4 Febr. '22. No. 2328 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk Gij of de ambtenaar? Schrijvende over bezuiniging (in het No. van 12 November '21) wees ik er op, dat be zuiniging in grooten stijl" bestaan zou in een herziening van onze wetten zó, dat daardoor de uitvoeringskosten veel geringer werden. En later schrijvende over ongevallen verzekering (10 December '21) merkte ik op, dat de wetgever terug scheen te komen van het stelsel der Ongevallenwet-1921, hetwelk zóongeveer alles aan overheids-organen opdraagt, daar hij immers in de ontworpen land- en tuinbouw-ongevallenverzekering de uitoefening der verzekering aan bedrijfsvereenigingen" van werkgevers en werklieder althans in beginsel wil overlaten. Er is alle aanleiding om aan deze twee pun ten te herinneren, nademaal in de donkere dagen vór Kerstmis" het Voorloopig Ver slag der Tweede Kamer over dit ontwerp land- en tuinbouw-ongevallenverzekering is verschenen. gjZooals ik reeds terloops zeide, laat dit ontwerp in beginsel de uitvoering van deze verzekering over aan reeds bestaande of daartoeop te richten organisaties van patroonsen arbeiders, welke organisaties dan natuur lijk aan zekere door de wet gestelde eischen moeten voldoen. Ik laat nu in het midden of die eischen alle juist en billijk zijn. Hoofd zaak is, dat door deze bedriifsvereenigingen (behoudens zekere~contröle vanwege de Rijksverzekeringsbank) deze ongevallenverzekering in al haar volheid zal kunnen worden uitge oefend. De werkgever, die zich bij zoo'n vereeniging aansluit, heeft met de Rijksbank dan maar bitter weinig uitstaande; hij be taalt zijn premie of omslag aan de vereeniging, welker bestuur over schadeloosstellingen, aan getroffenen uit te keeren,beslist. Men ziet: auders dan bij de regeling voor de industrie zullen laud- en tuinbouw als 't ware baas in eigen huis zijn: deze^wettelijke verzekering zullen de besturen der daartoe werkzame or ganisaties in eigen hand" bezorgen. Waarom deze opzet mij buitengewoon aantrekkelijk is, behoef ik wel niet meer te zeggen : de verzekering, aldus uitgeoefend, zal, stel ik mij voor, zijn goed en goedkoop; zij zal met de noodige soepelheid zich weten aan te passen aan wellicht zich wijzigende om standigheden of nieuwere inzichten; zij brengt en houdt werkgevers en aroeiders samen in de vervulling van een gemeen schappelijke taak en bezit daardoor een op voedend element van groote waarde; zij doet een beroep op de bereidheid der belangheb benden om zelf de handen uit de mouwen te steken, hun eigen zaakjes zelf te bezorgen en niet dat over te latln aan daartoe aangestelde bezoldigde vreemden (ambtenaren). Maar nu wordt zoowaar in het Voorloopig Verlag der Tweeede Kamer de stem weer gehoord van hen, die een dergelijke praktijk niet aantrekkelijk vinden, blind zijn voor de groote, tastbare voordeelen van zulk een re geling en die de hoogste wijsheid op dit gebied blijven zien in een uitsluitende opdracht ook van deze verzekering aan de Rijksbank (wel ker werkzaamheid dan in een dichtbijzijnde of verre toekomst tendeele door de Raden van Arbeid zal worden verricht.) Het zijn som mige leden," die dit standpunt innemen. Andere leden" beweerden het tegenover gestelde en ontkenden dat de sociale ver zekering slechts tot haar recht kan k.omen, indien de uitvoering uitsluitend aan de over heidsorganen wordt opgedragen." Men kan deze zaak uit meer dan n oogpunt bezien : uit dat der kosten (welk systeem is het goedkoopst) of uit dat der billijkheid (er zijn nu reeds organisaties van land- en tuinbouw op dit gebied werkzaam; waarom die op zij te schuiven?) of uit dat der rechte lijn" (er is nu reeds lang een Rijksbank, die deze verzekering voor de industrie bezorgt; het is consequent haar nu ook de land- en tuinbouw-verzekering op te dragen; waarop men intusschen kan zeggen: pas dan liever het nieuwe stelsel ook op de industrieele on gevallenverzekering toe; dan bereikt gij op die manier toch ook eenvormigheid in de regeling!) Maar ik voor mij zou, althans dit maal, deze zaak nu willen bezien uit het oog punt, dat men in Engeland aanduidt als the man versus the State" of, op zijn Hol landsen, den burger tegenover den ambtenaar. Hier zijn nu burgers (in land- en tuinbouwkringen), die dit werk reeds verrichten en het willen voortzetten en uitbreiden. Maar hier zijn ook ambtenaren, die opeen naastgelegen terrein ook dergelijk werk doen. En omdat die ambtenaren er zijn, wil men hun nu ook dit voor hen nieuwe werk opdragen. Mij dunkt, wij, in Nederland, moeten toe zien, dat de ambtenaar, die ons aller dienaar moet zijn, niet onze meester gaat worden; dat wij niet den ambtenaren werk gaan opdra gen of schromen hun werk te ontnemen, om dat zij er nu eenmaal zijn als een soort van blijvend gedeelte," waar wij nooit meer af kunnen komen. Ook moeten wij toezien, dat zij niet zulk een macht in den Staat gaan vormen, dat zij ons de wetten voorschrijven, wetten, die opgesteld zouden worden in een richting, waardoor de onmisbaarheid van de ambtenaren zou komen vast te staan. Mij staan op 't oogenblik geen gegevens ten dienste omtrent de toeneming van het aantal ambtenaren ten onzent sedert b.v. 1913. Maar ik geloof, dat, wanneer zulke gegevens werden te berde gebracht, wij allen er van zouden schrikken. Ik weet zeer wel en zie niet voorbij, dat sedert 1913 de werkzaamheden der overheid zeer sterk zijn uitgebreid en dat die sterke uitbreiding dus ook een toe neming van het ambtenaren-corps noodzake lijk maakte. Doch de vraag is juist: of niet een deel van die overheidswerkzaamheden door burgers kunnen worden uitgeoefend en in dit geval of niet, wanneer burgers tot het verrichten van zekeren arbeid bereid zijn, wij dit dankbaar moeten aanvaarden, blijde dat daardoor vermeerdering van ambtelijk werk wordt tegengegaan. Over economische aangelegenheden han delend, komt men er allicht toe alleen de materieele zijde van een zaak in het licht te stellen, terwijl er toch veelal ook (soms zeer belangrijke) ideeële kanten aan zoo'n zaak zijn. Zulk een kant is er ook hier. Wat beduidt het, als wij voor zekere taak ambtenaren aan stellen? Natuurlijk zijn er verrichtingen, die in onze maatschappelijke samenleving alleen aan daartoe aangestelde en bezoldigde landsdienaren kunnen worden opgedragen. Doch er zijn er ook (veel meer dan men gewoonlijk denkt), die ook tot de arbeidssfeer van bijzon dere personen zouden kunnen worden gebracht en dat te eerder, omdat zij rechtstreeks (zoo als de sociale verzekering) de belangen van bepaalde groepen der samenleving betreffen. Wat beduidt dan in zulke gevallen de opdracht van zoodanig werk aan ambtenaren? Dat de burgers geen hand uit de mouw steken, dat zij het voor hen noodige werk laten doen door anderen, die daartoe worden aangesteld, en daarvoor worden betaald. Kan men geiooven dat een volk, in welks midden men dit verschijnsel telkens en telkens weer waarnemen zou, een hoogstaand volk zou zijn? Ik zou zeggen: dat is een tamelijk lamlendig volk (s.v.v.), dat te gemakzuchtig is om zelf een karwei op te knappen en liever vele guldens uitgeeft, wanneer het maar van de soesah" af is. Zulk een volk verdient meer en meer be- en ver-administreerd te worden; het einde zal dan straks wel zijn, dat er op alle drie landgenooten n ambtenaar wordt gevonden, die voorschrijft wat de twee an deren moeten doen en laten en daarvoor door die twee anderen wordt betaald ! Maar nu stel ik mij het beeld voor oogen van een volk, dat, van ambtenarij afkeerig, allerlei voor verschillende groepen nuttig werk door leden van zulk een groep zelf doet verrichten; een volk, welks wetten van dat beginsel uitgaan en welks zonen zich met liefde aan zulk werk geven. Gevoelt men niet dat dit volk veel hooger staat dan het andere, dat het in den besten zin van het woord een vrijer" volk is, dat' het, door dit zelf-doen, door dit vrijwillig werk voor gemeenschappe lijke belangen, tegelijk van echte, gezonde volkskracht blijk geeft en tegelijk door die praktijk ook de volkskracht ontwikkelt en bevordert? Zaken als deze kan men niet dwingen. Voor dit zelf-doen moet er stemming, moet er (huiselijk gezegd) liefhebberij" zijn. Deze kan men niet voor den dag tooveren, maar men kan ze wel wekken; men kan vooral ook, als zij zich vertoont, aanwakkeren en bevorderen; men kan ze ook verstikken en dooddrukken... De sommige" kamerleden, die de land en tuinbouw-ongevallenverzekering liefst maar weer aan de Rijksverzekeringsbank zagen opgedragen en die niet aan de belang hebbenden zelf willen toevertrouwen, hebben daarvoor misschien wel in hun oog zeer goede gronden, maar, zooals ik de zaak inzie, zou de verwezenlijking van hun denkbeeld practisch zijn een dooddrukken van ontkiemende volkskracht. Tenzij wij den ambtenaren werk moeten geven, omdat wij nu eenmaal ambtenaren hebben, laat ons trachten zelf te doen wat wij zelf doen kunnen ! SMISSAERT Illlllllllllllllllllllllllllllll Illlll IIIllImlIllllllIIHIIIImlIllMIIIIIIIIIIIIImlIIIIII luiuiiiiiii m ,, ui n,MI ui m ui m u ui in m itiiiiiiiiii iiiimiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiintiiiiitiii:H iiimiiiiimiiiimiiimmmi BE TWENTSCHE BUK Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. Gestort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen-en Buiten)., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten in Noord- en Zuid-Amerlka. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposlts. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIOINO, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar 2 % Tien dagen opzegging IX Een maand vast . . ) op nader overeen te komen Een maand opzegging } voorwaarden. Drie maanden opzegging . . ? 3J % l Vanaf den dag der opZes Maanden . . . 4 [ zegging wordt J % Een jaar . . . 4} J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen ... 18.700.000. Pandbrieven . 18.600.000. Reserves 1.000.000. Hoofdkantoor: te 'S-G RAVENHAGE, NASSAULAAN 23. Bijkantoor : te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15! De Maatschappij stelt beschikbaar: 4i% en 5% PANDBRIEVEN TEGEN BEURSKOERS in stukken vin f 1.000.-, f 500.- in f 100.-, MET VERPLICHTE JAARLIJKSCHE UITLOTING, aanvangende 1923. Da Directie: Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUGGEN CATE. DE GLOBE". Levensverzekering. Wettelijke Aansprakelijkheid. Arbeids-Contract. Individueele Ongevallen. Generaal-Vertegenwoordiging te Amsterdam: VORSTMAN & Co. PlllSEISItCHT IST - Tf UF C 26*1. Actieve Agenten gevraagd. Concurreerende Tarieven. ONTVANG- en BETAALKAS Nieun Doelenstraat 20-22, Amsterdam Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving velgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd.v.8% v.m.tot 4VjUur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ? 2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende «f geïntroduceerde personen. Assurantiekantoor J. Hepin. Schröder. De Autoniohielpolis van de EXCESS" geeft Volledige dekking btf alle gevallen van schade. Heerengracht 124/128 Amsterdam. Tel N. 329. Levensverzekering Maatschappij Jlrnbem verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-IND1Ë, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-INDIË, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Pinanoieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S bij de Kantoren in Nederland: Met n jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. liltiid. IjpotdiQkïak nu lididiiil Opgericht in 1864 VilfiikiBd Miitithppsljk Ktpltnl f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'damof tot hare Agenten In de hoofdplaatsen des Kijks. DeDir. Mr.W.v.RossEM,Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. p. C. v. WIJK ClOer(/ïeim &. 'i/omperfz 1834- en wrediefnerecniging 1853 (Kapitaal en Reserves . . . ? 19.500.000, Ulde (Jjanfizafien (Jjepostfo- Ulente een jaar vasf. Ws /o zes maanden opzeg tjinq . . . 4h % drie maanden opzegging . . . 33k % ((/oor andere termijnen op nader overeen {e ftomen voorwaarden ver/tri/gl>aar bij alle fianforen der {J)anrt ARNHESISOHE Hypotheekbank Anno SCHRETLEN & C2 AMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht, int.Tel. H 5701 en K 9128. (nt.Tel. 1379 ea 1701. Administratie van Vermogens. Hypothecair Kapitaal beschikbaar, Rente vanaf (% Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN UIDER YPOTHEEKBANK Directie: Mr.AUG.L. HEIJBROEK] Mr. K. A. NEDERLOF POSTCHEPI EN GIIODIENST Hebt gij leveranties aan het Rijk gedaan, dan kunt gij als gij rekeninghouder zijt, het bedrag Uwer declaratie op Uwe rekening laten ibijsehrijven. Dus geen geloop met mandaten naar (den betaalmeester of ontvanger. Neemt daarom eene postrekening.^___ KM* Co's BAH, ROTTERDAM 's-GBAVEIHAGE Zuidblaak 56. tintori rnottiikknk ii Muin Directie: Mr. H. H. C. CASFENDIJK en I. MOSSELMAN ij De Bank geeft onder con- j ij tröle van het Algemeen' Administratie- en Trustkan-1| toor 6% Pandbrieven uit tegen i 1OO%. P ^ Algemeene Hypotheekbank HEERENGRACHT 416 - TELEFOON 74 N. 5 en 6 pCt. P ANDBRIE VEN tiet verplichte jaarlljksche nitloting. De President-Commissaris: n, nlrffl}f. Mr. H. POUW F. TH. EVERARD ue uireaie- u,. L. j. vu TouiOH VJIK DE»KOOG Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika London AMSTERDAM 389 Keizersgracht - Telef. Noord 85 Pretoria Belast zich met Inoasceerlngen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wlcsel* en cheque»op het Buitenland Verstrekt handelsoredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effeotenordar«. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden & deposito tot wekelfki te annonccecren rente. CJORRESPONDESTEN EN AGENTEN IN ALLE BANKPLAATSEN IN ZUID-, OOST- EN WEST AFRIKA OVERMAKEN VAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF FINANCIEERING VAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Telef. N. 1028 N. 7321 Amsterdam, Heerengracht 260. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder land, België, Duitschland Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, Bankpapieren. Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VF.R7EKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. HEERENQRACHT 681, AMSTERDAM. Geeft uit 6 pCts. PAÏfBBRIETEIf a 101 pCt. in stukken van f 1000.- en f eii sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer billijke conditiën. DE DIRECTIE. 5 o/ c1/ o/ /O O /2 /C INSULAIRE 98 o/ /o 100 % Vermeerdering in 1921: f 1.188.650. Totaal in omloop: ruim f 10.375.000. DE AMSTERDAMMER Weekblad voei Nederland kost slechts f 10.?per jaar DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 5% Pandörieven tegen Amsterdamschen Beurskoers Dl Kollmilsciii VoorsenotbiEii; HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604 Rotterdam, Wijn haven 129a, 's-Oravenhage, Qed.Burgw.38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van i t ftOO en verkoopt 4X % schuld's-QRAVENHAGE M ..ir-v bu vb.nuup,. -,r* /0 auiuiu- _n) n n i , __ni brieven In stukken van / 1000, t" PannhriPUOII Q 07 t 500, / 100 en / 50. , U 'O rdlUIUIItlVcH d l /fj