Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
15 Oct. '21. No. 23J 2
FINIS ATLANTA
Teekentnt voor de Amsterdammer" MUI Jtrdaa*
if
S
De deurwaarder: ,,Eindelijk !"
lllllllllllllllll
is van iedereen. Hoe weinig menschen zijn in
staat zich zelf te beheerschen; hoe zou dan de
collectieve massa dat kunnen doen, vooral als
haar het denkbeeld is bijgebracht, dat zij niet
alleen de hoogste macht bezit, maar die ook
alleen met goed gevolg kan gebruiken, als
haar wordt voorgehouden, dat al haar denk
beelden uitnemend, al haar daden bewonde
renswaardig zijn. Het is nu eenmaah zoo;
er is een groote mate van beschaving nopdig
om zich zelf te kunnen beheerschen, nog meer
om de macht ongebruikt te laten, die men nu
eenmaal bezit. Slechts zeer sterke beenen kun
nen de weelde der heerschappij verdragen.
Dat blijkt nu weer duidelijk uit de jongste
wethouderscrisis te Rotterdam,waar de heeren
Heykoop en De Zeeuw na herhaald gedreig
er het bijltje bij hebben neergelegd. Hun
partijvergadering, voorgelicht door den heer
Ter Laan, raadslid als de heeren Heykoop en
De Zeeuw, hechtte haar zegel aan het ontslag
der beide wethouders.
Wat hier is gebeurd, is de meest valsche
de,,,?iiiiiiiiiiiiilillilim m i """ i"" imiiM
DE TWEEDE VOLKENBONDS
VERGADERING
(Met teekeningen van B. Petrovic door
La Suisse" aan De Amsterdammer"
afgzstaan.)
Juist een maand heeft de Tweede
Volkenbondsvergadering te Genève geduurd en zel
den zal een internationale conferentie hebben
plaats gehad,waar werkelijk zoo ononderbroken
hard gewerkt werd. Een andere bijzonder
heid 'is de buitengewoon goede geest tus
schen alle delegaties geweest.
In tegenstelling met de vorige vergadering
was de openbaarheid der beraadslagingen
volledig. Reeds verleden jaar had Lord Robert
Cecil een pleidooi gevoerd voor de volledige
openbaarheid. Zijn voorstel ontmoette toen
grooten tegenstand. Dit jaar veranderde deze
toestand volkomen. Reeds terstond gaven een
drietal commissies het goede vooi beeld door
haar besprekingen openbaar te maken. Gelei
delijk volgden toen ook de drie andere en toen
begon het eigenlijke werk.
Er zijn menschen die nooit tevreden zijn
en die thans beweerden, dat ook deze openbaar
heid veelal maar schijn was, daar het eigenlijke
werk in de kleine-subcommissies van meestal
vijf personen gedaan werd, die natuurlijk
niet in openbare zitting bijeenkwamen!
Dergelijke klachten werden vooral geuit door
hen, die niet de moeite namen zelf de commis
sievergaderingen bij te wonen!
Wat zijn nu de 'uitkomsten dezer Confe
rentie, die zooveel arbeidskracht en zooveel
goeden wil ten toon spreidde en daarbij alle
deuren en vensters openzette voor ieder,
die in haar werk belang stelt? De heer van
Karnebeek heeft het in zijn slotrede zoo juist
gezegd: zoowel de utopisten, die wonderen
verwachtten, als
de sceptici, die
op een uiteen
vallen van den
Volkenbond
hoopten, zullen
teleurgesteldzijn.
De Volkenbond
kan niet in eens
de wereld uit het
moeras bevrij
den, waarin de
wereldoorlog en
de daaraan voor
afgaande eeuwen
van .internatio
naal wantrouwen
haar gebracht
hebben. De Vol
kenbond kan
slechts geleidelijk
door net verster
ken der interna
tionale samen
werking en door
het aan kwee ken
mocratie, die men zich kan voorstellen. Het is
hier alles schijn. En nu bedoelenVij niet het
feit, dat het votum van zulk een hoogst een
zijdig voorgelichte vergadering van geen be
teekenis moet worden geacht. Wie de
mentalitet van zulke kiezersvergaderingen kent,
weet,dat daar het grootste woord en de handig
ste repliek het ten slotte altijd winnen; de
massa wordt nimmer beheerscht door ver
standelijke overwegingen, maar door elemen
taire sentimenten. Maar het ernstige van dit
geval is, dat hier weer een procédéwordt toege
past van revolutionairen huize, dat wij van
ouds kennen en dat steeds perioden van poli
tiek verval kenmerkt. Dat procédéis de poging
van een minderheid om door gedreigden of
werkelijken dwang dit laatste natuurlijk in
de ruimste beteekenis de meerderheid te
overrompelen en zoo te beheerschen. Wil de
democratie nog eenige toekomst hebben, dan
moet zij van dergelijke middelen voor goed af
zien. Het is natuurlijk zeer de vraag, of theore
tisch de meerderheid altijd gelijk heeft;
IlilllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIlllllllllllllllll
KRIKT
E1ATIS TOEZEIOIK
AAI
VAN DER HOOP1*
MEUBELBEWARINGEN TRANSPORT MIJ.
AMSTERDAM
VAN HAAR LAATST
VERSCHENEN
TELEFOON
AMSTELDIJK
. Trompstraat
2195 ZUID
ISRAELS WEZEN EN WILLEN
iiiiiiilmiiiiiiiiiuiiMimiiiiiiim
iiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiii
zelfs is het nog steeds een open vraag,met welk
recht de meerderheid zich mag stellen in de
plaats van het geheel. Maar in geen geval
komt dat recht aan de minderheid toe; een
minderheid, die zich gedraagt als ware zij het
geheel, het volk, handelt ondemocratisch, al
tooit zij zich ook met democratische leuzen.
En het is een vermoording der democratie,
wanneer zoo iets regel zou gaan worden.
De democratie is bij ons nog betrekkelijk
jong. Zij is nog lang niet populair in breeden
kring; in den grond is ons volk ook zoo bijzon
der democratisch niet. Wie aan de democratie
gelooven of althans haar taal spreken, mogen
dat bedenken. Want de ontwikkeling gaat
snel; op Cleon is de ondergang der Atheensche
democratie zeer spoedig gevolgd. De echte de
mocraat behoeft zich bovendien niet te over
ijlen; wie gelooven, haasten nu eenmaal niet;
wie zich haasten, geven blijk van klein geloof
in hun beginselen.
H. B R u G M A N s
IlllllllltllllllUlllllllllllllllllllllllllllllltllllll
umin»minimum
Balfour
Fisher
van internationaal vertrouwen verbete
ringen tot stand brengen. Wie geen begrip
heeft voor de werkelijkheid, zal steeds
worden teleurgesteld. Doch omgekeerd, hoe
veel minder nog zijn zij in het gelijk gesteld,
die meenden, dat de Tweede Volkenbonds
vergadering reeds de teekenen der ontbinding
zou in zich dragen. Hoe juichten de sceptici
niet, toen Harding den Volkenbond voor
dood" verklaarde, en toen Argentinië de
Eerste Volkenbondsvergadering verlaten had.
Dit jaar waren mér Staten dan verleden jaar
te Genève vertegenwoordigd: 45 Regeeringen
hadden haar officieele vertegenwoordigers
afgevaardigd, en de eensgezindheid, het besef
der noodzakelijkheid van het voortbestaan
van den Volkenbond als politieke en zede
lijke manifestatie van de belangensolidariteit
der volkeren", waren sterker nog dan het
vorige jaar. De Zuid-Amerikaansche Staten
hebben duidelijk getoond den Volkenbond
getrouw te blijven en men mag hopen, dat door
rum en Spaije's toedoen Argentinië het vol
gend jaar wed;r officieel vertegenwoordigd
zal zijn. Reeds thans woonden niet-officieele
gedelegeerden van Argentinië de geheele Ver
gadering belangstellend bij.
In een voortreffelijke rede tijdens de
algemeene beschouwingen over het beleid van den
Volkenbondsraad in het afgeloopen jaar
bracht de veteraan der Volkenbondsbeweging,
Léon Bourgeois, in herinnering, dat de Volken
bond zich drieërlei tot taak stelt: de orga
nisatie van het internationale Recht, de ver
zekering van den internationalen Vrede, de
regeling van het internationale Leven.
Re:ht, Vrede, Leven, in deze drie woorden
kon men naar Bourgeois' opvatting het gebied
der Volkenbondswerkzaamheden omschrijven.
Op elk dezer drie gebieden heeft de Tweede
Volkenbondsvergadering nuttig werk ver
richt.
III
HET ZIONISTENCONGRES
TE KARLSBAD.
Ruim driekwart millioen Joden hebben
den shekel" betaald en daarmede zich
vastgelegd op het Bazeler Program, of sinds
de Balfour verklaring beter gezegd: op het
Jewish National Home. Nog nooit heeft het
Zionistencongres met zooveel recht zich de
vertegenwoordiger van het Joodsche Volk
genoemd. Het was.ook noodig dat dit Congres
een zoo groot mogelijk prestige had, want
de plicht rustte erop van de
in-ontvangstname, de ratificatie als 't ware, van de
Balfourverklaring en het besluit van San Remo.
Dit is in de laatste nachtzitting gebeurd,
toen een geheele reeks moties, door de politieke
commissie uit het congres aan het plenum
voorgelegd, werden aangenomen in plechtige
stemming door een vergadering die zich
van haar historische beteekenis bewust was.
Enkele passages wi! ik hier citeeren:
L... Getroffen en dankbaar vernam
,het Joodsche Volk de met toestemming
,der volken gegeven verklaring van de
,Britsche Natie, die onder den naam
,van Balfour-dedaratie historisch geworden
,is, de verklaringen van Frankrijk en
Ita,lië, en hunne bevestiging en bekrachtiging
,door het besluit der Mogendheden te
,San Remo.
Het Joodsche volk wacht op de
verwezenlijking dezer verklaringen en van dit
besluit. Het verwacht, dat in Erets
Israël ten spoedigste de politieke,
administratieve, en economische voorwaarden
geschapen worden, die de oprichting
van het Nationale Tehuis zullen
verzekeren...."
II. Het XII Congres verklaart dat
de spoedige bekrachtiging van het Palestina
mandaat door den Volkenbond voor de
orde en de ontwikkeling van het land en
den opbouw van het nationaal Tehuis
dringend noodzakelijk is. Ofschoon het
Ontwerp-mandaat in vele opzichten
onvol,,komen is, en niet beantwoordt aan vele
door de Zionistische Organisatie
opgestelde eischen, drukt toch het congres
zijn overtuiging uit dat de bekrachtiging
van het Mandaat den weg zal banen tot
een wettig geregelden, voorspoedigen en
productieven arbeid van het Joodsche
Volk, aan den opbouw van zijn nationaal
Tehuis en tot heil van de geheele
bevolking van Palestina...."
De vraag is gesteld, in verband met de
belangrijke zaken waarvoor het congres zich
geplaatst zag: beantwoordt de vorm van dit
Congres nog wel aan zijn doel? Moest niet
een meer permanente vorm gezocht worden,
ten einde het Congres meer op een Parlement
te doen gelijken, waarvan het in vele opzich
ten de taak heeft? Gelukkig is die vraag nog
niet ernstig aan de orde gesteld, de tijden zijn
er nog niet rijp voor. En ook zóheeft het
Congres, bij alle menschelijke ontoereikend
heid, veel en goed werk gedaan. Het heeft
de atmosfeer gezuiverd. Het heeft eindelijk
langs constitutioneelen weg een Leiding in
elkaar gezet, waardoor de basis voor een
behoorlijk werken met het noodige gezag is
herkregen. Het heeft de noodige wijzigingen
in het Statuut der Organisatie aangebracht.
Aan de critiek is gelegen-heid gegeven en
daarvan is ampel gebruik gemaakt om
zich te uiten. n nieuwe lijnen zijn vastge
steld voor de Politiek, het Palestinawerk,
en voor het Opbouw-fonds. (Keren Hajesod).
iiiiiimiliiiiiiiimuiiiiiiiiii
Internationaal Recht! Wie denkt hier niet
terstond aan de verkiezing van de rechters en
plaatsvervangende rechters in het Internati
onaal Gerechtshof, die op 14 September heeft
plaats gehad? Hierdoor is het internationaal
Gerechtshof, dat in het Haagsche
Vredespaleis zijn zetel zal hebben en welks oprichting
op 13 December 1920 door de Eerste Volken
bondsvergadering besloten was, tot een wer
kelijkheid geworden.
Het internationaal Recht is door de Tweede
Volkenbondsvergadering ook behartigd, toen
zij de verschillende voorstellen tot herziening
van het Volkenbondsverdrag behandelde.
Voor het eerst is deze Grondwet van den Vol
kenbond aan een werkelijk grondige inter
nationale discussie onderworpen. Door den
arbeid der constitutionneelen
commissie,waaiin de Nederlandsche gedelegeerde Prof.
Struycken een vooraanstaande plaats heeft
ingenomen, is het Vplkenbondsrecht in menig
opzicht verduidelijkt en zijn van verschillende
artikelen de onduidelijkheden aan het licht
getoond, waardoor de Derde Volkenbonds
vergadering hier den weg uit het duister in
het licht gemakkelijker zal kunnen vinden. Als
belangrijkste uitkomst op dit gebied is te ver
melden, dat thans het artikel, hoe wijzigingen
in het Volkenbondsverdrag kunnen tot stand
komen, op ondubbelzinnige wijze nieuw geredi
geerd is. Door voor amendementen niet de
gebruikelijke eenstemmigheid, doch slechts
een 3/4 meerderheid te vorderen, is gewaar
borgd, dat het Pakt met den tijdgeest zal
kunnen medegaan.
Internationale Vrede ! Meer dan waarschijn
lijk iemand tevoren vermoed had, heeft de
Volkenbondsvergadering zich bezig gehouden
met pogingen,
om in bepaalde
streken den
vrede te hand
haven. Voorzit
ter van Karne
beek heeft in
zijn sluitings
rede hiervan
geen gewag
gemaakt. Hij
vond de posi
tieve uitkom
sten van deze
pogingen klaar
blijkelijk te
weinig hoopvol,
om met vol
doening ze
onder de win
sten der Verga
dering te kun
nen vermelden.
En inderdaad,
het geschil
tusschen Polen
en Lithauen,
waaraan twee
lange zittingen
werden gewijd,
Léon Bourgeois
Hj. Branting
kon geen ' stap verder worden gebracht.
Iets optimistischer schijnt men echter te
mogen zijn met betrekking tot het geschil
Albanie-Servie-Griekenland. Het zenden van
een Volkenbondscommissie naar het betwiste
gebied kan tot de rust aldaar zeker bijdragen.
Doch de zorg voor de verzekering van den
internationalen Vrede omvat mér dan een
behandeling van concrete geschillen. De orga
nisatie van het machtmiddel van den Volken
bond, de economische blokkade, die tegen een
vredeverstorenden Staat moet worden aange
wend, mag in deze*rubriek stellig op de
creditzijde der Vergadering worden vermeld. En
het voor de vredeshandhaving zoo belangrijk
vraagstuk van de beperking der bewapening
za!, indien de gemengde tijdelijke commissie
voor het bewapeningsvraagstuk" haar plicht
doet, thans endelijk uit de phase der alge
meenheden,die ons niets nader tot de oplossing
bracht, bevrijd worden. Aan deze uit militaire
en burgerlijke elementen bestaande commissie
vandaar de naam gemengd" is n.l.
opgedragen in groote lijnen een bepaald plan
van bewapeningsbeperking aan de Derde
Volkenbondsvergadering voor te leggen.
Ten slotte; het internationaal Leven. Op
dit gebied zijn wel de meeste besluiten der
Tweede Volkenbondsvergadering genomen.
Ook thans weder gaf de Vergadering, evenals
haar voorgangster van 1920, blijk te beseffen,
van hoeveel belang voor het hoofddoel van den
Volkenbond, de verzekering van büjvenden
Vrede, op het Recht gebouwd, de organisatie
van het internationale Leven is. Bij alle dele
gaties bestond een levendig bewustzijn van
de belangensolidariteit op zoo menig gebied
en van de doelmatigheid hieromtrent gemeen
schappelijk een regeling te treffen. Aldus werd
besloten met vereende krachten den strijd
voort te zetten tegen de besmettelijke ziekten
in Oost-Europa, tegen het opium-gebruik en
tegen den handel in vrouwen en kinderen.
Door haar instemming uit te spreken met de
handelingen der Verkeersconferentie van
BarGillette
veilioheids-scheermes
Koopi het nog heden, het
geeft U meer dan de helft
besparing in Uw
mesjesverbruik. Overal verkrijgbaar
in diverse soorten vanaf f
15.
GILLETTE SAFETY RAZOR CY.
Keizersgracht 31 Amsterdam
De Politiek. In het antwoord op de
Balfourverklaring is de richting voorzoover het de.
buitenlandsche politiek betreft, al aange
geven. Vasthouden aan het woord van
Engeland, de Balfourverklaring, die beschouwd
moet worden als het grondlegge.id Staatsstuk,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiuiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiimiiniiiiiiiiHiiiim
UNIE BANK
voor NEDERLAND en KOLONIËN
AMSTERDAM
en ROTTERDAM
Agentschappen in Nederland:
's-GRAVENHAGE, TILBURG,
LEEUWARDEN, OI8TERWIJK.
UDENHOUT, LOCHEM en BORGULO.
Agentschappen in Indië:
BATATIA. SOERABAYA,
SEMARANG, BANDOENG, MEDAN e
WELTEVREDEN.
celona gaf de Vergadering blijk van haar in
zicht, dat de grootst mogelijke vrijheid en
zekerheid van verkeer een gemeenschappelijk
belang van allen is. Door de economische en
financieele permanente Volkenbondscommissie
op te dragen haar studies betreffende inter
nationale credieten, eerste grondstoffen, recht
vaardige handelsbetrekkingen tusschen de
Volkenbondsleden voort te zetten, is het uitzicht
geboren, dat een volgende Volkenbondsver
gadering ook omtrent deze levensbelangen
der Staten tot een regeling zal komen. Door het
in werking stellen van het mandatenstelsel
van den Volkenbond, eindelijk, zal ook op
internationaal koloniaal gebied aan nieuwe
humanitaire beginselen een meer algemeene
toepassing worden gegeven.
Zij, die het nut van een geleidelijken vooruit
gang erkennen, kunnen tevreden zijn.
Zij, die trots dezen niet te ontkennen voor
uitgang desniettemin zich beklagen, dat alles
zoo langzaam gaat, zouden onrechtvaardig
zijn, indien zij de Tweede Volkenbondsverga
dering zelf daarvan een verwijt maken. De
gedelegeerden waren officieele afgevaardig
den hunner Regeeringen. Dat zij zich dit,
meer nog dan het vorige jaar, voorturend voor
oogen hielden en niets besloten, waarvan zij
niet overtuigd waren, dat hun besluit door hun
regeering ook inderdaad zou bekrachtigd wor
den, het strekt hun tot eer en verhoogt de
beteekenis der Vergadering. Wie snelleren
vooruitgang wenschen, zij moeten zich wenden
niet tot de gedelegeerden der Vergadering
aan wier goeden wil niet te twijfelen is, doch
tot de'Regeeringen
zelf en bovenal
tot de volkeren,
wier vertrouwen
voor het aan het
bewind blijven
eener Regeering
onmisbaar is. De
volkeren te bewe
gen meer aan
dacht aan de Vol
kenbondsvergade
ringen te schenken,
de volkeren te
winnen voor de
groote idealen die
reeds bij de meeste
gedelegeerden ter
Tweede Volken
bondsvergadering
zelf in leven zijn,
dit zij de groote
taak van allen, die
snellere hervor
mingen wenschen.
De Volkenbonds
vergadering, verre
van hiervan
afkeerigte zijn, heeft
herhaaldelijk door den mond van haar meest
gezaghebbende sprekers de volkeren tot dit
taak opgeroepen !
B. D E -j O N G VAN BEEKENDONK
Genève, 8 October 1921.
?m
Fridtjof Nansen