DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 Dec. '21. - No. 2321 VRIJHEID" IN HOLLAND Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan De bakermat" is goed, maar de baker deugt niet! fiililimtmnirHMltitii Illlllllllllllllt IIIIIIIIHII geruïneerd, uitgeschud, en, voor een deel tenminste, physiek vernietigd; hun plaats i? ingenomen door totaal andere menschen. In het bijzonder werd den boeren, ten getale van ongeveer 80 miljoen, toegestaan de lan derijen van de grondbezitters in bezit te nemen, zonder dat de laatsten een duit ver goeding kregen. Evenzoo ging het met de fabrieken, factorijen, enz. Een reusachtige plundering is er bedreven, zooals er geen tweede in de geschiedenis voor komt. Maar voor den Russischen volksgeest en zelfs tot op zekere hoogte voor de tot radicalisme geneigde intellectueele klasse is hierin niets onaantrekkeh'jks. Als ge hieraan toevoegt, dat de bolsjewisti sche ieiders absoltiut,voor niets terugdeinzen; dat vele hunner methodes ongetwijfeld ver nuftig en elastisch zijn; dat zij bereid zijn ge bleken tot lut doen van noodige en verstan dige concessies; als gij u aan den anderen kant voorstelt: de onderworpenheid en het gebrek aan moed van de russische menigte, gedurende eeuwen opgebracht in blinde ge hoorzaamheid aan een regeering en een régime, oneindig minder despotisch, minder onnuedoogend, maar ook mind'.'r intelligent dan die van Wladimir Ler.in; en als ge ten slotte in aanmerking neemt, dat de belangen, van duizenden, ja van tien duizenden menschen ten innigste samenhangen met den duur van het communistisch experiment in Rusland (ik verwijs naar dj officieele" communisten, dj \reemde huurlingen, de hooge bolsjewis tische bureaucratie enz) -- dan zult ge, vrees ik, tot het bjsluit m ie te n komen, dat ten spijt van alle ellende, die het Rus.'and gebracht heeft, het Sovjet-régim; al'e kans heeft van te duren, zoo niet voor goed, dan toch voor een zeer belangrijke tijdsperiode. Rusland kan niet genieten worden met den maatstaf, diegeldt voor andere lar.djn en naties. Wat on denkbaar zou zijn in Holland, wat na enkele weken onmogelijk is gehiek-.-o in Hongarije, is mogelijk in Sovjctland. Hef beteekent Rusland's ongeluk maar het is, helaas, een ontwijfelbaar feit. R A A !?' P K R O V S K V tiittiiiiimiimimiittiiiinm JO cent 1O cent Somatra CBUITEMGEWOON) Sigaar AMERIKAANSCHE TOESTAN DEN IN 1921 Een Nederlander, sinds jaren in de Vereenigde Staten van Amerika gevestigd, noemt de toestanden aldaar evenals in Nederland, verre van rooskleurig en van een donkere toe komst. Ook daar is het leger der werkloozen groot en groeiend, waardoor vooral voor vreemdejmiimmmimMiiiimHiitiitmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii MIIIMIIIIIIIIIIIUIHIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII, iitn DE BELANGSTELLING VOOR HOLLANDSCHE BOEKEN. Er is ongetwijfeld een zeer geringe belang stelling voor onze Nederlandsche belletrie. In het buitenland is deze belangstelling bijna nihil. Velen zullen dit willen toeschrijven aan de kleinheid van ons land, en aan de onbekendheid met onze taal, maar even kleine landen zooals Denemarken, Zweden en Noorwegen, met even vreemde en weinig gekende talen hebben toch steeds schrijvers opgeleverd, die b.v. wel hier algemeen bekend zijn geworden, en als onze letterkunde de belangstelling waard vva:., zou men die er omgekeerd in de Scandinavische landen ook voor hebben. Alvorens echter te coiu-ludeeren, dat onze belletrie geen buitenlandsche belangstelling verdient, zou ik gaarne eerst eens willen trachten na te gaan welke de oorzaken zijn, waardoor ze zoo weinig belangstelling geniet, zoowel in het buitenland als ook in ons land zelve. In een zijner critieken, de critiek naar aanleiding van een boek van Busken Huet, beschrijft Van Deijsse! ons de weemoedige aandoening van den terugkeer van een jong meiisch in zijn vaderland, na een lange reis door andere landen. De jonge man heeft geleefd in een wereklsdier en minder bekrom pen milieu dan tehuis. Hij nee't kennis ge maakt met een fijner distinctie, met aange namer levensvormen, met vroolijkcr en luchthartiger menschen, met menschen ook, die een ruimer blik hebben, en minder oog voor hun eigen kleine zorgjes en belangetjes, dan voor het groote wereldgebeuren. Na die reis komt de jonge man thuis in het kleine burgerlijke huiskarnertje, waar hem de menschen, die hij sinds zijn jeugd heeft geleerd lief te hebben, met liefde en hartelijkheid opwachten. Daar botsen dan zijn verruimde begrippen tegen de Holiandsche kleinburgerlijkheid. De menschen naar wie hij verlangd heeft toen hij weg was en die hem zoo innig lief zijn geweest, ziet hij nu klein en bekrompen, den ouden oom, den snaakschen grappenmaker, dien hij vroege i zoo geestig en ondeugend vond, vindt hij plat en een beetje grof, en met weemoed ondervindt hij, dat er voor hem iets is ver loren gegaan, dat hem vroeger zoo lief was. Daarmede vergeleek Van Deijssel zich, toen hij, na kennis gemaakt te hebben met de schrijvers uit het buitenland en speciaal met de Franschen, terugkeerde tot de Hol(andsche boeken, die vroeger zijn bewonVRAAOTi SI-FA-KO SIGAREN Het voornmmmmto Sorlomork IIIIIMHIIIIIflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllllllltlllllllllllllllll linden de kansen op het verkrijgen van werk zeer gering zijn. De Ainerikaansche pers, die als regel (te) optimistisch is, zegt een goed voorteekcn te ?/Jen in het feit (erf het beweerde feit), dat de werkloosheid niet meer zoo hard toeneemt. Maar in zakenkringen vreest men, dat nog grooter moeilijkheden te wachten zijn in den komenden winter.. De prijsverlaging is ook weer tot staan ge komen en zelfs zijn volgens de statistiek de prijzen in de maand Augustus weer iets omho()g gegaan. Daarbij komt nog, dat men de volle nawcrkirig nog moet voelen, van den ongunstigen toestand in den landbouw. Alles bij elkaar genomen hebben de boeren in de Ver. Staten dit jaar slechts een middeimatigen oogst en de prijzen die ze ervoor kijgen zijn maar zoo wat een derde van de prijzen van begin ver leden jaar. Tarwe maakt hierop een uitzonde ring ; door de wereldvraag zijn de prijzen mi weer gestegen tot ongeveer op de helft van den prijs begin verleden jaar en ze zullen misschien nog meer omhoog gaan, maar vele boeren zijn door gebrek aan geld genoodzaakt geweest om dadelijk tegen lage prijzen te vcrkoopen. Tarwe is echter geen hoofdzaak; de maisoogst is vijf- of zesmaal zoo groot, en de prijzen daarvan zakken nog steeds. Die van katoen gaan nu weer omhoog, maai de katoenoogst is maar half zoo groot ais een gemiddelde oogst. In 't kort het gaat den boer slecht. Gedurende den goeden" tijd zijn de huren en de prijzen der landerijen verbazend geste gen, zoodat sommige boeren zelfs de huur nog niet goed maken, daar ook de loonen van het werkvolk hoog bleven en de prijzen van alles wat er verder noodig was slechts weinig om laag gingen. De koopkracht der boeren, waarom ten slotte bijna alles draait, is dus geweldig ver minderd, en de gevolgen daarvan kunnen niet uitblijven. DJ beperkende bepalingen op de immi gratie, zijn uiteraard grootendeels slechts voortgesproten uit de omstandigheid, dat men in de Unie voorloopig werkkrachten genoeg heeft en vooral de werkliedenpartij is daarom sterk tegen immigratie. De groote ondernemers zouden wel graag zien dat de immigratie toenam, ten einde door toevloed van arbeidskrachten de nog steeds hooge oonen te kunnen drukken en werken te kun nen uitvoeren, die nu door die iiooge loonen onuitvoerbaar zijn. Die beperkende bepalingen zullen echter misschien nog wel verscherpt worden, want er worden telkens nieuwe wets voorstellen daarvoor ingediend. Sommige van de immigratievoorschriften hebben oogen schijnlijk geen ander doel, dan het den vreem delingen zoolastig mogelijk te maken en ze te DE GRUYTEfi&Co DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM Verhuizingen per Auto-Trein doen gevoelen, dat ?.e minder zijn dan de hier geborenen. Zoo de kwestie van de analfabeten, waarvan Amerika n.b. een grooter percentage heeft dan een der Noord-Europeesche landen. De pers stelt het voor, of dit gevaar van bui ten komt; maar ze weet heel goed, en het is meermalen door de statistiek aangetoond, dat het niet de immigranten zijn (of zeer wei nigen) die niet kunnen lezen of schrijven. Het groote aantal analfabeten treft men nl. aan in het Zuiden der Ver. Staten, niet alleen onder negers, rnaar ook onder de zoogen. White Trash"; daar is echter nooit belangrijke immi gratie geweest, men vindt er slechts onvervalschtc, echte Angiosaksers van het zuiverste ras. Voor den oorlog werden er ook wel eens zulke voor andere naties beleedigende voorstellen gedaan in het Huis van Afgevaardigden, maar deze vonden dan gewoonlijk niet veel steun in de Pers, en hadden geen succes; maar tegenwoordig vindt zooiets dadelijk steun van alle kanten, en van de meest be kende dagbladen. Zoo werd een jaar of tien geleden een ernstg gemeend voorstel gedaan door een Afgevaardigde, om vreemdelingen te dwingen hun namen te veranderen in Anglosakf-ische; met andere woorden allen moesten Brown of Smit!) heeten. Daar werd toch wel een beetje den spot mee gedreven, maar er waren toch ook toen reeds bladen, die het denkbeeld steunden. Deze Congressman" had misgerekend; men zou kunnen zeggen, dat hij zijn tijd vooruit was. Als hij op 't oogenblik zijn voorstel echter weer inbracht zou hij heel wat meer bijval vinden. Voor hoofdwerkers, in 't algemeen voor de meer ontwikkelden, voor kantoorbedienden, enz. is het nog veel moeilijker om in de Ver. Staten werk te vinden dan voor handwerkers of arbeiders. De laatsten vinden hier misschien nog zwaar of vuil werk, clat een Amerikaan niet wil doen, en kennis van 't fingelsch is daarbij dan geen dringend vereischte. Maar een kantoorbediende of handelsreiziger moet niet alleen terdege Engelsch kunnen schrijven en lezen, hij moet het m de eerste plaats vlot kunnen spreken, wat in Holland moeilijk te leeren is. En de gebruiken op de kantoren en in dj zaken zijn zoo \ersch.il!end, dat er voor hem nog heel wat anders aan en af te leeren valt. Alles is in Amerika ook meer onder verdeeld; veel kennis wordt gewoonlijk niet geëischt, maar het weinige dat men kent moet men goed en vlug kunnen doen. Dit maakt veel van het werk op de groote kantoren vervelend machinaal. Over 't algemeen zijn de Hollandsche kan toorbedienden vrij wat beter onderlegd dan hun beroepsgenooten in de Ver. Staten; dit personeel is snugger, ving van begrip, sftiart", maar heeft gewoonlijk niet veel schoolont wikkeling. Zooals we! eens gekscherend be weerd wordt; ze hebben zoo weinig in hun hoofd, dat ze dat beetje ook altijd dadelijk kunnen vinden en dat maakt ze bij-de-hand. Er wordt in de Ver. Staten verbazend veel geld voor onderwijs uitgegeven, maar toch zijn de resultaten van het onderwijs slechter dan in een der Noord-Europeesche Staten. Zoo kunnen jongensen rneisjcsdic de ,,l lighSchooi'' doorioopen hebben en dan op de kantoren komen, dikwijls nog niet eens goed spellen, ofschoon ze een lijst van vakken geleerd heb ben zoo lang als de spijskaart van eene eersterangs hotel. Onze landgenoot geeft geen bijzonder prettig beeld van de huidige Amerikaansche toestan den; menigeen, niet minder bevoegd, spreekt een in verschillende opzichten gunstiger oordeel uit. Wij zouden het oordeel van onzen bericht gever dan ook niet gaane geheel voor onzer rekening nemen, maar achten zijne beschou wingen vtoch van voldoende interesse om ze in wijder kring bekend te maken. J. C. C. S A N D F, i; K t, Directeur r. /;. In/oniuitie Bureau nin de ,\'cderl. \'crefnigint> ,,La VALUTA-BALLADE" Klaaglied van eenen speculant. Voor zijn zuurgepotte duiten Deed hij aan valuta mee, Marken kocht hij voor 'n stuiver, Kronen voor een cent of twee. Eiken middag ging hij loeren Hoe wel de noteering sloot. Eiken middag vond die gokker Zich nog grooter idioot. 0:n wat voor zijn geld te hebben Spoorde hij naar Duits.chland toe, Voor zijn vrouw kocht hij 'n mantel. Schoenen en nog meer gedoe. Aan de grenzen kreeg hij moeite, Alles nam men hem er af. Honderd duizend merken boete En een maand gevang'nisstraf. Hij zong ,,Deutschland ueber alles!" Voor de bijgeloovigheid. En hetzelfde liedje zongen Ook de werkster en de meid. ,,Dctitschland, Deutschland ueber alles!" Krulde toen de heele stad. Daar zoo wat het gansche menschdom Met een stro v aan marken zat. 's Nachts kon hij er niet van slapen Uren was hij aan den tel. Overdag dan was zijn leven Een venvensclite markenhel. 's Middags lustte hij geen eten, 's Avonds trok hij aan de riuim, En hij ging als zemiwlijiler Naar een sanatorium. Refrein. O valuta, luta, luta! O, valuta! Wat heb jij, jij me, jij me aangedaan. Al mijn marken, mi, ma. marken en mijn kronen En mijn ri, ra. roebels die zijn naar de maan. ]. H. S }' E E N H O F F iiiiitiiiiiiMMitiiiimiiiiiiiiiiiiiimimtiiiiii'tmtiHiimiH'"imtiiiiiiiiim UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIËP AMSTERDAM en OTTEÜDAiti Agentschappen in Nederland: 's-GRAVENHAGE, TILBURG LEEUWARDEN, OISTERWIJK DENHOUT, LOCHEM en BORCULQ, Agentschappen in Indië: BATAVIA, SOERABAYA, 8EMARANG, BANDOENG»MEDAN e* WELTEVREDEN. tHlllllllllllllltlllllllllll.nl IIIIIIIIIItlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dering en zijn liefde hadden opgewekt en met weemoed constateert hij, dat ze klein en burgerlijk en plat zijn. Deze critiek is geschreven, toen de Hol landsche litteratuur iets grootsch en macntigs ging beloven, toen er een geweldig pogen was, hier een groote, sterke woord kunst te scheppen, en toen de belangstelling voor onze boeken toenam, en de schrijver van deze critiek was een der voorvechters voor een nieuwe groote Hollandsche kunst en een der besten. Nu is er van deze beweging heel weinig meer over. Ze heeft een zeker stempel gedrukt op den hedendaagschen schrijftrant. Ze heeft oude gemeenplaatsen verjaagd en een fijnere analyse geleerd voor romanfiguren. Maar ze heeft alle enthousiasme verloren, nieuwe gemeenplaatsen ingevoerd en een stereotypen stijl nagelaten. En wanneer men nu als jong menscli een zwerftocht door de huitenlandsche litte ratuur gaat maken, en inzonderheid een reis naar Frankrijk, zooals Vau Deijssel deed, en men komt daarna terug in de vadcrlandsche bibliotheek, voelt men zich weer even teleurgesteld in de nalatenschap der Nieuwe Gidsers als Van Deijssel zich voelde, toen hij den grappigen oom Huet weer zag. Het gevolg ervan is, dat men weer naar het buitenland terugkeert en onverbiddelijk elk Hollandsen boek voor taai en ondooikomelijk verklaart. Er worden veel Hollandsche boeken ge schreven, weinig ervan worden algemeen gelezen en zeer weinig door particulieren gekocht. Daar elk stadje of dorpje zijn leesgezelschap heeft t n er een groot aantal boeken in bibliotheken terecht komt, een ander groot aantal naar Indië gaat voor de van de bewoonde wereld afgezondcrden, die aanvallen op elke letter druks, vindt elk min of meer vlot geschreven Hollandsen boek tamelijk gemakkelijk een uitgever. Men is zeker van den verkoop van een aantal exemplaren, die de onkosten van papier en drukken dekt en een kleine winst kan opleveren. Een groot honorarium kan de uitgever niet betalen, of de auteur moet een zeer goeden naam hebben. Als een boek twee drukken beleeft, is het al heel veel. De naam van den schrijver en de titel van het boek blijven hier of daar nog even hangen. Na twee jaar zijn ze bijna geheel vergeten. Zoo is het lot van de middelmatige en soms zelfs van de beter dan middelmatige Hollandsche romans, die vaak een stuk werk zijn waar heel wat moeite aan is besteed, waar soms veel studie aan ten grondslag ligt, waar met veel liefde, met ware warme kunstliefde dikwijls aan gewerkt is. En daarnaast worden hier Fransche, Duitsche en Engelsche boeken vaak van veel geringer kunstwaarde, bij massa's ingevoerd en gelezen, in het oorspronkelijk zoowel als vertaald. De verklaring hiervoor meen ik te moeten zjeken in de weinige bekoring, die er van onze boeken uitgaat. Wanneer men zich voorstelt voor een boekenkast te staan met een paar honderd Fransche boekdeeltjes, van schrijvers in de meest mogelijke verscheidenheid, en men stelt daarnaast een gelijke verzameling Hol landsche boeken, dan zal toch ieder moeten bekennen, dat de Fransche verzameling heel wat meer genoegen belooft, dan de Hollandsehe, en wanneer men de Fransche gelezen heeft, moet men toch bekennen dat die heel wat meer bekoord hebben dan de Hollandsche, als het mogelijk wordt ver ondersteld zulk een collectie achter elkander door te werken zonder dj. lectuur te onderbreken door die van een boek van uitheemsche origine. Het is of een Fransen schrijver aan zijn lezers het genoegen wil doen, hen te laten kennismaken niet zijn vrienden en goede bekenden, en wanneer men een. Fransdien roman van middelmatige waarde neemt, wordt men tijdens het lezen als het w;1 re vrienden en bekenden rijker. Zoolang je leest, leef je in hun kring en het is vaak als een weemoedig afscheid, het uitlezen en dichtslaan van je boek. De levenswijze, het denken en doen van de romanfiguren leer je kennen als dooreen schijnbaren omgang, dien je met hen hebt. Je wordt geplaatst in een wereld van elegant en prettig levende menschen, waaronder de aangename vari atie is van luchthartigen, van spotvogels, van rijkaards, die je in staat stellen kennis te maken met een kostbaren smaak, met verzamelingen van glaswerk en porselein en schilderijen, met menschen, die in staat zijn (de gemiddelde romanfiguur vangt pas aan bij vingt-mille francs de rente) door hun maatschappelijke onafhankelijkheid alle levensfantasieën ten uitvoer te brengen en daarin hun menschelijke eigenschappen uit te leven. Toch verwaarloost de schrijver in die uiterlijke aangenaamheid des levens, die het boek zijn eigenaardige bekoring verleent, niet het innerlijke zieleleven en de tragiek is er niet minder diep en aangrij pend om. Zoo is het lijden van de hoofd persoon uit Anatole Franco's ,,Lys rouge" niet minder treffend, omdat men in dat hoek geniet van het zonnige Fiësole en Ivt grappige Engelsche vrouwtje uit de klokkenvilla, en van den humor van den vage bond-dichter. Maar Anatole France is een der grootsten, zal men mij voorwerpen, er, onder zijn werken is ,,Lys rouge'' een der beste boeken. Ik sprak van eer, betrek kelijk willekeurige verscheidenheid en ik zal de namen opnoemen van degenen die me voor den geest komen, Claude Farère, (Joncourt, Jean en Remy de (ïoiinnont, Clermont. l'révost, l.oys, Lemaitre, Renard, Reguier. Mirbeau, Lorrain, Willy, Colette Willy, (iyp, Coiirteliue, Raehilde", Mruipassant, de gebroeders Tharaucl, Carco, wie men verder maar noemen wil. Ze vormen gezamenlijk een bont mengelmoes van lit teraire kunstenaar--, van artiesten met het woord, hel /"i t zingende Fransche woord. Allen hebben in verschillend'; kleuren en tonen geschilderd. Ze hebben liefde, harts tocht, deugd ei; ondeugd, rijkdom en ar moede, eenzaamheid, vreiiude, genot en droe fenis van liet menschelijk leven beschreven, en hebben op hun tijd allen bekoord. Ze hebben allen wel eens willen behagen en hebben dan ook behaagd, elk op zijn wijze, doch geen heeft u lastig gevallen met moraal prediking. Er /ijn er bij gtweest, die hebben willen speculeercn op den lust naar het ver bodene en het iinmoreeie, er zijn er die gestreefd hebben met zachte lieflijke perversileit, maar anderen hebben ook /onder deze prikkels te zoeken hun menschen geteekeud zooals ze waren in hun zwak heden, hun verliefdheden en over>pelighedcn. Er waren er ook, die jonge meisjes in een verdorven milieu met eere hebbeu hoog gehouden, en sterke eerbare figuren schil derden, die zich krachtig hielden in het leven, die bekoorden met onschuldigen spot en ge zonden humor, en allen hebhen de schoon heid van hun taal, de werkelijke belletrie gediend. En nu hel Hollandsche boekenkast ie met zijn zwaarwichtige werkjes. In lan;:e, sombere relazen van huiselijke zorgjes en burgerlijke verdrietjes worden de roman figuren aan ons opgedrongen. Als er een luchthartige vroolijke figuur in voorkomt. peutcrl de auteur nog aan het glimmend email tot liet ernstige ondergrondjc komt te zien. Tot iu de prilsle jeugd zoekt hij naar het eerste verdrittje en den eersten traan. Hij belicht heel liet leven van de sombere zijde, plaatst het lichtere deel van het leven zoo ver mogelijk op den achter grond, verzuimt nooit het vermanende woord bij elke zonde, of minder deugdzame gedachte of daad. Nergens slaat er haast de spot eens zijn geestigen, overmoedigen torn aan, of klinkt er de jolijt eens uit op, of worden de menschen eens van de luchthartige zijde be/ieu. Van het geduld van den lezer wordt het uiterste gevergd bij de minitieuse be handeling van al die sombere roerselen van onbevredigdheid in het meiisehelijk leven. Hel ziels-en het gedaelitenleven worden als proefkonijnen op een plankje gespijkerd en haarfijn wordt zenuw! je voor zenuvvtje ont leed, zoodat liet geen wonder is dat men voor die eeuwige benauwenis van eenzame, klagende, zuchtende, worstelende zieltjes, voor die stumpers. die 'geen bevrediging vinden in hun leven, omdat ze niet begrepen en niet verstaan worden, omdat ze niet slagen in hun carrière, of het kind niet krijgen, dat voldoening in de liefde zou hebben geschonken, of in hun huwelijk niet vonden wat ze meenden te mogen verwachten, of i/) hun werk niet dat wisten te bereiken, wat ze gehoopt hadden dat we voor die eeuwige lamentatie. hoe zuiver psychologisch geschilderd, hoe lijn gevoeld, hoe knap geanalyseerd, geen belangstelling kunnen behouden. Ik ben misschien onbillijk tegen de enkelen, die ook geestig en onderhoudend werk hebben geschreven in onze taal. Maar die enkele boeken moeten we zoeken uit zooveel zware dikke boekwerken, dat 'ze onmogelijk de sombere obsessie van het geheel kunnen wegnemen. Wanneer ons wat meer humor en wat meer levensvreugd en levenslach werd geboden, zouden we graag onzen tijd voor een ernstiger boek over hebben, zooals we ook wel onzen tijd over hebben vooreen ernstigen psychologische!! Franschen roman, nadat we hebben ondervonden, dat een Franschman ons niet stelselmatig levenslacli en den humor van liet leven onthoudt. De Hollandsche auteurs vergeten echter, dat de meeste menschen voor ontspanning lezen willen, en dat lezen geen uitsluitende psychologische studie is, elat het leven ook zijn zonnige en vroolijke zijde heeft, en deze niet minder waard is bestudeerd te worden dan de kleine teleurstellingen en de onbevrcdigdheidjes, waarop zij zich blind staren ; dat er in Holland ten slotte een behoefte is aan levendige,opgewekte, vroolijke lectuur, aan de lectuur, die ook den humor des levens geeft. Wanneer den Hollandschen lezers niet de lach, waarop ze recht hebben, stelselmatig werd onthouden, geloof ik dat de belangstel ling voor Hollandsche boeken aanmerkelijk zou toenemen. A. B. v A N T t c x ii o v i: N