31 Dec. '21, No. 2323 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 TROELSTRA'S NIEUWJAARSDROOM Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek SYLVESTER-SOUPER Teekening voor de Amsterdammer" var. JorOaan EXCELLENTIE!" i ....... iitiiiiiitiniiiii ...... itniiiiiiiitiiiiiiii ........ m ...... i ....... nu ........ niiiiiiiii ...... t ....... m ...... mmiittii « iHiimiitiitiiiiiiiiiiiiiMiitiiitiiiiiMimiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiii Saint-Saëns-herdenkin<i Op S October 1835 wordt hij te Parijs ge boren, Charles-Camille Saint-Saèns, en een paar maanden daarna sterft zijn vader aan de tering. Ook Camille wordt door den eenen dokter na den anderen ten doode opgeschre ven verklaard, en ziet, hij wordt zes-en-tachtig jaar ! Zijn eerste twee levensjaren brengt hij buiten door, te Corbeil, waar men hem ont haalt pp fiissche lucht en op ieder zonne straaltje, dat zich maar voor hem wil laten opvangen. En zijn heele, lange leven door komen er telkens momenten, dat de medicus zegt: nu dadelijk weg, of 't is nr.s !" En dan trekt hij gehoorzaam naar 't Zuiden, naar Al giers, naar de Ganarische eilanden, en vindt genezing in den zonnegloed. Zijn groote weldoenster, de Zon, heeft hem overal heengetroond, naar Spanje, naar Italië, naar Egypte, naar Indië, en hij vergaart er nieuwe krachten voor zijn tallooze kunstreizen door West-, Midden- en Oost-Europa, voor zijn nimmer afgebroken componeeren, en vooral ook: hij verzamelt er gegevens voor het 7.00 waardevol exotisch element in zijne muziek. Zijn phenomenale muzikale aanleg open baart zich reeds op ongekend jeugdigen leef tijd, hij treft knappe leermeesters, en wat zij hem niet leeren, leert hij zichzelf. Gedurende zijn gansene carrière zit de critiek hem dwars; als pianist en organist vindt zij hem nog wel om te hebben, maar als componist is er voor hem geen genade in haar oogen, en telkens als er weer eene moti veering voor haar oppositie onhoudbaar is gebleken, denkt ze. vliegensvlug een nieuwe uit. Onverstoorbaar echter werkt hij voort, en er is niet n territorium van compositie, waarop hij zich niet weet in te burgeren. Hij staat als kunstenaar volkomen zelfstandig, geen enkel systeem, geen enkele partij hangt hij aan; se garder de tonte exagération, conserver l' intégritéde sa santéintellectuelle", ziedaar, naar zijn eigen omschrijving, zijn richtsnoer. Zijn toon is als regel ernstig, hier en daar zelfs van zwaarmoedigheid niet vrij, maar hij heeft ook zijn burleske buien, en het zou in teressant zijn, eens te kunnen kennismaken met zijn Carnaval des animaux." Die hem voor conservatief hebben uitge maakt, hebben zich vergist. Het ontbrak hem volstrekt niet aan zin voor nieuwe harmonieën en afwijkende tonaliteit: hij was een van de eersten, die de heele-toons-gamma gebruikten, maar dat tot systeem te verheffen, daar dacht hij niet aan. Hij verkoos zich van dergelijke middelen alleen dan te bedienen, wanneer de bijzondere geaardheid van zijn muzikale stof er gereede aanleiding toe gaf. Het heeft hem nimmer moeite gekost, aan de verlokkingen van het atonale" weerstand te bieden: de Fransche deugd van den goeden smaak was hem in de hoogste mate eigen. Hij was voorts begaafd met wetenschappelijke!! zin, inte resseerde zich levendig voor geologie, entomologie, linguïstiek, en bovenal voor de wonderen van den sterrenhemel, maar, bleef hij in al de/.e vakken liefhebber, zijn ontwik keling als musicus wist hij op de hechtste zuivei-wetenschappelijke grondslagen te ves tigen. Ook met wïjsgeerige vraagstukken heett hij zich ernstig beziggehouden, en als dichter stak hij zeker wel boven de middelmaat uit. Zijn muziek verraadt den invloed van ver schillende Duitsche meeste!s: Mendelssohn en daartegenover Liszt in de eerste plaats, en verder ook Beethoven, Schumann, Wagner. Maar uit aldus toebereiden bodem groeide en bloeide ze onbelemmerd in eigen schoon heid op. Bij alle bewondering voor, en alle willen leeren van Duitsche kunst, is de toondichtei Saint-Saensop-en-top Franschman gebleven. lOcent 1O cent Sumatra (jjUITENGEWOON) Sigaar Vader Tijd (zijn eigen kind etend) : Flauw en tanig smaakt naar Washington" IIMimlUIIIIIIIIHIIMM Miiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiintiiiiiiniiii Ecnc merkwaardige bijzonderheid in zijne loopbaan is zijn omvangrijker! arbeid op het gebied van het muziekdrama, zijn altijd weer terugkeeren tot dat genre, in weerwil hiervan, dat zijn duurzaamst succes een anderen kant uitwees. Sarnscm et Dalila" had, nadat Liszt te Weimar zich erovet ontfermde, volle dei tien jaren noodig, om zich toegang te verschaffen tot de groote Panjsche Opera. En wat hoort men van reprises van Ascanio", van Henry VIII", van Etienne Marcel", om van op rascomiques als ,?Phryné", La Princesse Jaune" Helene", Proserpine" maar te zwijgen? En wat is er van dit alles tot het buitenland deorgedrongen ? Het Saint-Saëns-concert van 22 December in het Concertgebouw is tot een waardige hulde geworden aan| de nagedachtenis van den grooten toondichter. Het is naast de verdienste van Mengelberg, die in den kraptoegemeten tijd van voorbereiding weer wonderen gedaan heeft en de uitvoering der verschillende nummers van het uitgebreide program met zijn allerbeste meesterschap leidde, die van het geheele orkest, en Louis Zimmermann en Marix Loevensohn in 't bijzonder. Laatstgenoemde gaf een voorname en alzijdig-doorvoelde vertolking van het geliefde cello-concert in A-klein, en Zimmer mann's voordracht was in de ,,Danse Macabre" even huiveringwekkend, als ontroerend in het voorspel van den Déluge". Simon Kroon wil ik ook niet ver/.uimen te noemen; zijne orgelpartij in de monumentale Derde Symphonie was voortieifelijk, en speciaal de registratie was erin te waardeeren. Terwijl Jeuken een compliment verdient voor zijn xylophoon-spel in de ,,Danse Macabre". Men was den gansenen avond door onder den indruk van zooveel klaarheid en wijsheid van bouw, zooveel pakkends en toch steeds zoo echt-voornaams in de thema-conceptie, en al die verrukkelijke welluidendheid bij zooveel geniale verscheidenheid van instru mentatie. H. J. DEN H E K T o (i mmmim^^Hm 'tiiiiiiiiiiiiiiiiHmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii RIJM-KRONYCK <?, Aan den Burgerlijken Stand Eerwaardig boek! het nieuws van mijn geboorte werd 't allereerste aan U toevertrouwd... ns schrappen ze mijn naam. . de toekomst (houdt dien datum achter zijn gesloten poorten.. Straks schrijft een ambtenaar met nette (krullen daaronder: Melis Stoke is getrouwd" dan komen welhaast kindren, (drie uur oud) de bladzij in den loop der jaren vullen. En eindelijk zal een luie, nare schrijver mij schrappen, terwijl hij zijn broodje kauwt, want bij de' Burgerlijke' stand verflauwt d'eentonigheid ten spijt, nimmer de ijver. Eerwaardig boek, ge zult het alles weten wat nimmer door mijn oogen wordt aan(schouwd. Daar ligt ge, stom, en harteloos en koud ge weet van ons alleen maar hoe wij heeten.. Gij meldt het vonnis ns dat alles uit is ! op 't zelfde blad dat 'k heden heb aanschouwd en waarop staat dat ik ben ondertrouwd en dat mijn meisje bij gevolg thans bruid is.. Zózijt ge boek ! Ik heb er zes geschreven.. maar 'k heb dat nimmer zóals nu berouwd ! Een boek is harteloos als een stuk hout ! al hebben wij er naam en toekomst aan (gegeven. MELIS STOKE «HlimimiHtlJifmiiiiiiiiiiimrnmtiiilftiiimuiiiiiimniiiiinMiiiiiiiiintiiimifriiiiiHiiiimmi EEN VREEMDE NEDERLANDER IN DEN VREEMDE Een vreandt geschiedenis Dit is een ware geschiedenis, en de namen die ik noemen zal zijn niet gefingeerd. Ik koester zelfs de stille hoop dat de familie van den landgenoot omtrent wiens pikante avonturen te Parijs ik u eens eventjes zal informeeren met ingezonden stukken de waar heid van het verhaal in twijfel zal komen trekken; dit zou er de sensatie slechts van verhoogen. Ziehier wat voor twee maanden geschiedde en wat daarvan kwam ! * * * Het is avond. Wij bevinden ons in een re staurant van de Champs-Elysées. Men eet, danst, drinkt, danst, rookt sigaretten, danst, lacht, praat, flirt en danst. Slechts n is er die niets van dat alles doet. Het is de heer Charles Baszanger,een 23-jarige Nederlandsche diamanthandelaar. Hij eet niet, danst, drinkt, praat, schertst en flirt niet. Hij zil alleen maar en hij kijkt.... Ach, wat kijkt hij ! Zijn oogen flonkeren als diamanten van vele karaats. Ook hij zelf is als een diamant: een ruwe, on-gezette, maar kostbare Amsterdamsche diamant. ?uiiitumrimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMmmiiiiiMiniiMiiimiiimiiiMiiii FONGERS-Rijwielen In constructie, kwaliteit afwerk in 2 het BEKTE, wat verlamrd kan worden. Vraagt het oordeel van den berper over een FONGERS. DeGroningerRiiwielenfabriekA.FOIIGEIlS iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii JUIST UW SMAAK! JU. INLOS" Havana 12 cents Sigaar Fabrikaat FLEVO" Utrecht Zijn flonkerende oogen schieten vuurstralen in de richting van twee juffrouwen. Maar dit is het ergste nog niet: opeens neemt hij een revolver en schiet, eveneens in de richting der twee juffrouwen. Pang-pang-pang ! nze landgenoot Bas zanger geeft de volle laag. De Ruiter en Tromp zouden het hem niet zoo nagedaan hebben. Hij heeft een der juffrouwen twee maal gewond. Sensatie ! Een drama uit hartstocht, nijd, naijver, jalousie en liefde, Er schijnt een diepe diamantklove tusschen onzen landgenoot en de Parijscne dame ontstaan te zijn. Weder om bleek een Liehchen andere dingen te wenschen dan edelgesteenten. De heer Baszanger was opeens de helden tenor van Parijs. Intusschen werd hij echter naar de nor geleid en zes weken verliepen alvorens zijn zaak voor het gerecht kwam. Zijn rechtskundige raadsman was de be kende Parijsclie advocaat Henri Robert. De heer Baszanger bezwoer in alle toon aarden en variaties op het thema oer liefde illliiiiilllliiliiiiiiliillliliiiiiliiilimiiiiliiimiimiiimiiiiKiiiiiiiiiiiiiiiiii Grand Hotel Funckler HAARLEM -:- LE MEILLEUR RESTAURANT EN VILLE -:dat de dame in quaestie hem bedrogen had. Het was de eerste maal in zijn leven dat hij zich vergist had in de qualiteit van een schit terend kleinood. En aangezien Mr. Henri Robert wel be grepen zal hebben dat een Baszanger, uit hoofde van zijn qualiteit moeilijk te bewegen zou zijn een toontje lager te zingen" neemt hij in zijn verdediging van dezen lagen aanslag de romance lun,g op. ,,Dj.'/e jonge Nederlander aldus luidde het pleidooi was rijk en was vrij van dienst plicht in zijn land. Desniettemin schroomde hij niet de wapenen voor Frankrijk op te vatten en naar het front te gaan." Het resultaat is, dat deze landgenoot, die niet aarzelde te schieten op een vrouw, eene voorwaardelijke veroordeeling kreeg en tot 200 frcs boete veroordeeld werd. O.i. profiteerde de heer Baszanger hier in twee opzichten van het feit dat hij de eer heeft zich op Nederlandsche papieren te kunnen beroepen. Ten eerste doordat het schitterend" pleidooi daardoor het cachet kreeg van een loftuiting op Nederlandsche sympathiën voor Frankrijk, en ten tweede doordat de wisselkoers zijn boete herleidde tot de opbrengst van n enkel heel klein diamantje. Wat nu het eerste betreft, durven wij wel uit naam van alle oprecht voor Frankrijk voelende Nederlanders getuigen, dat wij er allerminst door gesticht zijn te vernemen dat deze sympathieën mede gedragen worden door laffe vrouwenmoordenaars. Daar zijn die sympathieën te mooi en te beschaafd voor. * * * Ziezoo, dat is mij van liet hart en uit de pen. Blijft eene proeve tot benadering der psycho logie van een Nederlander die, in het publiek, een vrouw beschiet en wondt aan de slaap en in den arm. Dit is namelijk een ongehoord geval, dat snietteminde verklaarbaar is. De browning is, sinds den oorlog, in de handen van vele buitenlanders, van niet meer beteekenis dan een zakmesje of een sigarenknijper. Bij allerlei gelegenheden als: liefde, roof, vrees, enz. wordt hij te voorschijn gehaald en met veel handigheid benut. Hotel Duin en Oaal BLJf Jf Het geheele jaar geopend. Centr. verwarmd. iiiiiiMiiiiiiimnmiiiimiMii t i ;,, , mi m Dit heet misdaad uit hartstocht" en is, hoewel strafbaar, toch zeer vergefelijk, en degeen die er zich aan te buiten'gaat heeft aanspraak op sympathie en toegevendheid. Dit is zósterk dat een kioskjnffrouw, die onlangs als getuige gehoord werd in een straf zaak over winkelroof aan een der buitenboulevards verklaarde: Ik hoorde schoten, hamerslagen en rinkelen van brekend glas, en natuurlijk dacht ik aanstonds dat het wel een misdrijf uit hartstocht zou zijn...." Dit nu, schijnt de Nederlander Baszanger (wij kennen sympathieker en hooger gestemde karakters ten onzent), aardig aangeleerd te hebben. Hij heeft wellicht een instinctieve afkeer voor vuurwapenen overwinnende aardig met den browning leeren schieten. En toen kende hij geen gevaar meer, en schoot op een weerlooze vrouw in een restau rant.... om tenslotte nog verheerlijkt te worden als een Nederlander met een voor Frankrijk kloppend hart. Neen, wij kunnen niets fraais of schoons in de daad van dezen heer ontdekken. Zijn verrichtingen op het oorlogsterrein en op dat van den diamanthandel mogen dan nóg zoo schitterend" geweest zijn, de lage rol die hij in deze opera gezongen heeft wordt ten on rechte in verband met den naam van ons vaderland gebracht. E;i, al kan de heer Baszanger ons dit dan i i immuun m mn urn i M miiiiii ook wellicht op technische gronden bestrijden, wij zouden hem willen qualificeeren als zoowel ruw als geslepen, valsch, gevat en toch met de qualiteiten van den oer-staat. En, ondanks alle facetten waarop de ver dediging het licht heeft laten vallen hebben wij er niets schitterends in kunnen vinden en lijkt 200 francs ons te laag voor den heer Baszanger. Een diepe klove ligt tusschen hem en zijnen landgenoot. MELIS STOKE iiHiiiimtiiiiiiinm i i IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHMI iFOLMEI Den Haag ?:? Huijgensparli 22. SPECIALITEIT: Verhuizingen onder Garantie Bergplaatsen voor Inboedels V RAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden J. E. te S. Gaarne zuil ik den oorsprong willen weten van het woord België ; ivas dat voor 1830 ook reeds in gebruik'? Het woord België is afkomstig van Belgica Gallica Belgica of Belgisch Gallië was een der vier provinciën, waarin Gallië ten tijde van den romeinschen keizer Augustus was verdeeld. De bewoners, Belgen genoemd, waren voornamelijk van keltischen en germaanschen afkomst. De benaming Belgae (Belgen) was de ge zamenlijke naam voor de volksstainmen, die ten tijde van Caesar het noordelijk gedeelte van Gallia Transalpima bewoonden, ten noorden van de Marne en de Seine. Ook in de 17e en 18e eeuw was de benaming in gebruik. Zoo heette zelfs onze kolonie NieuwNederland in latijnsche beschrijvingen Nova Bclgica, en tijdens de fransche Revolutie was de term La Belgique voor Zuid-Nederland algemeen gangbaar.