DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 29 Oct. '21. No. 2314 INDISCHE WOELINGEN Het schijnt wel onbetwistbare werkelijk heid,,dat een koloniale politiek, welke gericht is op zelfbestuur,, den meest vruchtbaren bodem oplevert voor revolutionnaire elemen? ten in de overheerschte" bevolkingsgroepen. Wij ondervinden deze werkelijkheid in ons Indië, de Engelschen in niet mindere mate in Britsch-Indië. In Nederlandsch-, zoowei als in Engelsch-Indië heerscht een revolution naire rumoerigheid, die, ontdaan van alle franje, geen andere oorzaak heeft dan de actie, gevoerd door leiders, die zich kanten - tegen een ontwikkeling langs lijnen van ge leidelijkheid. Deze leiders vragen zich niet af, of de inwilliging van hun uiterste eisenen ; zou zijn in het belang van de bevolking, die zij zeggen te leiden, zij willen slechts den breuk met het overheerschersgezag en zullen dan, onder het verworven zelfbestemmingsrecht, , wel uitmaken-, welke uiterlijke vorm aan de 7?:. verkregen vrijheid gegeven zal worden. Dit ?r. ontwakend nationalisme in de bevolkings-.?'; groepen van Zuid- en Oost-Azië is de groote v en moeilijke factor, waarmede de koloniseerende -Europeesche mogendheden rekening ;?. hebben te houden in grootere mate dan tot t???? nog toe het geval is geweest. In het nog niet ? volledig gepubliceerde Koloniaal Verslag" . 1921 wordt op die omstandigheid nadrukke lijk gewezen, ofschoon bij de regeering nog geen gevestigde meening heeft post gevat . ten aanzien van de toekomstige ontwikkeling vV van dat nationalisme. Wij lezen n.l. in het Kol. Verslag" (kolom 5) Het spreekt wel van zelf, dat thans niet te voorspellen valt hoe dit beginnend nationalisme hier te lande groeien zal, in het bizonder of het streven op een algemeen Indisch nationalisme ge richt zal zijn, dan wel of ook hier eene natuur lijke splitsing zal moeten intreden." De re geering zal met groote aandacht den loop der dingen blijven volgen." Slechts een koel hoofd, steeds gericht op objectieve ontleding' van de zaak zelve, bereid tot het aanhooren van grieven en verlangens, steeds gereed de bevolking te verklaren wat blijkbaar onduide lijk bleef en altijd er op uit haar overal waar mogelijk, zelf arbeid te doen verrichten en verantwoordelijkheid te doen dragen kan hier den toestand meester blijven. Aldus de officieele rapporteur. Ja, wanneer de leiders,d.w.z. de extremisten, bereid waren tot samenwerking met het Westersche gezag, dan zou het optimisme, .tot uiting komende in bovenstaande aan het K. V. ontleende zinsnede, zeker gerecht vaardigd worden. Maar er is reden om te twijfelen aan de Goodwill" van velen der leiders. Wij zien hiervan de voorbeelden in Britsch-Indië, waar een Ghandi zijn volge lingen opzet tot non-cooperation", tot de weigering om samen te werken met de Britsche overheid, ook al zou deze swaraj (zelf bestuur) tot haar politiek ideaal maken. Ghandi heeft zich althans in dezen zin uitge laten en verklaarde, dat de non-coöperation beweging, geen ander doel heeft, dan het Britsche bewind in Indië onmogelijk te maken. Mogen wij de toestanden in Britsch Indië niet tot in alle deelen vergelijken met die in Nederlandsch Indië, toch kan de ontwik keling der Britsch-Indische verhoudingen ons tot voorbeeld en tot waarschuwing dienen. Zoo kan de revolutionnaire beweging, die op het oogenblik in Britsch Indië gaande is, ons zeker tot leering strekken. De eerste berichten omtrent den uitgebro ken opstand luidden zeer optimislisch; er werd door Reuter reeds geseind, dat de voor naamste leiders in handen der regeeringstroepen waren gevallen en dat het gezag zich herstelde. Doch ziet, de berichten der laatste dagen waren minder optimistisch gestemd en in het Handelsblad van 10 October j.l. hebben wij kunnen lezen, dat Ghandi de komst van den prins van Wales zal benutten voor een kracht-demonstratie van zijn noncoöperation beweging. Het moge eenige beteekenis hebben aan de hand van enkele Britsche schrijvers de ver houdingen in Britsch-Indië wat nader onder de oogen te zien. In een artikel getiteld Lord Reading's Taskin India" wijst Stanley Rice in de Juliafrevering van de Asiatic Review", op de drie groote stroomingen, welke thans in Indië te onderkennen vallen en die hij noemt de partij der Janatical extremists, die der academie extremists en die der Moderates. Tot de fanatieke extremisten behooren de gebroeders Ali en Ghandi; in de tweede groep is mrs. A. Besant een der leidende figuren. De schrijver van bovengenoemd artikel noemt het jaar 1916 als het keerpunt in de historie van het Britsch-Indische politieke leven. Toen was het, dat mrs. Annie Besant de Home Rule League" stichtte. Slaan wij de tijdschriften uit dien tijd na,l) dan treffen wij in de verslagen van het Nationaal Congres o.rn. de volgende uitlatingen van mrs Besant aan: Zoo lang gij u bepaalt tot vage alge meenheden, zoo lang gij de ooren der regee ring vermoeit met grieven en afbrekende critiek, zoo lang zal de regeering niets voor u doen, omdat zij niet precies weet wat gij wilt. Gij moet uw wenschen en verlangens behoorlijk formuleeren. De stichting van de Home Rule League had ook nog een ander tastbaar resultaat. Bepaalden zich tot 1916 de meetings der nationalistische leiders tot de hoofdsteden en wekten zij hoofdzakelijk belangstelling onder studenten, na 1916 werd de vlag van het nationalisme geheschen tot in de dorpen en kwamen de leiders spreken tot de breede fmassa der onontwikkelden. En nu zien wij het merkwaardige verschijnsel, dat naarmate de extremisten meer vat krijgen op de breede massa, zij in hun uitlatingen scherper worden. Ghandi, die zich in zijn goedmoedige" buien een devoted wetl-wisher of the Britisch Empire noemde (in een schrijven aan den onderkoning), spreekt cenigen tijd later in een vergadering over dat Britsch empire als a poison en roept hij zijn toehoorders toe geen belasting te betalen en geen enkele ambtelijke functie te vervullen. Andere leiders wijzen op Indië's bloeitijd in de grijze oudheid, maar verzwijgen opzet telijk elke beschrijving van de toestanden in Indië op het oogenblik, dat het Britsche ge zag er zich vestigde. Ghandi heeft destijds verklaard, dat hij en zijn aanhangers geen bezwaar hebben tegen bestendiging van het Britsche gezag, zoolang dit de ontwikkeling van land ui volk niet tegenhoudt. Indien het echter noodig mocht blijken zich er van te ontdoen, zouden zij de extremisten -- niet voor deze daatl terugdeinzen. Een meer gematigd nationalist (een Mo hammedaan) uitte zich anders. In de verga dering van 23 Maart j.l. van de voor het eerst bijeengekomen Legislative Assembly ver klaarde deze n.l. het volgende: Wat de noncoöperations" ook mogen zeggen, hun actie moet leiden tot revolutie. Zij wenschen zelf bestuur zonder samengaan met Engeland, 't geen wat anders is dan Home Rule Maar, wanneer wij heden de Britten uit ons land verdrijven, zullen wij genoodzaakt zijn hen morgen weer terug te roepen. Want zonder de Britten zou in ons land een toestand van volslagen anarchie gaan heersenen. Mohammedanen zullen de Hindoe's aanval len, de Sikhs zullen den strijd met de bewoners van Afghanistan aanbinden en de Japanners zullen naar uns komen en Indië .zal er het ergste aan toe zijn van alle landen ter wereldAldus sprak een nationalist, een Mohamme daan. Zijn woorden pakken natuurlijk niet in die mate, als de krachttermen van een Gandhi, maar de waarheid van gesproken woor den kan men nu eenmaal niet steeds afmeten naar de kracht waarmee zij worden uitgespro ken en naar den indruk,dien zij op een menigte maken. De huidige opstand in Britsch-Indië is een gevolg van de Gandhi-actie. Men zaj zeggen, maar waarom bestrijden dan Mohammadanen en Hindoe's elkander, waarom keeren zij zich niet eendrachtig tegen den overheerscher? Op dit punt brachten de berich ten uit Indië tot nog toe nog geen licht. Wel werd onlangs in de Times of India" gewezen op een toenadering welke hier enjdaar viel te -.constateeren tusschen Mohammedanen en Hindoe's, een toenadering, welke welis waar slechts gebaseerd is op gemeenschappe lijke haat jegens den overheerscher, doch waarmede toch ernstig rekening moet worden gehouden. Zoo is de toestand van het oogenblik in Britsch-Indië er ceu van groote woeligheid. Waartoe de gebeurtenissen leiden zullen, valt niet te voorspellen, maar zeker is, dat er weer veel bloed zal vloeien en menschenoffers gevraagd zullen worden, hetgeen alles achterwege ware gebleven, indien eenige fana tici geen misbruik hadden gemaakt van de onmondigheid der massa, die zij mceiien te leiden. Wij kunnen van de gebeurtenissen in Indië leeren. Zoowel wij, Nederlanders, als onze bruine broeders aan den Evenaar, die ook hun Gandhi's hebben. En dan denken wij allereerst aan de woorden van den Mohammedaanschen afgevaardigde: Maar wanneer wij de Britten heden uit ons land verdrijven. zullen wij genoodzaakt zijn hen morgen terug te roepen. Want zonder de Britten zou in ons land een toestand van volslagen anarchie gaan heersenen. Wanneer men de Nederlanders uit Indië verdreef, zouden zij ook teruggewcnscht wor den, maar of zij dan nog zouden kunnen terugk-eren...? Laten wij hierop niet verder ingaan, doch het geschrevene in overweging ueven aan onze Indische extremisten. W. L U B B F. KINK ' 1) De Indian Review" en de Times of India" bevatten hierover lezenswaardige be schouwingen. IIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMtllllllllllllllllllllllllllMMMMIIIII "< " '" II l" l'l 't' "III II Illlllllllllll Illllllllll Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll H. BOOTZ - Amsterdam mag aan geen bittertafel ontbreken Begrafenis-Onderneming J. D. STRUIJS&Zn. Prinsengracht 837 -Telephoon No. 906 UPS l PETERS DORDRECHT FABRIEK VAN Landontginning-Maatschappij DE DRIE PROVINCIËN" TE AMSTERDAM GRONDEN TE KOOP, GESCHIKT VOOR: 1*. Intensieve cultuur. 2e. Verbouw van landbouwproducten. 3e. Grasland. 4e. Bebosschen. 5e. Bouwterrein. Brochure met kaart op aanvraag gratis verkrijgbaar ten kantore Sarphatistraat 1 E te Amsterdam [\ \Dezoete,bedwelmendeAdem.van l \ ' den.groaten.tropischenfbpauerbloesem. V j Een sterke, doordringende geur uan j\ \ bijzonderen aard.txn'en harmonisch. l V Eueneens te bekomen alö' A,7 /boot/Eau de Cologne, PoDDuLotion liT.,.\ Poax/Brillantine, ' PoppuZeep. ?' ^ OueraL ^ c1^ - ~_ verkrijgbaar , #^j/ . ?:* ATELIERS JOH.WEBN UTRECHT GESCH.ENGEBR GLAS $* IN LOOD MEUBELEN DECORATIE ENZ G. 1. DE KONING & h - Keizersgracht 447 (voorheen LEIDSCHESTRAAT 69) - SANITAIRE INRICHTINGEN Kennisgevingen van: VERLOVING en ONDERTROUW. VISITEKAARTEN. l LUXEPAPIER. Atelier B van Maotgemj MUNTPLEIN 9, AMSTERDAM. iZUIVER WOLLEN-:, : HALF WOLLEN-:' KATOENEN-TRICOT-: RAMEH-EN NET-! GNDERGGEDEREN' BINNEN 24 UUR, leveren wij U glazen voor afstand en nabijheid, uit n stuk geslepen, met xichtbaro en onzichtbare scheidingslijn voor SO-EASY of SO-EASY glasbril. Hl. A. GROEN A Co. Opticiens Kolzeragnacht SO6 - Moordelndo 88 AMSTERDAM DEM H A Ad Uitgaaf van de ERVEN F. B O H N te HAARLEM ZIEKENVERPLEGING en Eerste Hulp bij Ongelukken in het Huisgezin door P. H. VAN EDEN 2e Druk met 75 afbeeldingen en register PRIJS ingen. f 3.20; geb. f4.20 Onder verwijzing naar een, in dit nummer van de hand van den Heer van Eden voorkomend artikel, kunnen wij belangstellenden bovenstaand boek ten zeerste aanbevelen. POLLEK's Oude Ceoever Fijne Likeuren en Punch M. P. POLLEN A ZOOM - Rotterdam Telefoon N. 3514 SINGEL 238 Raadhuisstraat KLEERMAKERS Geopend nn l1/»5 n\. Zatudagi tol l uut Abonnementen en de Nieuwste Stoffen Stoomwasscfierii Het Zuiden" PIETER AERTSZSTRAAT 68-74 TELEFOON 2385 ZUID Is U W AD R ES voor het behan delen uwer wasch, zoowel droog toegeslagen als opgemaakt. Concurreerende prijzen en spoedige aflevering.?Vraagt prijsopgave. Aanbevelend MEIDIG& VAN ELVEN. De Houttuinen Artikelen Verlangt daarom bij Uw maaltijd LIEVEGOED's MOSTERD' (Fijne f af elmosterd-Visch mosterd) De Houttuinen Artikelen Sn?:°.nrÏSn BO bon»in. PiccAlilli. Waar niet vertegenwoordigd ijverige agenten gevraagd. N.V. OE HOUTTUIMEN" - Amaterdam. BEGRAFENISVEREENfGING TE AMSTERDAM N. SAX J r. P, C. INFTSIUJIT 38 ?:- TELEFOON ZUID 341 en 4250 Eigen Automobiel tot vervoer van Overledenen ADR1AAN SCBAKEL HEIL1GEWEO 11-17 Engelsche Reistasschen IN- EN EXPORT WED. A. VAN LAAR Damrak 25, AMSTERDAM Telefoon N. 195 N. 7725. Postglro 882O. HORS D'OEUVRE SCHOTELS, KREEFT, CAVIAR, OESTERS. DAGELIJKS AANVOER VERSCHE ZEE en RIV1ERVISCH Restaurant Ie tage. Bestellingen aan huis zonder prijsverhooging A. A. PASSENS THANS ALLEEN REGULIERSGRACHT 31, AMSTERDAM - Telefoon 8393 Speciaal adres voor Corsetten naar maat Ateliers voor reparatiën Oude & Nieuwe instiumenten Vakkundige garantie. S. BLAZER Mzn. Baëadigd Taxateur Ceintuuibaan 304. TiblLHIT AMSTERDAM. OOSTERBEEK MEUBILEERINGEN MODELKAMER* VOOR BELfiNO «TP l MTIJ Nederlandscbe Stoomvaart Maatschappij OCEAAN" Prins Hendrikkade 145 Amsterdam HOLLAND-JAVA vice versa via Suez Kanaal JAVA-NEW-YORK, in samenwerking met andere Maatschappijen,