Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
10 Dec. '21. - No. 2320
BRIAND TE WASHINGTON
Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan
De Boeman
iirmimmiMmimimiiiMMimitmiiiii
iilliiililliiiiiiminiiimi
1O cent
1O cent
Sumatra CBUITENGEWOOtQ Sigaar
? llttllimmilllHIIIMIIHIIIIIIIIIIMIMIIIII
FRANKRIJK EN RUSLAND
Reeds lang vór den oorlog waren er velen
in en buiten Frankrijk, die de
FranschRussische alliantie een ,,monsterverbond"
noemden: een verbindtenis tuss;hen twee
geheel heterogene opvattingen: de demo
cratie en het absolutisme. Zoo werd, ver
klaarden sommigen, de vrucht, in den
barensnood der revolutie verkregen,
verkwan«eld aan een systeem dat zichzelf aan
het overleven was, en waarop niet te
rekenen viel. En alweer heeft de ironie der
historie de menschelijke logica gelogenstraft !
Niet de zwakke, maar welmeenende Tsaar,
maar zijne moordenaars hebben Frankrijk
verraden toen Trotzky in de eerste maanden
van 1917 de wapens neerlegde. Het oude
regime, waar de traditie van vroeger eeuwen
nog leefde, waar men zich nog met Europa
verwant gevoelde, waar opvoeding en vaak
ook familierelatie naar het Westen deed
diiiiiiiimiiiiiiinii
IIIIMIIIIIIIIII
n«IMIHIIIIHI.U
TRIPLE SEC. COMBIER"
Imoortépar SCHMITZ & Co.. Utrecht
neigen, wilde trouw blijven aan het eens
gegeven woord, al moest het Russische volk
daarvoor ook offers brengen die op den
duur niet meer te dragen waren. De Tsaar en
zijn gezin hebben dien trouw met hun leven
geboet en zij zijn geworden het middel
punt van een tragedie zooals de wereld
geschiedenis er weinige kent.
Maar het verraad van Trotzky mag
Frankrijk de oogen niet doen sluiten voor
die andere, nog veel vreeselijker tragedie:
de val van het Russische Rijk, en de ellende
van een volk van 150.000.000 zielen, zonder
welks hulp in de drie eerste oorlogsjaren
de steun van Engeland en Amerika te laat
zou zijn gekomen, en Frankrijk zich- mis
schien nooit meer had kunnen herstellen.
Dat men in Frankrijk met afgrijzen vervuld
is voor het tegenwoordige bewind, wie zal
het afkeuren? Wien zal het verwonderen
dat de wonde die het verraad geslagen heeft,
moeilijk heelen kan? Maar al zijn
gevoelsoverwegingen niet licht te tellen, op het
oogenblik, nu heel de wereld lijdt onder een
schier ongekende ontwrichting van het eco
nomische leven der volkeren, waarvan
150.000.000 Russen zijn uitgesloten, die
vroeger onder de grootste leveranciers en
afnemers van Europa behoorden, is het de
vraag of Frankrijk verstandig doet, over
wegingen van meer nuchteren aard voorbij
te zien? Daar is in de eerste plaats het belang
van de Fransche (en andere, bijv.
Nederlandsche) houders van Russische schuldbrieven;
het belang van Fransche en andere
Europeesche industrieelen en handelaren bij eene
weder-openstelling van het onmetelijke veld
dat de Ruslanden aan hun arbeid bieden
kunnen. Wij hebben die belangen reeds
in twee vorige artikelen besproken en ter
dege doen uitkomen.
iiMiimMniiiiMiiiiiiiiiiiiiniiiiiiliitiiiiiiiiHllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiitiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiii
DE DERDE INTERNATIONALE
ARBEIDSCONFERENTIE
Volkenbondsvergadering en Arbeidscon
ferentie danken haar ontstaan aan het Vre
desverdrag van Versailles. Zoowel voor den
Volkenbond, als voor de internationale ar
beidsorganisatie heeft de Parijsche
Vredesconferentie de Grondwet vastgesteld.
Zij moeten beide ieder jaar bijeenkomen, en
wel, indien niet uitdrukkelijk in anderen zin
beslist is, op de plaats, waar de zetel van
den Volkenbond is, Genève. Tot beider
jaarlijksche vergaderingen hebben recht van
AUTOBANDEN
Time to Re-tire?
(Buy FWO
Schitterende Kwaliteiten
lage Prijzen - Hom verkrijgbaar
VOOR NEDERLAND
toegang: de Leden van den Volkenbond. Met
deze eene, belangrijke uitzondering slechts,
dat tot de internationale arbeidsorganisatie
bovendien Duitschland is toegelaten en dat
de Duitsche delegatie op de Internationale
Arbeidsconferenties volmaakt dezelfde rech
ten heeft, als de andere delegaties.
Naast deze punten van overeenkomst
hoevele verschillen ! De Volkenbondsvergade
ring streeft naar internationalen vrede en
internationale rechtvaardigheid. De Arbeids
conferentie heeft ten doel de bevordering
van de sociale rechtvaardigheid en van den
binnenlandschen vrede. Het eene doel is even
verheven, even noodzakelijk als het andere.
Volkenbond en Arbeidsorganisaties zijn elkan
ders onmisbare complementen.
Het grootste verschil tusschen beide in
stituten bestaat wel in de wijze van samen
stelling der beide lichamen. Terwijl in de
Volkenbondsvergadering uitsluitend de Re
geeringen aan het woord komen en iedere
nationale delegatie n gesloten geheel vormt,
en dan ook slechts n stem kan uitbrengen.
zijn in de Arbeidsconferenties naast de ver
tegenwoordigers der Regeeringen ook gedele
geerden der georganiseerde werkgevers en
werknemers van ieder land aanwezig en heb
ben dezen een eigen stemrecht, waarbij zij
in geenen deele aan instructies hunner Re
geering gebonden zijn. Het is een hoofdbe
ginsel der internationale arbeidsorganisatie,
dat, al draagt de Regeering door het recht
van benoeming ook de verantwoordelijkheid
voor de algemeene bruikbaarheid der werk
gevers- en werknemers-gedelegeerden op een
internationale conferentie, dit benoemings
recht in geenerlei opzicht de volmaakte onaf
hankelijkheid der werkgevers- en arbeiders
gedelegeerden mag in den weg staan. Zoo
hebben wij dan ook weder thans te Genève
gezien, hoe niet alleen bij de stemmingen de
vier gedelegeerden van nzelfde land (2
Regeeringsgedelegeerden, l werkgeversver
tegenwoordiger, l gedelegeerde der arbeiders)
vrijwel nooit alle vier gelijk stemden, doch
bovendien, hoe herhaaldelijk het levendigste
woordenduel juist ontstond tusschen de ver
tegenwoordigers der verschillende groepen
van nzelfde land. Dat door de aanwezigheid
van de vertrouwenspersonen van zoo
uiteenloopende maatschappelijke klassen de strijd
over het algemeen veel levendiger was en dat
veel vaker door een stemming de strijd be
slecht moest worden, dan tijdens de Eerste
en Tweede Volkenbondsvergadering het geval
was, is begrijpelijk en is niet alleen aan de
VRAAGT
GRATIS TOEZEIDIIG
AAN
VAN DER HOOP's
MEUBELBEWARINQ.
EN TRANSPORT MIJ.
AMSTERDAM
N. VAN HAAR LAATST .
Ditslüitnd \ VERSCHENEN / AHSTEtOIIK
imttigtf: X^SWCTUS / h T||ip|ta|(
TELEFOON \. / 2195 ZUID
Maar er is nog een belang hetwelk van
nog meer overwegenden aard is dan deze
twee, en minstens van even dringenden,
spoedeischenden aard, en daar wij het nog
niet^besproken hebben, willen wij daaraan
een korte beschouwing wijden.
Men moge over de waarde van het tractaat
van Versailles oordeelen zooals men wil,
men moge de economische en financieele
clausules wraken of niet, er is n ding waar
over men het zelfs in Frankrijk tamelijk
wel eens is. Men begint n.l. in te zien dat de
grootste fout die men te Versailles heeft
gemaakt, ligt in het cpnfiskeeren van alle Duit
sche koloniale bezittingen. Het is alsof men,
verblind voor mogelijke gevolgen, Duitsch
land van alle neigingen in Westelijke,
transatlantische, richting heeft willen doen
afzien, en het a. h. w. heeft willen dwingen,
den blik naar het Oosten te richten. Reeds
de scherpzinnige Balfour zeide te Versailles
tot een zijner vrienden: I would rather see
the Germans in Togo than in Moscow".
Het kwaad is nu eenmaal geschied, en
moeilijk zonder herziening van het tractaat
te keeren. Er zijn niet, zooals in het econo
mische en financieele gedeelte, clausules
die den weg tot wijziging openlaten en toch
het tractaat onaangetast laten. Er zijn
geen Commissies benoemd die de bevoegd
heid zouden hebben, de koloniale clausules
te wijzigen. Het tractaat is la mort sans
plirase voor Duitschlands vroeger koloniaal
bezit. En al schept men ook aan Duitschlands
oostgrenzen een Poolschen bufferstaat, het
blijft de vraag of die slagboom, ver van
WestEuropa verwijderd, den bekenden Duitschen
Drang nach Osten op den duur zal vermogen
te stuiten. Integendeel, wanneer niet alle
teekenen bedriegen, dan is men in Duitsch
land reeds bedacht op een hervatting der
handelsrelaties met Rusland, waar vór
den oorlog Duitsch kapitaal en Duitsche
industrieele ondernemingen een zoo be
langrijke rol speelden. Het is zeer wel denk
baar dat Polen op den duur vooral eco
nomisch en financieel, eerder naar Duitsch
land, zijn naasten buurman, zal graviteeren
dan naar Frankrijk. Is Polen eenmaal onder
den invloed van een zich hersteld hebbend
Duitschland geraakt, hoe zal Frankrijk dien
op zoo grooten afstand kunnen
neutraliseeren? De verbinding tusschen Duitschland
en Rusland te land is bijna niet te onder
vangen. Maar hoe kwetsbaar zou de zeever
binding tusschen Duitschland en bijv.
OostAfrika geweest zijn ! Als een zwaard van
Damodes zou het verlies zijner kolonieén
boven Germania's hoofd hebben gehangen
en haar van allerlei avonturen in Europa
hebben afgeschrikt.
Intusschen, men schijnt te Versailles een
Duitsch-Russische toenadering niet mogelijk
te hebben geacht en zich verbeeld te hebben
dat de stichting van een Poolschen staat vol
doende zou zijn om die tegen te houden. Op
den duur zal het echter toch moeilijk gelukken
Duitschland zóte verzwakken dat het Polen
niet onder zijn invloed krijgt. Ook is het geen
verstandige politiek, te rekenen op een Polen
dat krachtig genoeg zou zijn voor het doel
waarmede deze staat in het leven is geroepen,
en alles op die eene kaart te zetten. Hoogstens
mag rnen daarop hopen, en Polen zooveel
mogelijk steunen. Maar er de hoeksteen van
een geheele politiek van te maken, dat is
bedenkelijk.
Daarom moet Frankrijk pogen, in Rusland
Duitschland vór te zijn.
De bezetting der Russische havens door een
landmacht, de bescherming daarvan door een
zeemacht, het inrichten der douane-organisa
tie, dit alles moet internationaal geschieden.
Maar onder leiding van Frankrijk dat bij de
Russische financiën het grootste belang heeft.
De gelegenheid zal zich wellicht aanbieden
voor het tot stand brengen eener Internatio
nale Douane-organisate, beschermd door
eene Internationale Politie te land en ter zee,
met het bepaalde doel, een noodlijdenden
staat van de zeekust uit, weder op de been te
helpen en in staat te stellen, aan zijne finan
cieele verplichtingen voor een deel te voldoen.
Geweldig groot is Frankrijks belang bij een
financieel herstel van Rusland. Het bedrag
der in Frankrijk gehouden Russische schuld
brieven loopt in eenige tientallen van
milliarden.
Maar nog veel grooter, voor Frankrijk en
Europa,zou zijn : het Duitsche gevaar,vereenigd
en vermeerderd met hetRussische. Briand heeft er
te Washington met een enkel woord op ge
wezen, ook om aan te toonen waarom Frank
rijk een sterk leger noodig heeft. Maar is dat
voldoende? Frankrijk, met België samen, telt
niet meer dan 45.000.000 zielen. Rusland met
Duitschland samen meer dan 200.000.000,
met oneindig grooter hulpbronnen dan waar
over Frankrijk en België beschikken. Zou
het dan niet veel beter zijn, in Rusland zelf
voldoenden invloed te verkrijgen om een
samengaan met Duitschland te beletten?
Nog in Februari 1918, dus toen de schrijver
nog geloofde aan een voor Duitschland
gunstigen afloop van den oorlog, en dus het ver
lies der koloniën nog niet eens vreesde, schreef
Daya 1) dat Duitschland verkeerd had gedaan,
zich te wenden naar het Westen, terwijl toch
reeds in de Middeleeuwen de Hanze nog in het
Oosten haar eigenlijk arbeidsveld zag. Hare
uiterste voorposten waren Pskov en Nisjni
Novgorod, en in die streken ontmoette zij
geene concurrenten, zooals in het Westen
Engeland. Hij verklaart:
Sich auf dieses Ziel (een tegendruk op
Engeland te kunnen uitoefenen) grundsatzlich
einzustellen, die gesamte weltpolitische
Betatigung unter dem einen Gesichtspunkt
zusammenzufassen, dass dem Drucke desWestens
von unserer Seite ein stlicher Gegendruck
entgegenzustemmen ist das muss für
uns die Summe der Erfahrungen darstellen,
die wir aus den politischen Vorgangen des
Krieges zu ziehen haben."
Om dit te bereiken is echter eine
durchgreifende Einigung mit Russland" noodzake
lijk. En die is zeer goed te verkrijgen, want,
zegt Daya, tegenover Rusland hebben wij
geen enkele reden tot vijandschap, integen
deel, er zijn vele gemeenschappelijke belangen
en het zou voor Rusland voordeelig zijn
sich wirtschaftpolitisch auf Deutschland
zu stützen und weltpolitisch mit ihm Hand
in Hand zu genen."
Ten einde niet te veel plaatsruimte te
vragen zullen wij van verdere citaten afzien,
maar Daya toont in zijn zeer belangwekkend
boekje aan, waarom voor Duitschland het
onmetelijke Russische achterland van zoo over
wegend belang is. Het is een vraagstuk dat
hier te lande, en trouwens ook in Frankrijk,
lang niet genoeg bestudeerd is en wij zijn er van
overtuigd, dat wanneer rnen te Parijs de
toekomst der Duitsch-Russische betrekkingen,
getoetst aan het verledene, aan een ernstig
onderzoek onderwerpt, men tot de slotsom
zal komen dat er geen tijd te verliezen is en
dat men verstandig zal doen, zich zoo spoedig
mogelijk, en op welke wijze dan ook, in Rus
land te doen gelden. De Sovjet-regeering heeft
verklaard, de oude schulden te willen erkennen
en een Europeesche Conferentie verzocht.
Men neme haar thans bij haar woord, stelle
zijne eisenen, hoe zwaar ook. Dan zal men den
ernst der Russische leiders kunnen
beoordeelen. Maar volharden bij een negatieve hou
ding zonder een ernstige poging tot verbetering,
dat is niet de opbouwende politiek waaraan
de wereld, die Rusland zoo moeilijk missen
kan, en waaraan ook Frankrijk in de eerste
plaats behoefte heeft.
H. D u N i. o p
Den Haag l Dec. 1921.
l) Der Aufmarscli in Osten München 1918p. 4.
ODE OP DE BOERENKOOL.
Dichter Kees bezingt de stralen
Van zijn smarten-aureool,
Dichter Jan bezingt de blaren
Van de rulle Boerekool.
Dichter Bas bezingt de slagen
Van zijn wreede wereldlot,
Dichter Klaas bezingt de geuren
Van een hap gestampte-pot.
Boere-koolhydraat-bsreider,
Boerekool, hoe wel zijt gij
Met wat blommerige piepers
En gebakken spek er bij.
Pralend gloeit ge op den akker
Met uw fraaien krullebot,
Veel kunstzinniger en fiever
Zijt ge dan de ui en knol.
't Is alsof ge eiken avond
Duizend papillotjes zet,
Ook het keurslijf van uw stronkje
.Spant zoo seduizant koket
's Morgens suist het uchtend-windje.
Door uw rare blaarderij
In de symphonie des akkers
Zingt ge zacht de altpartij.
En dan komt de dag der dagen,
Dat de groenteboer u plukt
En dat Jaantje in de keuken
U de bladrenpraal ontrukt.
Dan begint het kaantjes braden:
Ieder stukje kraak van korst.
Boerekool, ge zijt ook nobel
Rond een bruine runderworst.
Met een zuchtje hupsche peper,
Of een zoentje nootmuskaat,
Zijt gij, Boerekool, een wonder
Voor den fil;schen democract.
De:e houdt van artisjokken,
C, ene van de schorseneer
Maar de snaakschc yrocntendichter
Boerei:, <>!, bemint u weer.
Blijf maar wassen, groeien, krullen
In de kleffe klodders klei.
Meer dan Lid der Tweede Kamer
Zift ge voor de maatschappij.
). A S P T. E N H O F F
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIMHIIIIIIIIIIUIINUIIIIIIIItlllll
UNIE BANK
voor NEDERLAND en KOLONIËN
AMSTERDAM
en ROTTERDAM
Agentschappen in Nederland:
's-GRAVENHAGE, TILBURG
LEEUWARDEN, OISTEHWIJKj
UDENHOUT, LOCHEM en BORCULO.
Agentschappen in Indië:
BATAVIA, SOERABATA,
SEMARANG, BANDOENG»MEDAN ei
WELTEYREDEN.
IIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIllll
meer diplomatieke hoffelijkheid en terughou
dendheid van de gedelegeerden in de Salie
de la Réformation (de vergaderplaats van
den Volkenbond) toe te schrijven.
Zooals ten aanzien van iedere internationale
Conferentie onvermijdelijk schijnt te zijn, (zij
moge slechts een paar dagen, dan wel eenige
weken duren, het is altijd hetzelfde!) was
ook de agenda der Derde Internationale
arbeidsconferentie weder meer dan overladen.
Wat verwacht werd, is geschied. Bij de be
handeling der verschillende
ontwerp-aanbevelingen en ontwerp-conventies stonden op
tal van punten het bloc" der werkgevers en
het bloc" der arbeiders-gedelegeerden te
genover elkander. De
Regeeringsgedelegeerden moesten dan den doorslag geven. Zij
waren, gelukkig, zelden even eenstemming
onder elkander en gaven nu eens aan de eene,
dan weder aan de andere richting de overwin
ning. In de meerderheid der gevallen, zoo
schijnt het mij althans toe, gaven zij echter
den doorslag ten gunste van de
arbeidersvoorstellen. En waarschijnlijk zou het aantal
overwinningen voor de arbeidersgroep nog wel
wat grooter zijn geworden, indien niet het
grondwettelijke voorschrift, dat bij de
eindstemming in tweede lezing een 2 3 meerderheid
van stemmen noodzakelijk is, wil een aanbe
veling of verdrag als door de
Arbeidsconferentie aangenomen worden beschouwd, tot
groote, wellicht eenige malen te groote ge
matigdheid en voorzichtigheid aanspoorde.
Het praktisch opportunisme," dat, naar de
eenigszins verwijtende uitspraak van den
Franschen arbeidersgedelegeerde Jouhaux, de
Directeur van het Internationale Arbeidsbu
reau, Albert Thomas, in zoo hooge mate bezit,
was herhaaldelijk oorzaak, dat de meerder
heid eigenlijk anders stemde, dan zij werkelijk
wilde en gedaan zou hebben, indien niet het
spookbeeld van de 2 3 meerderheid haar voor
oogen had gestaan.
Behalve een aantal besluiten, die de on
middellijke bestudeering van een probleem
bepleiten (o.a. betreffende de internationale
bestrijding der algemeene werkeloosheid en
betreffende de voorkoming van miltvuur) heeft
de Derde Internationale Arbeidsconferentie
een twaalftal aanbevelingen" en verdragen"
aangenomen, waaromtrent de dagbladen den
lezer reeds volkomen hebben ingelicht.
Alle Regeeringen der Staten, die deel van
de internationale arbeidsorganisatie uitmaken,
onverschillig of zij ter Conferentie tegenwoordig
waren of niet, en onverschillig hoe zij gestemd
hebben, zijn nu verplicht de aangenomen aan
bevelingen en conventies aan de bevoegde
autoriteit van het land (in den regel het Par
lement) voor te leggen. Wil die autoriteit de
conventie niet goedkeuren en de ratificatie niet
mogelijk maken of wil zij aan de aanbeveling
geenerlei gevolg geven, dan is de betrokken
Staat niet verplicht iets verder te doen. Een
Super-Staat, die den aangesloten Staten dwang
kan opleggen, bestaat nog niet. Maar nood
zakelijk is, cfat men de volksvertegenwoordi
ging de gelegenheid biede zich erover uit te
spreken, of zij in den zin der internationale
hervormingswenschen bereid is werkzaam te
zijn. Terecht legde Mgr. Nolens (die evenals
de andere Nederlandsche
Regeeringsgedelegeerde Zaalberg en de arbeidersgedelegeerde
Serrarens een zeer werkzaam aandeel aan de
Conferentie genomen heeft en bij de stemmin
gen vrijwel steeds medestemde met de ar
beidersgroep, die trouwens te Genève een
zeer gematigde en beleidvolle houding heeft
aangenomen) den nadruk op de noodzakelijk
heid, dat deze voorschriften van de Grondwet
der arbeidsorganisatie stipt worden nageleefd.
Niemand kan de volksvertegenwoordiging
van een land dwingen een conventie goed te
keuren. Di.ch de Regeering moet haar al
thans daartoe uitnoodigen. Indien, wat nog
slechts al te veel Voorkomt, de Regeeringen
de besluiten der Internationale Arbeidscon
ferentie eenvoudig maar voor kennisneming
aannemen en niets verder doen (en er zijn zelfs
Regeeringen, die ter Conferentie haar stem
aan een conventie gaven, en desniettemin
niets ter bevordering der ratificatie onder
nemen !) dan zal met ieder jaar het vertrou
wen en de belangstelling in de Internationale
Arbeidsconferenties verminderen. Het gaat
er om, zooals Jouhaux, die ongetwijfeld de
meest beteekenende figuur onder de aanwe
zige arbeidersleiders was, zoo kernachtig uit
drukte, wat ten slotte de overhand zal ver
krijgen: ,,de democratische internationale
atmosfeer onzer Conferenties" of de nationale
reactionnaire wenschen", die na de Con
ferentie in ieder land haar invloed oefenen.
Wil de grootsche poging, om door inter
nationale conferenties van vertegenwoor
digers der Regeeringen, der werkgevers
en der arbeiders de sociale rechtvaar
digheid en de sociale verzoening te be
vorderen, slagen, dan moeten de Regeeringe.i
na de Conferentie de besluiten ernstig opne
men en zich dienovereenkomstig gedragen.
Op den sluitingsdag der Derde Internationale
Arbeidsconferentie. waarvan Lord Burnham
een buitengewoon goedwillende, doch niet
steeds even kranige voorzitter is geweest
(hij heeft zich intusschen toch dapper door
zijn taak weten heen te slaan), verzekerden
de woordvoerders der drie groepen, dat zij
ieder voor zich natuurlijk het een of andere
resultaat graag anders zouden gezien hebben,
doch dat deze Conferentie hen desniettemin
opnieuw overtuigd had van de
wenschelijkheid van het bestaan dezer schepping van
Versailles. Aan de Regeeringen is het thans,
ervoor te zorgen, dat de vier weken harden
arbeid te Genève niet vergeefsch geweest zijn !
Bern.
B. D E | O N (i V A N B i: E K E N D O N K
iiiiiiiMiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimntiiiii iiiiiiiiimiiiiiiiiiitiiiiiitiiiiniiitii