22 Oct. '21. No. 2313 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Bij den tachtigsten verjaardag van W. Berns?van Rees Woensdag 2 November 1921, zal de tachtigste verjaardag aanbreken van Mevrouw Berns-van Rees. Bovenstaand portretje moge dienen om bij velen onzer lezers de herinnering te ver levendigen aan deze, nu omstreeks dertig jaar geleden, te Amsterdam algemeen bekende en gerespecteerde dame. Zótoch zag men haar, tusschen 1880 en 1890, naast haar energieken echtgenoot, Dr. A. C.'W. Berns, de directie voeren in het Burgerziekenhuis, destijds nog gevestigd in een ruim patricisch huis, aan de Keizersgracht over de Westermarkt. Al wie daar toen genezing of leniging van lijden zochten, konden met eigen oogen opmerken, hoe zij, onvermoeid, den Directeur ter zijde stond: in den echten, klassieken zin, een hulpe tegenover hem". Dat gold hare werkzaamheid bij de administratie van het Huis, bij den omgang met de patiënten, zelfs bij de operaties. Gemakkelijk was die taak niet, vooral niet voor iemand, die vooraf niet de thans bijna tot een studievak uitgebreide pleegzustersopleiding genoten had. Dat zij zich door de voortdurend opdoemende moeilijkheden heensloeg, mag wei ten deele worden toegeschre ven aan een helder verstand, veel intuïtie en een sterk aanpassingsvermogen. Maar stellig werden deze persoonlijke gaven machtig gedragen door de voldoening van zulk eene zeldzame samenwerking van eensgezind echt paar. Na Dr. Berns verscheiden trok Mevrouw Berns zich terug in de rust van een kalm buitenleven, afgewisseld door reizen. Uit de verte zende menig vroegere patiënt haar in verbeelding een vriendelijken groet toe ! GEERTRUJDA CARE i, SE N. iiiiiimiiHimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiM.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Cursussen over Kinderverzorging en opvoeding In het jaar 19.17 werd hier te lande de Vereeniging tot bevordering van het onder wijs in Kinderverzorging en Opvoeding" gesticht. De presidente van de Afdeeling Amsterdam, Mevrouw L. de Bussy-Kruysse, schrijft terecht in hare interessante brochure Kinderverzorging en Opvoeding": De uitgebreidheid en het groot maatschap pelijk belang van het werk der Vereeniging springt spoedig in het oog. Immers zij beoogt het doel om de jonge vrouw bekwaam te maken voor de zware, verantwoordelijke taak van huisvrouw en moeder, een taak des te verantwoordelijker in dezen tijd van algemeene ontwrichting en demoralisatie. De maatschappij is aan het veranderen, veel wordt omvergeworpen en afgebroken, maar waar omvergeworpen en afgebroken wordt, moet ook nieuw opgezet en opgebouwd wor den en waar zal de nieuwe maatschappij beter basis vinden dan in het goed verzorgde, wel geordende gezin, dat doordrongen is van de nieuwste begrippen op het gebied van huis houdkunde, kinderverzorging en gezondheids leer? Meer en meer^komt men tot inzicht, hoe onverantwoordelijk het is, dat jonge meisjes in het huwelijk treden zonder iets van hare toekomstige plichten af te weten en dat het niet langer aangaat het huwelijk, de vorming van het gezin en het moederschap onvoor bereid :i tegemoet te gaan. Daarbij komt, dat in net vervolg iedere man en iedere vrouw geroepen zal worden tot het openbare leven, zoo niet om er een rol in te spelen, dan toch om er belang in te stellen en te weten, wat in land en stad gebeurt. Op de vrouw rust dus inderdaad een dubbele taak, wanneer zij, zooals vaak het geval is, buitenshuis nog mee verdient, hare huishouding moet besturen, hare kinderen opvoeden en belang stellen in het openbare leven; om dit alles te kunnen volbrengen mag zij wezenlijk wel handig niet alleen, maar lichamelijk krachtig en geestelijk goed ontwikkeld zijn. Maar om zorg te kunnen geven moet men eerst zelf goed verzorgd zijn. Uitgaande van bovengenoemde overwe gingen heeft de Afdeeling Amsterdam den vorigen winter cursussen georganiseerd voor oudere meisjes en moeders, waarop voor lichting is gegeven over de lichamelijke en geestelijke verzorging van het kind. Zij zijn gegeven in de verschillende afdeelingen van Ons Huis" en in Samenwerking" (oudGravenhekje). Op het gebied van de lichame lijke verzorging werd leiding gegeven door verschillende, meest vrouwelijke, artsen; op dat van de geestelijke verzorging was de lei ding in handen van vrouwelijke opvoed kundigen. Deze cursussen, die niet slechts door huisvrouwen, maar ook door naaisters, dienst boden, telefonisten, kinderjuffrouwen enz. werden bezocht, hebben veel nut gesticht en zijn met succes bekroond geworden. Opnieuw heeft thans de Afdeeling Amster dam het initiatief genomen tot het organiseeren van cursussen, die voorbereiding kunnen geven voor de gezinstaak. Men heeft dit keer bij voorkeur gedacht aan meisjes, die overdag door beroepsbezigheden gebonden zijn, maar die wel de beschikking over hare avonduren hebben. De lessen zullen daarom bij avond gegeven worden en wel in de Nieuwe Huis houdschool en in de Amsterdamsche Huis houdschool, bij welker directrices de geheele organisatie berust, terwijl de Vereeniging, die het initiatief nam, zich beperkt tot op wekking tot het volgen der cursussen. Het plan is, dat de cursussen aan elk der beide scholen gedurende ongeveer 30 weken telkens op twee avonden per week zullen worden ge geven, en wel telkens gedurende twee opeen volgende uren. In de eerste 10 weken zal de eerste avond geheel gewijd zijn aan kooklessen, terwijl op den tweeden avond gedurende n uur kinderverzorging en gedurende n ander uur voedingsleer zal worden behandeld. Tijdens het tweede tiental weken wordt de eerste avond gevuld met huishoudelijk werk, de tweede voor de helft met voorlichting omtrent kinderverzorging en voor de andere helft met onderwijs in hygiëne. Eindelijk blijven dan nog tien weken over, gedurende welke de eerste avond bestemd is voor waschbehandeling, de tweede voor opvoedkunde, gecombineerd met handenarbeid. Terwijl de Nieuwe Huishoudschool reeds een begin met den cursus heeft gemaakt, opent de Amsterdamsche Huishoudschool (Zand pad 5) haren cursus eerst met November. Men kan zich voor deelneming direct aan melden bij de directrice Mejuffrouw C. A. van der Burg. Het lesgeld voor den volledigen cursus van 120 lesuren bedraagt slechts / 50. Het is te hopen, dat voor deze zoo nuttige cursussen zich spoedig vele meisjes-leerlingen zullen aanmelden, opdat zij, wanneer haar eenmaal de gezinstaak op de schouders wordt geladen, het nieuwe werk met kennis van zaken en daarom met moed en opgewektheid zullen kunnen beginnen. DR. MARIE BAAL E. IIIMIIIIIIIIIIIMIIIMImlIIMMII Illlllll Itllll Illlllllllllllllllllll Bri' f van een Hollandsche vrouw uit Panama Als inleiding van deze indrukken van Pa nama, moet ik vertellen dat wij met een Engelsche boot, via Frankrijk en Vigo naar Amerika gingen, ten eerste omdat deze toch zeer goed ingerichte booten veel goedkooper zijn, wat dan ook inhoudt dat men langer op reis is, maar ten tweede omdat men veel meer ziet en de lange spoorreis dwars door Amerika vermijdt. Het frappante van het tropische klimaat en de tropische plantengroei Kleedin" van de maand IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIItllllll AMERICAN WALLBEDS Teekening voor de Amsterdam/mr" van Netty Heyligers Gekleede huisjapon van tango-kleurig en zwart laken, versierd met zwarte steken. Het koord bestaat uit vier smalle einden, ook van tangolaken, eindigend in kwasten van zwarte veertjes waarmede ook de hooge kraag en de mouwen versierd zijn. iiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiiiii na de lange zeereis, maakt de tocht door het Panamakanaal wel de moeite waard. Als dit Holland bereikt.is de oorlog tusschen de Panama-republiek en Costa Rica waar schijnlijk al weer voorbij. In deze dagen loopen troepjes negers en blanken en half-blanken in rijen van vier IMIlmillllMIMIUmlMltlllllllMIIHIIlmlIIIMIIIIIIIMIIIII EEN PADDESTOELKALENDER Het duurt nu al meer dan vijfentwintig jaar, dat er bij ons gepopulariseerd wordt aan paddestoelen. Al dien tijd hebben we telkens weer gezegd, dat er toch eens een goed plaat werk moest verschijnen over de paddestoe len van Nederland, al was het voorloopig alleen maar over de driehonderd, die het meest algemeen voorkomen. Zelfs op groote vergaderingen, opgeluisterd door de aanwe zigheid van vorstelijke beschermheeren, zijn resoluties aangenomen over de wenschelijkheid van een dergelijke uitgave. Dat is al zoo lang geleden, dat zelfs de resolutionisten het zich misschien niet meer herinneren. Toen hebben sommige corporaties en uitgevers ons vergast op sloome nadrukjes van gebrek kige Duitsche voorbeelden. Gedurende den oorlog leek men ernst met de zaak te willen maken en kregen de burgemeesters een aan schrijving van den minis'ter, om hun onderda nen op te wekken tot het eten van paddestoe len, hetgeen zij zeer wijselijk hebben nagela ten, omdat zoo iets bij den berooiden staat van ons aanschouwingsmateriaal misdadig van gevaarlijkheid was. En nu is de oorlog uit en doet de Regeering een heeleboel goede dingen niet meer, die zij toen had moeten doen en die ook thans nog van even groote beteekenis zijn. Voor vijftigduizend gulden zou er een zeer mooi werk over de Nederlandsche Paddestoelen kunnen worden uitgegeven, dat misschien zijn kosten ook nog wel zou dek ken, maar als de Minister van Onderwijs zoo'n post op de begrooting had gebracht, wie weet wat er van terecht was gekomen ! Jammer genoeg. Doch eens zal het er toch wel van komen en daarom begroeten wij elk aanloopje met vreugde. Eén zoo'n aanloopje is de Padden stoelenkalender, uitgegeven door Mevrouw M. de Visser Roelofs, die ge in de winkels te vergeefs zult zoeken, want ge kunt het werk alleen onmiddellijk betrekken uit de drukkerij van de firma P. J. Mulder en Zoon Breestraat 82 te Leiden. De prijs is negen gulden. Hij bestaat uit twaalf maand bladen; het werkelijk bedrukte gedeelte is 23 x 33 c.M. en de helft daarvan wordt in genomen door een gekleurde plaat van een of meer soorten van onze meest indrukwek kende paddestoelen. Bovendien hebben som mige bladen (waarom niet alle?) nog een randversiering, waarin een aantal soorten zijn afgebeeld. Als ik goed geteld heb, zijn er in het geheel veertig soorten geconterfeit. Een eenvoudige tekst geeft van de hoofd figuren een behoorlijke toelichting, meest van praktischen aard, maar verheft zich hier en daar tot fijn gevoelde waardeering van de groote bekoorlijkheid, die de paddestoelen altijd en overal verleenen aan het landschap. De platen zijn geteekend door Mej. v. d. Pavord Smits en het geheel stond onder leiding van Mej. C. Cool, welbekend, aan wie ik dus alles zal schrijven en zeggen, wat mij in deze kalender niet bevalt. Veel is het niet en ik heb hier al mijn ruimte noodig voor'de goede dingen. Wat mij het meest bevalt, is dat de uitgeefster van plan is om, wanneer deze kalender het doet, er nog een paar jaren mee voort te gaan, zoodat men na eenigen tijd werkelijk in het bezit kan komen van goede afbeeldingen van een paar honderd van onze paddestoelen. Ik zal tevreden zijn, wanneer alle bladen zoo mooi worden als die voor October en November in deze kalender. Het was een lievelingsdenkbeeld van de drie dames om de paddestoelen af te beelden in het landschap, waar ze behooren en daar zijn groote gevaren aan verbonden; men komt dan vaak tot zeer zotte onwaarschijnlijk heden. Juist in de beide genoemde bladen is de klip nogal gelukkig ontzeild. October geeft de Nevelzwam, zeer fijn getint aan een woudzoom en November de Paarse RidderEr zijn in den handel gebracht, prima Amerikaansche ledikanten, welke door een zeer eigenaardige constructie geheel in den muur kunnen verdwijnen. Voor Hotels, Pensions, en bij beperkte ruimte in particuliere woningen zijn deze ledikanten zeer aanbevelingswaardig, daar de kamer, als zit-slaapkamar benut, overdag geen enkel spoor van slaapkamer te zien geeft. Alle gewenschte inlichtingen verstrekt de Firma H. Pander & Zonen. (Adv.) De Vliegenzwam die iedereen kent. CADILLAC Het Meesterstuk der Autotechniek Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT lltmiimimHIIIlminilumimrimiMIIIIHimimiimillimimilUimmillHIII IIIIMIimill PGIN3EN5&T. 7A9 w 711 ^ 713 door de stad, roepen zoo nu en dan Evviva Panama met den nadruk op de laatste letter greep en gaan dan ergens een uniform aan trekken. Een staand leger heeft de republiek niet, maar Amerikaansche soldaten en matro zen zie je overal. Verder merken wij, vreem delingen, niets van een oorlog behalve een kort speechje van een kort meneertje op de bovenste tree van de muziektenttrap. Dat was in 't Spaansch maar de laatste woorden waren : alea jacta est" dus toen wisten we 't wel. Verder was er kwestie van Brazilië en Vene zuela, dfe aangeboden hadden om Costa Rica te helpen maar Panama zou. probeeren om ' ze daarvan te doen afzien, 't Is moeilijk om 't heele geval ernstig op te nemen, toch is het dat genoeg voor de dooden en gewonden, die al gevallen zijn en als er werkelijk kans was op interventie door landen als Brazilië dan zou dit£conflict wel eens niet minder erge gevolgen kunnen hebben als, de moord in Serajewo. De Panamarianen, (zoo noemen ze zich heusch) weten over 't algemeen niet precies waar Holland ligt ,,'n stuk van Engeland?" vragen ze heel beleefd. Maar wie weet in Holland precies waar al die verschillende landen van Latijnsch-Amerika liggen? Van daag was de zwarte bediende in een boek winkel de eerste die blijkbaar wel wist waar Holland is, want hij zei de welbekende for mule die iedere Hollander in de laatste jaren op reis wel eens gehoord heeft: ,,Why do you keep the Kaiser?" In ons verdere gesprek stelde hij het even eens weinig origineele plan voor den Keizer voor de film te laten optreden en in musichalls te vertoonen, om zoo de' indemnity van Duitschland te betalen. Ten slotte eindigde hij op zijn langzame duidelijke negermanicr : Gelukkig dat Holland den oorlog niet verklaard heeft want dan had ik rneegevochten I like Holland." Voordat ik tijd had om te vragen waarom, kwam er 'n andere klant. Panama is 'n tamelijk groote stad, electrische trams, groote winkels in sommige buurten en massa's auto's. Maar er zijn nauwe straten met slecht plaveisel en ont zettend vieze achterpoorten. Veel huizen zijn van hout, de open winkels lijken wel 'n beetje op kermistenten in sommige buurten waar ze de een naast den ander de waren half op de straat uitstallen. Boekwinkels zijn er haast niet en dan nog alleen van Spaansche boeken, veel drankwinkels, bar biers, vruchten- en hoedenwinkels. Voor de vruchtenwinkels staat een glazen kastje met ijs onderin. Op een glazen plaat liggen schijven geschilde ananas, roode watermeloen en oranje-gele papaya. De voorbijganger tilt even het deksel op, neemt zoo'n ijskoude schijf er uit legt een stuiver neer en gaat verder. Een heele ananas kost ongeveer 50 cent (holl.), de bananen, veel grooter dan we ze gewoonlijk bij ons zien, 3 of 4 cent per stuk. Dan is er papaya, een groene vrucht in verschillende afmetingen, soms zoo groot als een reusachtige kalebas en van binnen donkergeel of oranje. Men zegt dat 't erg gezond is en papaya wordt even veel gegeten als de kokosnoten, die we hier in de buitenste schil in groote trossen zien liggen De sinaasappelen zijn droog en smakeloos het ontbijt in 't hotel begint er mee, en je kunt er ook glazen sap van krijgen, dat uit geperst wordt terwijl je er bij staat. Dan tenslotte de hoedenwinkels, die zijn er om 't andere huis zoowat, de hoeden in verschillende stadia van afwerking. Van het zelfde stroo worden ook aardige handtasschen gemaakt in zakvorm met een lang hengsel van stroo en met gekleurde horizontale streepen in felle kleuren. De bevolking is erg gemengd, Spaansch is de gewone taal, Engelsch wordt in sommige winkels en hotels gesproken, maar verder niet. De straatjochies met hun doozen vol schoenpoetsgoed en borstels roepen : stine?" zoo dra ze ons zien, wat een verzoek beteekent om onze schoenen te doen glimmen. Een ander pienter bruin kereltje van wien we een krant wilden koopen, schudde energiek van neen, liet ons zien dat hij alleen maar Spaansche kranten had. Die konden wij toch niet lezen, dat zag hij zoo wel. Toch zijn er weinig echte Spanjaarden op straat tenminste. Een enkele vrouw loopt met de mooie shawl om haar schouders met lange zijden franje en heeft duidelijk het Spaansche type. Maar de meesten zijn negers of mulatten en dan de vele Amerikaansche soldaten, die met de negers wedijveren in lichaamslengte en hoofden boven hun Latijnsche broeders uitsteken. De politieagenten zien er allergekst uit: 'n vuurroode blouse met een groot wit cijfer voorop en een witte broek. Wij maakten als ongedisciplineerde Hollanders dadelijk de opmerking, dat het hier makkelijk was om zonder licht te fietsen, deze agenten zie je al op mijlen afstand. Onze kennismaking met de Cubaansche politieagenten, ook van dit ras, was juist pp den laatsten avond van het carnaval. Mijn zevenjarige zoon kon de verzoeking niet weerstaan met een serpentine naai een agent te gooien in de geheime hoop, dat hij daar boos om worden zou. Maar het was carnaval. Het was wel 'n verkeersagent, die 't extra druk had maar toch ook een hoffelijke Span jaard en hij liet al de auto's met pretmakende menschen even stoppen om de halfafgerolde serpentine terug te geven. Dat was nog eens een agent! De reis uit Holland ging over zee langs Frankrijk, Spanje, Cuba en door het Panama kanaal. Voordat we de groote sluizen in 't gezicht kregen, voelde een medereiziger zich geroepen om ons uit te leggen hoe zoo'n sluis eigenlijk werkte. Het kostte ons veel moeite t>m hem uit te leggen (hij kwam uit Chili), dat er in Holland ook wel 'n enkel kanaal was. Al zijn we nu meer dan drie weken onderweg, toch is het nog altijd gek om hier alles in vollen bloei te zien, oleanders, orchideeën en al het groen zoo weelderig alsof het nergens op de wereld ooit koud en mistig en stoffig is. Want niettegenstaande de warmte, stof is hier niet in de stad noch vlak er omheen; alle wegen en straten zijn besproeid met olie. Morgen is onze tijd hier voorbij, dan gaan we op de boot naar Californië en langzamer hand weer naar het noorden. Panama-City. 1. E. PRINS-WILLEKES MACDONALD itiMiiiiiMiiiimiMMitiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiimiiii iiiiiiiiiiiuiiiiiiiii AUTOBANDEN «Ml UMI*. O. L At M Time to Re-Üre? (Buy FUk) Schitterende Kwaliteiten Lage Prijzen - llom verkiijgbr VOOR NEDERLAND NjlAILLeewanlen zwam, in het eiken kreupelhout. Beide pla ten hebben een mooie versiering van den bovenrand. En bij de Nevelzwam, maar voor al bij de Ridderzwam, is de kleur buitenge woon goed. Daardoor geven deze beide pla ten ook artistieke voldoening. In de circulaire staat wel dat er gestreefd is naar natuurge trouwheid misschien soms wel eens ten koste van het artistieke," maar dat behoeft toch waarlijk niet, want de paddestoelen zijn zoo mooi van vorm en kleur en zoo in over eenstemming niet den tijd en de plaats van hun verschijnen, dat elke natuurgetrouwe wedergave iets schoons oplevert. Het komt er maar op aan, om de plaat goed te vullen, De Geweizwam, die ook gezien mag worden dus om geen zonden te begaan jegens het deco ratieve. De keus der onderwerpen is over het alge meen zeer gelukkig. De Vliegenzwam kon natuurlijk niet ontbreken, dat is de paddestoel, waar elk wandelaar het eerst naar kijkt. Dan zijn er een paar doodelijke Amanita's en de lekkere veilige Hanekam, het Fluweelpootje, prachtig van kleur en groepeering en een heel blad met Boleten, allemaal heel oude vrienden-. Gelukkig wordt er ook aandacht gevraagd voor eenige soorten, die elk mycoloog kent maar waar het Groote Publiek nog niet naar heeft leeren zien, zooals de Trilzwam, de Ridderzwam, Geweizwam, korstzwammen, alle maal heel mooie en algemeen voorkomende paddestoelen, waar de wandelaar zijn vreugde aan kan hebben. Ik beveel deze kalender gaarne aan en hoop het 't volgend jaar zijn opvolger ook te doen. Maar het Groote Paddestoelenboek, dat onder de auspiciën van Onderwijs en Landbouw moet worden uitgegeven, wordt er niet overbodig door. JAC. P. T H i j s s E IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIln ?iiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMMtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiM l N.V. Koninklijke Kweekerij l [?MOERHEIM"! | te DEDEMSVAART [ I levert boven 10 Gulden l l FRANCO j l staiion van Bestemming. f "5 S iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii MMiiiiiiiiniHiiiimmitiiiiiiimiii