22 Oct. '21. No. 2313 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Financiën & Economie SOMBERE TIJDEN De geweldige koersdaling aan de fondsenmarkt in de laatste weken geeft aanleiding tot eene vergelijking van den tegenwoordigen toestand met dien, welke einde Juli 1914 bij het plotseling intreden van den oorlogstoe stand ontstond. Toen was het in hoofdzaak de beurshandel die, zich bedreigd achtende door een verwacht sterk aanbod van fond sen, waarop hij ten eenenmale onvoorbereid was, den drastischen maatregel wist te decreteeren om de Effectenbeurs te sluiten. Tegen de juistheid van dien maatregel wer den toen van vele zijden ernstige bezwaren aangevoerd en inderdaad scheen hij princi pieel moeilijk te verdedigen te zijn. Toch heeft die maatregel, achteraf gezien, heilzame ge volgen gehad en voorkomen, dat ernstige blijvende moeilijkheden zijn'ontstaan. De tegenwoordige toestand is echter geheel anders. Voor zooverre door den buitenstaander kan beoordeeld worden, verkeert de beurs handel in zooverre in gezonden toestand, dat er geene bizonder groote onvoldoend gedekte engagementen met geleend geld loopen en zelfs eene verdere belangrijke verlaging van het koerspeil niet doet vreezen voor gedwongen realisatiën van beteekenis. Dit verklaart de betrekkelijke kalmte, waarmede het beurspubliek de tegenwoordige daling opneemt. Ver liezen worden er natuurlijk wel geleden, zoowel op eigen fondsenbezit als wellicht ook op voor cliënten loopende positiën, maar de omvang daarvan schijnt niet zoo omvangrijk te zijn, dat daardoor ook maar voor een oogenblik gevaar gevreesd wordt voor eigen bestaan. , Wie echter wel groote verliezen lijden, is het publiek, dat in de )>boom"-periode al lerlei locale waarden tot ongeveer 'topprijzen gekocht heeft en thans, zelfs al wil het zich een gevoelig verlies laten welgevallen, geen -voldoend débouchévoor zijn bezit kan vinden. Is dit op zich zelf reeds ernstig genoeg, nog ernstiger wordt het, doordat zich allengs bij het teleurgestelde publiek eene stemming ontwikkeld heeft, waarbij alle hoop op een mogelijk, eindelijk redres wordt op gegeven. Geheel vergetende, dat men ook in het verleden tijdperken van groote depressie heeft moeten doorworstelen, die na korteren of langeren tijd weder gevolgd, zijn door tijden van opleving, waarin het voorafgegane verlies meer dan ingehaald werd, hoort men nu ver kondigen, dat zoo iets niemals dagewesen ist" Om niet eens te spreken van de Amerikaansche crisissen, waarbij niet alleen diverse aandeelensoorten, maar ook een aantal goed gefundeerde obligatien tot afbraak-prijzen daalden om na enkele jaren weder tot verre boven pari te stijgen, herinnere men zich slechts de Indische suiker-crisis van 1884 met hare gevolgen voor diverse suikerwaar den en Indische crediet-instellingen; bedenke men slechts hoe onze oudere groote stoomvaartmaatschappijen door een samenloop van omstandigheden kritieke tijden doorge maakt hebben, die zij, dank energieke leiding van binnen en hulp van buiten, te boven zijn gekomen. Er is daarom ook thans geene reden om bij de pakken te gaan neerzitten en te doen alsof er geene mogelijkheid van herstel is. Te ontkennen valt het natuurlijk niet, dat de^pnthullingen der laatste maanden bij ver schillende ondernemingen gegronde aanlei ding geven tot teleurstelling in het beleid van hen,die aan het hoofd dier zaken staan,evenals het feit, dat eenige industrien, die tot nog geen jaar geleden met groote winsten gewerkt hebben, thans tengevolge van de teruggaande conjunctuur met verlies moeten gedreven worden. Maar dit laatste^heeft zich ook reeds vroeger herhaaldelijk voorgedaan en dan is telkens gebleken, dat beheerders, erkennende dat zij misgetast hadden, in de eerste plaats alle krachten inspanden om de vroegere mis grepen te herstellen, door gepaste maatre gelen weder evenwicht tusschen inkomsten en uitgaven te brengen en tot een meer of minder belangrijk winst-saldo te geraken. Het wil mij dan ook voorkomen, dat de omstandigheid, dat vele ondernemingen oogenblikkelijk met verlies moeten werken, de minst ernstige is. Van den eenen dag op den anderen is daarin geene verandering te brengen, maar door meer intensieve exploi tatie, door het inachtnemen van eene niet met een gezond beheer strijdende spaarzaam heid en bovenal door de reeds ingetreden prijsdaling van allerlei grondstoffen, die nood zakelijkerwijze ook moet gevolgd worden door eene verlaging van den loonstandaard en het terugkeeren tot meer normale arbeidstoe standen ,kan ook daarin verbetering niet uit blijven mits de financieele positie der be trokken ondernemingen sterk genoeg is om zich door de tijdelijke slechte tijden heen te slaan. Het grootste en m.i. eenig werkelijk blijvend ? gevaar in den tegenwoordigen toestand is dan ook, dat het wellicht zal blij ken dat enkele ondernemingen zich in de ,boom"-periode hebben laten verleiden tot eene expansie-zucht, die boven hare financiee le krachten ging en daarbij niet tijdig genoeg voorzieningen getroffen hebben om aan de op zich genomen verplichtingen het hoofd te bieden. Handels-ondernemingen die, rekenende op een voortduren van de onmiddellijk na den wapenstilstand ingetreden opleving van zaken, groote voorraden ingeslagen en besteld hebben en thans geene afnemers vinden, zoodat zij de onverkochte voorraden met groote bank-credieten moeten financieren, loopen gevaar, dat die credieten opgezegd worden en de voorraden op het meest ongunstig moment gerealizeerd. Stoomvaart-ondernemingen, die niet intijds gezorgd hebben voor het verkrij gen der noodige middelen om de'aangegane ? bouw-contracten te betalen, loopen een ge lijksoortig gevaar. Toch wil het mij voorko men, dat slechts zëer~ênkele in die richting fataal gezondigd hebben en dat de groote meerderheid financieel sterk genoeg is om aan de tegenwoordige depressie, al moge zij ook langeren tijd aanhouden het hoofd te kunnen bieden. Maar ook voor de enkele financieele zwak- ? kere behoeft de toekomst nog niet hopeloos geacht te worden, mits maar eendrachtig saamgewerkt wordt om tot eene Sanierung' der positie te geraken. Want ook hier zal de kwaal haar eigene genezing medebrengen. Waar geforceerde liquidatie van oogen blikkelijk overtollige voorraden tot onherstel baar verlies niet alleen voor de betrokken ondernemingen moet leiden, maar ook al zij het in mindere mate anderen met zich medesleepen, zal, indien slechts den noodigen tijd voor eene geleidelijke afwikkeling ge geven kan worden, veel kwaad voortkomen worden. Bij de tegenwoordige stemming van het publiek en de markt kan niet verwacht worden, dat zonder eene krachtige, doel bewuste leiding van dien kant de noodige hulp zal komen. Maar juist daarom is het noodig, dat, zooals bij vroegere crisissen met succes gedaan is, personen van gezag en ge meenschapszin de'j koppen bij elkaar steken om middelen te beramen, om den dreigenden toestand te overbruggen. Evenals in 1884 door de creatie van de Nederlandsen-Indische Landbouwmaatschappij de toenmaals veel ernstiger Indische toestand gesauveerd is; evenals in 1914, onder leiding van de Nederlandsche Banken het garante-syndicaat van / 200 millioen gevormd is, zoude ook thans een soortgelijke hulp-actie onschatbare dien sten aan de gemeenschap kunnen bewijzen. Natuurlijk zoude die hulp'niet mogen dienen om in het hart ongezonde zaken in stand te houden, maar, zooals in het bankverslag van 1914/15 gezegd is: Het garantie-syndicaat-had ten doel de groote ongerustheid in den eersten tijd van de crisis te bezweren, door gelden beschikbaar te stellen in die gevallen, voor welke de gewone bronnen tot crediet-verschaffing ge sloten waren. Evenwel moest tot het goed keuren van te verleenen credieten blijken ten eerste, dat de zaak waaraan crediet zou wor den verleend, levensvatbaarheid bezat en dus het nieuwe geld niet in een bodemloozen put zou worden geworpen, en ten tweede, dat de moeielijke toestand van gebrek aan crediet was ontstaan door de buitengewone omstandigheden". En het resultaat van deze actie is van voldoende bekendheid. Alleen het moreele effect' van het bestaan eener instelling; die", waar noodig crediet wilde verleenen, was reeds voldoende om de vraag naar hulp sterk te beperken, zoodat per saldo slechts voor / 23| millioen van de beschikbare 200 mil lioen behoefde gebruik gemaakt te worden en in het eerste half jaar reeds ongeveerde helft van het opgenomen bedrag terugbetaalt! was. Ten slotte kon het syndicaat zonder verlies ontbonden worden en zoude zelfs winst gelaten hebben, ware het niet, dat men gracieuselijk een der debiteuren een deel der vordering had kwijt gescholden. Uit deze voorbeelden blijkt hoe, dOót tijdig met overleg in te grijpen, zonder nadeel voor zich zelf, anderen voor groote verliezen kunnen behoed worden. Maar bovendien zoude eene zoodanige actie, het nog oneindig veel nuttiger effect kunnen hebben, dat het tot kalmeering van het publiek leidt en de zeer bedenkelijke gevolgen van het laten voortbestaan van eene paniekachtige stem ming voorkomt. J. D. SANTILHANO iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiitiiiimtiiiiiii Miimiiiii». nllllllllllllllllliMII BE TWEHTSCHE BUK Amsterda», Rotterdam,'s-Bravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. fiestort kapitaal f35500.000.?Reserven: circa f 12 000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industriéelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S ONTTANG- ei BïTAALKAS Direct opvorderbaar _ 2 % Tien dagen opzegging _ __ _ 2& Een maand vast . . ) op nader overeen te komen Een maand opzegging ] voorwaarden. Drie maanden opzegging . . . 3J % | Vanaf den dag der opZes Maanden . . . 4 } zegging wordt i % Een jaar . . . 4J J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. De Maatschappij voor Hypothecair Crediet s-Gravenhage - Nassau l aan N o. 23 tt 5 pCt. Pandbrleven IN STUKKEN VAN f 1000.?, f 5OO.?en f 10O.Kieuii Doelenstraat 20-22, ktterdani Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt Voor . andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Regiement. SAFE DEPOSIT INEICHTIN6, geopend: opWerkd.v.8^ v.m.tot 4Vf uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ? 2.50 per maand (f 10.?per Jaar) en hooger te buur vooi bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii. iiiriiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiitiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiniiilliit DB bijzonder noriailiiB polissen ian The Era los, tj, Lim, geven de BESTE DEKKING. Modelpolissen, tarieven en alle bijzonderheden te bekomen bij de Agenten: J. Herm. Sehröder, AMSTERDAM, Heerengracht 134/128. Telefoon N. 339. IEIEIU1DSC1E mNIEL-NMTSCHÜFFU Gestort Kapitaal f 80,000,000.-?. Statutaire Reserve f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCI1-1NDIË, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Pinancieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met n Jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. Hypotheekbank voor Amerika 's-GRAVENHAGE BVMbiim 97i Opeischbaar na 10 jaar a pari, INCASSO-BANK Amsterdam ? Rotterdam - Almelo - Arnkem - Cuyk ? Delft - Dord recht - Enschedé? 'a-ftraTenluge - Gulpen (L.) - 's-Hertogrenbosch HllTennm - Leeuwarden ? Maastricht- Nflkerk -Tilbmrg ? Utrecht ? Udem ? Wormerreer - Wflk btj Dwstede - Zaandam Volgestort Kapitaal t 25.OOO.OOO. Reserve f 5.OH.7OO.Effectenordere Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Levensverzekering Maatschappij flrnbem verzekerd bedrag: ruim 69 millioen gulden 's-QRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. 6 5'/2 Hypotheekbrieven 1g°;o Na 10 jaren a pari opeischbaar. HAARLEM 6 pCt. PANDBRIEVEN a 99 pCt. te beginnen 1923 jaarlljksche uitlating van 4 pCt. DËBYE DÓLLEMAN. ERI SNETHLAOE(?WeH/ieim &. *éiornper(z 1834 en (flrediefvereeniging 1853 (Kapitaal en teseroes . . . f 19.500.000 Uille (Jjanfizafien (J) e pos ifo~ Uien te een jaar vasf. . zes maanden opzegging drie maanden opzeqqina . . Vit % ipzeggïntj . . . 33k "h (Joor andere termijnen op nader overeen (e Komen voorwaarden Q)eposito~(J{e(jlement verkrijgbaar bij alle kantoren der ^BanK Utrechtsche Hypotheekbank UTRECHT Paridbrioven ruim f 32.OOO.OOO.?. De Bank stelt beschikbaar: 51/2 pCt. Pandbrieven a WJ2 pCt. In stukken van fWOO.-, f8OO.~ en 11OO.-, met verplichte uitloting pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. [ROTTERDAM AMSTERDAM) 'B-GRAVENHAGE KAPITAALenRESERVEH f 110,000,0001 Btttiid. Iwlliiiiiiii 10»leduliid Opgericht in 1864 f iltukiid Hiitnbippiljk Kipitiil f 5,000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierhayen 25 te R'damof tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Kijks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TE REEPMAKER, Mr. M. P. C. v. WIJK Dl Hollandschi Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijn ha ven 129a, 's-Oravenhage, Oed. Burgw. 38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot eik bedrag met een minimum van ft KOO en verkoopt 4>i % schuld brieven in stukken van [/ 1000, \ 500, / 100 en / 50. Handelsoredieten l Voorschotten in Rekening-Courant Deposito's Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding j Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving j SAFE DEPOSIT WIJMHAVEM 94a. Uitgifte van EpCtPafldbrieven tegen tien koers van 98 pCt. De Directeur Mr. W. C. MEES van (Levensverzekering) Vraagt ons Jaarverslag! KRACHT DOOR OPENBAARHEID SCHRETLEN & C3 AMSTERDAM, Keizersgr.S12B NIJMEGEN, Stadsgracht. Int.Tel. H S701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701. Uitvoering van Effectenorders Staitarilnitkiikhiiktilittirini Directie: Mr. H. H. C. CASFENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 100%. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 6% PandDrieven tegen Amsterdamschen Beurskoers DE AMSTERDAMMER, Weekblad vooi Nederland kost slechts f 6.50 pet balt Jaai laderlandsclie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE \\ Pandkrieven a 817