Historisch Archief 1877-1940
4 Febr. '22. No. 2328
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
QEMBRANDTPLEIN -44
litf
Bi?
Of!
DS
B5J
B«J
BfJ
B «J
EENIGE SPECIALITEIT
BS
I
KRIMPVRIJË|S
GEZONDHEIDS- |S
ONDERGQEDEREN fg
Nederlandsch Fabrikaat ÏJH
''
TRICOTHUIS
REG.BREESTRAAT.35
TEL. 5066 N.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 10.?per jaar
Spoors
Mosterd
WA spobrjr_ Cuiemborg
ENZ.
LUXE- EN
VRACHTAUTO'S
B ENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam.
PIANOÜVltUCELS
COMPLETE 5OCTEERING
NIEUW5TE - MODELLEN
ZooWEL IN HET EENVOUDIGE ALS LUXE GENRE
AMJTERPAM
HtlLI&EWEG
HILVERSUM
STATIONSPLEIN
CHENARD&WALCKER
NASH M.A.N.
Automobielen en Vrachtwagens
N. V. Automobiel Mij. HET CENTRUM"
Parkstraat 91a - 's-Gravanhage
Tel. Haag 3569
Motor- en Zeiljachten
TE KOOP, in diverse groottenen prijzen.
Lijst van in commissie staande vaar
tuigen gratis en franco toegezonden.
& LUGT
AFD. JACHT AGENTUUR
Slepersvest 1 Rotterdam
Snelschiill RlENTS BUI
Zalfond. 99 Cant (r.
In den Boekh. en na
postw. bij RIËNTS
BALT, Haag. Mond.
en schrift, ond.
Doop mijn Diploma kreeg ik een BELANGRIJKE
S*LARISVERHOOGING". (w.g.) Me], B. te W.
Fi.
20 LEIDSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON N. 6812 '
HEMDEN
MAAR MAAT
OESTERS IMPERIAL.
Lunch, Diner, Souper a la carte.
De salons zijn dagelijks (ook Zon
dags) geopend tot l uur 's nachts.
llinilllllllllllllHIIMIIIIIIIIIIIIUIllllVmlIllllllllmlIIIIIIIIIMIUllllllllllllMIIHIIIIII
ONNOODIG
In het artikel van den heer Posthumus
Meyjes over Taal en Spelling acht deze heer
het noodig te zeggen:
De geheele ,,vereenvoudigings"-beweging,
in al haar negen regels, is trouwens niets
dan een uitvinding van vakgeleerden en zij
wordt bijna uitsluitend gesteund en»aan den
gang gehouden door de onderwijzers die,
ten deeie uit gemakzucht, ten deele omdat
zij van de hoogere en betere dingen, die er
aan taal en spelling vast zitten, geen begrip
hebben, voor zichzelf en hunne leerlingen
het recht opeischen om alles overboord te
werpen, wat met hun bekrompen rationalis
tische inzichten niet strookt.
Dit is een zeer lange zin, dien de heer P.
beter niet had kunnen schrijven,
Ie. omdat zeer vele onderwijzers niet met
Dr. Kollewijn mee-,,likken".;
2e. omdat dergelijke beleedigingen van een
geheelen stand in een zakelijk debat
niet thuis hooren en tevens den debater
niet ten goede komen.
Misschien bedoelt de heer P. het niet zoo
kwaad, maar op die manier brengt hij anderen
onnoodig uit hun humeur.
C. ODERKERK
ONZE INGEWIKKELDE
SPELLING
In het Weekblad zijn dejdiscussies over
het Spellingsvoorstel van de professoren
Muller en Khüjver geopend; Dr. Kollewijn,
prof. Kernkamp en dr. van Eeden hebben zich
achtereenvolgens met deze zaak bezig ge
houden; ik hoop dat er voor mij. ook nog
een plaatsje open is. De zaak waarom het
gaat is toch van zo veel belang, niet alleen
om een eind te maken aan de tegenwoordige
vrijbuiten] op het gebied der spelling, maar
vooral om de noodzakelijkheid van vereen
voudiging van het onderwijs in onze moeder
taal.
Met prof. Kernkamp ben ik het volkomen
eens; als bovengenoemde hoogleraren zich
willen laten vinden om niet te blijven staan
op het behoud van het mannelijk geslacht
voor een zestigtal woorden die zij, voor een
leek en vooral voor de schoolkinderen onbe
grijpelijke reeenen, dit geslacht willen laten
behouden, dan kan van andere zijde ook iets
toegegeven worden en dan kunnen wij einde
lijk eeps tot de zo gewenste vereenvoudiging
komen.
En dan zoude ik wel in overweging willen
geven aan de ,,Vereenvoudigers" om het
vervangen van de ij door de ; in uitgangen
op lijk, te laten vervallen. De ij wordt in
die uitgang zeker niet als ij uitgesproken;
maar ook niet als /; u 7.011 nog 't meest bij
komende zijn, maar geeft ook de uitspraak
niet geheel weer. Waarom dan de ij maar niet
behouden? De meest uitdrukkelijke tegenzin
tegen de Vereenvoudigde" wordt toch wel
veroorzaakt, door dit voorstel van dr.
Kollewijn (lik !).
En dan zoude ik ook in overweging geven
het vervangen door ie van de i in kort uit
gesproken lettergrepen, waar dit geen ver
warring kan geven, te laten vervallen; bijv:
in n'vier, i'zonder, rivaliteit enz. Waar de
andere klinkers alle enkel worden geschreven
op het eind van een lettergreep, is 't ook
enigzins inkonsekwent om de i' te verlengen
door ie.
Het voorstel van dr. van Eeden om overal
waar de klinker lang wordt uitgesproken,
ook deze dubbel te schrijven, moge rationeel
zijn, het is echter te verwerpen om het node
loos te veel gebruiken van letters. Als dr.
van Eeden eens voor straf honderdmaal
geenmiaaoolie" moest schrijven, zou hij
toch zelf wel 't land aan zijn eigen spelling
krijgen ! En in onzen tijd van bezuinigings
drift is het ook wenselijk niet te veel onnodige
letters te gebruiken, wat neerkomt op ver
spilling van papier, pennen en inkt.
Wat ik echter zeker zou willen dat door
de Vereenvoudigers" niet werd prijsgegeven,
is het weglaten van de dl, waar die niet
wordt uitgesproken. En ook waarom geschre
ven isch (spreek uit isq) en niet ies, zoals
men 't uitspreekt? Dat isch moge taalkundig
juister zijn; maar dit begrijpt het schoolkind
en de doorsnee mens niet of in alle gevallen
laat 't hun koud. Spreekt hij uit ies, welnu
laat hij 't dan ook zo schrijven.
Wanneer op deze wijze de spellingkwestie
wordt opgelost kan, mij dunkt, iedereen te
vreden zijn; vooral wanneer, wat ik in het .
voorstel der twee professoren juist vind,
men er in vrijgelaten wordt, wanneer het in
poëzie of proza beter klinkt, de vervoeging
met n te gebruiken.
IR. H. ENNO VAN GELDER
(Hiermede sluiten wij voorloopig de dis
cussie ^over het^spellingvraagstuk. RED.).
lli IHII immuun u lliiinliillll llllllliliiiilniiiiiiiilli mi
De Nijl
CAIRO
Oh, de verademing ! Dat begon al in China.
Opeens voelde je: je was uit het vijandige
land. Dat is Japan vijandig aan al wat
vreemd is en vreemdeling. Oh, ik weet, die
er drie weken gereisd hebben van het eene
groote, duie hotel naar het andere met
Engelsch sprekende gidsen, zijn het niet met
me eens. Maar tóch is het zoo.
De enkele Japanner in Europa, door zijn
gouvernement uitgestuurd als diplomatiek
agent of als laureaat van zijn klas, is heel
vriendelijk, natuurlijk, in Europa.
Maar die in Japan geleefd hebben als ge
wone menschen, kennen de stemming. Er is
S>een volk dat de Japanner zóhaat als de Euro
peanen en Amerikanen. In China adem je
vrijer; ze hebben ons misschien niet lief,
ze hebben niet zou erg veel achting voor wat
ze zien van onze levensuiting, maar ze zijn
ons niet vijandig; hun blik zegt: ,,je bent
me onverschillig" of queer fish" en ze
lachen eens goedmoedig, dat is al. De betere
Chinees mag ons wel; statig kan hij de slippen
vanfczijn zijden jas over de knieën vouwen en
naar onsjluisteren of ons wat vertellen.
Hijjisjte filosofisch om te haten, behalve
den Japanner. Als 'hij daar tegenover staat
verlaat hem zijn filosofie, the lie-European
kan hij niet uitstaan.
In Indië neemt de native" geen notitie van
ons, daar is hij voor ons decor?en hier, Caïro,
waar men zegt, dat troebelen zijn, is hij een
vriend. Vervelend, opdringerig is de paria,
maar de betere Egyptenaar, de_zachte Nubiërs
zijn beslist vriendschappelijk. Oh, en 't_si
Aan den Nijl. Waterdraagsters
heerlijk'na Tokyo, de stadjjvan enkel lage
krotten^ (behalve het vreemdenkwartier) de
stad zonder torens en klokken, zonder be
hoorlijke straten en trottoirs hier te zijn,
in een echte stad, waar toch, vlak langs het
Europeesche leven, patriarchaal Egypte voort
leeft. Schitterend heeft het volk zijn eigen
heid behouden. Tusschen de limousines der
pacha's, die hun Parijsche bij vrouwen rond
rijden, gaan langzaam en statig een Jozef
en Maria, naar 't voorbeeld der heilige twee,
op hun ezel door de stad. Als je kwart voor
elf bij de brug Abbas 11 wacht, ziet ge de
Cadillacs en Overlands wegglijden om plaats
te maken voor de zwaar beladen kameelen
met hun breede vrachten suikerriet of klaver
en kleine, witte ezels likken het caoutchouc
der Pneu Michelins, terwijl hun berijders,
de hoofden naar elkaar gekeerd, wijsgeerige
of practische gesprekken voeren.
Zoo rijden ze graag, n links, een rechts,
gemonteerd naast elkaar, zoodatze elkaar zien
kunnen, want wat is voor een oosterling
meer dan oogen en gebaar.
Oh, 't is heerlijk in Cairo te zijn. Het leven
is duur, maar je leeft. In Japan was het duur
en je leedt armoe. Wat me ontzettend geërgerd
heeft, heel de reis over, is de exploitatie van
vreemdelingen, zelfs door lui, die geacht
worden onze belangen te behartigen. Cook
brengt je naar een hotel. Niet naar 't beste
voor het minste geld, maar naar dat hotel,
waarvan de Cooks-man de grootste fooi
krijgt. In Singapore gaat iedereen naar
Raftles, akelig gelegen, lawaaiig en duur.
Hotel Adelphi, door een Hollander bestierd,
ligt rustig en prachtig en is goedkoop. Waarom
kent men dit niet ? Cairo heeft Shepherds, Con
tinental en Semiramis, peperduur. Daar
is hotel National, uitstekende
keuken en goedkoop.... waarom
beveelt Cook dat niet aan of het
eenvoudige, uitstekende Cecil
House, een pension in liet mooie
deel der stad? Als de schrijverij
niet meer gaat, word ik gids en
ik beloof u, dat ik een goede zijn
zal. Ik zal u geen ellenlangenamen
der mummies trachten bij te bren
gen, maar ik zal u wijzen op de
schoone symmetrie harer orna
menten. Ik zal u geen lijsten
van dynastieën voorleggen, maar
u de stijlen leeren herkennen
in hun verband met de
De citadel te Cairo
kunst en religie van elders. En de schoon
heid van een stad zal niet zijn in woorden van
een uit het hoofd geleerd lesje. We zullen
steden doen herleven door haar sagen en
legenden. Niet in een luxe-boot van Cook
zullen we de oevers van den Nijl gaan zien
we zullen er wandelen op sandalen of wiegen
op kameelen, we zullen onze kleeren scheuren
aan de kaktussen en onzen dorst lesschen met
wat de kokospalm ons geef!. We zullen geen
picnie houden bij de pyramiden, maar ver
genoeg uiteen om ons allen alleen te wanen,
zullen we bij maannacht op rustige kameelen
de woestijn inzeilen. De woestijn en de pyra
miden, de nacht en de sphvnx zullen ons
toebehooren. Onze tenten zullen we opslaan
als ns Matho's helden, en de nacht zal
geen geluid brengen dan dat van een in zijn
rust gestoorden havik of een gemelijken kameel.
tin vroeg in den morgen, als van de moskee het
signaal van den opgaanden dag luidt, zullen we
ons naar het Oosten buigen en als onze kameel
drijvers eerbiedig voelen: Allah is groot en
Mohammed is zijn profeet" en het zal ons
Christendom niet schaden, dat we andrer
SPAAMSGH, EHGELSOH,
FRANSCH DUITSCH etc.
Berlitz - School
Keenengrstaht 4-B1 M. 3286
Pract Onderwijs door buitenl. Leeraren
In het dorp El Marg bij Caïro
vroomheid kunnen waardeeren. We zullen
de zon aanbidden als ze klimt boven de kim
men - waarom niet. . . . 'i Daarna zullen
we naar den Nijl gaan en water vragen aan de
herboren tanagra-beelden in zwart of wit en
we zullen niet trachten'het geheim van hunnen
niondsluier te doorgronden.
Tot Elmarg zullen we doorrijden om de
groentenmarkt te zien en uit de verte te
staren naar dat eeuwige wonder van wit tegen
de blauw en blauwer wordende lucht: de
citadel van Caïro, met haar slanke minarets,
die niet minder ernstig naar den hemel wijzen
dan de torens van onze cathedralen.
Oh, 't lijkt me opeens een ideaal gids"
te zijn. Een sport ! Want niet allen komen om
te zien, de meesten om te kijken, en dat
zou de overwinning zijn, de kijkers te laten
zien. Aan hen liefde",echte liefde, bij te bren
gen voor een onyx vaas die het licht vangt en
het niet los kan laten, voor een vorm die is als
een gebed van teere woorden, voor een beeld
dat de innigheid heeft vau moeders kamer
als de zware lamp er brandt". Dat zou de
overwinning zijn, al die vreemde dingen tot
geliefde vrienden voor hen te maken, zoodat
ze weer en weer moesten koeren, niet voor
liet strijkje bij Shepherds maar voor Imhatep,
dun (iod der medici, waarin ze eerst niets
z. igen dan een belachelijke pop. Malesh !
(Wat doet het er toe.) Vooreerst ben ik nog
geen guide, en wie zegt me dat ik klanten
zou krijgen? leder zoekt ten slofte zich zelf
in alles en overal, zichzelf en associaties aan
oudere zichzelts. "> g| T
Malesh ! " "* __
Ik wilde mijn patiënten (lezers, als ge wilt)
alleen laten weten dat we hier zijn....
Caïro.... de Nijl.... Assouan ....
Alexandrië, de conservatrice van onze heele be
schaving en Luxor. Luxor, waar de
Pharao's rusten en heel het verleden van
BovenEgypte in steen geschreven staat.
Voorbij mijn raam trekken rijen
effendi's", lui met den rooden fez, die schrijven
en lezen kunnen en oproer maken van tijd
tot tijd. Ze doen gewichtig en zwaar, maar
zijn mij lang niet zoo sympathiek als de
statige Egyptenaar in zijn burnous op
de breede sandalen die oud-Egypte ver
tolkt door zijn daarzijn alleen. Een ventje
Nubier, naar zijn gezicht te oordeelen
wordt geroepen door twee oudere Nubiërs,
die al heel den middag in de zon zaten....
Ai ! Hij toont zijn open hand. Niks ! 't Bedelen
heeft niet veel succes gehad en rauw vallen
de slagen en 't ventje gilt, gilt. Uit een raam
van de Club Mohammed Ali komt een eer
waardig hoofd.... een stem.... de kerels
springen op.... en gaan weg! Een van de
vele straat-tragedies die dadelijk w
ggelachen worden en als pleister de cigaret
hebben. Saluut! we gaan onze koffie drinken
bij Gtoppi en er zitten en staren naar jong
Egypte en gedegenereerd Parijs (vrouwelijk)
tot 't ons verveelt.
E L L'E N F o R E s T
Zonsondergang