'S' 10 Dec. '21. No. 2320 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND - 5 Teekening voor de Amsterdammer" van Annie pman 'van der Heydert ifiiiLiiiiiutiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiitiuiiiiiiiiiiiiiitiiiniiiiii BUKOMSTIGHEDEN IV. Paul Oéraldy"É:\Toi etjmoi. HQelédition. Paris Librairie Stock. 1921. Wanneer een verzenbundeltje een honderd negentiende uitgave beleeft in betrekkelijk korten tijd, dan moet er iets bizonders aan zijn; ik zou bijna zeggen: dan moet er iets aan mankeeren, want het is nu eenmaaleen onloochenbaar feit, dat de schoone gedichten niet bij duizenden en duizenden gekocht plegen te worden en dat de groote dichters, tenminste zoolang ze leven, zelden belang stelling vinden bij het groote publiek." Ik geloof dan ook, dat het boekje Toi tt moi" zijn buitengewone populariteit in de eerste plaats hieraan dankt.dat het als poëzie, zelden boven het middelmatige uitkomt. Verzen 4ezen is voor de meeste menschen iets btzonder moeitijks, maar zeer gedistingueerds. Wie een bundel gedichten in de hand neemt, deelt zich zelve in bij de geestelijke elite; hij is niet banaal; hij is een bel esprit En hoe dankbaar moet een auteur worden binnengehaald, die ons het recrit geeft op al die schoone epitheta, terwijl toch de moei lijkheid en'de vervelendheid, die anders aan het lezen van poe'zie zijn verbonden, tot een minimum zijn gereduceerd. Want toen ik deze ingedeelde regels in me liet naklinken, moest ik plotseling denken aan den twijfelachtigen lof, die een cursist mij eens kwam brengen: Zoo mooi-als toch lezen kunt.... vooral verzen; je merkt nauwelijks dat 't verzen zijn." Maar als Toi et moi" ons niets dan het negatieve genoegen van proza-achtige gedich ten had gebracht, dan zou 't succes ons toch een beetje verbazen; er staat echter deze positieve qualiteit naast, dat het relaas van een teedere, roerend-banale en eerlijke amourette, zulke fijne psychologische opmerkingen bevat, als men meestal slechts in lang-ademige, uiteenvezelende romans pleegt te vinden. Hier geen gepraat over de situaties, maar de gevoelens, die uit het hart opwellen, on middellijk verklankt, vanaf het eerste, bran dende stamelen: , cent fois et mille fois je te répète perdument et te répète : Toi! Toi ! Toi ! Toi !..." tot de bsrustende bekentenis: Au fond, vois-tu, mon erreur, ma grande folie, c'est d'avoir chargéton coeur de tout Ie poids de ma vie. Ton coeur est tendre et sincère, ardent et soumis. Mais, tout seul, pouvait-ii faire que je me passéde ma m ere et de mes amis!' ? Tusschen deze hemeibestormende ver rukking en den terugkeer tot het gewone .; teven, als gewone menschen: .'?"jVAllisj 'MfyttlÈme nous, quand nous disons;,fe t'aime" ? > voila" donc la valeur que cela a l Mon Dieu ! Vrai, c'«st humiliant. On est donc tous les mèmes" ,,, tusschen deze twee polen ligt een wereld van vreugde, van teederheid, van kibbelarij, van verdriet en onrust, van jaloezie, van drin gend verlangen naar mér, en moe terughunkeren naar minder; van smeeken om zekerheid; en teleurstelling, als er geen twijfel meer mogelijk blijkt; al dat kinderlijke, spontane en roerende gedoe vol charme, dat de harten der menschen in spanning houdt, zoolang de groote liefde al die lichtere ont roeringen niet heeft verstild; hij verdiept er zich in, dat het toch mogelijk zou zijn ge weest, dat ze elkaar nooit hadden leeren kennen: .Songe qu'avant d'unir nos têtes vagabondes, nous avons vécu seuls, séparés, garés, et que c'tst long. Ie temps.et que c'est grand, Ie monde, et que nous aurions pu ne pas nous rencontrer." Hij verontrust er zich over, of het wel wezenlijk hemzelf is, dien ze lief heeft, of ze niet mér over de liefde" droomt: Tu m'as dit: Je pense a toi t ut Ie jour." Mais tu penses moins moi qu'S I'amour. M'aimerais-tu beaucoup moins si j'étais un autre? | UllllllmlIMUIIIIIlmillllflIllllllMIIIIMIMIIIIIIIIIIIItlMllllllllmillllllMlllltlll Zooals de ouden zongen, piepen de jongen -,;: ? Vader en zoon Wandelpromenade op het terras val* de Monte Pincio te Rome Hij bekent haar de reden, waarom hij zoo dikwijls onredelijk en geïrriteerd tegen haar is: Si je t'aime si mal, c'est que je t'aime trop." En hij laat ons raden, tot hoe 'n vernielende marteling deze passie worden kan, in de bekentenis: ,.I1 faut a ma securit que tu sois plaintive, dolente et caline, et que tu te sentes toute petite. j'ai besoin de te savoir faible et fragile. Je t'aime aussitöt beaucoup moins Et je suis beaucoup plus tranyuille." (Ik cursiveer. A. S.) Het blijft de strijd tusschen de sexen" en alles wat die aan verrukking en beschaming met zich brengt: de een tracht de ander jaloersch te maken; de een tracht de ander te onderwerpen; en omdat beiden dus steeds tot verweer gereed zijn, en zinnen op den nederlaag van de ander, kan er, vlak na de teederste liefkoozingenopeens een afgrond van niet-begrijpen tusschen de gelieven gapen: On croit qu'on est ëperdu de tendresse: mais dés qu'il ne s'agit plus de caresses, on ne se comprend en somme qu'a demi... Si tu tais un homme, Serions-nous des amis ? (Ik cursiveer. A. S.) Het is het eerlijke, een beetje cynische, maar meer weemoedige verslag van het verloop" van een kleine liefde ; en als zoo danig zeer up to date. Want in de kringen, die het gevoelsleven" cultiveeren, is er eigenlijk maar n hunkering: naarde genade van het groote gevoel, of zooals het motto van dit boekje luidt: Si tu m'aimais, et si je t'aimgis, comme je t'aimerais!" Dat d»goede wil, en het verlangen om te beleven niet genoeg is; dat Schiller's woord: Drum prüfe...." nog altijd van volle kracht is, moge aan ieder dit, geenszins moraliseerende, boekje leeren. ANNIE SALOMONS IHIIIIIIIIIHIIII IIIIIIIMIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII VAN VROUWELIJK DOEN EN DENKEN Rome. In ons Hollandsch ietwat voorzichtig, ietwat nuchter, ietwat critisch brein zetten zich gewoonlijk allerlei vreemde denkbeelden vast omtrent het Italiaansche volk, en on danks onze nuchterheid denken wij toch on willekeurig aan de legenden van Fra Diavolo, Hofleverancier - Amsterdam ULIEKTIUT 2)6 ?: WILUMSPARIWEfi 9 TEL. Nos. 2040-1881 TEL Na. 1793 Zuid P N WARMF SCHOTELS EUCALYPTUS Als ik in de stad loop, sla ik nooit een bloemenwinkel over. Er zijn er ook wel, die het de moeite waard maken, eens een straatje om te loopen. In een daarvan zag ik deze week tot mijn groot plezier weer eens een flinken bos bloeiende Eucalyptustakken. 't Is altijd wel een gulden waard, eenige weken lang, of langer nog, thuis de levende herinnering te hebben aan een van de allermerkwaardigste boomen ter wereld, een van de mooiste en meest indrukwekkende manifestaties van plantenleven. Wanneer de twijgen den goeden leeftijd hebben en ge ze niet te droog en te heet plaatst, dan blijven ze lang genoeg in leven en dan kunt ge zeer mooi te zien krijgen, hoe, al groeiend, de dichte bos van honderden spierwitte meeldraden het fraaie dekseltje van den bloemknop optilt en het- afwerpt. Eucalyptus beteekent letterlijk: fraai dekseltje. Dat groeien en strekken van de meeldraden geschiedt in den regel vrij snel, 't is alweer een van de gebeurtenissen uit het planten leven, die zoo snel verloopen, dat wij de beweging werkelijk kunnen zien. De Euca lyptus" is heelemaal zoo'n hardlooper, men heeft in kassen de jonge plantjes wel eenige centimeters per dag zien groeien. Geen wonder dus ook, dat sommige soorten in hun vaderland een hoogte bereiken, die wij ons voor boomen maar moeilijk kunnen voor stellen. Niemand minder dan Eduard Strassburger vertelt, dat de Eucalyptus Amygdalina een hoogte kan bereiken van 156 meter, wat nog weer dertig percent hooger is dan de reuzedennen van Californië. Nu lijkt mij dit wel een uiterste maat te zijn, andere auteurs vergenoegen zich met honderd of honderdtwintig meter. Maar stel u voor: boomen die den Westertoren zouden kunnen bescha duwen. Ja, heele Westerkerken met toren en al zouden een plaats kunnen vinden in het eucalyptusbosch, want de boomen groeien er wijd uiteen, zoodat de kronen elkander niet raken en de vertakking begint eerst zeer hoog, nog wel boven halverhoogte. Die boom van Strassburger zou dus een kale stam kunnen hebben zoo hoog als de Wester toren en eerst boven het haantje zijn kroon uitspreiden. De stammen zijn zeer slank en glad en kleurig ; de schors valt in groote plakken en "schillers af, ongeveer als bij onze platanen en ziet dan wit en groen en geel en bruin. Daarboven komen dan de blauwachtige bladeren, de wit berijpte groene knop pen en de witte stralenkransjes der bloemen. Daar zie je dan van beneden weinig of niets van, alleen ligt de grond vol met de afgevallen deksel tjes, die geuren in de zon, want het Eucalyptuswoud heeft zoo goed als geen schaduw. Ge kunt makkelijk zien, waarom; de smalle sikkelvormige bla deren hangen recht neer en de zon schijnt er langs heen. Onze beuken en linden plaatsen hun bladeren zoo, dat die het licht zooveel mogelijk opvangen. Tegelijk krijgen de bladeren dan ook veel warmte, waardoor de verdamping wordt bevorderd. Het schijnt, dat de Eucalyptus, waar hij inheemsch is, een sterke verdamping niet zou kunnen verduren en in verband daarmee bladeren heeft, die de directe bestraling van de zon vermijden. Men heeft het ook j wel als een beperking der be den beruchten brigand, die in de Apenijnen huisde, geen mensch wist ooit waar; voeren onze gedachten-ons terug afar de tijden der zeeroóvers, en men" is z^|) welwillend om ons, vór we op reis gaar^* toch vooral te waarschuwen voor het gevaarlijke volk van Napels daar is immers de Comorra? Denk aan 't griezelige verhaal van Couperus. Ook in Rome ben je als vrouw alleen des avonds op straat niet veilig, heet het. Van dat alles heb ik hier nietss ge merkt. Negentien jaar geleden was ik een maand in Noord-Italië; ik was nu enkele dagen te Napels, was drie weken in Rome, en wat ik van het Italiaansche volk heb gezien is me heel sympathiek. Ze zijn net groote kinderen, met al de deug den en gebreken aan kinderen eigen. Ze zijn spontaan, maar ze veinzen ook niet. Ze zijn opvliegend, maar 't is vuurwerk, zóopsissend, zóuitgebluscht; ze zijn vriendelijk, nooit ruw, hulpvaardig, dit echter vooral, wanneer ze er hun voordeel in zien. Er is geloof ik geen kind, dat niet jokt, al is 't een leugentje om bestwil, en de leu gentjes om bestwil zijn vele bij de Italianen, maar ook alweer heel kinderlijk ze vallen dadelijk door de mand en ze heb ben respect voor iemand die slimmer is dan zij, en hen toont, dat hun bedriegerijtje gesnapt is. Wanneer je je dan maar niet boos maakt en hem op zijn fout wijst, alsof hij een kleine vergissing begaan heeft, dan lacht hij en zegt: Scuci signora" en dan lach je maar terug, maar hij ziet wel aan je oogen, dat je hem gesnapt hebt. En vreemd mag het feit heeten, dat wanneer je wér in den winkel komt, waar de Italiaan je trachtte beet te nemen, dit bizonder gewaardeerd wordt en nergens wordt je dan beter geholpen, dan juist bij hem.Hij zal het beste uit zijn magazijn zoeken. Geen nood meer? dat ge nu bedrogen zult worden. De Italiaan, spoedig op zijn teentjes getrapt, heeft een 'dankbaar hart, heeft een tevreden natuur en weinig levens behoeften. En dan de metaalwerkers in Milaan, en de arbeiders, die de fabrieken bezetten; wat dan te denken van de muren, die hier en daar beschreven stonden met ,,loviva Lenin."? 't Zou mij bijna onnatuurlijk lijken, indien gedurende deze epidemie van bolsjewistische besmetting, ook de emotiorieele, niet altijd zuiver denkende Italiaan daardoor niet zou zijn aangetast, maar deze besmetten" zijn nog altijd in de groote minderheid, en ik wil hierin de reden zoeken, waarom de Italiaan sche regeering die woelingen te Milaan eerst eens rustigjes heeft aangekeken, 't Zal wel luwen" dacht men blijkbaar, doch toen een paar beethoofden de zwakke broeders" in 't gevolg kregen en er meer aanhang kwam dan wenschelijk was, heeft de regeering toegegrepen en onmiddellijk was die greep raak. De grootste belhamel werd gearresteerd, en daarmee is in hoofdzaak het vuurtje gedoofd, al blijft er nog hier en daar wel wat smeulen. Het is geen oproerig volk, dat allerwege vlagt, indien bij de verkiezingen de royalisten winnen. Ondanks zijn heethoofdigheid is het Italiaansche volk door en door gezond ; het is niet zooals het fransche volk jaren en jaren gedegenereerd geweest. Eerst deoorlog heeft het fransche volk dat sterk achteruit ging wakker geschud en de nimmer uit te roeien esprit francais" blaast nu dat volk nieuwe kracht in. Maar het Italiaansche volk is altijd een sober volk geweest, daar bleven altijd de groote gezinnen. Het gezinsleven in Italië is intens en over het algemeen heel wat liefdevoller dan in Holland bijv. Men hoeft niet jarenlang hier gewoond te hebben om dat op te merken. Het is echter geen speciaal aan te rekenen deugd; volksaard en temperament brengen dat mee; ook de godsdienst is waarschijnlijk hierop van invloed, want het Italiaansche volk is zeer godsdienstig, al uit zich dit op andere wijze dan de godsdienstzin van het katholieke volk in Holland. Ook hierin is de Italiaan kinderlijk. Een geestelijke, met wien ik sprak over de vele dingen welke ik hier in 't godsdienstig leven der Italianen vreemd vond, zei me : Ze gaan hier met de Heiligen om, als met hun vrienden. Er is-hier misschien minder uiterlijke eerbied, maar meer kinderlijk d.w.z. onbedorven geloof. O, de kleine zonden rekent een Italiaan zich niet heel erg aan. Ze hebben 't volste vertrouwen, dat die hun wel vergeven zullen worden." Als ik hier spreek van den Italiaan, bedoel ik niet de heeren en dames, maar het volk, dat de eigenlijke kern van de natie vormt, omdat de aard van het volk zich altijd en overal het zuiverst manifesteert. Dronken menschen zie je nooit, er wordt weinig gerookt; de tabak is duur en de Italiaan weet er zich Een keur van delicieuse Kerst-Geschenken SIPKES' FIJNSTE DESSERTWERKEN. Sipkes' Geconfijte Vruchten Sipkes' Borstplaat Sipkes' Fondants Sipkes' Drops Sipkes' Marsepein Sipkes' Vruchtenpates . . . Sipkes' Frambozenkoekjes. zijn verkrijgbaar in luxekistjes bij alle winkeliers in fijne consumptie-artikelen. Fabrikante: Sipkes' Jamfabriek Haarlem HOFLEVERANCIERS. Echt-leeren Glubfauteuils vanaf f 125. llllllllllllMliiiililllliliiliilllliiiiiiiliilliimliiiiiillliliiiiiiiiiiiiiimii.iMtt ,,zonder mopperen" van te spenen. Ik zet dit zonder mopperen" tusschen aanhalingsteekens, omdat de Hollander bij het gebrek aan boter en suiker hier, bij het kleffe taaie brood, bij de groote schaarschte aan melk ze ker niet anders zou doen dan mopperen. Aan levensvreugde kunnen wij nog heel wat van de Italianen leeren. E. C. v. D. M. MlllllltllllHlllllllllllllUIIIIIIUIIllUIIII IIIIIMIIIIII Illtllllllll IIII1III11IIIII1I TEGEN KERSTMIS Nu Sint Niklaas achter den rug is, strekt zich onze fantasie dagelijks meer naar Kerst tijd uit. Tusschen onze nationale Goed-heiligmanviering en de uit het buitenland geïm porteerde Kerstboom- en hulst en mistletoe en Christmaspepper-decoratiën bestaat een groote overeenkomst, maar toch ook een groot verschil.. De overeenkomst openbaart zich in een stemming van goedgeefschheid, die men bij alle winterfeesten, b.v. ook in het Scandi navische Julklappen" terugvindt. Het verschil ligt in de bij ons op 5 December ten beste gegeven aardigheden": een geheel op zich zelf staand element. Bij het duitsche Weihnachten" en het engelsche Christmas ontbreekt het grappenkarakter volkomen. Wel wordt in Duitschland op den heiligen Abend" (den avond vór Kerstmis) in be schaafde kringen de feestviering opgeluisterd door zekere gratie en artisticiteit; maar b.y. niemand zou het dan in het hoofd krijgen zijn goede gaven met rijmpjes toe te lichten. Evenmin op den engelschen Kerstdag. Daar staat tegenover, dat in die landen, waarschijnlijk in samenhang met het gods dienstig karakter van den datum, waarop het winterfeest gevierd wordt, er aan die viering een meer ethisch element is ver bonden. Het stelt een eisch van humaniteit, zoo noodig van verzoening, in den naasten kring der feestgenooten. j8.Te Berlijn moest, in een duitsche familie, een kinderjuffrouw worden afgedankt, die jaren lang, als lid van het gezin beschouwd, daarvan lief en leed gedeeld had. Men zou haar pensioneeren; maar het huis moest zij uit, dat kon niet anders. Toen hoorde ik de vrouw des huizes zeggen: Ik zal tot na Nieuwjaar dienen te wachten met haar dit te zeggen; in den Weihnachtsmonat" mag ik haar toch met zoo'n pijnlijk besluit niet-aankomen". Die vrouw was niet ieniand om zoo iets uit zich zelve te bedenken; dus duidden die woorden op een traditie in haar kringen. En in Engeland woonde ik nog iets mooiers bij. IfcTwee neven hadden in den loop van het jaar ongenoegen met elkaar gehad: sinds maanden geen woord tegen elkaar gesproken. Met Kerstmis werden zij bij een gezamenlijken oom op het familiediner met kalkoen en plurnpudding genoodigd. Zij wisten wat er op stond, als zij die invitatie aannamen. Beiden verschenen. Zij schaamden zich niet, van deze aanleiding tot verzoening gebruik te maken, en drukten elkaar in het bijzijn van alle gasten de hand. Gelukkig waren die allen verstandig genoeg er niets aan toe te voegen; en het conflict was voor goed uit. Zouden wij, die zooveel uit den vreemde overnemen, in zulke gevallen niet goed doen dat voorbeeld te volgen? GEERTRUIDA CARELSE.N f'"^ll|mMIIIHIIIIMIIlllllHMMIIIIlMIII IIIIIIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE RUBRIEK ,VOOR~ VROUWEN" IN TE ZENDEN AAN HET SECRETARIAAT VAN DE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM. Eucalyptus in bloei straling beschouwd, dat de Eucalyptus zich hult in den damp van vluchtige oliën, die afgescheiden worden in de bladeren en de bloemen. Vooral in de bloemen. Snij maar even een knop aan en ge vindt heele reservoirs van sterk riekende eucalyptus-olie. De menschheid heeft altijd van sterke en niet onaangename geu ren de beste verwachtingen gehad en reeds de oorspronkelijke Australiërs gebruikten den Eucalyptus als genees krachtige plant. Dezer dagen presen teerde iemand mij ook eucalyptusgomballetjes als middel tegen keelpijn of heeschheid. Of het helpt, weet ik niet. Ook als koortsboom heeft de Eucalyptus een groote reputatie ge noten en voor dat men de ware oor zaak van de malaria had gevonden, bouwde men op de Australische gotnboomen de schoonste verwachtingen. Ik weet nog goed, dat wij veertig jaar geleden op school leerden, hoe de ma laria langs de kusten van de Middellandsche zee, in Zuid-Afrika en in Noord- en Zuid-Amerika bestreden werd door den aanplant van Eucalyptus boomen, in de eerste plaats van Euca lyptus globulus. ? Het hielp dikwijls ook, hoogstwaarschijnlijk wel door de draineering, die vrijwel onvermijdelijk aan boschaanplant gepaard gaat. In ieder geval zijn toen die heerlijke boomen over de heele wereld ver spreid. Ook in Nederland heeft men er proeven mee genomen en ik moet eens te weten zien te komen, of daar op het oogenblik nog iets van te zien valt. Mij dunkt, dat bij ons de een of andere Eucalyptus-soort wel zou kunnen gedijen, even goed als de Eucalyptus Gunnii bij Edinburgh. Dit is de Ciderboom van Van Diemensland. Uit wonden van den stam vloeit een smakelijk vocht, dat tot gisting kan geraken enz. Andere eucalyptus-soorten leveren gom men en harsen, iooistoffen, timmerhout. Het aantal soorten is legio, alleen aan de Rivièra bij Antibes en in de beroemde tuinen van La Mortola worden al wel meer dan vijftig soorten gekweekt. Eucalyptus is een oud en eerwaardig geslacht, nog ouder dan de buideldieren, de Kangoeroes, die ronddartelen in de schaduwlooze bosschen. De palaeontologie leert ons, dat deze boomen tegelijk met magno lia's en echte tulpenboomen reeds voor kwamen gedurende het Krijt-tijdperk in een tijd, dat de echte bloembestuivende insecten nog vrij schaarsch waren. Vogels waren er toen al sinds langen tijd, maar ongelukkig weten wij niet precies welke, omdat we maar zoo bitter weinig vogelfossielen bezitten. Maar het is wel interes sant om te weten, dat in Chili de eucalyptusbloemcn druk bezocht worden door de kolibrietjes en dat het dus eigenlijk vogelbloemen zijn, evenals waarschijnlijk ook hun tijdgenooten: de tulpenboomen, de magnolia's en de passiebloemen. JAC. P. T n ij s s E IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIllllllllllllllIrlllllllllllMIIIIIMIIIHIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIM MMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIllllllllllillllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIM i N.V. Koninklijke Kweekerij \ UMOERHEIM"! I te DEDEMSVAART \ levert boven 10 Gulden l \ FRANCO j l station van Bestemming. f MUIIIIIIIIlllllllllIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMHIIllllllllllIllllllillllllilltllliu'