12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 31 Dec. '21. - No. 2323 *?-. P.. Op den voorgrond: maquette van het station Maastricht Het Spoorwegmuseum [Boven: vlag, vervaardigd ter gelegenheid van de opening der spoorwegen in Friesland HET SPOORWEGMUSEUM TE UTRECHT Het mag wellicht 25 jaren of langer ge leden zijn, dat een jong ambtenaar der c>. P, met name Van Vloten, op em der talrijke bureaux van het Hoofdgebouw der Spoor wegen te Utrecht een bundeltje vervallen reglementen en voorschriften in een papiermand vond, blijkbaar weggeworpen als hebbende geen nut noch waarde meer. Van jongsaf een verzamelaar van allerlei dingen, daagsche en niet-alledaagsche, nam hij dit bundeltje mee naar huis, daarmede in figuurlijken zin den eersten steen leggende voor een toekomstig spoorwegmuseum.' Lang zamerhand breidde zijn collectie zich uit en) zijn naam als verzamelaar werd meer en meer bekend, vooral ook toen hij daadwerkelijken steun mocht ontvangen van den bekenden Dudok de Wit uit Breukelen. Toen echter in 1904 in den Haag eene verga dering l gehouden werd van mannen met klinkende namen, uit wier midden eene commissie werd benoemd, belast met het verzamelen van gegevens op welke wijze een spoorwegmuseum tot stand zou kunnen worden gebracht, kende de ijver van Van Vloten geen grenzen meer, want hij leefde in de stille hoop, dat bedoelde commissie zich ookjwel tot hem zou wenden. Niemand, ook Van Vloten niet, heeft ooit meer iets van de commissie en haar werkzaamheden gehoord, zoodat onze verzamelaar op eigen kracht bleef aangewezen. En hij vergaarde met onverdroten ijver, met noeste vlijt en taaie volharding alles, wat van dichtbij of van verre met de spoorwegen in verband stond. Alles was daarbij van zijne gading. Een belangrijk courantenartikel over Staatsjexploitatie van Spoorwegen werd met even veel liefde aanvaard als een roestige buiten model spoorwegspijker van anno dazumal, en een oudejbronzen bel van de N. B. D. S. werd met dezelfde zorg behan deld als een slipkoppelingjvan de voormalige N. R. S., die circa 40 jaar geleden op de lijn Utrecht?Rotterdam in gebruik was en werd losgemaakt, zoodra de trein Gouda naderde, zoodat het deel voor Rotterdam zonder te stoppen Gouda voorbijspoorde en het deel voor den Haag, alleen door een conducteur bestuurd, op het station Gouda tot stilstand werd gebracht. Gulden tijden beleefde van Vloten ten ? tijde van de spoorwegstaking in 1903 en de spoorwegmisère in 1920. Geen couranten artikel, geen satyrieke plaat, geen schimpof puntdicht betrekking hebbende op deze episodes of Van Vloten kan het u voorleggen. 't Ligt alles netjes gerangschikt in groote portefeuilles, kasten vol. In 1913, ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan der Staatsspoorwegen, hield Van Vloten zijn eerste tentoonstelling, die door de Directie en honderden ambtenaren werd bezocht. De belangstelling en waardeering werd toen meer algemeen, zoodat hij een paar kamertjes in het Hoofdgebouw kreeg om zijne verzameling beter onder te kunnen brengen, aangezien zijn woning, die tot nog toe als museum had gediend, hiervoor langzamerhand te klein was geworden. Nu echter het nieuwe derde Administratie gebouw der Spoorwegen is voltooid, heeft de Directie aan van Vloten in het middelste der drie gebouwen een zaaltje van circa 60 M2 oppervlakte afgestaan, waar hij heer en meester is en bijna al zijn vrijen tijd door brengt met schikken, ordenen, teekenen, catalogiseeren etc. Het zaaltje is voller dan een bijenkorf. Men vindt er van allerlei op 't gebied van spoorwegen, van de opening af, zooals b.v. de eerste dienstregeling van de lijn Amsterdam?Haarlem?den Haag in 1844. Er reden toen tusschen de hoofd stad en de Residentie slechts vier treinen op en neer, n,l. te 8.30, 1.?, 4.30 en 7.30 van Amsterdam. Het traject werd in twee uur tijds afgelegd. Verder platen, foto's en cou rantenartikelen betrekking hebbende op de opening van verschillende baanvakken, be grafenissen van vorstelijke personen, wier stoffelijk overschot per spoor werd ver voerd, en als tegenstelling programma's en menu's ter gelegenheid van de feestelijke inwijding van ijzeren wegen, die ver-afgelegen streken uit hun isolement verlosten. Eene opsomming te geven van alles wat het museum bevat, ware ondoenlijk. We willen slechts enkele dingen memoreeren, zooals de verschillende vlaggen, die ook op de foto's goed uitkomen, portretten van vroegere directeuren, commissarissen etc., allerlei lantaarns voor stations- en treinverlichting alles keurig gepoetst zelfs een der prachtig bewerkte lantaarns van den rouwwagen van den extratrein, waarmede op l Dec. 1890 het stoffelijk overschot van Koning Willem III van het Loo naar den Haag werd vervoerd, wist Van Vloten te bemachtigen koperen en bronzen stations bellen, seinborden, signaalhoorns in groote verscheidenheid en toonaard, modellen van spoorwegbruggen, caissons voor pijlers van bruggen, profiels van rails, kabels, stempels, penningen, schilderijen, foto's en teekeningen van locomotieven, waggons, stations en andere spoorweggebouwen. Allerlei uniformen, petten en distinctieven in den loop der jaren door het personeel gedragen. Fraaie antieke geldkisten met sleutels van minstens een kilo, eene vrijwel volledige verzameling dienstregelingen van 1844 af, plaatsbewijzen, abonnementskaarten, vrijkaarten etc. etc. Een vrijwel volledige verzameling prentbriefkaarten van de stations in Nederland, en een door van Vloten zelf geteekende graphische voorstelling van de ontwikkeling van hetfspoorwegbedrijf, die geregeld wordt bijgehouden een reuzenarbeid! Belangwekkend is ook de verzameling schrifturen die in eigengemaakte porte feuilles de kasten vullen. Men ziet daarin couranten van 1847 af, waarin over het spoorwegbedrijf werd geschreven en, last npt least, een geheele portefeuille vol teeke ningen van Braakensiek, die als bijlage van de Groene" verschenen, zooals o.m. die van 30 Januari 1'898 ,,250 jaar na den vrede van Munster", waarop als hoofdfiguren de S. S. en de H. S. M. zijn afgebeeld, die zich verzoenen; ,,de Naasting der Spoorwegen" van l Mrt. 1903, de Regeering en de staking" van 8 Febr. 1903 en dan de algemeen beke nde plaat, die zooveel hilariteit heeft verwekt: de S. S. rijdt op tijd" van 6 Dec. 1914. Zeker bedoeld als St. Nicolaassurprise. Een oud prentje, voorstellende Geprge Stephenson bezig met het vervaardigen van zijn eerste locomotief, een beschrijving van Victor Hugo's eerste spoorreis in 1835 en een paar zeldzaam geworden geschriften over het Nut der Ijzeren Wegen voor Nederland" door Mr. Dirk Donker Curtius van 1837, een goed geconserveerd theekopje met eene voorstelling van den eersten spoor trein Amsterdam?Haarlem en duizend andere dingen meer zijn allemaal zaken, die onze verzamelaar met groote liefde aan zijne bezoekers toont. Van Vloten heeft geen tijd, geen geld en moeite gespaard om al zijn schatten op de meest voordeelige wijze te doen uitkomen. Alles is met bijzondere zorg geordend en wie een uurtje in dit museum doorbrengt, moet wel den indruk krijgen, dat v. V. groote liefde voor zijn werk heeft, een werk, dat hij feitelijk geheel alleen tot stand heeft gebracht. j. H. G o u D J. S. MEUWSEN,|Hofl. A'DAM-R'DAM-DEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND Kwatrijnen Verlangen. "" Het meest verlang ik weer de taal te hoorert, De Taal van Holland altijd om mij heen.. Hier leef ik, half-verheugd en half-verloren. De Taal van mijne liedrên spreekt nietfén. Weemoed. Kon ik vanavond dwalen langs een vaart. Een Hollandsche vaart onder Hollands luchten Waar kalme tjalken varen zwaar-bedaard En vogels strijken hunne laatste vluchten. Horizon. Wonder, dat aarde en hemel bindt. Wonder, dat aarde en hemel scheidt Waar de zwerver verdwaalt, hij vindt Eiken avond uw teederheid. Schemertijd. Wanneer het niet mee r dag en nog geen nacht is, Vórdat de sterren aan den hemel staan, Wanneer de wind zówondetzoet en zachtjis, Laat ik mijne droomen naar Holland gaan. Jeugd. Wat is de Zaan een mooie, breede, stroom.. Ik ben een jongen te Zaandam geweest. Jeruzalem: zoo teeder als een droom Herdenk ik hier mijn jeugd en elk Joodsch (Feest. Onrust. Moest ik Holland onrustig eerst verlaten Om te weten, hoe rijk en schoon het is? Onrustig hier, herdenk ik in de maten j( Van mijne liederen mijn machteloos yernis. Momenten. Toen een vogel in den tuin van Kataniun floot, Toen Adil het paard Sada reed, De maan zijn licht langs Silwan vlood, Was vreugd sterker dan leed. Doodsangst. Toen mijn leven arm en machtloos was, Heb ik niet aan den Dood gedacht. Maar nu het leven gaat van pracht tot pracht, Denk ik: het gaat ook ras. JACOB ISRAËL DE HAAN 111 «iiiitiiiiiiiiiiKiiiiifmiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitif DE EENIGE DUNNE SOK, DIE SOLIDE IS IN 'T ORAGEN_ tap.: I. POLU 6RODEL, Ham, Mamiistraat 400 A. NJV. Eerste Nederl, Elementenfabr. DE KROON", Den Haag. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost in 1922 slechts f 10.?per jaar A. Kogels e Zoon DEN HAAG Prinsestr.52-56-60 ARNHEM Ketelstraat 19 AMSTERDAM Leidschestraat 13 ROTTERDAM Schied. Singel 3-4 Jachtbottines Laag en hoog model ?37.50 ?45.Vraagt onzen catalogus l ERVEN RAMER SINGEL. .p: 'AM STER D AM WONINGBUREAU van den Makelaar i. G. VAN AGTMAAL N. Baarnstraat 61 - Baarn Tel. 244 DAMES! Laat uw wasch behandelen door de wasscherij Eureka", Toldwarsstr. 22-24. Tel. l. 3125 zoowel droog toegeslagen als opgemaakt. Vraagt prijsopgave. Aanbevelend B. NEIDIG & Co. $ BOEKBINDERS Amsterdam Telefoon 6828 trecUedwarsstraat 17-J9 - bij de ReguliersBtacht, BINDEN SCHOOL- EN STUDIEBOEKEN ELE ENHEIDSALBUMS ^PORTEFEUILLES ENZ. H ANDWERKSIGAREN FABRIEK, Rookt NEDERLANDSCHE MUNT" Hollands meest gewilde sigaar Alom verkrijgbaar Licht doch vol aroma Bouw- in Woningbureau, van l dm Makelaar J. 1>. F. VAN DER VEEN.Kantoor van vasti (?ederen, Nieuw Baarnstr.59, FABRIEK VAN K'ANTOORBOEKEN Onderlinge Leveiwerzekerm VAN 'S* HULP ? SPlER's ? Magazijn ter Meubileering Haarlemmerstraat 78 TELEFOON 6427 - AMSTERDAM MODELKAMERS Haarlemmer Houttuinen ? No. 25 FABRIEK Haarlemnier Houituinen No. 23 ? Vfiravenliage, Kortenaerkade 3, Tel Haag W Vat zitje man toch goed in r'n Weeren! Ja! Hij neett z'n oud costuum laken teêren from Op l October 1916 zijn belangrtfk verlaagde tarieve ingevoerd, waarbij de volle winst aan de verzekerde blijft komen. Vraagt deze tarieven en gij aait U* Levensverzekering sluiten bij de O. L. T. E. H. - AMSTERDAM TelWA915. Illustratiedruk-papier van de Firma C G. A. CQRVEY, Keizersgracht 285, Amsterdam, Tel. N. 1202 en 585 Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co.