10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 18 Febr. '22. - No. 2330 5 S, 0LRNCHE C l c R er El-re's RIJM-KRONYCK UIT KCBT / De Ex-kroonprins schreef in een brief aan zijn vroegeren leeraar in het staats recht, prof. dr. Zorn te Bonn, o.a. ,, ik heb steeds op het standpunt ge staan dat de monarchie er is voor het volk, en niet het volk voor de monarchie." Thans hoort ge het, millioenenvolk ! ge waart er niet slechts hem ter wille, niet slechts bestond ge voor den kroon of om des keizers oudsten zoon naar 't purper ,van den troon te" tillen. Thans heeft hij 't openlijk verklaard dat al uw streven en uw werken er niet slechts was om het gevoel dat het geschiedde met het doel om hém te dienen, te versterken. Thans zendt hij u als banneling de blijde boodschap dat uw leven door zijn verdwijnen niet voorgoed onnuttig i's. Zijn afscheidsgroet zal aan uw werk meer wijding geven. M~E LIS S T o K E limilimiMIIII' Illlllllllllllllllll LEEKENSP1EGEL V RAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden D. v. S. te H. Gaarne zou. ik een eenigszins uitvoerige beschrijving lezen van den val van Athene na Perikles. Zulk een beschrijving is te vinden in elk uitgebreid werk over de algemeene geschie denis, zooals: Brugmans en Kernkamp, Algemeene Geschiedenis. Deel I. De oudheid. Streckfuss, De geschiedenis der wereld. Deel I. Schlosser, Algemeene Geschiedenis. Deel I. Jager. Weltgeschichte. Band I. H. J. B. te K- Kunt u mij de beteekenis zeggen van de volgende woorden, die ik in oude stukken (notulen) vond in verband met verschillende dagteekeningen? Sabbathi; Jovis, Mortis, Veneris. Hoe werden in de i6e en i'je eeuw de maanden en de dagen der week geheeten? Deze woorden beteekenen: Zaterdag, Don derdag, Dinsdag, Vrijdag. De Romeinen gaven den naam van zon en maan aan de eerste twee, die van goden en godinnen aan de overige dagen der week: Mars, Mercurius, Jupiter (2en naamval: Jovis), Venus, Saturnus. Hiervan zijn de door u gevonden woorden afgeleid. De benamingen der maanden en der dagen waren in de 16e en 17e eeuw dezelfde als thans, alleen werden ze iets anders gespeld. Th. L. te B. Is het juist dat voor vorde ringen, ontstaan door het geven van lessen, voor bedragen boven tien gulden geen zegel recht verschuldigd is? Ingevolge Kon. Besluit van 13 Augustus 1917, Staatsblad No. 564, zijn kwitantiën voor schoolgeld, dus ook voor particuliere vereenigingen en inrichtingen, vrijgesteld van zegel. Kwitantiën voor privaatlessen, boven de tien gulden, vallen echter wél onder de Zegelwet. 't WOONHUYS Leidschestraat 73 Prinsengracht 709-13 AMSTERDAM Teneide plaats te maken voor onze nieuw ontworpen Kamers 1922, worden gedurende Februari OPGERUIMD 15 complete Salons en Zitkamers met 30 pCt. Korting Deze kamers worden, desverlangd, op latere levering, kosteloos door ons bewaard. -:- J. H. DE BOIS -:HAARLEM, KRUISWEG 68 Tableaux - Estampts - Editions D'art CHARLES LE GOFFIC Charles Le Goffic is een van de sympathiek ste figuren, die ik heb leren kennen op mijn zwerftochten in mijn studeerkamer ! door de provincies van Frankrijk. In zijn gedichten, romans, vertellingen, studies, heeft hij de ziel van Bretagne weten doen leven in lichtende schoonheid. Die innige liefde voor zijn geboorteland kan hij geërfd hebben van zijn vader, een bij de bretonse volks dichters zeer populaire drukker en boek handelaar te Lannion. Charles Le Goffic werd opgeleid voor een carrière bij het onderwijs. Hij was leerling van de Ecole normale supérieure, werd daarna leraar, maar verliet die carrière om zichgeheel aan de letterkunde te wijden. Van zijn be langstelling voor 't onderwijs in verskunst en letterkundige geschiedenis getuigen o.a. een vroeger veel gebruikt boek: Nouveau Traite de versification, (in samenwerking met Thieulin geschreven) en een Littérature franfaise au XlXe siècle, een tableau" zórijk aan namen en uitstekende appreciaties, dat alleen iemand met een enorme belezenheid en diepdoordringend inzicht 't heeft kunnen samenstellen. Maar belangrijker dan beide genoemde werken is de dichtbundel Amour breton. die in 1889 bij Lemarre verscheen, en door Maurice Barrès en Anatole France met en thousiasme werd begroet. Sinds volgden meer gedichten, die met de vorige verenigd, een deel Poésies complètes vormen (Jouve & Cie, 1913). Geheel Bretagne rijst op uit deze verzen: zijn kusten en zijn heidevelden, zijn legenden, de zeden van zijn bewoners. Daar zijn de drie matrozen van Groix, die zwalkten op zee in hun ontredderde boot, en waarvan slechts n terugkwam: C'étaient trois matelots de Groix. lis taient partis tous les trois Pêche r la sole : Les pauvres garc.ons n'avaient pas Plus de sextant que de compas GOEDKOOP WONEM gam. HEEMSTEDE, bulten dt annaxatlaplannen Bouwt op Leeuw en Hooft" b/d Haarlem merhout gemeente Heemstede Lage belasting, billijke prijzen. Watersport; uitstekend onder wijs; Centrum van 't land, onder den rook van Amsterdam. Vraagt gelll. brochure, dia gratis wordt toegezonden. Bouwterreinen LEEUW & HOOFT", Halte Blauw* Brug. Tilifoon 0029. Et de bousole. Daar is de lente in Bretagne: Une aube de douceur s'éveille sur la lande: Le printemps de Bretagne a fleuri les Talus Les cloches de Ker- Is l'ont dit jusqu'en Islande Aux pales En-Allés" qui ne reviendront plus. Of hij bezingt de vertelster-uit-het-volk, die Luzel heeft geholpen bij het verzamelen van Gwerziou en Soniou, die telkens kwam aandragen met liederen, verhalen en gebruiken op haar zwerftochten door Beneden-Bretagne gevonden: O Mare' harit, témoin suprême du vieil age, Avec toi s'est couchésous l'if au noir feuillage Tout un peuple de dieux, de héros et desaints. En de fantastiese legenden aan de rotsei landen van zijn land verbonden, vertelt hij in gedramatiseerde gedichten, zooals L'He des Sept-sommeils (het eiland Sein). Een monument voor zijn dierbaar Armorica heeft Le Goffic opgericht in de drie delen studies over Bretagne, die L'Am e bretonne heten (Paris, HonoréChampion). Onmisbaar zijn deze opstellen voor hem die wil doordrin gen tot de geest van Bretagne. Aardige biezonderheden staan daarin ook over de pankeltiese beweging, o.a. over een gaëlies verbroederingsfeest tussen Kelten van Bretagne tn Kelten van Wales, in 1898 te Cardiff gevierd. Ten slotte is Le Goffic de schrijver van enige merkwaardige in Bretagne spelende romans: Le Crucifiéde Kéaliès, Morgane, om slechts enkele te noemen. Deze Breton, die met Anatole Le Braz, dichter en romancier als hij, geweldig veel gedaan heeft om de eigenaardige geest van het oude en het moderne Bretagne bekend en bemind te maken, die zelf in die geest een onuitputtelike wonderbron voor eigen kunst, in proza en verzen, vond, deze geest driftige regionalist, komt ons land eerstdaags een bezoek brengen. Ik meen dat hij o.a. een voordracht zal houden over de provincies van Frankrijk in de poëzie", voorzeker een onderwerp dat niemand beter is toevertrouwd dan aan hem die het Institut National de Bre tagne in 1913 tot zijn voorzitter koos. P. V A L K H o i r iMiimiiiiiiimiiiJiimiiJiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiffijjiiiiiiiiiiiiinjfiiiiiiiiiHiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiii tMti IlIllllllllfflIIIIJIII Ifflllllllffllllllllll MISDAAD UIT HARTSTOCHT Drama in I Bedrijf door MELIS STOK E. (Met teekeningen voor de Amsterdammer" van Is. van Mens) Het tooneel stelt voor de studeerkamer van den beroemden advocaat Mr. X, in de hoofdstad van een ver rijk. Rondom aan de muren hangen de portretten van een twintigtal bekende moordenaars en moor denaressen uit hartstocht. Alle zijn voorzien van hartelijke opdrachten. De advocaat zit voor zijn bureau en leest in een werk waarvan de titel, vertaald, luidt: De hartstochten van den mensch." Opgeslagen ligt voorts een roman, getiteld ,,In drijt, of hoever men in woede gaan kan." De knecht komt binnen en kucht. De knecht: Meester, daar is een moordenaar uit hartstocht! De advocaat: Heb je hem in de wachtkamer gelaten? De knecht: Hij zit in de keuken.... De advocaat: In de keuken..? Een cliënt? De knecht: Het is mzt het oog op zijn geleide, meester! Hij wordt door twee agenten vastgehouden ! De advocaat: Is hij zoo wild? De knecht: Ja....hij roept dat hij weg wil ! De advocaat: (streelt ge vleid zijn baard) Haha.... die is goed.... zeg hem dat het niet zoo ineens kan.... Dat is een quaestie van twee of drie weken.... Men hoort luid geschreeuw in de gang. Dan stormt een man binnen. Zijn haar is verward en zijn gescheurde kleeren zitten vol bloedvlek ken. Hij wordt op de hielen gevolgd door twee politie agenten. De moordenaar: Breng me weg, kerels! Breng me weg ! Wat moet ik hier? De advocaat bekijkt den cliënt welgevallig. Terwijl deze overmand wordt door den eenen agent, spreekt de andere, in eerbiedige houding tot den advocaat: Ik vraag u wel excuus, meneer! We hebben een last van bilang nut dien gast. Hij wilde met alle geweld zoo meteen naar de galg ! De advocaat: IX' galg?. . . . Zonderling. . . . Een interessant geval! De agent: Ja wel zeker, meneer! Hij heeft twee oude vrouwen en hare dienstbode op gehangen aan een waschlijn en twee collega's van Gerritse en mij levensgevaarlijk gestoken. De moordenaar: Breng m.' maar weg, bloedhonden, of ik steek jullie allemaal over hoop. Hij ligt thans schuimbekkend van woed? op het haardkleed, aan handen en voeten geboeid. De advocaat: Een interessant geval.... maakt hem eens los, vrienden ! De agenten: Zou je daar wel aan beginne' meneer? Hij heeft bij ons in de wacht de heele zaak kort en klein geslagen. De moordenaar brult. De advocaat: Staat u op, meneer ! Mag ik u misschien iets aanbieden. . . . een glas wijn . .. .een sigaar? (stilte) Na cenige oogenblikken zitten de moordenaar en e advocaat in fauteuils tegenover elkaar. De advocaat: Het geval is duidelijk. ... Ik neem uwe verdediging gaarne op me. U was dus geheel buiten u zelf van woede en drift? De moorddenuur drinkt vier glazen wijn. De advocaat: De drie vrouwen hadden zeker om de een of andere reden uwe woede opgewekt? De moordenaar: . .Assumenou. . . . ! De advocaat: Je was nijdig op die vrouwen, hé? De moordenaar: Wat zal ik je zeggen.... met twee ging het nogal, die hielden zich vrij stil, maar die meid spartelde tegen toen ik met de waschlijn aankwam.... De advocaat: Juist.... juist. Maar daar vór? Er was toch zeker iets gebeurd waardoor je tot je.... je handeling gebracht werd. Hoe kwam je er toe? De moordenaar: Ik had de'vorige'avond door de ruiten staan loere toen ze d'r centen zaten te tellen ! De advocaat: Natuurlijk.... en je hadt zeker honger hè.... bittere honger! De moordenaar: Dat gaat nog al.... Ik kwam net van ze vandaan. Ze hadden me snert met een kluit' te eten gegeven.... De udvocaaat: Prachtig.... prachtig.... de motieven tot de daad worden mij meer en meer duidelijk ! Hoe menschclijk is dat alles. ... Je voelde toen zeker iets van haat .... van jaloezie .... klassenhaat.... Je eet zeker niet alle dagen snert met een kluif, nietwaar.... ? De moordenaar: (beleedigd) .... zeg.. as je mijn nou ! En wel wat anders k, hoor .... hij was nog aange brand ook ! De advocaat: Ah.... ik begreep niet direct .... Dus je meende dat, dat ze je iets hadden voorgezet dat.... enfin, dat ze voor zichzelf niet goed genoeg vonden? De moordenaar: Om nou eens vertrouwelijk met je te praten.... die snert was niks as een smoessie, weet je? Ik had een biefstuk in het hotel gegeten, met sla en nieuwe aardappeltjes.... Ma?r ik wist dat er centen in huis waren.... van me oom, weet je, die had verkeering met die dienstmeid De advocaat: Ha.... nu zijn we er ! Uw oom had een liefdesverhouding met de dienstbode ! En kende u die dienstbode zelf ook van te. voren? De moordenaar: Jawel! Zou 'k denke ! De advocaat: U hadt haar lief! De moordenaar (breekt los in een bulderend gelach. De agenten in de wachtkamer lachen den knecht toe). De advocaat: U was jaloersch op uwen oom. ? U beminde de dienstbode en zij had u verlaten met uw oom ! De moordenaar slaat zich met de beide btbloede handen op de knieën. De tranen rollen hem van de wangen van het lachen:.... Hou ???"? t op kerel.... schei uit.... Nee zeg, jij ben me d'r een.... haha.... Ik verliefd op die ouwe meid.... haha.... en me oome Hein k mal op dat mensch. . . . Nou zeg, die is goed. ... Je laat me doodlache.... Lïn als je nou weet dat we driemaal samen met d'r uit benne geweest, me oome en ik, en dat we ons naar gelachc nebbe- om d'r ! Toen ze zes brandewijntjes ophad zat ze maar te zinge' en d'r was geen verstandig woord meer uit te krijge. Me oome heeft vier weke met d'r motte verkeere vór dat ie wist waar de kous met rijksdaalders was opgeborgc ! Maar hij heeft er niet veel lol van gehad. Gisterenavond is 't ie bezweke aan 't dilirium ! Dagbladbericht. (Vijf maanden later). GROOT DRAMA UIT HARTSTOCHT. Jonge man vermoordt geliefde en twee oude dames. Zijn oom ontroofde hem geliefde. Schitterend pleidooi van Mr. X. Jury spreekt moordenaar vrij. De jonge N. vatte liefde op voor de dienst bode O., in betrekking bij de dames P. te Q. Zijn oom, een liederlijke grijsaard, wist de genegenheid van het meisje te winnen. Naeene hartstochtelijke uiteenzetting dood de N. zijne ex-geliefde en hare meesteressen. Dienzelfden avond kreeg de oude oom, die zijn leed wilde vergeten in den drank, een beroerte.... Mr. X, de verdediger wees er de jury op. . . . enz. enz. enz. Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms (S Co.