Historisch Archief 1877-1940
8 Oct. '21. No. 2311
DE AM-STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Motor- OD Zeiljachten
TE KOOP, in diverse groottenen prijzen.
Lijst van in commissie staande vaar
tuigen gratis en franco toegezonden.
eincHAn & LI/GT
APD. JACHT AGENTUUR
Slepersvest 1 Rotterdam
SIGAREN
Verschenen bij N. V.
UitgeversMaatschappij VAN LOCHUM SLATERUS
& VISSER, Arnhem:
De Heilige in baar Hoekje
door ALEXANDER IRVINE
Vertaling van D U T R l C
f 3.50 ing. f 4.50 geb.
,,Het is een suggestief boekje, hoe
eenvoudig en toch hoe fijn en mooi
het geschreven is een boek dat wij
lezen met stille aandacht, dat ons niet
loslaat en dat we herlezen."
Nieuws v. d. Dag.
Dit is een zeer bijzonder boekje, de
simpele, maar ontroerende geschiedenis
van een eenvoudige vrouw, die in hare
armoedige omgeving wonderen doet door
toewijdende liefde, 't Is ernstige, ver
kwikkende lectuur," Avondpost.
K. UNSTHAND WEVEN.
Geïllustreerde Handleiding ten gebruikt; van school en huis
voor het aanleeren der technieken van Kunst en
Spoelweven op den handweefstoel,
door ELIS. M. ROGGE en LOUISE H. WILDT.
PrtJR, gecart /1.90. uitgave van VA»HOLKIMA & WAMWDOBF, A' Itra
ENZ.
LUXE- EN
VRACHTAUTO'S
B ENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam.
lllllltlllllllllMllllllllllllllllllllllll
1BJBILEERINRJCH
Snilschrill RlENTS BALT
Zelfond. 89 Cent fr. "^
In den Boekh. en n*
ALLE VERKORTINGEN kunnen in gewoon schrift
overgezet, zoodat ze VOLKOMEN DUIDELIJK olijven
postw. bl] RIËNTS
BALT, Haag. Mond.
en schrift, ond.
iiiiiiiiiinitiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihik.Miiii
CHENARD&WALOKER
N A S H M. A. N.
Automobielen en Vrachtwagens
H.V. Automobiel Mij. HET CEHIRUM"
Parkstraat 91a - 's-Gravanhage
Tel. Haag 3569
OESTERS IMPERIAL.
Lunch, Diner, Souper a la carte.
De salons zijn dagelijks (ook Zon
dags) geopend tot l uur 's nachts.
DE HIEUW MODEL
MICHELIN CABLE" Buitenband
DE SNELSTE. DE STERKSTE. Bij alie Rijwielhandelaren
f6.
IIIIIIHIlllt.lltMMIIIMI
IIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIII
DE DIENSTPLICHTWET
Het ligt in de bedoeling van den nieuwen
minister van oorlog de behandeling van de
dienstplichtwet met een nieuwe redactie van
art. 27 weder op te nemen.
De nieuwe redactie komt hierop neer, dat
in de eerste plaats het verschil in kern- en
reserve-troepen wordt losgelaten en in de
tweede plaats, dat de lichting van 23000 op
19500 man wordt teruggebracht. Ten nauwste
houdt hiermee verband een gewijzigd art.32
waarin de duur der eerste oefening in stede
van op 6 maanden voor de kern- en 4 maanden
voor de reservetroepen (voor zoover aangaat
de infanterie) thans voor alle infanterie wordt
vastgesteld op 5J maand.
Waar de duur van de eerste oefening voor
de andere wapens en dienstvakken bij deze
wetswijziging geen verandering heeft onder
gaan, kan deze buiten beschouwing worden
? IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Illllllll
gelaten. Omtrent de zoogenaamde
vervolgoefeningen, die gelukkig thansjweer bij haar
waren naam: herhalings-oefeningen worden
genoemd, zij aangeteekend, dat deze in
den regel" zullen worden verdeeld over twee
tijdvakken, zoodat de minister vrij is de
40 dagen ineens te doen dienen, indien
groote oefeningen of andere redenen dit
wellicht noodig maken.
Deze oefeningen worden vervuld binnen
G jaar na het tijdperk van de eerste oefening,
zoodat de dienstplichtige practisch op zijn
27e jaar geheel vrij in zijn doen en laten is.
Wat is nu de strekking van deze wijzigin
gen? We dienen daartoe terug te treden in
de beschouwingen, die betrekking hebben
op het oorspronkelijke wetsontwerp.
Daarin vormde den steen des aanstoots de
wensen van den toenmaligen minister Pop
om het leger in twee deelen te scheiden, waar
van een deel volledig geoefend werd en een
deel onvolledig, waarbij deze bewindsman
meende dat de onvolledig geoefenden vór
het gebruik te velde alsnog zouden kunnen
worden geoefend. Dit werd door alle deskun
digen met een voor defensie zaken ongemeene
eenstemmigheid betwist.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinr
CKARIVARIUS, Ruize-rijmen, 5 Bundels f 0.65
Charivaria, 3 Bundels d f 0.65
Uitgave H. D. TJEENK WILLINK & Zn., Haarlem
Terecht wees men er op, dat, in een klein
land als het onze,de sterkte en de hoedanigheid
van het veldleger in eersten aanleg de waarde
bepaalden van het veldleger.
Waar thans door allerlei uitlatingen van
officieele personen in ons land, in Frankrijk,
in Duitschland, ja zelfs in België, is vast
gesteld geworden dat onze vroege, dus tijdige
mobilisatie van een behoorlijk leger, de reden
is geweest van de eerbiediging van onze
neutraliteit, daar ligt het voor de hand,
dat men algemeen van oordeel is, dat de pa
raatheid van het leger in de eerste dagen
eener mobilisatie noodzakelijk is en dat men
dan niet nog eens moet gaan aanvangen met
het oefenen van mannen, die slechts gedeel
telijk zijn afgericht.
Daarnaast had de minister Pop een deel
der ouderen van de volledig geoefenden voor
de bezetting van liniën en stellingen bestemd,
terwijl in dien gedachtengang een deel der
reservetroepen (onvo lledig geoefenden) beter
voor die taak had kunnen worden bestemd.
Het is een verheugend verschijnsel, dat het
verzet tegen de wet het duidelijkst aan den
dag is gekomen in hetgeen men meende,
dat schade zou doen aan de levensbelangen
der weermacht en niet_op nevenpunten, die
weinig ter zake doen en na overleg zijn op
te lossen.
De wijziging, die in de wet is aangebracht,
beoogt dan ook in dezen toestand verbetering
te brengen. Een nadeel is, dat de organisatie
thans meer in de diepte wordt gezocht, daar
het verkleinen van de lichtingen noodwendig
meer lichtingen voor het veldleger moet
eisenen.
Dit is (behoudens het feit van de steeds
kleiner wordende groep, die de lasten draagt)
geen practisch bezwaar, daar bij eene
evcntueele mobilisatie toch onmiddellijk beschikt
wordt over alle lichtingen.
Noch op de herhalingsoefeningen, noch
op den duur van den dienstplicht heeft het
invloed of meerdere lichtingen dan vroeger
voor het veldleger zijn bestemd. In de ge
wijzigde wet is nog rekening gehouden met
het feit, dat de Vrijwillige Landstorm komt
te vervallen, op het oogenblik, dat de
Landstormwet wordt ingetrokken. Men heeft dit
voor het bestaande personeel van den
vrijwilligen Landstorm in orde gemaakt door
overneming van een amendement van der
Voort van Zijp.
CADILLAC
Hat Meesterstuk dar Autotechniek
Importeur: K.LANDEWEER, UTRECHT
Evenwel is de zaak hiermede niet in orde
en dient een nieuw wetje te worden ont
worpen, op grond waarvan vrijwilligers
zich voor de militaire vooroefeningen kunnen
verbinden. Eerst als dit wetje is ingediend en
aangenomen kan een nieuw instituut in het
leven worden geroepen, waarin de vrijwillige
Landstorm overgaat.
Zonder dat de toelichting op de gewijzigde
wet daarvan spreekt, mag verondersteld
worden, dat men door een andere dislocatie
der troepen, in verband met den wensen om
de oefeningen in kampementen te doen
houden, zal trachten de indeeling van de
dienstplichtigen in andere districten te doen
plaats hebben dan tegenwoordig en verschil
lende garnizoenen op te heffen.
Waar de vredesorganisatie eveneens wordt
gewijzigd, zal een inkrimping plaats hebben
van beroepspersoneel. Naar onze meening
zal deze inkrimping met het oog op de
pensioenwetten en het feit, dat reeds veel
beroepspersoneel buiten het leger werkzaam
is, geen groote afmetingen behoeven aan te
nemen en geen ernstige moeilijkheden ver
oorzaken, behoudens in de hoogere
officiersrangen.
iiiiiiiHiiiminiiimiiiii
HiimiiiHiiiiiiiMimiii
HET LAND DER UITVLUCHTEN
Het wordt tijd weer eens een inval te doen
in het land der uitvluchten. De
uitvluchtelingen voelen zich weer veel te veilig. Ze
zitten achter verstokte oude, vieze bedenksels,
waar in langen tijd niets aan gedaan is. En
als ze te lang met rust worden gelaten, dan
raken ze in den zoeten waan, dat hun uit
vluchten heel overtuigende en fatsoenlijke
argumenten zijn, zoo goed als die van een
ander, die dus ook gerespecteerd moeten
worden. Dat brengt de eenigszins opge
schrikte geweetens weer tot rust en het
stelletje leugens kan weer een tijdje mee.
De kunst van den uitvluchteling bestaat
daarin, dat hij den man die hem tracht vast
te zetten op zij-paadjes lokt en hem door
een of ander groot woord ooverdondert
om daarna, als het woord tot daad zal
worden, het oude leugenpaadje weer
stiekempjes op te zoeken en te begaan, met
het gevoel nu geheel gerechtvaardigd te zijn.
AUTOBANDEN
M Kut |U«. O. t Pit M,
Time to Re-tire?
(Buy Fi»kj
Schitterende Kwaliteiten
lage Prijzen - Alom verkrijgbaar
VOOR NEDERLAND
Ï.T.JLUI.L
De taktiek die teegenover den uitvluchte
ling past, is het onmiddelijk vast-nagelen
van den leugen, en vasthouden als een
bulldog, zonder zich op zijweegen te laten lok
ken of zich te laten verblinden door een
dik woord. Want de uitvluchteling is glib
berig en kronkelig. Het gaat bij hem ook
om zijn veiligheid en gemak, zijn genoegens
en gewoonten. Eevenmin als de paling wil
hij in de pan, hij wringt zich wanhopig door
alle gaten.
De voorige maal sprak ik van een der
dikste uitvluchten waarachter tal van
vreesachtigen zich goed geborgen achten. De uit
vluchteling zegt: welzijn niet rijp, de
menschen niet, de maatschappij niet, dus
moeten we wachten, en voortgaan met
ons onrechtvaardig en onmaatschappelijk
leeven totdat we rijp zijn".
Welke is nu de beweering ook terecht
gevoeld als een beschuldiging die te niet
zou worden gedaan door deeze uitvlucht:
dat de menschen niet rijp zijn?
Ik heb beweerd, nu reeds dertig jaren
lang dat de rechts-verhoudingen in onze
maatschappij onbillijk zijn, omdat er
beroovings-rechten worden toegekend aan in
dividuen, die daartoe geen verdienste of
nuttigheid behoeven te hebben, en die deeze
rechten alleen aanwenden tot schade voor
de gemeenschap en voor zichzelven.
-Deeze schattings-rechten particuliere
belastingen, zou men ook kunnen zeggen
hebben den naam van rechten van bezit of
eigendom, niet in den zin van gebruiksrecht,
maar in de uitgestrekte beteekcnis van
bebeschikkmgsrecht oover grond en goed, veel
meer dan tot eigen gebruik zou kunnen
dienen, Deeze rechten nu dragen den fictie
ven naam van kapitaal-bezit" en maken
het af-eischen van rente mooglijk.
Deeze rechten zijn willekeurige instellin
gen, en hangen samen met het mystieke en
weetenschappelijk niet nader te doorgronden
gevoel van recht en billijkheid.
Het komt er maar op aan, te weeten, wat
de volwassen, gezonde, toereekenbare mensen
de rijpe mensen dus billijk vindt. En
nu blijkt bij het eenvoudigste onderzoek
reeds, dat voor den gemiddelden mensen van
onzen tijd en ons ras, het beschikkings-recht
oover goed, als het meer is dan gebruiks
recht, niet billijk is.
Volgens het rechtsgevoel van den mensen
van onzen tijd is het niet billijk dat een
landheer ver van zijn landgoed in weelde
leeft door den arbeid van talrijke
onderhoorigen, die steeds eeven arm blijven. Nu spreekt
men van den goeden landheer, als den bij
uitstek productieven en nuttigen mensen.
Dat zou een landheer zijn, die zelf ziji, goed
administreerde en tot zijn deel een behoorlijk
administratie-loon nam en niet mér. Indien
dit wonder ergens bestaat dan is 't ook
geen landeigenaar meer, want dan heejt hij
van zijn rechten afstand gedaan.
Zijn recht toch is : in de stad te gaan
woonen en het grootste gedeelte van het
door zijn pachters en daggelders zuur ver
diende geld naar willekeur te verkwisten,
2onder zelfs nauwkeurig te weeten, hoeveel
land hij heeft. Dit is zijn recht! verstaat ge,
uitvluchteling! Neen, niet trachten weg te
kronkelen, ik houd u vast: Waar is de ,,on
rijpe" mensch, onbeschaamd genoeg om te
zeggen dat hij dit een billijk en rechtvaar
dig recht vindt?
Zoo rijp" zijn wij allemaal wel, om te
voelen dat dit soort recht een bitter en schan
delijk onrecht is. Moeten we nog langer rijp
worden, tot wij geheel en al rot zijn ?
Is de uitvluchteling aldus in een hoek
gedreeven dan zal hij trachtten u op zijpaadjes
te leiden, b.v. door te zeggen: maar hoe
moet het dan?
Achter die uitvlucht zal hij zich weer
veilig wanen. Niemand kan natuurlijk pre
cies zeggen hoe de maatschappelijke orde
zich wijzigen zal. En wie zich op dat
zijpaadje laat leiden komt spoedig in zulk
dialectisch doorn- en struikgewas, dat de
uitvluchteling kans ziet om zich schijnbaar
uit de klem te redden.
Hoe het moet", dat zal de werkelijkheid
wel uitmaken. Dat krijgt men nooit te
weeten vór de praktijk het heeft geleerd.
Maar zoolang men zich laat verschrikken
door dat malle woord: niet rijp", zoolang
ook gebeurt er niets en zal men nooit wee
ten : hoe het moet".
Het droevige van die uitvluchten is dat
ze niet alleen verdoovend werken op het
ongeruste geweeten, maar ook verlammend
op de neiging tot handelen. ,
Waar iedereen, klein en groot, doordrongen
is van de onrechtvaardigheid der maatschap
pelijke toestanden, waar de kinderen zelf
vragen aan hun ouders welke weegen er zijn
om geld eerlijk te verdienen en waar dan
alle uitvluchtelingen zijn verdreeven, daai
zou het' practisch onderzoek onmiddelijk
worden ter hand genoomen, men zou voor
geen bezwaren terug schrikken, men zou
den strijd teegen het onrecht met niet minder
Mllllllllllll ?imfUIUMIIIIIIIIIIIII
iiiiiiiiifiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiimiii
KUNSTHANDEL
JACK HIEKERK vjh Chef Goupil A Co.
23 & 25a Lange Houtstr.'s-Gravenhage
MEESTERWERKEN VAN DE
17e EEUWSCHE, HAAGSCHE
EU FRANSCHE SCHOOL
kracht en ijver onderneemen als het droog
leggen van de Zuiderzee.
Onder mijn enquête-brieven vind ik er
een van een achtbaren man, in 't bezit van
uitgestrekte landgoederen. Hoor hoe hij
orakelt: ,,de maatschappelijke toestanden en
de innerlijke rust, die door langdurigen oorlog
zoozeer geleeden hebbin, mogen i'ict door het
verkondigen van nieuws theiirien, die in de
praktijk onhoudbaar zullen blijken te zijn,
nog meer verstoord worden.
En dan verder, (met tante Betje er bij):
Door gemeenschappelijk grondbezit wordt
alle energie van den mensch gedood en zal
dit eerder nadeelig dan voordeelig op de
soeiale toestanden inwerken ....
Alle energie maar iiefst gedood! t'is geen
kleinigheid. Dat zou natuurlijk zeer slecht
op de sociale toestanden inwerken.
Nu weet ik toevallig dat de vader van
dcezen landeigenaar tot economisch systeem
had : schandelijk lage loonen te betalen en
zich aan alle kanten te laten besteden.
Wel een geschikte methode om den onrijpen
mensch tot moreele rijpheid te brengen!
En wel een bevoegd persoon om te
oordeelen oover theoriën die in de praktijk
onhoudbaar zuilen blijken te zijn !"
Wat is nu de schijn-waarheid achter
deeze uitvlucht omtrent de rijpheid der
menschen? en het dooden van hun energie?
Het is deeze: Wanneer onbekwame, slecht
ontwikkelde, door hun milieu verdorven
menschen aan het landbouw-bedrijf worden
gezet, dan werken zij niet zoo ijverig en zoo
productief als de geoefende landbouwer. De
proefnemingen om stads-arbek'ers .of indus
trie-arbeiders op het land te laten wer
ken gaven verlies. Terwijl
Staats-exploitatie in eigen beheer, ook met bekwame
arbeiders niet altijd de gewcnschtc uit
komsten opleveide.
Maar wie zegt dat gemeenschappelijk
grondbezit altijd met bjdorven en onbe
kwame arbeiders moet gedreven worden?
en wie zegt dat het vrij maken van den
grond, het wegneemen van het monopolie,
altijd op die manier moet geschieden dat
de landbouwer gaat reekenen op Staatshulp
en niet werkt zooals hij voor zichzelven op
eigen terrein zou werken?
Zie dat is ook echte uitvluchtelings-taktiek:
Men stelt de bedoeling van den tegenstander
onjuist vór. en vernielt dan dapper deeze
fictie. Maar dit is leugen, uitvluchteling!
De Staat behoeft alleen het grond-monopolie
op te heffen en de grond zoodanig ter
bebouwing uit te geeven, dat de productie
opgedreeven en niet verzwakt wordt. Dus
door bekwame en geoefende landbouwers
tot pachters te maken, met een matige
pacht ten bate van den Staat, en met den
waarborg dat de grond feitelijk zal
toehooren aan de opwoonenden die hem
W. J. M. LINDEN
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiimiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti
goed bewerken, en niet moogen vervreemden
of onderverhuuren.
Deeze eenvoudige methode is zonder eenig
risico veilig te bepioeven, en naar mijn
vijfen-twintig jarige ervaring met tuin- en landar
beiders leerde, zonder eenigen twijfel heilzaam
en uitvoerbaar. Op die wijze krijgt men geen
vermindering maar een stijging vandeenergie,
omdat de landbouwer dan werkelijk voor
zichzelven werkt en de volle opbrengst van
zijn arbeid geniet, behoudens een matig
tribuut aan den Staat.
Dus niets van voorbarige, ooverijlde
maatreegelen, maar een hoogst noodig ingrijpen
in verouderde en dór en dór rotte toe
standen, die bron zijn van verkwisting,
arbeidsschuuwheid, armoede en diefstal.
Te zeggen dat de menschen niet rijp"
zijn hiervoor, is eeven zot als het zou zijn
te beweeren dat de menschen nog niet rijp
zijn voor hygiëne, voor goed onderwijs, voor
geneeskundige hulp, voor wetten teegen diefstal
en opligting, teegen verduistering en woeker.
Want het grond-monopolie is woeker, in
den ongunstigsten zin. Het benadeelt den
landbouwer, die de vruchten van zijn arbeid
dour anderen ziet verkwisten, en dus
natuurIfik zijn lust in 't werk verliest het be
nadeelt den landheer, die door onverdiende
oovervloed tot verkwisting komt en demo
raliseert en eindelijk benadeelt het den
staat, die in de zakken van particulieren
ziet verdwijnen wat aan de gemeenschap
toekomt, de oovennaat die bij alle goede
pioductie ontstaat, en voor de gemeenschap
onmisbaar is.
F R E D E R l K V A-N E E D E N
TRANSPORT Mij. HOLLAND",
Weesperzijde 94, AMSTERDAM
Tel. Zuid 4271. Tel.-Adres Transport
VERHUIZINGEN1, ook per gesloten auto
verhuiswagens met aanhangwagen.
Binnen een rayon van 80 Km. bespaart
men Hotelkosten.
BEHANGERU en STOFFEERDER!.).
Machinale Stofreiniging.
Bewaarplaatsen voor Inboedels..