nieuffi Doelenstiaal 20-22, Amsterdam Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd.v.8% v.m.tot 4y, uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (f 10.?per Jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Assurantiekantoor J, Hepin, Sohr&tar, Heerengracht 124/128 Amsterdam. Telefoon N. 329. Alle soorten Brand-, Diefstal- en TransportVerzekering. Levensverzekering Maatschappij Jïrnbem verzekerd bedrag: ruim 69 millioen gulden &. ijomperfz 1834- en %'redie(oereeni<fin<f 1853 (Kapitaal en Ciïeseroes . . . ? 19. 500. 000 ^Deposito- Uiente een jaar vasf. ...... 4'/s % zes maanden opzegging . . . 4-',4 0!o drie maanden opzegging . . . 33tt % (L/oor andere termijnen op nader overeen ie fïomen voorioaaraen (Jjeposiio-Uieglement verkrijgbaar bij alle Kantoren der \J)anlt BinnenL Vaart Risico Sociëteit. Telef. N. 1028 N. 7321 Amsterdam, Heerengracht 260. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder land, België, Duitschland Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen', S c Ji ui ten en S t o o in fo o o t e n. VERZEKERINGEN op Koopmansgocderen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B a n kpapieren. Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. Algemeene Hypotheekbank HEERENGBACHT 416 - TELEFOON 74 N. 6 pCt. PANDBRIEVEN a pari Jaarlijks wordt minstens 4 pCt. a pari uitgeloot De President-Commissaris: De Diredie: Mr l POOI F. TH. EVE1ARD Mr.l.l.VtHTOULDIVAIDEIXOOG SCHRETLEK3 & AMSTERDAM. Kaizirsgr. 126 fct-ttl-»S701eoN 912* NIJMEGEN, Stadsgracht. (Ol.TtU 1375 ?« 17 OV. Verrichten alle Bankzaken «EOEILKHE Gestort Kapitaal ....... f 80,000,000.?. Statutaire Reserve ....... f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve ..... f 22,660,000. . Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-INDJË, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeriugen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Beiscredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met n jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. INSULAIRE PANDBRIEVEN In omloop op; 31 Dec. 1905 . . f 313.550 31 Dec. 1910 . . - 2.700.350 31 Dac. 1915 . . - 4.828.200 1 Juli 1921 - . -9.750.000 Verkrijgbaar: 6 % Pbr, a 100l/2 % Uitloting in 25 jaar pari De Directie: J. J.COCK, H.J.KORLVINKE INCASSO-BANK Amsterdam - Rotterdam - Almelo - Arnhem - Cuyk - Delft - Dord recht - Enschedé? '«rörarenhage- Cfnlpen (L.) - '8-Hertogenbosch HilTersum - Leeuwarden - Maastricht - Ntjkerk -Tilburg - Utrecht ? Udei ? WeritienrMr - Wrjk brj Dnrsteda - Zaandam Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO. Rosorve f 5.O11.7OO. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Hypotheeb'ba.nb Anno 18 SS UIDER .VPOTHEEKBANK D c t. Pandbrieven Directie: Mr.AUG.L. HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF l lottiid. lipslhiikkiak 1001 lodiiiioil Opgericht in 1864 Viltiakud Hutiikipptlik Kipltnl f i.OOÜ.OOO Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Kijks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TE REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK Dl Holliiidscni Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijnhaven 129a, 's-Gravenhage, Ged. Burgw. 38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f NOo en verkoopt 4X % schuld brieven in stukken van / 1000, / 500, ? 100 en / 50. Hypothecair Kapitaal beschikbaar, Rente vanaf 6% Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN PO'S T C H E Q U E EN GIRODIENST Voor handelaren is eene rekening bjj den posteheque en girodieust onmisbaar. Zij stellen daar door allen, die hun iets schuldig zijn, in staat om op de eenvoudigste en goedkoopste manier hunne rekeningen te betalen zonder incasso. Neemt daarom eene postrekening. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6% Pandbrieven tegen Amsterdamschen Beurskoers II lottiriis Directie: Mr. H. H. C. CASFENDijKen I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 100%. 's-GRAVEHHAGE S'oPaiÉrieveii a 9/°/0