11 Febr. '22. No. 2329 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND H CHRISTIAAN DE WET f Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek ONTCUFERKUNST Brittannia huldigt haar ridderlijken tegenstander [Hiermede openen wij een nieuwe rubriek, waarin de heer Prima van tijd tot tijd kryptogrammen aan onze lezers ter ontcijfering zal aanbieden. RED.] I Iets over deze kunst meetedeelen lijkt me geen ondank baar werk." Zoo begint het 35ste hoofd stuk van 's-Gravesande's Introductio ad philosophiam, metaphysicam et logicam," dat over 't ontcijferen van geheim schriften handelt en ik meende geen betere woorden te kunnen gebruiken om m'n artikel bij de lezers van de Groene" inteleiden. Uit den aard der zaak is het oplossen van problemen een aangenaam spannende be zigheid; voor velen een wel kome afleiding, die aan be paalde denkcentrader hersenen rust bezorgt, voor anderen, die over den tijdfaktor naar believen kunnen beschikken, een niet te versmaden tijdpasseering. Want meer nog dan eenig ander probleem oefent een ter ontcijfering aangeboden kryptogram het logisch den ken; ,alleen een gezonde rede neering op bepaalde statis tische gegevens opgebouwd is in staat te onthullen, wat de schijnbaar onsamenhangen de, schijnbaar willekeurige letters, cijfers of figuren te vertellen hebben. Grootmeesters in de ontcijferkunst beweren, dat geen enkel geheimschrift onontcijferbaar kan worden genoemd. Ook Edgar Poe verkondigde, dat het menschelijk vernuft geen kryptogram kan samen stellen dat door menschelijk vernuft niet kan worden op gelost en noodigde, ten einde deze stelling te kunnen bewij zen, de lezers van Grahams Magazine uit, in geheimschrift gestelde berichten ter ontcij fering intezenden. Alleen een zekere mijnheer S. D. L. maakte van de geboden gelegenheid gebruik; hij zond 2 kryptogrammen in, waarvan het eene gemakkelijk kon worden op gelost; het andere daarentegen veroorzaakte Poe groote moei lijkheden en zag er aldus uit: Ofoiioiiaso ortsiii sov eodisoioe afduiostifoi ft iftvi si trioistoiv oiniafetsorit ifeov rsri afotiiiiv ridiiot irio rivvio eovit atrotfetsoria aioriti iltri tf, oitovin tri aetifiei ioreitit sov usttoi oioittstifo dfti afdooitior trso ifeov tri dfit otftfeov softriedi ft oistoiv oriofiforiti suitteii viireiiitifoi ft tri iarfoisiti ti trii uet otiiiotiv uitfti rid io tri eoviieeiiiv rfasueostr ft ril dftrit tfoeei. Ik raad den lezers niet aan, naar de beteekenis er van te zoeken; in de eerste plaats, omdat voor de oplossing een aangeboren kennis der Engelsche letterverhoudingen vereischte is, ten tweede, omdat de gebruikte methode voor praktische toepassing in 't geheel niet deugt en ten derde, omdat men de oplossing van deze nonsensical phrases' (zoo luiden de beide eerste woorden) in Edgar Poe's werken vinden kan. 't Lijkt me niet onaardig om, aan de hand van een eenvoudige uiteenzetting van de voornaamste geheimschriftsystemen den lezers van de Groene" een serie problemen ter ontcijfering voor te leggen, waarvan de oplosbaarheidsgraad" geleidelijk afneemt; men zende echter niet allén de oplossing in, maar vooral de redeneering en zelfgezochte regels, bij het ontcijferen gebruikt. Hierdoor ontstaat de gelegenheid, dat geesten worden ontdekt, die de moeilijkste en meest inge wikkelde kryptogrammen op het eerste gezicht begrijpen en ontcijferen, geesten, die eenVieta, een Rossignol ever,aren. Vieta (1540-1603) een beroemde wis kundige, werd door Hendrik IV van Frank rijk belast met de ontcijfering van enkele Spaansche berichten, door de Franschen op gevangen. Hoewel het Spaansch niet machtig, leerde hij zich in korten tijd de voor 't ont cijferen uit het Spaansch onmisbare regels en spoedig reeds was hij in staat de geheime teksten te lezen en de gebruikte methode vast te stellen. De Spanjaarden ondervonden weldra aan den lijve, dat hun geheimschrift geen geheimschrift meer was, ze klaagden bij den Paus en beschuldigden Frankrijk omgang te hebben met den duivel; dat een mensche lijk wezen de kryptogrammen oploste, scheen hun onmogelijk. Il n'est plus rien dessous les cieux Qu'on puisse cacher a tes yeux.... Zoo zong eens Bois-Robert van Rossignol, den beroemden ontcijferaar van Lodewijk XIV, die waarschijnlijk als de samensteller moet worden beschouwd van het geheim schrift van dien koning, dat door 2 eeuwen heen alle ontcijferingspogingen trotseerde. De commandant Bazeries, die er in slaagde het op te lossen, bracht hierdoor veel geschied kundige bijzonderheden aan het licht, welke tot dat tijdstip onder cijfers waren schuil ge gaan. Een eenvoudige geheimschriftmethode is die van Julius Caesar: iiiiiiiimifiiiliiiiMiliillMHllliiliiliim Imghomyha dg ph xfumeh trdh mq xhqdyz dkzqyzu, schreef hij aan Balbus Cornelius. Fïdeliterad mescribequae in senatu aguntur : schrijft mij getrouwelijk, wat er in de Senaat behandeld wordt. Zoo luidt zijn mededeeling in gewone taal. Caesar verving elke letter van het gewone of openschrift door de derde er opvolgende. Zijn methode bestond dus in een verschoven alphabet, de sleutel was -t 3. Beter is een geheimschrift, waarbij de lettervolgorde van het geheime abc van de gewone afwijkt: ZACHTJESNDBRKLYIFGMOPQUVWX ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ De eerste regel bevat het geheime alphabet ontstaan door in de zegswijze zachtjes aan dan breekt het lijntje niet" de zich herhalende letters te schrappen en de ontbrekende in de normale volgorde aan te vullen; de tweede bevat het open abc, wat voor een snel gebruik noodzakelijk is. Hoe moet nu een kryptogram ontcijferp worden? Welke regels kan men in acht nemen en toepassen? Op die vragen wil ik voorloopig het antwoord schuldig blijven.De 2 boeken, die ontcijferingsregels van onze taal geven, zijn verouderd, bovendien verdient het alle aan beveling ze zelf te zoeken. Te veel licht ont neemt de bekoring aan de problemen die ik hierbij den lezers aanbied: Probleem 1. ingijc aijj hsiijdijijg dijijgj dijg zhj aijj mrsmffijg qhg iijaijldftaclnjijg ijijgqmpzliijc If ghhcdhjij aijj eijftaloehcy dhjijclhhs jmij g'jijdj Probleem 2. Nwjkl minjvw ij wow j wfjwu zlklj wwckf ssjaw jdsfv. Inzendingen vór Vrijdag a.s. te zenden aan het secretariaat der redactie onder het motto F R I M A iiiiitiiiiliitiiliiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiii KUHS1HANOEL JACK HIEKEHK v/h Chef Goupil & Co. 23 tt 25a Lange Houtstr.' s-Gravenbago HEESTERWERKEH V*H DE 17e EEüWSCHE, HMGSCHE EU FRAHSCHE SCHOOL mimtimtiitmitti niiiiiiiiiiiiiiiiiii Illllllli:illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIBIIIIIIUIIIII.IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIHIIIIIIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIII.t Hlllllllllllllllllllll ONS AANGENAAM KLIMAAT Teekenlng voor de Amsterdammer" van Gcorge van Raemdonch 10 uur 10.10 10.20 l O.?/) 10.40 11 uur Ml»illlllllllllllllllllllllIflIlllIIllllllllllllllllllllllllllllllllllMllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllll limmiMflIlllllllllliniimilllllllllllllllllllUllimiimlIlimMlimilllIMIIlllllllllUmmiUmillim Illllllllllllllllllllll BRIEVEN VAN TANTE ALIDA Monte Carlo, 23 December. Lieve kinderen, Eindelijk, na alle drukte van uitpakken en redderen, komt jullie oude tante er toe eens een beetje van zich te laten hooren. Jaja, jullie hebben tante gewaarschuwd, maar ze is toch maar heel blij dat ze haar zin heeft doorgezet en nu lekker in het zonnetje zit Te braden. Och kinderen jullie kunt je niet voorstellen hoe poëtisch het is met een mooi boek onder de wuivende palmen te zitten luisteren naar het ruischen van de blauwe wereldzee en je weer jong te -voelen worden. Dit is de gelukkigste tijd van een oude kinderlooze vrouw. Ook dat er hier geen be lastingen zijn is heerlijk en is ons pension kraakzindelijk en niets dan lieve voorkomende menschen. Schrijf spr.edig aan jullie liefh. Tante Alida. Monte, Carlo, 28 December. Lieve kinderen, Wel bedankt voor Hendrik's brief vol verstandige raadgevingen. Neen, wees maar niet bezorgd over mij. Da pcr.sionsprijs is niet.hoog en voor de rest wil ik toch nog wat van mijn leven genieten. Ik maakte al vee! kennissen, w.o. de dames Wypster, twee zusters uit Birmingham met wie ik veel en aangenaam verkeer. Verder is er een Italiaansche graaf Rasta, die ock in dit pension woont, en hoewel met alle eigenaardigheden van zijn volk en geslacht belast, zich uitput om eene Hjllandsche vrouw met echte edele galanterie ter zijde te staan. Laat Hendrik mij de koffer met japonnen sturen die ik u hel»toevertrouwd, en omhelsd docr Uw u liefh. t. Alida. Monte Carlo, 14 Januari. f.i°ve Mien, De koffer in ?oede orde ontvangen, maar wat valt het iema','K'°Pc'at we 'n Holland niet met de mode me'ê,'"ven als .'c hier bent- De parels van mijn mjeu':'r zaliger, die de trots van de familie waren \ 'allen hlLT n'et ^^ op. De collier is nog g>"en 20.000 gulden waard, en hier loopen ze s '"Chtends al met snoeren van zeker het drie- of v-?rdubbele om. Ook de diamanten broche van ta, 'te G-'crtnr zaliger is hier niets bijzonders. M ';'r Sraa' Rasta zegt dat de qualiteit goed is hos." vv L zetsel wat ouJerwetsch. Ik heb nu ma,;.'."'"' paar andere jurken gekocht hier. Al mijn goed is zwart en grijs, en in de zon moet men'hier iets lichts en kleurigs en flenrigs dragen. Rasta raadde mij een witflanellen mantel aan. Daarop draag ik een grijze vos. Mal hè? Het Casino heb ik alleen van buiten gezien. Die spelerij is toch niks voor ons degelöke Hollanders wat? Foei wat je daar in en uit ziet gaan ! Er !s hier wat raar publiek en je kan niet genoeg oppassen. Graaf Rasta wees mij drie valsche baronnen aan en een slechte vrouw die ik tot heden voor eene Anierikaahsche millionairsdochter gehouden had. Hij stelde mij in kennis niet een vriendin van hem,eene marku-zin Pistonazzi uit Rome. De M:irkiezin en ik zijn .-il echt vertrouwd me elkaar. Schrijf jullie maar trouw aan de oude tante, ook al heb ik weinig tijd tot antwoorden. Maar hoe gaat het als je zooveel kennissen hebt? Monte Carlo, 20 Januari. Waarde Hendrik, Hoe kom je er toe mij zoo te schrijven als je deed? W,e geeft je het recht te oordeelen over mensche i die je heelein uil niet kent! Dat is een weer echt deHollander die zijn wereld niet kent! (jiddank dat Graaf Rasta en de Markiezin Pistonazzi mijn gezicht niet zagen toen ik je brief las ! Ik nad juist met hen ge geten in het Caféde Paris waar ze mij zeer onthaalden, en daarna het Casino toonden met de machtige schoone spcelzale.i. Foei Hendrik, ik schaamde mij tegenover die gulle, hartelijke niei.schen, toen ik las van ,,boeven en oplichters", en ik uurf er niet aan te denken wat er zou gebeuren als Rasta, die zoo door en door een edelman is, alles wist. En hoe kun je zeggen dat ik beter zou doen met de dames Wypster uit Birmingham om te blijven gaan? Wat weet je van hen af? Het /.ijn nesterige spoken en ik groet ze niet ee.is meer. Vergeet niet dat ik mijn leven lang alles ?>-at burgerlijk is veracht heb. 'k heb nu een ken lissenkring waarin ik ?i^kig voel en ik kan over mijn eigen , &e \ ' ikken, waartoe ik gelukkig de leve.i bcscii , , ?? .., ? ,, ? ,? , , , i Jan K zi| wijlen |c oom Hein middelen bezit, , -?die mij hierin ze, gegi Aan de ttatikvcrecniüin". -oet--Adio u.^ont? Carln, 20, Januari. Directie d c f Lnosdreclitsche Hart. gr. altijd jullie Alida. Aa :> ., ; mijn woonplaats voorgoed * '»« *. ',- , gekozen heb verzoek ik u mijn te Mw.te-Carlo -t d overplaatsen op het piivc-vcnnog, Crédit-Lvonais alhier. kantüor der 'hoogachtend ilida Bruins geil. Haarval. Monte Carlo, 28 Januari. Beste Mien, Aangezien ik niets meer hoorde, noch van Hendrik, noch van u, zal ik zelf irnar de pen opvatten om u te doen weten dat het mij zeer goe j gaat e i mij i adres is Hö'.el de Paris alhier, waar ik een appartement bewoon met mijne vriendin M.irkieziu Pistonazzi. Hierbij stuur ik u mijn laatste portret. De heer in het licht-bcige costuum, op wiens schouder ik mijn hand houd, is de graaf Rasta. Het kiekje is genomen tijdens een uitstapje dat ik in de auto van den graaf maakte. Overnurgen ga ik met hem per auto naar Nice om daar te dineeren en te dansen. De graaf is nl. een volmaakt danser. De tocht is niet lang: een uur per auto ongeveer langs den bergweg. Wij keeren niet voor 3 uur 's morgens terug. Het is een groot feest in het Casino Municipal in Nice en je be grijpt... . groot ornaat met de broche van tante Geertruida en de paarlen van Mama ! tot ziens! Adio cara mia, je A. Hotel de Paris Ie 28 Janvier. A Ia Direction du Crédit Lyonais Monte Carlo. Messieurs, Je vons prie de vouloir faire vendre tont Ie reste de mes valeurs et de me faire parvenir Ie montant complet a l'hölel. Madame Vve Bruins-Haarval. Hotel de Paris Ie 28 Janvier. Monsieur Ie Comte Rasta. Mon cher petit, Ta petite W;.wa viendra avec toi cc soir. Eile a liquide autant d'argent que possible pour Ie petit jeu de ce soir et elle embrasse son petit coco. A ce soir ta petite Hollandaise Alie. TELEGRAM. Monte Carlo 29 Januari. Bruins Holland. Zend reisgeld Ernstige verlegenheid. tante Alida. Afgezonden : Monte Carlo 6 uur v.m. Voor copie conform MELIS STOK E IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1 Verschenen: Dramatische Kroniek Eerste, tweede en derde bundel door TOP NAEFF D ?? u ^ ? f In8- f 2Pnjs per bundel: j Geb f 3 Ing. f 2.25 25 Uitg.vanVANHQLKEMA&WARENDGRF AMSTERDAM