DE AMSTERDAMMER, WEEKBL-AD,VOOR NEDERLAND 7 Jan. '22. No. 2324 HYGIËNISCH SCHOOLLEVEN Sectarisme en particularisme, gepaard aan zelfgenoegzaamheid, zijn van oudsher fouten van- de Ne'derlandsche natie. Deze hebben ge leid tot een hardnekkigen strijd om de school, die 'geëindigd is met een overwinning der confessipneelen, culmineerend in de totstand' koming der Lager Onderwijswet-de Visser, maar ook tot negeering van de beweging, die in de naburige landen de geesten in beroering brengt: hef lichamelijk welzijn van de school jeugd. 'wij slapen in bij .het feit, dat het geboorte overschot in Europa naar verhouding in *onsi land het gunstigst is. Als echte bourgeois sati'sfaks wrijven wij ons zelfgenoegzaam in dte harlden: hoeveelheid geldt,bij ons meer dan hoedanigheid. De hoeveelheid der scholen, die door de vorengenoemde wet als paddestoelen uit den grond- kwamen, dreigde reeds door de kosten mede n der oorzaken te wofden van< een jammerlijk bankroet; van een ernstig streven van de overheid om in de eerste plaats de hoedanigheid tot' een 'hoog peil op te voeren, was weinig te bespeuren. De stem van enkele hygiënisten en van hen, die in soms weinig bezochte vergaderingen verslag uitbrachten ovet de bewonderens waardige vorderingen op het gebied van onderwijs en van scholenbouw en -inrichting in de andere beschaafde landen van Europa en niet het minst in deVereenigde Staten van N. Amerika, gaat ongehoord verloren als die eens roependen in de woestijn. De belastingschroef wordt tot de uiterste grens in werking gesteld onder de leus: Versobering van het leven." Sober zijn beteekent: beperking tot het noodige, vermijding van alle overtolligneden. Bij een volk, dat zich onder de meest beschaafde wil re kenen,behoort goed onderwijs onder de meest hygi ënische omstandigheden tot dat noodige. Men zoeke dus de overtolligheden op een ander terrein. Maar een dringenden eisch: Bereidt onze aanstaande arbeiders, zoowel die met het hoofd als met de handen, ook lichamelijk zoo goed mogelijk voor tot den arbeid, waartoe zij later in de maatschappij zullen geroepen worden," verneemt het Nederlandsche volk niet, noch stelt het dien zelf. De pers vindt hier een taak voor het voeren van een krach tige actie, die niet alleen voorlichtend moet werken en belangstelling wekken, maar ook het verlangen moet wakker maken om het elders gegeven goede voorbeeld hier na te volgen. Wij ouderen hebben getoond voor onze eigen belangen zoo goed te kunnen op komen, laten wij nu ook voor onze jeugd wer ken. Het heeft er toch allen schijn van, dat de opvatting van de Overheid in deze materie is, dat zij zich moet beperken tot steunen van het particulier initiatief. Slechts zelden grijpt een krachtige Overheidshand zelf'naar de ploeg.Zelf het initiatief nemen tot het invoeren van nieuwigheden, vooral als die geld kosten, doet zij bijna nooit. Men komt door overdreven zuinigheid bedrogen uit. Wij moeten als volk Het Engelsche oordeel over ons, dat het een nationale fout van ons is, dat wij te weinig geven en tegelijkertijd te veel vragen, bescha men. Die weinig zaait, zal niet veel oogsten. Laten wij allen gaan inzien, dat maat regelen, ter voorkoming van een kwaad, wel kostbaar zijn, maat tevens kostelijk. Een paar voorbeelden uit de praktijk worden hier genoemd: gele koortsen- en malariabestrijding op de Landengte van Panama, de hygiënische maatregelen genomen door de tabaksondernemingen in Deli, verbetering der inlandsche woningen op Java door den dienst der pestbestrijding. De ervaringen op het gebied der schoolhygiëne hebben met dezelfde duidelijkheid be wezen, dat zuivere dampkringslucht, zonlicht, doelmatige voeding, lichaamseefening, afge wisseld door evenredige rust, de krachtigste levenschenkende en herstellende invloeden op den mensch uitoefenen; de groeiende mensch, waarin de levensfuncties zooveel onstuimiger zich uiten en waarin zooveel gemakkelijker stoornissen optreden, heeft het dubbel hard noodig, dat hij onder gunstige omstandigheden wordt geplaatst. Met terzijdeschuiving van al die ervaringen, doemen wij onze kinderen minstens drie dagen in de week gedurende zes en de drie andere weekdagen gedurende drie a vier uren tot een verHET RADIO-LAMPJE Aladin's bekende sprookjes-lamp is in de schaduw gesteld door de moderne drieelectroden-lamp der radio-techniek, de wonderlamp, waarmede geen onzichtbare dingen worden gezien, doch waarmede geluiden uit andere werelddeelen over afstanden van duizenden kilometers worden gehoord. Uit gevonden in 1912 en sinds 1918 algemeen toegepast, niet alleen door de honderden officieele Radio-stations, die in de laatste vijftien jaren in alle deelen der aarde zijn opge richt, doch ook door duizenden particuliere radio-amateurs, die zich tot ettelijke bloeiende Radio-vereenigingen hebben vereenigd, heeft deze wonderlamp mogelijkheden geschapen.die aan het wonderbaarlijke grenzen en bovendien binnen ieders bereik liggen. Immers, schaft men zich voor een bedrag van ongeveer tien gulden een der vele merken van radio-ont vanglampen aan, waarbij ook Nederlandsche fabrikaten als b.v. van Philips, doch hoofd zakelijk van buitenlandschen oorsprong, be schikt men verder over een kleinen 4 of 6 Volts accumulator, eenige tientallen electrische elementjes voor zaklantaarns, een telefoon, een paar honderd meter dun geïso leerd koperdraad en wat blank koperdraad en ten slotte een eenvoudig electrisch apparaat van -beweeglijke in elkander grijpende metaal plaatjes, condensator geheeten, dan heeft men de dingen voorhanden, waarmede een vol ledig radio-ontvangstation ter waarde van enkele tientallen guldens is op te bouwen Terwijl voor het uitstralen van radio-ener gie over zeer groote afstanden ten behoeve van overzeesche draadlooze verbindingen reus achtige technische inrichtingen noodig zijn, die eenige mjllioenen kosten, ligt het op vangen van die energie door middel van een voudige hulpmiddelen binnen het bereik van iedereen. Dit is de reden, waarom zich rond om het radio-lampje een nieuwe, bloeiende blijf in gebouwen (meestal jjebrekkïg gev 'ritile^rd en wjiarih "het zonlicht maar wejifig' 'onmiddellijker! toegang heeft) en 'tot n schoolonderwijs, waarin aan doelmatige voe ding, zindelijkheid, 'lichaamsoefening met evenredige rust (ook geestelijke) slechts in ondergeschikte mate aandacht gewijd wordt. Is het dan wonder, dat zoo oneindig «veel scholieren geestelijk en lichamelijk lusteloos, energiekloos, bloedeloos, ongeschikt de volle aandacht bij het onderwijs te houden, zwak en vatbaar voor ongesteldheden worden en dat zij geestelijk en lichamelijk niet regel matig groeien, zooals dat toch behoort? On noemelijk veel geestelijk en stoffelijk kapitaal gaat hierdoor telkenjare verloren. Waarom worden niet in het belang der schoolkinderen de eenvoudigste, gemakkelijk bereikbare en voor de hand liggende voorzieningen ge troffen? De oorzaak kan niet liggen in de onzekerheidvan de nuttige we rking.de openluchtopvoeding heeft die in de laatste 10 a 15 jaren reeds voldoende aangetoond, maar in andere-landen, vooral Engeland en Amerika. De oortaak kan dus nergens anders liggen dan in gebrek aan inzicht van de overheid of anders in onverschilligheid om onze school jeugd de zegeningen van deze moderne schoolinstellingen deelachtig te doen worden. Als onkunde de oorzaak is, dan erkenne de Overheid die en zende haar ambtenaren uit, om door eigen aanschouwing te leeren. De ambtenaarsbezoldiging is over het alge meen niet zoo, dat de overheid kan eischen, dat studiereizen uit eigen beurs worden be kostigd. Het Nederlandsche volk eische, dat de overheid niet wacht op het particuliere initia tief en zoo een dringende zaak op de lange baan schuift.. De voornaamste methodes, waarbij openluchtonderwijs mogelijk is gebleken, zijn: 1°. klassen in de speelplaats van de lagere school of in parken of op pleinen, voor het on derwijs zoowel van gezonde kinderen als van die met teekenen van een zwakke constitutie of met lichaamsafwijkingen. 2°. schoólwandelingen en schooluitstapjes, waarbij kinderen gedurende minstens een dag, maar zelfs tot drie weken(met het onderwijzend personeel) de school verlaten, om aan het strand of in een boschstreek, met lucht vrij van stof en industriegassen, onderwijs te ontvangen. Een methode, waarvan zoowel de zwakke kinderen als reconvalescent onderwij zend personeel profiteeren. 3°. vacantiekampen en schoolkampen. Hoewel zwakke, bloedarme, asthmatische, rachitische enz. kinderen in ons land in vacantiekoionies of bij gezinnen op het land hun vacantie kunnen doorbrengen, zijn de vacan tiekampen en schoolkampen bedoeld, om zwakke kinderen uit hun ongezonde omgeving te halen en eenige weken, of naar behoefte langer, naar een gezonde streek te verplaatsen, om daar onder goed toezicht, leiding en verple ging onderwijs te ontvangen. Evenals de kinderen voor de vacantiekolonies, moeten de kinderen, die voor deze kampen in aan merking komen, door geneeskundig onderzoek, ondersteund door aangiften van het onder wijzend personeel, uitgezocht worden. Ver gelijk uw aantal schoolartsen en schoolverpleegsters eens met dat van andere landen, Nederlandsch volk! en word dan wakker, besef dan hoe wij ten achter staan. Met deze methode van openluchtbehandeling kan na een jaar, voorbereiding, b.v. iti den winter van 1922, als de kostelijke huizen van vele vacantiekolonie-vereenigingen, die Zich uitstekend leenen tot winterverpleging, geheel verlaten zijn, zeker een proef genomen worden, aanvankelijk b.v. beperkt tot leerlingen van de hoogste twee klassen van de lagere scholen. De overheidmoet zorgen voorhet onderwijzend personeel. Maar zij talme dan ook? geen dag langer. 4°. Openluchtklassen.Vele bestaande klasse vertrekken kunnen in openluchtklassen wor den vervormd; de voornaamste voorwaarde is dat n zijde van het vertrek open is naar de buitenlucht. De voorziening met een houten of glazen scherm, dat gedeeltelijk gesloten kan worden, schept de mogelijkheid het ver trek te gebruiken ook bij winderig en regen achtig weer. 5°. Buitenscholen. Het onderwijs wordt, in dien de weersgesteldheid het toelaat, geheel in de buitenlucht gegeven. De ligging van de school en de omgeving ervan moet met zorg worden gekozen en voldoen aan de eischen vaneen verstandig ingerichte openlucht-school. De leerlingen kunnen er extern of intern zijn. Overdreven eischen moeten worden af gewezen; alle overdrijving schaadt! . Van de groote waarde van deze verschil lende methodes van openluchtopvoeding, ter bestrijding van de schadelijke invloeden der treurige woningstoestanden in vele groote stadswijken, en van-de dikwijls niet minder treurige ?' huiselijke omstandigheden in die, wijken vindt-men de bewijzen in de landen, waar zij zijningevoetd. Met groote waardeering vindt men ook melding gemaakt van de groote zorg en toewijding van het onderwijzend en verplegend personeel. Het is natuurlijk be grijpelijk, dat deze in niet onbelangrijke mate bijdragen tot het bereiken van de schitte rende resultaten. . Nogmaals: de regelmatige afwisseling van lichaamsinspanning 'en rust, werk en spel, nuttigen van gezond voedsel en het volgen van een buiteirluclrtlevenswijze, gepaard aan zindelijkheid, verrichten, wonderen. Span den boog ook., niet' zoo strak met het steeds op voeren der schoolprógramma's. De Engelschen met hun stelsel: We don't make scolars, we make men" maken heusch geen slechter figuur in den internationalen wedstrijd, dan. wij, die ten koste van o zooveel schooldressuur vreemde talen -kunnen brabbelen. DR." L. J. S i E B u R o H . TEEKENEN EENEE GULDEN TOEKOMST lt ,. ^ /% ? ? >' ' '"* '-.'? Yv't ? Tukenlng ,vór, ,$&, Amsterdammer" van Geef ge van Rattbtonck iliiiilliliiiiitiiiiilii Financiën en Economie Op den Economisehen Uitkijk Praktijk-en praktijken van protectie (?) Nu de" nood der tijden en de moeilijkheden, waarin zich een deel onzer nijverheid door de valuta-concurrentie bevindt, den roep om beschermende rechten ten onzent weer luider dan voorheen doen klinken, is het wel de moeite waard nog weer eens na te gaan (en na te vertellen), hoe zulke besoiermend»rechten elders werken, m.a.w. wat de praktijk is en welke de praktijken" zijn der protectie. Het meest recente voorbeeld daartoe levert, helaas, Engeland, waar sedert l October van dit jaar de Safeguarding of Industries Act" in werking is. Dat deze wet inderdaad een beschermende werking heeft is wel onbetwistbaar en ook onbetwist; Als de Key Industries Act" bedoelt zij steun tegen buitenlandsche me dedinging te bieden aan de zoogenaamde sleutel-industrieën," d.z. die nijverheidstak ken van welker voortbestaan dat van andere afhankelijk wordt geacht en die dus gere kend worden van vitaal belang te zijn voor heel de vaderlandsche nijverheid Nu is het wel heel eigenaardig te zien, dat zoo ongeveer alle bezwaren, die door de bij voorkeur doct.inair" gescholden vrijhandelaars worden aangevoerd tegen de praktijk van beschermende rechten, zich thans reeds en in zeer sterke mate bij de toepassing van deze nieuwe Engelsche wet doen gevoelen. Daar is allereerst de netelige vraag, welke nijverheidstakken de wetgever zal bescher men en welke niet. In Engeland is die vraag in dezen zin opgelost dat niet alleen bestaande en infant" keyindustries zullen worden gesteund, doch dat ook gestreefd zal worden naar de vestiging van nog niet in Engeland voorkomende/ toch als daar levensvatbaar denkbare sleutel-industrieën. Natuurlijk schept dit in belangrijke mate onzekerheid, die nog vermeerderd wordt, doordat de wet zelf slechts verschillende categorieën van nijver heidstakken *ps*mfe en )wt aan den Board of 'Trade overlaat, uit ie maken welke goederen op grond van deze industrieele classificatie wel of niet moeten worden gerekend aan rechten onderworpen te 'zijn. Uit dit stelsel vloeien allerlei wonderlijke beslissingen van douane-ambtenaren voort; ik kom daarop straks nog terug. Het is overbekend, dat sedert jaar en dag de Duitsche nijverheid er op uit was de we tenschap in haar dienst te stellen en dat daar door de chemische nijverheid ginds tot een elders met name in Engeland onge kende hoogte was gestegen. Van oudsher zijn dus veel Duitsche chemische voortbrengselen in Engeland ingevoerd en had de in dit op zicht achterlijke nijverheid daar veel van die mededinging te lijden. Geen wonderdus.dat zij vooral om bescherming geroepen en die dan ook verkregen heeft. Maar de geheime nissen der scheikunde zijn vór de overgroote meerderheid der Britsche parlementsleden een met zeven zegelen gesloten boek en het Parlement slikte" dus zoo maar de formule (?schedule" is de Engelsche wets-term), waarin een zeer geleerde omschrijving van al f niet belastbare ? chemische stoffen werd gegeven, van welke formule de uitwerking aan de deskundigen van den Board of Trade werd opgedragen. Die uitwerking is neerge legd in een lijst van meer dan 6000 belaste chemicalia ! Doch re,eds thans wordt in Enge land openlijk gezegd, dat deze formule De Daily Express meldt dat een Mexikaansche, Mevr. Ruibo, ver blijvend te Tampico, een achtllng ter wereld bracht. i m Minimum luim minimum listiglijk is geredigeerd en wel zó, dat som mige bijzondere belangen door die redactie zeer bijzonder worden beschermd. De Regeering, zoo zegt men, heeft dat allicht niet vermoed en het Huis" heeft er niets van begrepen, maar het feit is daar niet minder duidelijk om ! Ziedaar dus ook hier de bij pro tectie altijd en overal vernomen klacht, dat bijzondere belangen daarbij de kans krijgen en weten te gebruiken om den wetgever gunstige beslissingen te doen nemen ! Ter wille der curiositeit teeken ik hierbij aan, dat in oorlogstijd geen Duitsche chemische producten via ons land in Engeland mochten worden ingevoerd; Engeland betrok toen (tegen hooger prijzen) chemicalia uit de Vereenigde Staten, maar het was een publiek geheim dat die Amerikaansche producten waren made in Oermany." Merkwaardig is .ook dat op. de lijst met ,6000 soorten voor komen preparaten, die' in Engeland-niet; gemaakt worden en oakf-waarvan vrijstelling was beloofd uit hoofde van hun belangvoor andere nijverheidstakken. Als een voorbeeld van de laatste noemt men den synthetie camphor," waarvan, trots kostbare proef nemingen, de vervaardiging daarginds nooit is geslaagd en die een, naar het schijnt, we zenlijk bestanddeel is voor bereidingvan cellu loid.. Deze laatste stof nu is van groot ge wicht voor de messenindustrie in Sheffield, ook vór auto- en motorfiets-toebehooren (Birmingham en Coventry). Celluloid, zoo zegt men, is feitelijk grondstof voor niet min der dan dertig Engelsche industrieën, die alle benadeeld worden door de belasting van den in Engeland niet te produceeren syn thetie camphor" ! Het is ook wel duidelijk dat chemicalia in kleine hoeveelheden gemakkelijk kunnen wor: den gesmokkeld en inderdaad heeft men dan ook onder de werking der wet zich op groote schaal smokkelhandel zien ontwikkelen. Men spreekt ? men", lees: hoogere douane-auto riteiten van een ware smokkel-epidemie. En dit is geen wonder, omdat de beroemde 6000-lijst tal van chemische preparaten om vat, die in Engeland onmisbaar zijn en waar van de prijs-stijging (die onmiddellijk na de inwerking-treding der wet intrad, ten laste komt der verbruikers. Daar bovendien vele van die preparaten behooren tot de rubriek geneesmiddelen, wordt in Engeland zeker niet ten onrechte de klacht gehoord dat deze fraaie wet aan heel het volk heeft gebracht een belasting op het behoud der gezondheid ! Hiermee ben ik nog allermirïst aan het eind der grieven, die in de landen van overzee" worden vernomen. In een volgend artikeltje hoop ik er nog eenige te noemen. Maar het weinige, dat ik hier reeds in het midden bracht, doet ziea^haezeer de bekende grieven tegen protectie zictl door de praktijk en de prak tijken ook in Engeland weer doen gevoelen. Onbevoegdheid van Regeering en Volksver tegenwoordiging om de volle uitwerking der genomen maatregelen vooraf te doorzien. Gevaar voor onrechtmatige bescherming van bijzondere belangen. Benadeeling van ver schillende industrieën, voor welke een belast artikel grondstof is. Willekeur bij beslissingen. Prijsstijging van voor velen nuttige of onmis bare goederen. Dit alles is reeds niet zoo weinig, maar het is nog niet alles. SMISSAERT BOEKAANKOND1GING De ontwikkeling van het havenbedrijf te Dd]zij, In dit beknopte vlugschrift bespreekt de heer K. Prakken Jz., Oud-Directeur der Zee vaartschool, voornamelijk den bekenden maat regel waardoor aan de stuwadoors te D. hun bedrijf uit handen werd genemen en dit over gedragen werd aan de Provincie, hierin ver tegenwoordigd door de havencommissie. De brochure is een overdruk van een in provinciale dagbladen verschenen artikel. Schr. polemi seert voornamelijk tegen den heer Mansholt en voegt aan' zijn betoog een brief toe, waarin de heer R. Tamminga de provincialiseering" van het stuwadoors-bedrijf te D. ook uit een oogpunt van arbe;ders-belang afkeurt. H. S. miiiiiiiiiiimmiiimtiMiiiiiiiiMiiii iiiimiiiiiimmiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiimmiiiiiiimmiiimi "H miilii iiiiimm iiimmiiiiiiiiii iiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiMiim tak van sport heeft ontwikkeld, de radio sport, hetgeen echter bij buitenstaanders tot dusverre zoo goed als onbekend is. In ons land bestaat de Nederlandsche vereeniging voor Radiotelegrafie" met vele honderden leden, die allen een min of meer volledig ontvangstation bezitten, waarmede de vele stemmen van den aether-oceaan worden beluisterd. Telegrafi sche morse-teekens, die zich rijen tot woorden en telegrammen, doortrillen den wereld-aether langs de aardoppervlakte van het eene wereld deel naar het andere, van Java naar Holland en overal, waarop aarde radio-lampjes gloeien, klinken deze teekens in muzi kale tonen door tot het luiste rend oor van beroeps-of amateur-marconist. De aardsche regionen van den wereld-aet her zijn,sinds de groote vlucht der radio-techniek, in de laat ste jaren gedrenkt van radio trillingen, afkomstig van hon derden seinstations, en geen plekje in den dampkring is meer te vinden, waar de serene rust van den aether heerscht dervór-Marconi-tijden. In de zen chaos van trillingen heeft elk der honderden sein-stations zijn eigen karakteristieke golf, die ongeschonden door dien chaos henenvloeit en met de snelheid van het licht de berichten met zich medevoert, waarvan zij de draag ster is. Die golf is niet alleen in staat de eenvoudige rythmische korte en langere stooten van het Morse-alphabet over te brengen, zij draagt de menschelijke stem en de accoorden der muziek over landen en zeeën in alle richtingen van de ruimte. Radio-telegrafie, radio-telefonie en radiomuziek vervullen in den vorm van electrische trillingen de atmospheer en het radio-lampje neemt die trillingenjop, zet ze om in electrische stroompjes, van gelijken aard als die, welke door de draden van een telefoon-net vloeien en geeft ze in dezen gewijzigden vorm door aan de radio-telefoon, waar ze als geluiden hoorbaar worden. Bij het verwekken der radio trillingen op een seinstation is men in staat binnen zekere grenzen het tempo of de fre quentie dier trillingen te wijzigen; men kan golven uitzenden met trillingsgetallen van Opnemen van radio-telegrammen ± 10.000 tot ± 3 millioen per seconde, die zich onafhankelijk van het trillingsgetal voortplanten met dezelfde snelheid als die van het licht: 300.000 K.M. per seconde. Hier door ontstaan radiogolven van zeer verschil lende lengte, zoodat men beschikt over een golven-register van 100 Meter tot ± 30 Kilo meter. Het trillings-getal van 660 tot 1200 billioen der lichtstralen brengt met zich mede een uiterst kleine golflengte van het licht in ver gelijking met die van radio-stations. Het oog is voor die uiterst kleine lichtgolven ontvanke lijk, doch voor de zeer lange radio-golven missen we een zintuig ; hierin voorzien het radiolampje, en de telefoon door de' onzichtbare golven om te zetten in geluidgolven, geschikt voor ons gehoor-orgaan. Het bestaan van een golf-register brengt eenigszins orde in den chaos van het steeds aangroeiend aantal ra dio-stations ; ieder station kan zich een golflengte kiezen, die zooveel mogelijk vrij is van storende invloeden van andere stations. De ontvang inrichting, waarmee het ra dio-lampje de trillingen uit den aether opneemt, is na melijk op alle verschillende golflengten afstembaar." Ingesteld op een golf van l K.M. lengte, is zij ongevoelig voor golven van 2 en meer kilometers en in mindere mate gevoelig voor alle an dere golven, die maar eenigs zins afwijken van de inge stelde golf. De instelling is met een enkele beweging van den' condensator" verander lijk en zoo kan uit den overvloed van de ons omringende en voorbijsnellende golven n enkele gekozen worden, waaraan wij onze bijzondere aandacht willen schenken. Toch zou deze golven-selectie bij lange niet eenige orde in het radio-verkeer kunnen bren gen, als niet de afstanden tusschen zender en opnemer en de kracht van uitstraling der sein-stations een overwegende rol speelden. De honderden kuststations, die langs de kustlijnen van alle landen het verkeer met de schepen onderhouden, de duizenden scheeps-stations op de handels- en oorlogsvaartuigen van alle natiën, die steeds met het vaste land of met elkander in verbinding staan, hebben alle een beperkte kracht en daardoor een betrekkelijk kleine werkings-sfeer, waarbuiten ze niet meer storend op andere stations inwerken. Al deze stations kunnen daardoor met de zelfde golflengte werken, zoodat de overige golflengten van het golf-register verdeeld kunnen worden over de talrijke groote kracht stations voor wereldverkeer, die hun werkings sfeer over den geheelen aardbol hebben uit gebreid. Naar alle richtingen stralen die sta tions hun golven uit en met de eenvoudige ont vang-inrichting met het simpel radio-lampje zijn ze over den geheelen aardbol te hooren. Sinds twee jaren seint het Malabar-radiostation op Java berichten naar Holland, die behalve door het officieele ontvangstation te Sambeek tevens door een particuliere inrich ting bij Blaricum en vele amateurs worden opgevangen. Onlangs brak dit Malabar-station zijn berichten naar Holland even af om zich te richten tot iemand in Washington U. S. A., die met een enkel radiolampje het Malabar-sta tion hoorde. Java sprak tot Washington en Holland luisterde mee, ziedaar het wonder van het radio-lampje. O. J. M u s z E.