15 Oct. '21. No. 2312 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Eponomischen Uitkijk L o o n e n , tp.r ij ze n en malaise. Op l October 1.1. had ik het voorrecht, in een vergadering van déNationale Vereeniging tegen de Werkloosheid een praeadvies te verdedigen, waarin ik een ontkennend .arit\voord had gegeven op de door het bestuur dier Vereeniging aan de orde gestelde vraag: is het heffen van invoerrechten op goederen uit landen, waar met een veel lager arbeids loon dan in ons land geproduceerd wordt, een geschikt middel tot bestrijding van werke loosheid? De dagbladen hadden vooraf reeds de strekking weergegeven van beide praeadviezen (het andere was van de hand des heeren F. van der Wal, bekend leider in de vakbeweging onzer typo's") en hebben ook van het ter vergadering verhandelde min of meer uitvoerig ^verslag gegeven. Dit kan dus mijnen lezers bekend zijn en ik kom dus daarop hier niet meer terug. Maar wat ik wel nog even uit deze gedachtenwisseling naar voren zou willen brengen, is de daarbij ter sprake gekomen vraag naar de mogelijkheid en wenschelijkheid van hooge geldloonen.^Door mij was gezegd, dat mijn afwijzing van het in het praeadvies ge noemd middel tot bestrijding van werk-' loosheid als ontkenning geen positief uitzicht bood en dus vrij troosteloos was, doch dat m.i. de vijand met zijn eigen wapenen moest worden bekampt: wij moeten zoo schreef ik er naar streven, zoo goedkoop mogelijk J. S. MEUWSEN.Hofl., A'DAM-R'DAM-DEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND voort te brengen; wij moeten alles aangrijpt! en bevorderen wat in die richting ons kan leiden De heer van der Wal stond ook hier op een ander standpunt. Ziehier enkele aanhalingen uit zijn verhandeling: Het streven om de lóonen der Nederlandsche arbeiders te verlagen, beteekent (dan ook) niet het terugkeeren tot normale verhoudin gen, doch een sterk neerdrukken vaiïden le vensstandaard." En: het behoeft geen betoog dat de arbeidersbevolking van ons land er geen enkel belang bij heeft, dat de prijzen der levensbenoodigdheden goedkooper wor den, wanneer het arbeidsloon in evenredigheid daarvan wordt verminderd." In deze opvatting van mijn mede-praeadviseur zie ik een ernstige misvatting. Ter ver gadering werd reeds de aandacht gevestigd op het verband tusschen geld en prijzen, op de vraag naar de koopkracht, welke door een zekere som gelds, dus ook door zeker loon wordt vertegenwoordigd. Maar er is boven dien aanleiding om de vraag te stellen: waarom het streven naar loonsverlaging niet zou beteekenen terugkeer tot normale ver houdingen, doch stellig neerkomen pp een neer drukken van het loon? Hier uit zich de vrees dat om een voorbeeld te noemen de lóonen tot op meer dan de helft zouden worden neer gedrukt, indien de prijs van allerlei levensbe noodigdheden tot op niet meer dan de helft daalde. In dezen gedachtengang zegt men dan: het interesseert den arbeider niet, als alles goedkooper wordt, indien het loon tegelij kertijd evenveel vermindert. Wie zoo spreekt, schijnt te meenen dat het voor den arbeider het voordeeligst is, wanneer alles maar blijft zooals het nu is: hooge lóonen en hooge prijzen, terwijl toch bij mij en anderen vaststaat dat juist door dien staat van zaken de werkloosheid wordt gevoed. Wie zoo spreekt schijnt te meenen, dat thans de lóonen on evenredig hoog zijn ten opzichte van de prij zen der levensbehoeften en schijnt daarom een terugkeer tot normale verhoudingen te duchten als een nadeel voor den arbeider. Maar indien dit zoo is, dan is daarmede juist een bron van werkloosheid aangewezen, Miifiimmmiiiiiiiiii Nodorl. Munt Hollmndm bomto IO om* iiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiitiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiHim want, zooals Mej. van Dorp ter vergadering terecht zeide: werkloosheid is altijd een noodsein, waardoor wij gewaar worden dat de productiekosten een peil hebben bereikt, waarop de verbruiker weigert de voor hem te dure goederen té'koopen. Is het zoo moeilijk in te zien,dat hooge prijzen en hooge lóonen ook met des arbeiders belang strijden? Wij kennen uit een nog niet ver ach ter ons liggend verleden het tijdperk van de stijgende lóonen, die de stijgende prijzen volg den en dan natuurlijk weer stijging van prijzen veroorzaakten en dus weer verhoogd moesten worden enz. enz., de bekende noodlot tige cirkel. En wij hebben gezien dat in den ban van dien cirkel niemand er beter op werd, maar menigeen in slechter positie geraakte; de vastbezoldigden werden de slachtoffers, zoolang en voorzoover ook hun bezoldigingen niet meededen aan den ronde-dans, wat niet altijd het geval was. Van alle vaste inkomens daalde de koopkracht in zeer aanmerkelijke mate en dit leidde tot de onderconsumptie waaronder wij voortdurend en ook nu nog gebukt' gaan. Die hooge lóonen vormen een handicap" voor onze uitvoer-nijverheid en maken op onze binnenlandsche markt de concurrentie voor fabrikanten uit rijken met lage valuta zooveel gemakkelijker. Door hun onafwendbare werking en wisselwerking vor men de hooge lóonen en hooge prijzen een zeer wezenlijke belemmering voor uitbreiding van onze voortbrenging, terwijl het toch wel duidelijk is dat de aanvulling van de oorlogs-tekorten in de som der beschikbare goederen slechts door verhoogde productie bereikbaar is. In dezen staat van zaken en in bestendiging daarvan kan ik onmogelijk een arbeidersbelang zien; ik zie dat belang en ons aller belang welgelegen in een terug keer tot normale verhoudingen, waarvan niet een neerdrukken van den levensstandaard" het gevolg behoeft te zijn in dezen zin dat bij een stijging van de koopkracht het geldloon meer dan evenredig zou dalen. De vraag blijft nijpen: hoe wij aan den noodlottigen cirkel zullen ontkomen. Ver laging van prijzen, terwijl het loon als factor in de productiekosten niet verlaagd wordt? Verlaging van lóonen, terwijl de prijzen der voor die lóonen te koopen goederen niet dalen? Ziedaar de puzzle. Die natuurlijk wel opgelost zal, immers moet worden, aangezien in economische zaken steeds de wal het schip keert, elke actie een reactie wekt en het kwaad door eigen werking zijn middel mee brengt. Maar hoe en wanneer die oplossing zich zal openbaren, weten wij niet; in af wachting daarvan kan veel teloor gaan dat behouden kon blijven en niet licht wordt hersteld,kunnen ook veel botsingen zich voor doen, die de strijdende partijen niet alleen verbitteren, doch ook benadeelen en kan wellicht de keer eerst komen wanneer de . harde noodzakelijkheid de oogen voor de on afwendbaarheid heeft geopend. Dat is .geen onverschillige zaak, welke houding men in arbeiders-kringen zal aannemen tegenover de werking der krachten, die ten slotte onze volkshuishouding beheerschen. In die rich ting was, dunkt mij, van groot belang wat zich onlangs in zake de lóonen der Lirriburgsche mijnarbeiders heeft afgespeeld. Ten andere zal de malaise", waarover iedereen spreekt, en die niemand bezweren kan, hierin een factor zijn van overwegende beteekenis. Van die beteekenis raakt men in steeds 'breeder kringen nu meer en meer doordrongen. Het is voor niemand een geheim meer, dat menigeen zit" met te duur ge kochte voorraden en er tegen op ziet zijn verlies te nemen", dus de prijzen tracht te handhaven, maar zijn hoofd stoot tegen de onder-consumptie", d.i. tegen des verbrui kers onwil om voor die prijzen goederen te koopen. Een staat van zaken, die niet duren kan, maar welks oplossing" niet kan plaats grijpen zonder dat harde slagen vallen en geduchte offers worden gebracht, een tragedie waarvan wij het voorspel (of zijn wij er reeds midden in?) thans bijwonen. AUTOBANDEN _ ... . , Time to Re-ttre? (Buy Schitterende Kwaliteiten Lage Prijzen - Alom verklaar VOOR NEDERLAND N. v. RUI. [narden niiiiiiiiiiii minimi imiiiimiimiii Bij dit alles valt natuurlijk te bedenken, dat wij hier niet leven op een verafgelegen eilandje, waarop wij deze crisis met ons zelven alleen uit te vechten hebben. Maar ik kan het international perspectief van deze groote vragen hier thans slechts even aanwijzen; daarover kom ik later nog wel eens te praten. SMISSAERT ??»???? 11IH»????«?? IBUHH l IIII1II1H11 UMI II l IIMIIII11IIIIIHIIIIIIIIIHI1111IIIIIII l IIIllllllHUIIIin IIIIIHt MIMI II1IIIIH11 DE TWENTSCHE BAIK Amsterdam, Rotterdam, 's-Bravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. lestort kapitaal f35500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B.W. BLIJDENSTEIN <& Co., 55-56 Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. - Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten in Noord- en Zuld-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S lllllllllllllllltiillii IHIIItMHIItillllllll iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimtiMiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiimiiiiiiiiiitiiiiiit IIIIIHIIIIIIIIIIIIII iiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiHiuiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiMMiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniikiMiiiiiiHiiHii*Mii ONTYÜt-eiBETAAmS Direct opvorderbaar 2 Tien dagen opzegging - 2 Een maand vast . . J op nader overeen te komen Een maand opzegging \ voorwaarden. % 3J % Vanaf den dag der opwordt \ % Drie maanden opzegging Zes Maanden . . . 4 Een jaar ' . . . 4J J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. zegging minder De Maatschappij voor Hypothecair Crodiel s-Gravenhage - Nassau laan No. 23 g»H mH 5 pCt. Pandbrleven l N STU KKEN VAN f 100O.?, f 5OO-?en f 1OO. ROTTERDAM 's-GRAVENHAGE Zuidblaak 56 Kneuterdijk 13. Belast zicb met Inoasseeringen op bet Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en chique»op bet Buitenland. Verstrekt handelscredleten tegen zakeljjk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zicb met de uitvoering van Effeotenorders. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden deposito tot wekelfkt te annoncceeren rentr IBII Doiliniliul 20-22, Aiiiitdai Renteverg. voor gelden deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt Voof andere termijnen op nadet overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving velgen* Reglement. SAFE DEPOSIT DÏBICHTING, geopend: . op Werkd.v.8Ji v.m.tot 4Vs uur n.m. op Zaterdagen en Beurgvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hooger te huur voor bl] de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Sluit uw»posten bij BQzondere voorwaarden TOOF alle soorten Brand-, Diefstal- en Traisportverzekeriig. Hoofdagentschap: Heerengracht 124/128 AMSTERDAM. Telefoon N. 3«». IEDEIUIDSCIE Gestort Kapitaal ....... f 80,000,000.?. Statutaire Reserve ....... f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve . .... f22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BR1TSCH-1NDIË, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Finanoieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Oourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met n Jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. Levensverzekering Maatschappij flrnbem verzekerd bedrag: ruim 69 millioen gulden im <fe ~§omper(z 1834- en ''ërediefyereeniging 1853 en (Reserves . . . ? 19. 500.000 (Jjanfizafien een jaar oasf. ...... 4Vi % zes maanden opzegging . . . 4'A % drie maanden opzegging . . . 3% % ((/oor andere termijnen op nader overeen te fiomen voorwaarden Qïeposito-Oleglement verkrijgbaar bij alle kantoren der Qïanfi POSTCHEQUE EN GIRODIENST Als de fabrikant of grossier met het nemen van een postrekening wacht tot zijne afnemers een rekening hebbeu genomen, en de afnemers wachten totdat de fabrikant of de grossier er een heeft, komt men niet vooruit. Hypotheekbank Hypothecair Kapitaal beschikbaar, Rente vanaf 6% Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN SCHRETLEN & CP= AMSTERDAM, Kilzarsgr. 128 NIJMEGEN, Stadsgracht. Int.Tel. B 5701 en* 9128. tat.Tel. 1379 «a 1701. Administratie van Vermogens. Directie: Mr. H. H. C.CASFENDijKen I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 100%. Dl HillmdsGbi tarsfihottiiik HAARLEM, KRUISWEG ?o ? Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijn haven 129a, 's-Gravenhage, Ged. Burgw.38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van t OO en verkoopt 4X % schuld brieven in stukken van / 1000, t 500, ? 100 en / 50. Rotterdamsche Bankvereeniging AMSTERDAM Rokin 29-43, Kapitaal en Reserven f 110.000.000 Deposito-Rente. Dadelijk opvraagbaar . . 2 pCt. Met 10 dagen opzegging 2% VOOR ANDERE TERMIJNEN OP NADER OVEREEN TE KOMEN CONDITIES. INSULAIRE PANDBRIEVEN in omloop op; 31 Deo. 1905 31 Du. 1910 31 DM. 1915 1 Juli 1921 f 313.550 - 2.700.350 - 4.828.200 - 9.750.000 Verkrijgbaar: e % Pbr, a toto1/* % Uitloting In 25 jaar pari De Directie: J. J. COCK, H.J.KORLVINKE INCASSO-BANK Aauterdun . Rotterdam - Almelo - Anthmi ? Cnyk - De»- Dord recht - Enschedé? 'rótnmnluffe - «tulpen (L.) -. 'B-Hertog«Bb«Mh Hllrersum - Leeuwarden ? Maastricht - Nrjkwk -Tilbtrg - Utrecht ? Uden ? W«merreer - Wflk btf Dwstede - Zwuriut Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO. Rosorvo f S.O11.7OO.Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels m 1819 T t PAHij <T Dirtt»itv.N«dtrland: J.D.N.PISTORIUS DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6% Pandbrieven tegen Amsterdamsehen Beurskoers Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Telei. N. 1028 N. 7321 Amsterdam, Heerengracht 860. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder land, België, Duitschland Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot en. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, Bankpapieren. Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSOOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. littiii Ifpittttibiii 1111 Opgericht in 1864 Viltnkiri Hiitiikwilik lipltnl f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Kijks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TE REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.50 per half jaar Opgericht te VEENDAM in 1890 Directie; Mr.G. BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS AMSTERDAM, Heerengracht 31O Kantoren: VEENDAM, Oosterdiep C 5 (ipliittt Martel bpitiil 1 4.000.000luimt ...... 1.238.341.60 Iwthiku nii f 38.500.000 Putti ..... 38.000.000VERKRIJGBAAR: 5y2% PANDBRIEVEN 99 % mot uitloting a 100% van minstens 4 % por jaar. Gelden op eerste hypotheek beschikbaar. Rente 6;/4 % en een beperkt bedrag 6%. N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 Jaar later eveneens te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank. hlerlaoilsclie Hypotheekbank 's-QRAVENHABE