DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 25 Nov. '21. No. 2318 'N WOORD DAVIDS Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan (?Onze partij is 12 jaar iang 'n klets-partii geweest ?' Wijnkoop, iongresrede) i r», YWBT GRATIS UN VAN DER HOOP's MEUBELBEWARiNGEN TR4NSPORT MIJ. AMSTERDAM uitsluitend \/' VERSCHENEN /^MSTEIDIII ieveSti|id:X PROSP£CTUS ^ h. Irompstraa TELEFO N \. / 2195 ZUID J. S. MEUWSEN.Hofl., A'DAM-R'DAH-DEN HAAQ DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND II y a de quoi! lltlHIlHIIIHIIMIIItlllltlllllllllllltllllllllllllllllllHIIHIIIIIIIIinlIIIIMIIIIIIIIIII Illlllllllllllllll men heeft in ieder geval rekening te houden met mogelijke toekomstige misoogsten; en terwijl onder het Tsaristische regime de Russische boeren gedwongen werden hun graan te verkoopen, ten einde de zeer hooge belastingen op te brengen, behoeft thans veel minder belasting te worden betaald en wordt alleen graan geconfiskeerd in die streken waar de- Bolsjewisten de macht geheel in handen hebben, en zulks is bij lange na niet overal tiet geval. De vraag dus of er voorraden zijn, moet naar mijne bescheiden meening bevestigend beantwoord worden, al zij dadelijk toegege ven- dat die zeer veel geringer moeten zijn dan onder normale omstandigheden het geval zou zijn geweest. De transport-moeilijkhede.n zijn in Rusland ongetwijfeld- oneindig veel groo-ter dan vroe ger, nu de spoorwegen grootendeels versle ten en het rollend materieel geweldig in quantiteit zoowel als in qualiteit is vermin derd. Echter schijnt hierin geleidelijk voor zien; te worden, althans enkele weken gele den werd uit Zweden bericht dat daar een begin was gemaakt met de verscheping naar Rusland van niet minder dan 1000 locomo tieven. Vermoedelijk zijn die een poos ge leden betaald met een deel van het goud waar over de Bolsjewisten toen nog beschikten, -maar waarvan de voorraad nn wel zoo sterk geslonken zal zijn, dat daarmede niet veel meer bereikt zal kunnen worden. Mogelijk is hieraan het feit toe te schrijven, dat zij thans tegenover de kapitalistische" buiten wereld langzamerhand wat toeschietelijker geworden zijn. Maar stellig is het spoorweg verkeer thans zoozeer geslonken en zoo moeilijk, dat er. van een goederenvervoer per spoor, als vór den oorlog, voorloopig niet de minste sprake is. Het zoude dus voor de internationale douane-organisatie, die wij voor Rusland op het oog hebben, niet mogelijk zijn, de haar door de Russische regeering toe te stane controle over in- en uitvoerrechten vrucht dragend te maken, omdat er geen genoegzame toevloed zou komen van uitvoerartikelen waarmede voorloopig in natura de in- en uitvoerrechten zouden kunnen woeden betaald, wanneer men uitsluitend, op de spoorwegen voor het goederenvervoer was aangewezen. Dit nu lijkt ons niet het geval, integendeel, Rusland, arm aan spoorwegen vergeleken tmt de landen van Europa en Noord-Amerika, heeft een zeer uitgebreid riviernet, dat over een gezamenlijke lengte van meer clan 40,000 kilometer bevaarbaar is. Vergelijkt men dit cijfer met de totale lengte der bevaarbare binnenwateren in de Vereenigüe Staten, 10,000 kilometer, dan springt het dadelijk in het oog dat in Rusland het transport te water betrekkelijk veel grooter moet zijn dan in de V.S. en dat voor Rusland eene zeer groote ontwrichting van het spoorwegverkeer niet zulke noodlottige gevolgen behoeft te hebben als in de V.S. het geval zou zijn. Trouwens de gezamenlijke lengte der Russische spoor wegen is ongeveer 80,000 K.M. tegen 440.000 K.M. in de V. S. In Rusland staat dus de lengte der spoorwegen tot die der water wegen als 2:1, doch in de V.S. als 44 : 1. De havens aan de Zwarte Zee, die voor eene bezetting door eene Internationale Douane organisatie in aanmerking komen, zooals Odessa, Cherson, Sebastopol, Theodosia, Kertch, Berdiansk, Taganrog, Rostof, Azof, Noworossisk, liggen (behalve Sebastopol, Theodosia en Kertch) aan of bij de uitmondingen van zeer groote rivieren, die van ver uit hét binnenland komsnde, reusachtige stroomgebieden beheerschen, zooals de Dnjester, De Boeg, de Dnieper, de Don enz. Langs deze rivieren heeft in den zomer een zeer omvangrijk goederenvervoer plaats en nu is het m'sschien wel in hooge mate wenschelijk dat de bedoelde organisatie zooveel mogelijk van deze waterwegen gebruik maakt. Trouwens, het kan niet anders, of verreweg de groote meerderheid der landbouwpro ducten hebben de havens nooit anders dan langs de binnenwateren bereikt. Immers het Russische spoorwegnet zou daartoe ten eencn male onvoldoende zijn geweest. Het is ove rigens een bekend feit dat de exploitatie der Russische spoorwegen op belangrijke deficitteri placht uit te loopen, zoodat de oude regeering de meeste obligatieleningen heeft moeten garandeeren. Het euvel waaraan de Russische spoorwegen steeds mank hebben gegaan, ligt in het betrekkelijk geringe aantal groote centra op betrekkelijk groote afstan den, terwijl in de ovefige beschaafde landen een groot aantal groote centra op betrekke lijk geringe afstanden kenmerkend is. Boven dien maakt het goedkoope watertransport in den zomer den toevloed van goederen voor de spoorwegen geringer en hieraan zal ook wel de betrekkelijk geringe uitbreiding van het Russische spoorwegnet te wijten zijn.| Wanneer men nu nog in aanmerking neemt dat de regeering hetgeen niet te verwonderen is bij de dwaasheid van haar systeem zelve heeft moeten toegeven dat zij niet meer zonder 'de kapitalistische pro ductiemethoden kan, en.dat zij met de kapi talistische buitenwereld betrekkingen wenscht aan te knoopen, dan gelooven wij dat er aanleiding bestaat, de economische rehabili tatie van Ruslaud^tot.ljtiL van dat land en Europa evenzeer, ernstig in studie te nemen. H. D u N L o i' n minimum uniuliinliii imimii mi "»" "'" Amsterdammer" van 12 November: Wij begrijpen niet, wat de schrijver met de laatste alinea, voor zoover hij ons blad bij de zaak betrekt, bedoelt, en meenen er recht op te hebben, dat hij ter plaatse, waar hij deze bewering(die luidde': Dat de Nieuwe Courant door de industrieelen werd .opgericht, onte vreden met de richting der bestaande toongevende bladen, zal menigeen zich nog her inneren ; ook dat door de ferme houding van mr Plemp van Duiveland het doel niet bereikt werd"") neerschreef, zich nader verklaart, wil hij niet den indruk wekken te insinueeren". Ik begrijp niet waarom de aangehaalde zinsnede de redactie van ae N. Ct doet \larn vatten, noch hoe zij daarin eene insinuatie kan zien. Slechts eene oprechte hulde aan den voormaligen hoofdredacteur werd door mij bedoeld en neergeschreven. Of de tegen woordige redactie lof of blaam verdient, kan ik niet beoordeelen; sedert lang kwam het blad mij niet meer onder de oogen. R. P. J: TU TE I N NOLTHENIUS La Tour de Peilz, 19 November STUDIE IN DE MODERNE TALEN DE TOONEELSUBSIDIES De Nieuwe Courant schrijft naar aanleiding van mijn artikel in het nummer van de Van den heer R. W. Zandvoort ontvingen wij een antwoord op het in?de Amsterdammer" van 12 November verschenen artikel van den heer J. Gombert over de studie in de Moderne talen. Wij ontleenen aan dit antwoord het hiervolgcnde. De opmerkingen over de tot nu toe heerschende verhoudingen bij de studie in de moderne talen geven een onjuist beeld van den werkelijken toestand. Dat de welstandsgrens liep tusschen ab ituriënten van Gymnasium en H.B.S. eenerzijds en onderwüzers anderzijds, is absoluut onwaar. Om te beginnen waren er zoo goed als geen oud-gymnasiasten die de studie der moderne talen kozen en is de veronderstelling, dat zij die aan de Universiteit studeerden, dit deden op kosten hunner ouders, in haar alge meenheid van allen grond ontbloot. Tal van financieel niet zeer krachtigen gingen toch naar Amsterdam of Groningen, en voorzagen door het geven van lessen of anderszins geheel of gedeeltelijk in hun levensonderhoud, waartoe althans Amsterdam veel beter ge legenheid biedt dan Leiden of zelfs Utrecht. Dan vraag ik mij af welk verschil het voor een onderwijzer uit b.v. .Zeeland of Lim burg maakt of hij in Leiden of Utrecht dan wel in Amsterdam zijne opleiding zoekt. In alle drie gevallen zal hij de omgeving waar hij geheel of gedeeltelijk zijn brood verdient," moeten verlaten. Slechts zij die in Utrecht of een deel van Zuid-Holland wonen zouden van moderne faculteiten te Leiden of Utrecht kunnen profiteeren zonder uit hun woonplaatsen te gaan. De cardinale fout van den heer ombert s echter, dat hij absoluut over het hoofd ziet dat er aan de studie der moderne talen ook een wetenschappelijke kant is, en dat die kant het allereerst behartigd moet worden, wil er van studie en opleiding iets terecht komen. Het probleem is niet: hoe helpen we meer menschen aan een akte of bul, maar hoe ver heffen we het wetenschappelijk peil onzer studie, waarmee het,ondanks allen ophef over eigen voortreffelijkheid, vaak treurig gesteld is. De vergelijking met de Nederlandsche en klassieke letteren gaat dart ook totaal mank, immers deze vakken hebben een lange tradi tie achter zich van wetenschappelijke schoVan der Lugt kreeg geen subsidie Van den Amsterdamsclien Raad. Zijn de vroede, hooge heer en Op de Hofstad-menschen kwaad? Ook de ronde Rotterdammers, Zoo in Amsterdam bemind, Misten bij de groote deeling In den Raad een goeden 'vrind Iedereen heeft wat gekregen ' Van den milden Sinterklaas.... Cor mag op een houtje bijten. Die is niet in tel, helaas 'f v Voor de Nederlandshe schrijvers Heeft hij wel 7 meest gedaan. Heel wat zwakke, slappe stukken Pakte hij manmoedig aan. En hij 'kan 't best gebruiken In den grooten plankenstrijd. Waarom hem nu uitgesloten, Is dat geen onbillijkheid? Tien of vijftien duizend gulden Kunnen best nog uit den pot. De belasting-slaven-drommen Schikken zich wel in hun lot. Royaards, Heijermans, Verkade, Bouwmeester, Cornoedia, Met de Vries en vele-and'ren Trekken wel iets uit de la. Amsterdammers, weest rechtvaardig, Hoort ge daar dien Haagschen zucht? Annetje van Ees is treurig Om de pech van van der,Lugt. Geeft ze ook hun hap subsidie Uit den welgevulden pot, Geeft desnoods aan ,,0verschotje" Maar het laatste overschot. }. H. S P E E N H o F F iiiiiiiiiiiiiiiMiiiiHiiniiiiiimiNiiiiiiiM-iiiiiiiimitiiiiiimim UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIËK AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: '8-GRAVENH4GE, TILBURÖ, LEEUWARDEN, QISTERWUK3 UDENHOUT, LOCHEM en BOBCÜLO. Agentschappen in Indië: BATAVIA, SOER4BAYA, SEMA* RANG, BANDUENG, MEDAH ee WELTEVREBEN. fiimiimiiitiiimiiiii DE STUDIE VAN BUITENLAN DERS AAN ENGELSCHE UNIVERSITEITEN door prof. W. HJCKSON, hoogleeraar aan de Universiteit te Manchester (Slot) De geschiedenis van de andere Universitei ten in Engeland en Wales dateert van het midden der negentiende eeuw. In dien tijd waren er in verschillende groote steden onderwijsinrichtingen, Colleges genoemd, voor de verdere ontwikkeling der burgers. Zij danken hun ontstaan aan den weldadigheidszin van rijke en maatschappelijk voe lende burgers, die voor jonge menschen uit hun stad de gelegenheid wilden openen om hun opvoeding te voltooien, nadat ze de school verlaten hadden. In 't begin was het mcerendeel dier stu denten overdag in zaken en volgde 's avonds het onderwijs. Maar al spoedig kwam er een verandering in 't karakter van deze Colleges. Het werd eisch zijn geheelen tijd te geven aan die hoo gere takken van wetenschap, de staf van leeraren werd versterkt en nieuwe laborato ria en bibliotheken werden aan de oorspronke lijke oude gebouwen toegevoegd, zoodat het voor de Colleges mogelijk werd hun studenten «en volledige opleidingte geven vooreen graad, gelijkwaardig aan dien van Bachelorof Arts van de oudere Universiteiten. En toen zij krachtig genoeg bleken om ook in verschillende vakken de verdere opleiding voor de hoogere graden, waarbij het vooral op eigen onderzoek en eigen studie aankomt, te kunnen behartigen, kregen zij, op hun verzoek, van den Privy Council de rechten van een Universiteit. Op die manier werd Owens College de Uni versiteit van Manchester, Yorksliire College de Universiteit van Leeds, f-'irth College de Universiteit van Sheffield, enz. .In al deze moderne Universiteiten zijn de uiterlijke omstandigheden vrijwel gelijk, al heeft elk haar eigen karakter. De groote meerderheid van de studenten wonen thuis of op kamers, naar eigen keus. Maar tevens zijn aan de meeste dier Univer siteiten z.g. Hostels, of Hails o] Residence verbonden, voor studenten, die van ver komen, waarin men ongeveer op dezelfde wijze leeft als in het College van de oudere Universiteiten, maar de verhouding tusschen de Halls en de Universiteit is niet zoo intiem en zal dat ook nooit worden als die tusschen de Colleges en de Universiteit te Oxford en Cambridge. Te Manchester en Leeds is een groote en belangrijke afdeeling voor technische we tenschap aan de Universiteit verbonden; te Li verpool is een school voor tropische ge neeskunde en een onlangs opgerichte afdee ling voor oceanographie; te Durham neemt de studie van theologie de hoofdplaats in, meer dan aan andere Universiteiten. Landbouwkunde studeert men het best te Leeds, Durham, Bristol en Aberystwyth, hoewel de Universiteiten niet zóvoortref felijk daarop zijn ingericht als de Universiteit van Cambridge. De leergangen voor letteren en kunst, natuur-wetenschappen, genees kunde en recht zijn aan vrijwel alle moderne Universiteiten gelijk. Na het toelatingsexamen voor de universi teit, (Matriculatwn Examination), waarbij hij geëxamineerd is in verschillende groepen van vakken, die hij op school leerde, blijft de student drie jaar aan de Universiteiten volgt de colleges van zijn faculteit en wordt dan na afgelegd examen Bachelor of Arts (B. A.) of Bachelor oj Sci°nce (B. Sc) of Bachelor ol Laws(L. L. B.) Wordt hij doctor in de medicijnen, dan moet hij 5 jaar studeeren, eer hij den graad van Bache lor of Medicine (M.B.) kan verkrijgen en praktijk mag uitoefenen. Nadat hij den graad van Bachelor heeft verkregen, kan de student nog colleges voor verdere studie volgen of met een eigen on derzoek beginnnen, voordat hij de hoogere graden van Meester of Doctor tracht te ver werven. De geschiedenis van de Universiteit van Londen verschilt in menig opzicht van die van de andere moderne Universiteiten. Onderwijs en onderzoek is er verdeeld over een groot aantal bijbehoorende College's, zooals het University College, King's College, de vele Medische College's annex aan de groote Londensche ziekenhuizen, Bedford College voor vrouwen, en verschillende andere in richtingen, die over Londen en zijne voor steden verspreid zijn. Te South-Kensington is er een Centraal-lnstituut voor de leiding der examens en voor alle zaken, die de uni versiteit in haar geheel raken. Het groote Imperia! College of Science and Technology, dat zich ook te South Kensington bevindt, is geen College van de Uni versiteit en heeft van het Parlement ook nog geen recht gekregen om graden te verleenen, maar het is niettemin een van de belangrijkste inrichtingen in Engeland voor de studie van zuivere en toegepaste wetenschap. Ofschoon de 4 oude, beroemde Universi teiten van Schotland, te St.-Andrews, Glasgow, Aberdeen en Edinburg en de 3 Uni versiteiten in Ierland, n.l. de Universiteit van Dublin (gest. 1591), de moderne natio nale Universiteit van Ierland met 3 bijbe hoorende Colleges te Cork, Galway en Dublin, en de Qucen's University te Belfast nitt binnen het bestek van dit artikel vallen, moet ik toch er opmerkzaam op maken, dat er dezelfde faciliteiten verleend worden aan studenten, die voor hun doctoraal werken, als aan de Universiteiten van En geland en Wales. De buitenlandsche student moet ook aan haar denken, als hij een Uni versiteit in dit land kiest. Bij de inlichtingen, die over de Universi teiten van een land gegeven worden, moet men altijd rekening houden met mogelijke vooringi ntmcnhcid voor die Universiteit, waaraan hij, die de inlichtingen geeft, zelf gestudeerd of gedoceerd heeft, maar een student die al drie jaar aan een Universiteit in zijn eigen land gestudeerd heeft, zal in negen van de tien gevallen naar een bui tenlandsche Universiteit gaan, niet zoo zeer om den roem van die instelling in haar geheel, dan wel om den roep van een groot ge leerde aan die Universiteit. Voor den oorlog was het een algemeen ge zegde: ik ben naar Frankrijk gegaan om bij Prof. X te studeeren, of naar Duitschland bij Prof. Y.", maar zelden hoorde men: ,,ik ben aan de Universiteit te Z gaan studeeren". En zoo zal het in de toekomst ook gaan. Geen laboratoria of bibliotheken, noch de mogelijkheid van een graad, maar de qualiteiten van bepaalde docenten zullen de studenten aantrekken. Bij gevolg zal. de student waarschijnlijk zich ui eerste instantie wenden tot den professor, onder wiens leiding hij studeeren wil; en van hem zal hij de inlichtingen en den raad moeten krijgen, die hij noodig heeft, vór hij aan een Univer siteit komt. t Maar het" eigenlijke Bureau, waaraan zulke verzoeken om inlichting geadresseerd moeten worden, wordt de Registrar van de Universiteit genoemd. Studenten die opgenomen wenschen te worden in een College te Oxford of Cambridge, moeten aan den Tutor van het College schrij ven, die hun de noodige inlichtingen, zoowel over College als Universiteit, zal verstrekken. Het is moeilijk de kosten op te geven, die een jaar studie aan een Eng. Universiteit zal bedragen, daar de kosten voor levens onderhoud zoozeer afhankelijk zijn van elk's persoonlijke behoeften,vooral waar het kamers, sport, vermaak en vacantie betreft. Maar over 't algemeen kan men zeggen, dat de collegegelden voor doctorale studie aan alle universiteiten niet hoog zijn, maar voor de verschillende faculteiten varieeren. Deze kosten zullen echter met 10 a 15 per jaar gedekt zijn en een inkomen van 250 per jaar zal wel voldoende zijn om alle uitgaven te bestrijden voor een matig en zuinig student. Aan bijna alle Engelsche universiteiten kunnen mannen en vrouwen onder gelijke voorwaarden studeeren en dezelfde graden Jialen. Te Cambridge zijn twee groote Col*lege's en te Oxford vier voor vrouwelijke studenten. Aan de andere universiteiten zijn ook Halls of Residence en andere inrichtingen, waar vrouwelijke studenten gedurende haar studietijd kunnen wonen onder de gewone CoWcge's-regels. Cambridge is nu nog de cenige Eng. Uni versiteit, die geen graden aan vrouwen verleent, maar ook in Cambridge volgen niettemin vrouwen de colleges en werken in de laboratoria met hun mannelijke col lega's en leggen er dezelfde examens af. Er zijn de laatste jaren al veel pogingen gedaan om ook te Cambridge de mogelijkheid om een graad te verkrijgen voor vrouwen open te stellen. Den laatsten keer, Dec. 1920, was er slechts een kleine meerderheid, die het afstemde en het is zeer waarschijnlijk, dat, wanneer het voorstel weer aan de orde komt, het er door zal komen. Maar al verleent Cambridge aan de vrou wen dan nog geen graad, toch is er belangrijk werk door doctorandae daar verricht, evenals aan andere Universiteiten, en er is geen twijfel, dat vrouwelijke studenten uit het buitenland er even welkom zullen zijn als mannelijke, indien zij wenschten toegelaten te worden voor de studie voo; den doc toralen graad. Deze korte en natuurlijk onvolmaakte schets van de Eng. Universiteiten heeft zich tot nu toe voornamelijk bezig gehouden met de ernstige zijde van het studenten leven, maar er moet toch ook nog een woord gezegd worden over andere dingen, die van groot belang zijn voor de oefening van geest en lichaam, waarin de universitaire opvoeding bestaat. In alle Eng. Universiteiten wijden de autoriteiten veel aandacht aan sport en spel en zorgen er voor, dat de studenten goede sportterreinen hebben. De verschillende Athletische Clubs worden gewoonlijk gecontroleerd door besturen uit de studenten met hulp en leiding, vooral in 't finantieele gedeelte, van eenige vertegenwoordigers van den per manenten staf van de universiteit of het College. De clubs en sportterreinen voor de meisjes zijn meestal afgescheiden van die der jongens en ook de mannelijke en vrouwelijke stu denten blijven gedurende de ontspannings uren gescheiden; maar er is de laatste jaren een neiging merkbaar om mannelijke- en vrouwelijke studenten meer gelegenheid te geven elkaar te ontmoeten, zooals bij Tennisen Hockey-spel. Men verwijt den Engelschen scholen wel eens, dat zij te veel tijd en aandacht schenken aan lichaamssport. Ik ben het daar niet mee eens, omdat het trainen van het lichaam voor die sport, en de organi satie van het spel een groote en gewichtige rol spelen bij de vorming van het karakter en van de geschiktheid om met menschen om te gaan. De University-Club, meestal de Union" genoemd, neemt een gewichtige plaats in 't studentenleven in. Tusschen de colleges en op andere uren vinden de studenten daar elkaar voor een praatje of voor biljart, schaak en andere kamerspelen. De Union is ook de vergaderplaats voor DebatingClubs en andere studenttngezelschappen. De Union-societeiten zijn meestal alleen voor de mannelijke studenten, maar aan een paar moderne Universiteiten heeft men al een Union voor vrouwelijke studenten en ge mengde debateeravonden op politiek- en sociaal gebied worden al gearrangeerd, waal leden van beide sociëteiten toegang hebben. Kleinere, maar even belangrijke vereenigingeu voor godsdienstige doeleinden en voor de bestudeering van maatschappelijke toestanden, worden ook in het universiteitsverband aangetroffen. Dat de schrijver met dit artikel zich ten doel heeft gesteld vreemde studenten naar zijn land te lokken, wil hij niet ontkennen. Maar dit was niet zijn eenige doel. Hij ziet even graag dat Eng. studenten in Nederland en andere landen na hun candidaats gaan studeeren. Vór den oorlog gingen velen van ons naar Duitschland, Frankrijk en Italië en weinigen naar Nederland, België en Zwitserland. De oorlog heeft hierin ver andering gebracht. Het eenige wat wij nu noodig hebben is meer op de hoogte te komen van de facili teiten, die aan onze studentendoor de UniversiteitéVi in Nederland worden gegeven b.v. ten opzichte van de doctorale studie. De schrijver hoopt dan ook, dat, wat de uit werking van dit artikel ook moge zijn, het den een of ander zal aansporen een der gelijk artikel over de Ned. Universiteiten te schrijven in een Engelsch dag- of weekblad.