tl'-: V.' B DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 14 jan. '22. No. 2325 Teekening voor de Amsterdammer" van B. van Vlijmen t A r" J. D. SANTILHANO (Zie het bijschrift op pag. 8) niet met elkander samenstemden. Men kan niet de Katholieken tot samenwerking uitnoodigen en tegelijk de leuze der ontwapening aanheffen. Eigenlijk kan men nog verder gaan: geen partij kan aspireeren regeeringspartij te worden en tegelijk willen ontwapenen. Geen regeering toch kan in deze onzekere tijden aan ontwapening denken. Het spreekt van zelf, dat altijd moet worden overwogen, in hoeverre op leger en vloot kan worden be zuinigd: dat geldt trouwens van alle takken van staatsdienst. Stellig kan er op den militairen dienst nog veel worden bezuinigd; er is geen eigenaardiger circumlocutie-kantoor dan het departement van oorlog. Maar gerechtvaar digde en verstandige bezuiniging is geheel iets anders dan algeheele afschaffing. Men moet wel een zeer naieven kijk op de tegen woordige wereld van onrust, geweld en strijd hebben om op ontwapening aan te durven dringen. Hoe de werkelijkheid is, leert ons wel de conferentie van Washington. Die bijeenkomst is als een soort derde vredesconferentie be groet; voor het welslagen is in de kerken van alle natiën gebeden. Men ziet nu langzamer hand wel, waar het heen gaat; de overeen stemming is ver te zoeken; Frankrijk en Enge land staan scherp tegenoverelkander; Amerika en Japan vertrouwen elkander geen oogenblik. En de ironie van alles is wel het moment ge AANPAKKEN mMIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIM Grand Hotel Funckler RE9TAURAHT HAARLEM Pension prix-modérés iliiimiiMmiiiiiiiMMUUtMiiuuiMuuiiiiiifimuitmmuiiiiitmiim INTERNATIONALE SAMEN WERKING Bij het vernemen van de voorstellen der finantieele commissie die te Parijs heeft beraad slaagd en die de Conferentie te Cannes heeft aangenomen,hebben velen zich verheugd over het feit, dat er thans meer kans dan tot dus verre schijnt te bestaan op die internationale coöperatie zonder welke het herstel van Euro pa niet anders dan uiterst langzaam, zoo ooit geheel, zal kunnen worden bereikt. Men schijnt met het plan tot het oprichten eener internationale bankinstelling, die met een kapitaal van / 20.000.000 zou beginnen, vooral het oog op Rusland te hebben gehad, omdat dit reusachtige economische complex nu eenmaal een integreerend deel van de Europeesche economie vormt, waar Europa niet buiten kan. Zoo is de heerschende crisis in het scheepvaartbedrijf voor een belangrijk deel te wijten aan de ontstentenis van vrach ten van en naar Rusland. Dat land exporteerde in 1912 ongeveer 6i millioen ton graan: Rogge 530.000 ton Tarwe 2.440.000 Gerst 2.200.000 ,, Haver 800.000 Mais 600.000 ter waarde van ? 37.500.000 250.000.000 198.000.000 67.000.000 ,, 48.000.000 Totaal 6.570.000 ton ? 600.500.000 Hoeveel hiervan langs den zeeweg werd uitgevoerd is moeilijk na te gaan, maar men mag aannemen, dat het grootste gedeelte langs dien weg werd verzonden. Het totale verkeer met zeil- en stoomschepen van de havens St., Petersburg, Riga, Odessa, Nikolajew en Taganrog met het buitenland bedroeg in 1912 10.630.000 ton (in- en uitgaand); en wanneer men nu in aanmerking neemt dat het totale scheepvaartverkeer van de grootste havens, zooals Londen, Li verpool, Rotterdam, Hamburg, Antwerpen, gemiddeld hiervan niet veel verschilt, kan men zich een denk beeld van de beteekenis van het zeevaartverkeer tusschen Rusland en de buitenwereld vormen. Een ander groot exportartikel was het Rus sische hout. Hiervan werd in 1912 voor een waarde van ongeveer ? 200.000.000 uit Rus land uitgevoerd, hetgeen tot gemiddeld ? 50. per ton 4.000.000 ton representeert. De artikelen graan en hout, behalve hennep, vetten e.d. zijn juist die welke Eu ropa het meest noodig heeft en die het thans van allerlei andere veel verder af liggende landen moet aanvoeren. Niet alleen derven de reeders de daarop vroeger gebeurde vrachten (de Russische handelsvloot was te klein om er een belangrijk aandeel in te hebben) maar VRAAOTi SI-FA-KO s ia ARC. H Hot voopu»*mmto IIMIIIHIIIIIIIIII1IIIIIIIIIMIIIIIIIII UtlUUUWIIIIUII weest, waarop een der Engelsche afgevaardig den aan de ontstelde vergadering herinnerde, dat men eigenlijk was bijeengekomen niet om de wapening te vergrooten, maar om die te verminderen. Zoo gaat het, als men de realiteit der dingen uit het oog verliest. Dat doen bij ons niet enkel individuen, maar geheele partijen. Wij willen alleen den wensch uiten, dat de ont nuchtering, die onvermijdelijk moet volgen, hun niet al te rauw op het lijf valt. Want dat zou ook voor het vaderland een ramp kunnen zijn. H. BRUGMAN s (Slot). In het eerste gedeelte van rnjjn artikel, noemde ik als uitvoerbare maatregelen ter bestrijding van blijvende werkloosheid: I. Uitvoering van productieve werken. 11. Stelselmatige emigratie in het groot. III. Intensivecring van het bedrijfsleven. ? Ik behandelde daar punt I reeds uitvoerig en zal nu punten II en III nader bezien. Het uitvoeren van de productieve werken allén, zelfs als wij daarbij de droogmaking van de Zuiderzee rekenen, kan echter niet voldoenden arbeid scheppen voor het surplus van onzen bevolkingsaanwas, zoodat hierbij dadelijk het emigratievraagstuk in het oog springt. Nu trekt de natuurlijke emigratie op kleine schaal geen menschen in voldoende aantal weg uit ons land, en zal er dus een diepgaand onderzoek moeten worden ingesteld, op welke wijze een emigratie op groote schaal zou kunnen worden georganiseerd, een stelsel van land verhuizing in overleg met de immigra tielanden, dat ons in staat zou moeten stellen om te zorgen, dat wij niet met een blijvend 'gedeelte" werkeloozen opgescheept raken. Dit is het onderwerp van een aparte studie, waarop zoowel economen, anthropologen als statistici hun licht moeten laten schijnen, en dat de Departementen van Binnenlandsche zaken, Buitenlandsche zaken, Arbeid en Landbouw raakt, en ten slotte bij den Volken bond thuishoort. Nederland ligt ons echter het naast aaa het hart. De Nederlandsche immigrant nu staat in alle landen hoog aangeschreven en zal daarom eerder een welkom vinden, dan welke andere nationaliteit ook (uitgezonderd misschien Britten en Ieren, om politieke redenen). Dit vraagstuk is te veel omvattend dan dat wij reeds thans vooruit zouden willen loopen op de resultaten waartoe de Studie commissie zal komen die, naar wij hopen, zal worden ingesteld. De Nederlandsche Vereeniging Landverhuizing heeft reeds met deze studie een aanvang gemaakt. Vermoedelijk zal ook hier het van Regeeringswege steunen van particulier initiatief het beste zijn. Met intensiveering van handel en bedrijfs leven, bedoelen wij in de allereerste plaats: de uitschakeling van overbodige distribuanten. Als men b.v. ziet, dat groente die in Loos duinen op 2 K.M. afstand van den Haag wordt verkocht tegen 5 cent per eenheid, in de stad zelf wordt gedetailleerd voor 25 cent; als men weet dat wol aan den producent b.v. ?2.?per K.O. opbrengt en aan het publiek wordt verkocht tot prijzen van ? 10. tot / 50.?per K.G., dan begrijpt men dat de distributie in het algemeen nogal wat te wenschen overlaat, en dat er te veel op den weg, tusschen producent en consument, aan den strijkstok blijft hangen. Bevordering der Coöperatie, met een betere organisatie der distributie, zou het leven economisch gezonder maken. Er is echter nog iets wat in Nederland kan gebeuren, aangaande de intensiveering van het bedrijfsleven, als middel om onze werkeloosheid te bestrijden, n.l. de nationale samenwerking van Landbouw, Groot handel, Scheepvaart, Industrie en Bankwezen. Koninklijke Meubeltianspott-Maatschap p ij DEGRUYTER&Co.l DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM Bergplaatsen voor Inboedels] Dat deze 5 takken van bedrijf groot belang bij elkaar hebben en zelfs geheel afhankelijk zijn van elkaar, wordt al te vaak over het hoofd gezien. Bij verschillende gelegenheden toch treden zij als antagonisten, zoo niet als vijanden tegen elkaar op. Zonder goedkoop en betrouwbaar verkeer (scheepvaart, sporen, wegen, bankwezen, post- en telegraaf), is niet alleen economische, doch ook geestelijke vooruitgang onmogelijk. Zonder een zoo economisch mogelijk produceerenden landbouw, is de geheele samen leving onmogelijk, dus natuurlijk ook handel, industrie, verkeers- en bankwezen. Zonder een goed georganiseerd bankwezen is handel, zoowel als landbouw, verkeer, en industrie, oneindig veel moeilijker. Zonder industrie zou, zoowel landbouw, handel, bankwezen als verkeer practisch onmogelijk zijn in den tegenwoordigen tijd . Zooals men zjèt, zijn de 5 takken van bedrijf absoluut van elkaar afhankelijk: hoe beter ? het den eenen gaat, hoe beter het de anderen zal gaan. Is echter n van de organen ziek, dan kunnen de anderen niet werken. Het eenige land waar men voldoende op de hoogte was van de saamhoorigheid van deze 5 takken van Nijverheid is Duitschland, hetgeen indertijd zeer sterk tot uiting kwam bij de fenomenale ontwikkeling van dit land. Waarom kon vór den oorlog een Duitsch schip in vreemde havens, zelfs in Engelsche Kolonies, vaak gemakkelijker lading krijgen dan andere, zelfs Engelsche schepen? Was dit het geval, omdat de Duitschers zooveel beter zeelui waren? Neen, dit feit had zijn oorzaak in het bovengenoemde saamhoorigheidsgevoel. Er waren in de vreemde haven Duitsche handelshuizen, die hunnen import betrokken van de Duitsche handel of industrie, hun export van met hen gelieerde ondernemingen in het binnenland, die zooveel mogelijk het vervoer deden plaats hebben met Duitsche schepen, en er bestond een, vaak onzichtbare, band met het Duitsche bankwezen. Wij wenschen er nadrukkelijk op te wijzen, dat in Nederland een groot gebrek aan samen werking bestaat, terwijl ons bedrijfsleven zich zou kunnen intensiveeren tot verbetering van den droevigen economischen toestand en tot vermindering der werkeloosheid. Het is algemeen bekend, dat de Duitschers vaak te agressief optraden en zich on bemind wisten te maken in het buitenland, waaraan het Duitsche imperialisme niet vreemd was. Niemand zal er ons echter van verdenken, als onze landbouw, handel, verkeerswezen, industrie en bankwezen zouden trachten terrein te veroveren, dat wij een sabel achter de deur hebben. De noodzaak tot samenwerking klemt temeer, daar de Duitsche scheepvaart bezig is zich nauw te verbinden met de Amerikaansche. De Amerikanen hebben schepen en geld, de Duitschers hebben vakkennis, beiden hebben behoefte aan export. Deze geweldige combinatie zal eerstdaags op de oude beproefde Duitsche manier de wereld trachten te veroveren en wij, Hollan ders, visschen achter het net 5). Alle vaste stoomvaartlijnen die de Vereenigde Nederlandsche Stoomvaart-Maatschappijen sinds enkele jaren met veel energie om den aardbol hebben getrokken, hangen in de lucht, want een leider van een Nederlandsch handelshuis, b.v. in de Far East", zal het als zijn plicht beschouwen om de 5) Men zie ook het hoofdartikel Pacifieke Penetratie" in Holland?Zuid-Afrika van 15 Augustus 1021. N. R. CL, 25 Juli 1921. Av., Een natio naal belang" IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Europa moet meer voor die belangrijke pro ducten bitalen dan wanneer ze weer uit Rus land betrokken kunnen worden. Dit drukt zwaar op alle belanghebbende landen, maar in de eerste plaats natuurlijk op de naastbij gelegene, en dat zijn juist de landen die er finantieel het slechtst aan toe zijn, vooral Duitschland, van hetwelk Frankrijk schade vergoedingen verwacht tot herstel der aldaar aangerichte reusachtige verwoestingen, van welker omvang velen nog steeds geen vol doende voorstelling bezitten. Maar niet alleen heeft Duitschland om de aangegeven reden meer voor ingevoerd graan, hout, hennep e.d. te betalen, het kan naar Rusland nog maar een fractie uitvoeren van de goederen en fabrikaten die het daar vroe ger heen zond, en waarvan de totale waarde ongeveer ?400.000.000 per jaar beliep. Nu heeft de Duitsche regeering sedert den wapenstilstand weliswaar oogluikend een geweldige Kapitalflucht" naar het buiten land toegelaten en niet die belastingen geheven die men mocht verwachten. Misschien, hoogst waarschijnlijk zelfs, ontbrak haar daartoe de kracht, en niet de goede wil. Het is moeilijk te beoordeelen, en vooralsnog zijn alle beschou wingen daarover tamelijk nutteloos. De te genwoordige toestand moest wel ontstaan naardien liet verdrag van Versailles aan de overwinnende mogendheden het recht om in Duitschlands binnenlandsche aangelegenheden in te grijpen, ontzegt, en trouwens alleen een bezetting van het geheele land, en niet van enkele provincies, aan de overwinnaars de macht gegeven zou hebben, zichzelven de rechten te verschaffen die het verdrag hun op het papier toekent. Het is dan ook de tegenwoordige toestand alleen, waarmede men te maken hteft, en met verwijten, hoe gegrond ook, die Frankrijk tot Duitschland en gedeeltelijk tot Engeland zou kunnen richten, komt men niet verder. Mis schien is men tot datinzicht geraakt, en is het thans voorgestelde plan daarvan een uitvloeisel. Dat zou een stap vooruit zijn, indien het plan voldoende en werkelijk uitvoerbaar ware. Ten eerste wenscht men alleen dan met Rus land zaken te doen wanneer in dat land wet ten worden afgekondigd, waarbij de particu liere eigendom, alsmede de onaantastbaarheid van contractueele overeenkomsten erkend worden, m. a. w. wetten, waarmede de Sovjetregeering eenvoudig de beginselen, die zij tot nog toe de hare genoemd heeft, ten eenen male afzweert en officieel erkent, gedwaald te hebben. Misschien is zij daartoe bereid, mis schien niet. In geen van de beide gevallen zou men mogen verwachten dat het tegen haar algemeen heerschende wantrouwen plotse ling in een zoo vast vertrouwen overging, dat de bankiers die de 20.000.000 moeten fourneeren, dit bedrag aan de Sovjet-regtering ? zouden willen verstrekken zonder ander onder pand dan-haar woord. Daarbij komt nog, dat Krassin den 4en Januari aan een vertegenwoordiger van de Times mededeelde, dat een bedrag van 120.000.000 totaal onvoldoende zou zijn om Rusland op de been te helpen. Ook kan Rusland op het oogenblik geen garanties geven. Rusland was buiten staat, eenig bedrag te deponeeren, of een belangrijke hoeveelheid goederen te exporteeren zoolang Rusland's binncr.Undsche positie niet in formeele vredestrcctaten erkend was." Wat de bestaande- handelsovereenkomsten betrof, die konden ieder oogenblik door de betreffende regeeringen opgezegd worden, zoo dra deze van oordeel waren dat Rusland een vijandige handeling pleegde of vijandige pro paganda voerde. De geheele quaestie van credietverleening moest op internationale basis worden gesteld, want. Ruslands nooden waren te grcot, dan dat een enkele groep van financiers daarin kon voorzien. Het eerste noodige, verklaarde Krassïn verder, was hulp voor het herstel van den landbouw. De Rus sische boeren hadden in de eerste plaats behoefte (?desperate need") aan machines, zaaigoed, kunstmest en allerlei gereedschap pen.De taak, hen hieraan te helpen, was, naar hij meende, gemakkelijk. Vervolgens kwam het herstel der transport-middelen te land tn te water. Een derde behoefte was de ontwikkeling van de kolenmijnen, en de petroleum-, hout-, en metaalnijverheid. Hij was van ocrdeel, dat wanneer de boeren geholpen werden, men in drie of vijf jaren granen en ruwe materialen zou kunnen ont vangen, waarmede interest en afflossing eener leening betaald zouden kunnen worden. De Sovjet rcgeering zou een en ander garandeeren. De Times, Krassin's verklaring besprekend, zegt over deze garantie dat zij niets beteekent en dat geen bank of koopman haar zou accepteeren. Het is te vreezen, gelijk ik te dezer plaatse vroeger reeds besproken heb, dat zulks inderdaad het geval zal zijn, ten eerste ornaat men geen vertrouwen heeft en ten tweede omdat men niet vijf jaren op rentebetaling en begin van aflossing kan wachten. De toekomst, wat hulp aan Rusland be treft, ziet er niet bemoedigend uit. Eenerzijds is het de vraag of Rusland ue gewensclite wetten zal afkondigen en anderzijds, gegeven de verklaringen van Krassin,-of zelfs met de beste wetten van de wereld eenige kans be staat op financieele levensvatbaarheid van het Engelsche plan, te Parijs wereldkundig gemaakt. Zooals een schrijver in het. Journal des Debats terecht opmerkt, zijn de eenige positieve gegevens in de situatie: de levens kracht van het Russische volken de natuurlijke rijkdommen van Rusland. Alle overige gege vens zijn negatief: er is een zoo goed als totale ondergang op alle gebied. De quaestie zal zich vermoedelijk moeten KREKELZANG STORMSCHADE. Te betalen voor: Maandag. Een grijze pan van 't dak gewaaid De metselaar er bij gehaald De metselaar naar zolder toe De schade op het oog bepaald Een ladder met twee man gestuurd De ladder overeind gezet (2 man) De boel bekeken op het dak (2 man) Gezegd dat 't zoo erg niet was (2 man) Met twee man- naar beneden toe Een nieuwe grijze pan gehaald De andre man er op gewacht Met twee man weer naar boven toe De pan gemeten en gepast (2 man) De pan van boven wat te breed (2 man) Met twee man naar beneden toe De ladder op den grond gelegd (2 man) De ladder naar de zaak gebracht (2 man) ?Dinsdag. Een ladder met twee man gestuurd 2 De ladder overeind gezet (2 man) i De nieuwe andre pan gepast (2 man) i De pan was pas en vast gelegd ' (2 man) 2 Gekeken of hij stevig ligt (2 man) J Gezien dat 't in orde was (2 man) l Met twee man naar beneden toe l Gezegd de pan ligt op zijn plaats l De ladder op den grond gelegd (2 man) A De ladder naar de zaak gebracht (2 man) 2 De baas het werk geïnspecteerd l Gezien dat 't niet zuiver was i Een ladder met twee man gestuurd 2 De klant gezegd: Loop naar dt hel \" De klant een nieuwe pan gekocht De pan toen zelf op 't dak gelegd i uur l , J ;ïj t j 2 , .j ," ! i , l , l l , l l , 1.25 1.25 1.25 3.20 1.60 3.20 1.60 3.20 1.60 1.60 3.20 3.20 1.60 1.60 1.60 3.20 3.20 1.60 1.60 3.20 1.60 '1.60 1.60 1.60 reduceeren tot de vraag of Rusland Europa meer noodig zal hebben dan Europa Rusland. Nu is Europa wel economisch verzwakt, maar van een totale debacle, zooals in Rusland, is nergens nog sprake. Als het niet anders kan, zal Europa het zonder Rusland moeten stellen. Zal het niet anders kunnen? Het zal van twee factoren afhangen, eenerzijds van de vraag of de Europeesche bankiers niet tegenstaande al hetgeen reeds gebeurd is toch voldoend vertrouwen in de Bolsjewis tische regeering zullen stellen om baareen leening toe te staan; anderzijds of deze laatste, au bout de son Latin, zich aan den een of anderen vorm van Europeesche voogdij, zooals in vorige artikelen besproken, zal willen- onderwerpen. Dit laatste zal weer afhangen van de stabiliteit der Sovjet re geering. Mogen wij welingelichte Russen gelooven, dan zou er geen reuen zijn om aan den val der Bolsjewistische regeering binnen afzienbaren tijd te gelooven. Een Russisch schrijver in dit blad 1) toonde nog enkele weken geleden aan, waarom een communistisch regime niet geheel met den aard der Russen in strijd is. Andere zaakkundigen deelen mede at, daar er buiten het Sovjet régime geen andere keuze is dan de monarchie, en deze laatste onvermijdelijk absoluut zal moeten zijn, de boeren, vreezende weder als van ouds in de verdrukking te zullen komen, eerder de Boisjewisten zullen steunen, vooral zoolang er voor de boeren met dezen te praten valt. De Fransche pers, voor verreweg de meer derheid, is over net te Cannes den 7en Januari 1.1. genomen besluit tot het houden eener grooie internationale economische conferentie te enua in Maart a.s. zeer slecht te spreken. Vooreerst gevoelt men in Frankrijk, dat de brandende quaestie der réparations" door het feit der conferentie, aan de resultaten daarvan ondergeschikt zou worden gemaakt. En verder vindt men het in Frankrijk be denkelijk dat alle landen, ook de vroegere vijanden, worden uitgenoodigd, en vooral dat Briand naast een man als Lenin zitting zal nemen. Men ziet in den geheelen opzet een listige poging der Bulsjewisien om zichzelven des te vaster in den zadel te bevestigen en zulks nog wel met kapitalen, door de sterke landen," waaronder ook Frankrijk,te verstrek ken. Alle mogelijke beloften door Lenin en zijne regeeriiig af te leggen, acht men eenvou dig belacnelijk. Decommuinstischepropaganda in Engela'nd, zooals ue Times aantoont, gaat nog steeds door, en nu zou men aan de Boisje wisten de middelen verstrekken om die nog krachtiger voort te zetten . ... ! Toegegeven moet worden dat die argu menten veel gewicht in de schaal leggen bij 1) raaf Perovsky in ,,de Amsterdammer" van 17 December j.l. 1.60 3.20 230 1.25 3.20 0.00 0.20 0.00 zegel ?62.10 0.10 Aanbevelend MEIER en JANSEN Mr. Metselaars. ? 62.20 J. H. SPEENHOFF Anno 1922. iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiHtiiiiiittiiiiiiiitiiiiiiiimimiiiitmiii UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONtË! AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 's-GRAVENHAGE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWHK, UDENHOUT, LOGHEM en BORCULO. Agentschappen in Indifi: BATAVIA, SOERABATA, SEMARANG, BANDOENG, MEDAH w WELTEVREDEN. iiiiifiiiiiiniiiiii iiiiiiiiiimiiiiimim de beoordeeling van de portee der voorge stelde conferentie en dat zooals de Matin opmerkt, Lloyd George-den schijn op zich laadt, met zijn voorstel een verkiezings manoeuvre te beoogen, ten einde voor zijn regeering de meerderheid bij de aanstaande verkiezingen in Engeland te behalen. Ander zijds kan niet ontkend worden ? en hier had Lloyd George in zijn rede te Cannes meer het oog op Centraal Europa en niet op Rus land . dat men van Bolsjewistische propa ganda voor een Centraal-Europa, dat zich met hulp van de buitenwereld aan het her stellen is,minder te vreezen heeft dan voor de landen' van Centraal-Europa die door de financieele en economische misère aldoor ver der in armoede terugzinken. Overigens zal deelneming vanAmerika aan de conferentie?wanneer dat land de uitnoodiging aanneemt ? op zichzelf reeds een hoopvolle stemming kunnen verwekken, geheel afgezien van de vraag of men met de Russen heel veel verder zal komen en of men hun alleen ,,op hun eerlijk gezicht" belangrijke credieten zal verleenen. Trouwens, het is moeilijk in te zien waarom men van Rusland niet zou mogen vergen zich, evenals China en Turkije, aan een zekere door de crediteuren uit te oefenen voogdij te onderwerpen. Noch in China, noch in Turkije is ooit van een dusdanig wanbeheer als het Russische sprake geweest en toch worden daar de douane-rechten door buitenlandsche organisaties geïnd. Heeft Rus land Europa meer noodig dan Europa Rus land? Dat blijft de vraag waarop een niet meer verre toekomst antwoord zal geven. Internationale samenwerking op econo misch gebied,maar ook op staatkundig terrein. Dat toonen de allerlaatste berichten uit Cannes, die niet meer of minder behelzen dan ernstige besprekingen over een garantie-ver drag tusschen Engeland en Frankrijk, waarbij dit laatste land dan toch eindelijk die s curité" zou verkrijgen die de alpha en de omega van alle buitenlandsche politieke overwe gingen in Frankrijk sedert den wapenstilstand hebeen gevormd. Ook Italië en België en mis schien de overige Europeesche Staten zouden worden uitgenoodigd zich op den voet van de Washingtonsche vier-mogendheden-conventie bij Engeland en Frankrijk aan te sluiten en zich te verbinden elkander niet te zullen aanvallen. Eigenaardig is het wel dat de groote mogendheden dergelijke besprekingen geheel buiten den daartoe toch in de eerste plaats aangewezen Volkenbond om hebben geopend. Maar in ieder geval is er in de blijkbaar sterk toenemende erkenning van de abso lute noodzakelijkheid van internationale sa menwerking veel dat op betere vooruit zichten schijnt te wijzen. H. D U N L O F